Miskolc urba "Király Lajos" Esperanto Amika Rondo
La Eŭropa Komisiono aprobis tradukprojekton de infanlibroj, en kiu Esperanto rolas kiel pontolingvo. EU financos per 64 000 eŭroj la projekton, en kiu infanlibroj pere de Esperanto estos tradukitaj inter la bengala, itala, slovena kaj kroata lingvoj, kaj poste distribuitaj en elementaj lernejoj.
La eldonprojekto, kiun ellaboris por Kroata Esperanto-Ligo Zlatko Tišljar, kaj en kiu partoprenos kiel partneroj Edistudio el Pisa (Italio), Inter-kulturo el Maribor (Slovenio) kaj la barata eldonasocio Samatat Prakashan - Samatat Sanstha (Kalkato) estis aprobita de kultura agentejo de Eŭropa Komisiono (EACEA – Culture).
EU financos la projekton per 64.000 eŭroj. La projekto antaŭvidas ke ĉiuj partneroj (itala, slovena, kroata kaj barata) tradukos el siaj lingvoj unu infanlibron de sia literaturo al Esperanto. Poste la barata partnero plutradukos la tri eŭropajn librojn el Esperanto en la bengalan, kaj la tri eŭropaj partneroj tradukos la baratan libron ĉiu al sia nacia lingvo.
Post kiam ĉiuj eldonos la librojn, oni distribuos ilin en elementaj lernejoj de siaj urboj kaj organizos legokonkurson inter la infanoj. La plej bonaj verkoj de la infanoj pri libro legita kaj apartenanta al alikontinenta kulturo estos premiitaj. Pri la tuto la eldonistoj daŭre informados la gazetaron, radion kaj televidon.
La barata partnero kunlaboras kun la prezidanto de UEA, Probal Dasgupta. La projekto estos efektivigata inter majo 2008 kaj majo 2010. Tiu estas la unua tiaspeca interkultura projekto uzanta Esperanton, kiun finance subtenas Eŭropa Komisiono.
Raportis Zlatko Tišljar
http://www.liberafolio.org/2008/eubaratalibro
Tiu estas tre bona ideo sed bedaŭrinde malmulte uzata.
Iam mi provis mem funkciigi projekton de dulingvaj infanlibroj (en kiuj teksto estas malmulta) en esperanto kaj eble eĉ ĝis 100 naciaj lingvoj de Eŭropo. Mian ideon subtenis Kulturministerio de Estonio kaj mi penis ricevi financan helpon de Eŭropa Konsilio. Tiufoje la afero ne sukcesis kaj ĉar mi mem ne estis poste kapabla antaŭenigi la projekton, la ideo restis atendi pli bonan tempon estonte.
Sube vi vidas anglalingvan leteron de la kulturministerio lige kun la peto al Eŭropa Konsilio.
Peeter Aitai
E. Krusten aperigis jenajn kolektojn de miniaturoj, rakontoj kaj noveloj: "Eriko" (1927), "Blinda amo" (1941), "Turnpunktoj" (1946), "En la nonio de la paco" (1951), "Enterigo de la vipo" (1957), "Malfelicha amo" (1957), "Serchante printempon" (1960), "Maljuna fripono" (1966), "Tre malbona takso" (1967), "Kvin historietoj" (1968), kaj la rakonton "Okupacio" (1969).
Aperonta estas nova libro, "Soifanto de ghojo". Krom la nomitaj aperis kolekto de prozaj miniaturoj kaj poeziajhoj "Manihoto" (1963) kaj pluraj romanoj: "Serchante la pasintecon" (1928), "La amo de Org Magedi" (1939), "Libro pri Peks'oj" (1946), "La koroj de gejunuloj" I—II (1954—1956) kaj "Kiel guteto en maro" (1962). Li verkis ankau la teatrajhojn "Mi vivas" (1956) kaj "La amerikanoj venis" (1959) kaj librojn por infanoj.
La verkoj de Krusten estas trasorbitaj de humanismo. Lin karakterizas bonhumoro, ofte ech inklinigho al satiro. Li estas konsiderata kiel kulturanto de mallongaj prozajhoj, miniaturoj kaj fragmentajhoj en la estona soveta literaturo. Pro liaj lirikismo kaj rakontmaniero oni iam kaj tiam komparas lian talenton kurt tiu de I. Turgenev.
La romaneto "Okupacio", kiu ricevis jaran premion de la Estona SSR por 1969, apartenas al liaj plej bonaj lastatempaj verkoj. Ghia agado okazas dum la germana okupacio de Estonio en 1941—1944. Sub lia majstra plumo vivighas la pezeco de l' okupacio, ghia senlima nehumaneco, la subpremado de vere homaj sentoj kaj idealoj, pereigo de homeco. La autoro konvinkas, ke ech en tiaj cirkonstancoj ne malaperas homaj sentoj kaj pensado, ke precipe en peze premanta atmosfero manifestighas la virtoj kaj malvirtoj de la homo eksterordinare klare.
Multaj verkoj de Erni Krusten estas tradukitaj en la rusan lingvon kaj aliajn lingvojn de Sovet-Unio, same en la finnan, hungaran, bulgaran k. a. lingvojn.
OKUPACIO:
http://miresperanto.narod.ru/biblioteko/okupacio.htm
.
ELDONEJO "EESTI RAAMAT"
TALLINN 1978
El la estona lingvo tradukis:
Hilda Dresen, Jaan Ojalo, Hillar Saha
Redaktis Henrik Seppik
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
ENKONDUKO
La poemo "Lumo de Orienta Europo" naskighis el la percepto de la
komuna sorto, kiu unuigas la popolojn de la orienta parto de nia
kontinento, kiom ajn malsamaj ili estas lau siaj deveno, lingvo,
temperamento kaj kutimoj. La historio plurfoje donis al ni dolorajn
lecionojn, kiam ni penis vivi chiu aparte, fermante la okulojn por la
zorgoj de la najbaro. Jam venis tempo por cherpi saghon el tiuj
lecionoj. Chu ne chi tiu rekono gvidis la popolojn de Orienta Europo
che la elekto favore al la nova, socialisma evoluvojo post la
rulighado de la du sangaj militoj de nia jarcento tra iliaj hejmlokoj
?
Povas okazi, ke leganto de chi tiu libro, ne tre bone konanta la
historion de la orient-europaj popoloj en la lastaj jardekoj, havas
malfacilajhojn por kompreni iujn detalojn, char krom la ghenerale
konataj historiaj eventoj en la poemo respegulighas ankau kelkaj
suflche konkretaj cirkonstancoj. Mi volonte uzas la eblecon por
proponi mian helpon al malproksima leganto, kiun mia verko pere de
Esperanto nun atingas. Al mi shajnas, ke antau chio tio estas necesa
pri la lokoj koncernantaj la estonajn cirkonstancojn, kiujn multaj
legantoj de la poemo ne povas sufiche bone koni — pri mia malgranda
popolo kaj ghia farto oni scias en la mondo malmulte.
En la chapitro "Krucho kun papavofloroj" temas pri la servisto de
Saarde Mart, la polo Jan, kaj pri novbienuloj. La afero estas tia, ke
en Estonio de la tridekaj jaroj, la tiutempa malgranda burgha
respubliko, kie senlaboreco estis ordinara afero, same ordinaraj estis
ankau kamplaboristoj, venintaj por serchi laboron el Pollando, kie
senlaboreco estis ech pli granda. Tio estis la plej malmultekosta
laborforto, kiun bonhavaj terposedantoj volonte uzis, per tio
malaltigante ankau la salajrojn de la lokaj estonaj kamplaboristoj.
Post la revolucio en junio 1940, kiam Estonio farighis socialisma
respubliko, en la estona vilagho okazis agrara reformo, per kiu oni
donis teron al multaj miloj da etbienuloj kaj senteruloj, kiuj ghis
tiam devis farmi teron au serchi laboron che grandbienuloj. Oni
eknomis ilin "novbienuloj", kiu vorto naskighis en la estona lingvo
kune kun la agrara reformo.
Tragika farighis la sorto de multaj novbienuloj. Post malpli ol unu
jaro komencighis agreso de la hitlera Germanio kontrau Sovet-Unio kaj
Estonio estis okupata de fashista armeo. Uzante la militan situacion
kaj reghimshanghon la eksproprigitaj terposedantoj komencis sangan
venghadon, formis armitajn bandojn kaj senjughe venghis al la
novbienuloj; lau la logiko de la historio ili farighis fidelaj lakeoj
de la okupantoj. El tiuj tagoj en la estonaj arbaroj kaj pashtejoj
restis miloj da sennomaj tomboj. Post la frakaso de la fashista
militmashino tiuj kunlaborintoj de la okupantoj fughis kun siaj
mastroj, por savi sin de justa rekompenco, el Orienta Europo
malproksimen, en okcidenton.
La ideo de la poemo "Lumo de Orienta Europo" konsistas en senkondicha
rekono de la neceso pri internacia interkomprenado kaj kunlaboro. Pro
tio ne estas hazarda la turnigho al Esperanto-motivo kaj L. L.
Zamenhof en la poemo. Mi estas tute certa, ke la ideo krei lingvon por
universala interkomunikado devis naskighi ghuste en Orienta Europo.
Kial — tion argumentas jam la poemo mem.
Al mi kiel al la autoro estas speciale agrable konstati, ke ghuste chi
tiu mia verko trovas en tiu chi eldono la vojon en la Esperantan
mondon, kie mankas baroj kaj limbarieroj sur la interkomunikada vojo
de la homoj el malsamaj popoloj kaj rasoj.
Vladimir Beekman
------------------------------------------------------------------------------------
Dum traduko-eldonado s-ro Vladimir Beekman estis prezidanto de
Verkista Asocio de Estonio kaj tio estas la cxaefkialo kial
esperantistoj elektis la verkon (poemon) por traduko. Cetere en la
teksto estas foje ankau io pri Esperanto sed tio estas malgrava
epizodo...
LUMO DE ORIENTA EUROPO:
http://miresperanto.narod.ru/biblioteko/lumo.htm
"Lumo de orienta Europo" de Vladimir Beekman en Libroservo de UEA
http://katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=1740
"Noktaj aviadistoj"
1989
Traduko de s-ro Jaan Ojalo
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Enkonduko
La romano "Noktaj aviadistoj" aperis unuafoje en la estona lingvo en
la jaro 1975 kaj dum kelkaj sekvintaj jaroj ghi estis tradukita en
kelkajn lingvojn de Europo. Nun la preskvanto de "Noktaj aviadistoj"
proksimighas jam al tri kvaronoj de miliono, kio ne estas malmulte por
libro verkita en la lingvo de iu malgranda popolo.
Kio kauzas tion? Fare de mi estus ekstreme aplombe, se mi skribus tiun
interesighon de la legantaro al la konto de arta kvalito de la romano.
Oni verkas multajn bonajn librojn en chiuj lingvoj de la mondo, sed
tute ne chiuj kapablas en la densighanta inundo de informoj trovi sian
leganton. Por kapti atenton la libro devas diri al la nuntempa
leganto, saturita de konoj kaj sensaciaj famoj, ion tre novecan au tre
gravan. Nur tiam, kiam tio sukcesas, oni povas esperi, ke la leganto
bonvolas profundighi en la verkon kaj ghui ties estetikan shargon.
Mi ne opinias, ke che "Noktaj aviadistoj" la leganton katenus chefe
ghia neordinara intrigo, kvankam che la unua konatigho kun la romano
ghuste tio povus lin interesigi. Sed en nia tempo en la literaturo
certe trovighas ankau multaj autoroj pli ingheniaj ol mi. Krome,
interesa enhavo estas unuavice alte taksata che mensostrecha
literaturo, al kiu speco chi tiu verko ne apartenas. Evidente gravas
tamen io alia.
Lastajn jardekojn ni vivis en nia daure malvastighanta mondo en la
kondichoj, kie super la kapo pendas militodanghero, senchesa
apokalipsa minaco. Fojfoje ni penas forgesi ghin pro la chiutagaj
zorgoj, fojfoje chi tiu subpremita timo ekaperas kiel profunda streso.
Sed de tiu chi sento de danghero ni liberighos definitive neniam,
simple ni kutimigis nin daurigi la vivon kun ghi. "Noktaj aviadistoj"
donas al nia tiu chi komuna timo certan formon, helpas konsciigi ghin.
Che tio gravas noti, ke la mensopremega militodanghero devenas ne nur
de la senrespondecaj politikistoj au potenculoj. La politikistoj kaj
potenculoj oftfoje intershanghighis, sed la apokalipsa minaco en la
formo de nuklea milito daure pendas super niaj kapoj. Ties radikoj
estas pli profunde, ili plektighis en la homa karaktero tiel, ke ofte
ni mem havas malfacilajhojn por ghin rekoni. Eble tiu chi fakto estas
ech la chefa, kion povas diri al ni la nekutima sorto de kapitano Berg
kaj liaj kunuloj — la sorto de noktaj aviadistoj. Ili estas homoj,
kiuj — tiritaj en la militon — restas en la milito ghis sia lasta
horo. Au, rigardataj de alia flanko, la milito pluvivas en ili ankau
post la milito.
Mi volis en mia romano paroli ankorau pri unu afero — pri nia granda
indiferenteco. Zorgadi pri io, respondeci pri io shajnas al ni ofte
shargho superanta nian forton. Chu ni ne preferas ofte fermi la
okulojn antau realo por ne esti ghenataj, por devigi nin al decidoj
kaj agado? Ankau tiam, kiam en nian chambron, ne sciate de kie, kvazau
el sennuba chielo falis bombo. Se ghi ne konsideras nin persone, ni
pretas rapide meti plastron sur la truon kaj daurigi la vivon kun
mieno, kvazau nenio okazis. Ech momenton ne pensante, kien tia
agadmaniero kondukos nin morgau. Chu vere ni alkutimighis vivi jam en
la ombro de pereo, tion ne rimarkante ?
Skrupulaj legantoj kelkfoje demandis min, chu io simila al la
priskribito en la romano ankau okazis en Europo? Chu tio entute estas
imagebla? Volonte mi restus shulda respondon. Tion respondu fantazio
de la leganto. Mi ja ne indikas geografiajn koordinatojn de tiu izola
insulo, de kie startas kapitano Berg kun sia viraro kaj la lasta bombo
en la aviadilo. Mi ech ne diras, chu la insulo lokighas en oriento au
okcidento de la meridiano de Nordo. Sed la arktaj maroj estas
senlimaj, en iliaj vastajhoj troveblas multaj surprizoj.
"Noktaj aviadistoj" estis jam verkita, kiam sur Filipinoj el ghangalo
elvenis unu el la lastaj vastekonataj japanaj fanatikaj posttempaj
militistoj de la Dua mondmilito, leutenanto Onoda. Ankau li daurigis
tridek jarojn sian personan militon, ne kapablinta tion fini. Necesis
tuta vivo por tio, ke li finfine fordonu, kiel signon de kapitulaco,
sian en la trivita ledkovrita ingo glavon. Chu post tio ne estas
sensencajho demandi, kio estas, rilate la homon, imagebla kaj kio ne?
Mi estas kontentega pri tio, ke la romano aperas nun ankau en
Esperanto. Kiam mi ghin verkis mi havis la deziron, ke la libro estu
samtiel universala, samtiel komprenebla chie en la mondo, kiel estas
Esperanto. Tiucele ghi devas esti legebla por laueble multaj homoj —
kaj chi tiu traduko estas ankorau unu vojo al la dezirita celo.
Vladimir Beekman
------------------------------------------------------------------------------------------------------
La verko estis elektita lau prefero de Jaan Ojalo
(La verko ne havas gravecon en estona literaturo)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
NOKTAJ AVIADISTOJ
http://miresperanto.narod.ru/biblioteko/aviadistoj.htm
.
"Somermeze"
Tallinn 1981
Traduko de s-ino Alma Lekko
SOMERMEZE
http://miresperanto.narod.ru/biblioteko/somermeze.htm
"Somermeze" en Libroservo de UEA
http://katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=2430
.
"Danco ĉirkaŭ lokomobilo"
Tallinn 1984
Tradukis H.Saha, H.Seppik
-----------------------------------------------------------------------------------------
Mats Traat, naskighinta en 1936 en Sud-Estonio en familio de
kamp-laboristo, estas unu el la plej fekundaj autoroj en la nuntempa
estona literaturo, agnoskita kaj kiel poeto kaj kiel prozisto. Fininte
lernejon de ghenerala klerigo li lernis mekanizadon de terkulturado
kaj liaj unuaj laborlokoj estis ligitaj kun tiu fako. Intereso al
literaturo, kiu jam pli frue aperis en li, konstante plibonighadis
(pres-debuto en 1958), kondukis lin en 1959 al Moskvo en la
Literaturan Gorki-Instituton, kiun li finis en 1964. Li laboris en la
Tallinna kinostudio kaj lernis dum la jaroj 1968-1969 en supera kurso
de scenaristoj en Moskvo. Post tio li farighis liberprofesia verkisto.
Li estas aperiginta sociale delikatsentajn, etikajn problemojn
pritraktantajn poeziajhojn, kiuj disvolvighadis de konkretaj realajhoj
de la kampara vivo al pli vasta kompreno de la homa vivo. Poemaroj:
"Malgraciaj kantoj" (1962), "Pesejo" (1966), "Lanternoj en nebulo"
(1968), "Etudoj por ekbruligo" (1971), "Vivhistorioj de Harala"
(1976), "La tempo de ebenajhoj" (1977), "Septembra fugo" (1980) ktp.
La temo de liaj prozaj verkoj estas chefe la kampara vivo, en ili
estas pritraktataj antau chio la rilatoj inter la tero kaj homo kaj la
influo de la shanghighantaj sociaj cirkonstancoj je tiuj rilatoj kaj
en historia plano kaj en la nuna tempo. Romanoj: "Danco chirkau
lokomobilo" (1971), "Pejzagho kun pomarbo kaj fumtubo de laktejo"
(1973), "La ghardeno de Pommer" (1974), "Arboj estis, arboj estis
teneraj fratoj" (1979) ktp.
Lia verkaro ricevis plurajn literaturajn premiojn de la Estona
Respubliko, parto de lia poezio kaj prozo estis tradukita en la rusan,
germanan, finnan, bulgaran, latvan, litovan kaj aliajn lingvojn.
-----------------------------------------------------------------------------
la verko leginda
"DANCO ĈIRKAŬ LOKOMOBILO"
http://miresperanto.narod.ru/biblioteko/lokomobilo.htm
"Danco cxirkau lokomobilo" en Libroservo de UEA
http://katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=2124
.
http://eo.wikipedia.org/wiki/Antonina_Apollo
http://esperanto.net/literaturo/autor/apollo.html
Ŝin oni konas ĉefe kiel tradukinto de "En fremda urbo" de Arvo Valton
(Eesti Raamat, Tallinn 1987)
Sed en 1986 aperis ŝia poemkolekto "Saluto" kio estas al estonaj
esperantistoj preskaŭ nekonata (ĉar ĝi ne estis aĉetebla en Estonio)
http://www.geocities.com/origlit/poem/index.html diras al ni:
APOLLO, Antonina ; Saluto : poemaro ; [20] p. ; [Coatbridge ; 1986] ;
Eld. Kardo
En http://www.sabukan.com/buscar/saluto.html retas:
Antonina Apollo
Esperantigis novelaron de Arvo Valton. /Ordeno de verda plumo, 2006.
Verkoj: Saluto (poemoj, 1986) Reen al: Aŭtoroj – Romanoj –
Noveloj/rakontoj – Poemaroj – Dramoj
http://esperanto.net/literaturo/autor/apollo.html
"En fremda urbo" aĉeteblas ĉe UEA
http://katalogo.uea.org/index.php?inf=2899
Antonina Apollo estis esperantisto en Tallinn kaj mi loĝis ne tie, sed
tamen mi renkontis ŝin kaj ŝian verkaron kaj literaturan kaj
pentroartan dum esperantistaj renkontiĝoj kaj per la revuo "Amikeco".
Mi ĉiam tre miris pri tio ke ŝi esperantistiĝinte jam en maljuna aĝo
ekverkis poezion kaj sukcesis atingi bonajn rezultojn. Same estis kun
ŝia artisteco. Do poeto kaj artisto estis en ŝi verŝajne ĉiam kaj nur
en maljuna aĝo ŝi lasis tion eliĝi en siajn verkojn.
Espereble ni sukcesos dum proksima tempo trovi kaj aperigi ĉi tie "Saluto"-n.
Peeter Aitai
Cetere ekde la dua numero redaktis la reaperintan literaturan revuon
Jaan Ojalo.
Bedaŭrinde la bona iniciato de finna samideano Lasse Kivisto
(Mendoservo OY) ne sukcesis releviĝi al iama alteco de "Norda Prismo"
kaj la afero baldaŭ fiaskis...
(sur la foto estas la kovrilpaĝo nigra-blanka sed vere estis pleje verda).
Ŝia poemokolekto "Mizoto" estas preskaŭ nekonata en Estonio sed oni
trovas ĝin en libromerkato de Usono nur por 2 $
http://www.esperanto-usa.org/retbutiko/index.php?main_page=product_info&cPath=20_300&products_id=11510
Ankoraŭfoje ligo al loko pri ŝi
http://www.esperanto.net/literaturo/autor/kart.html
En Vikipedio estas nur nomo kaj neniu informo
http://eo.wikipedia.org/wiki/A%C5%ADtoroj_de_originala_esperantlingva_literaturo
Ŝi tamen estas en "Esperanta antologio" redaktita de W.Auld 1958
En interreto oni trovas
"Ni venkos"
http://209.85.129.132/search?q=cache:6YsSzJBO4r8J:users.atw.hu/debrecenbulteno/Downloads/doc/Numero%2520018.doc+Benita+K%C3%84RT&cd=9&hl=en&ct=clnk&gl=uk
--------------------------------------------------------------------------
NI VENKOS
Malrapide la printempo
paŝas en ĉi tiu jar',
ĉiam blovas frida vento,
griza estas la branĉar'.
Sed ĉe l'mur' asfalto krevas...
Kiu flustras je la help'?
Tie jen persiste levas
la kapeton verda herb',
Fikse celas la kontemplon
herbokulo al lazur',
kvazaŭ por homar' ekzemplon
bonan montras la natur'.
Ne timigu nin fridventoj
en batalo por framat'!
Ni kunligu la telentojn
kaj ni venkos - amikar'!
Benita Kärt (Tallinn, Estonio)
---------------------------------------------------------------------------
Neestonaj esperantistoj konas ŝin ĉefe kiel tradukinto de "La mastro de Korboja"
http://katalogo.uea.org/katalogo.php?inf=2290
Mi memoras ŝin kiel amikema esperantistino kiu pretis esperante babili
kun mi (mi estis komencanto...).
Ni penu iom post iom enretigi ŝiajn versojn
Peeter Aitai
Mi estas dirinta ke versfarado estas bona lingvopraktiko dum lernado
de aliaj lingvoj kaj precipe facila por komencantoj de Esperanto.
Mi estas provinta ankau en aliaj lingvoj.
Kiam mi estis 20-jara mi skribis estone (en novembro 1974)
------------------------------------------
SINU SÜDAME SUITS
Sa aurad nurmenukuna
üht imemaitsvat lõhna
Kui kullerkupu kollapäisus
erk on sellest meel
ja kosutab see
minu rinda kõhna
mis mesi suhkrunektar
limpsib limpsib keel
Kuid udu rasvane
Kaon paksu pilvepahna
Ei märkagi ma
Kõduusse mõrkjaid naha all
Ah pettus kõik
veel eritad vaid tahma
Ja must on meelehektar
äratundmise teel.
----------------------------------------------
SÜGISSOPAS
Näe sajab jälle
sajab sajab vihma
on sopaloigud laiad
üle kogu tee
Neis magab mõnda
uppund palju pahna
ja miskit
peale pahna veel
Näe siiski vaata
punetab seal miski
kui läinud suve
viimne päiksekiir
See väike leht on
värvides ja ehtne
tal miskit
loota pole eel
See pilt on nukker
Nukralt sajab vihma
ja sopaloigud laiad
üle kogu tee
nüüd ootan lund
et rahustada lehte
ja miskit
peale lehe veel
---------------------------------------------------
printempe 1975
----------------------------
Ma kirjutaksin
sulle luuletuse
aga tinti ei ole
ja mõtteid
ei ole
ja tundeid
ei ole
Kuid luuletuse
kirjutaksin
sulle ikkagi
aga sind
ju ei ole
------------------------------------------------
Tumesinised silmad
kevadeilmad
nendes on armastus
truudus
ja muu
Nendes on taevas
ja tähed
ja kuu
Ja ehkki
jahedaid sõnu
räägib su suu
silmades
on miski muu
(1975-03-03 26:15)
---------------------------------------------------------
NAISTEPÄEVAKS
kolm kämblatäit
tulbimaltsa
sulle kingiksin
kui varaniidetud
heinateost
ei küsitaks
nii kõrget hinda
see poleks see
kui tingiksin
ja mõtteroos
vai pista rinda
---------------------------------------------------
tiutempe mi korespondis finne kun iu finnino kaj inter konstanta
vortosercxado kaj tradukado provis rimi ankau finne
Jen unu el tiaj provoj:
On merella
nyt kaunis laiva
se purjealus
heiluva
ja minulle
kuin onnen aika
jo tuntu katse
syöpyvä
Se on kuin joutsen
kaunis lintu
vanha haltija
hyväntekevä
romantiikka
ja ihmenrohto
kuoleman saaka
mieleenpainuva
(1974-12-26)
-----------------------------------------------------
estis ankau provoj angle (miaj scipovoj de tiu lingvo estis tute elementaj...
------------------------------------------------------
You are a bloom
and I am a bee
but You are abroad
for me
And I must be starved
My starv is new
That is not glee
You are a fern
and I am a fly
but You haven't never
my
And I burst into tears
I cry every day
I must go away
You are apple
of the eye
and secretly
I sleep with You
in flowerbed
of spring
Your eyes
are singing
in my heart
and always
Your wish
is my king
(1975)
--------------------------------------------------
Versfarado en lingvoj kiujn oni ankorau ne bone posedas estas bona kaj
evoluiga lernometodo.
Kiam mi lernis esperanton estis jam nature ke mi provas rimversi ankau
esperante...
Do se vi havas viajn versojn kiujn vi taksas eble ne valoraj, aperigu
ilin cxi tie kiel ekzempojn de la lingvolernado
por instigo al aliaj...
Peeter Aitai
La tradukon mi prenis el la libro
"Diverskolora Bukedeto" de Francisco Valdomiro Lorenz
(eldonita en Brazilo 1941)
La libro enhavas poezitradukojn el 40 lingvoj kaj eblis ja supozi ke
la traduknivelo ne tre bonas pro nebona scipovo de linvo originala...
Nun mi ricevis leteron de Donald Gasper, kiu pridemandas la originalon.
S-ro Gasper aldonis en sia letero ankaŭ tradukon de Edgar de Wahl
-----------------------------------------------
> >> Max car donation
> >>
> >> Tempor-rote rota
> >> susurante,
> >> dies die secue
> >> tumultante.
> >>
> >> Ye chascun vólue
> >> nu on ya
> >> audi un parole:
> >> Estonia.
> >>
> >> Deo-donationes
> >> es numerosi,
> >> posit in lor manus
> >> ex vive joyosi.
> >>
> >> Plu bon don ne have
> >> ili nequam,
> >> que yo ha nascet quam
> >> Estonian.
--------------------------------------------------
Necesas nun rekomenci de la komenco:
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
LYDIA KOIDULA
http://et.wikipedia.org/wiki/Lydia_Koidula
(krom la estona en Vikipedio estas pri Koidula ankaŭ en deko da aliaj lingvoj)
Lydia Koidula estas tiom grava persono en la historio de esonoj ke oni
multe instruas pri ŝi al ĉiu en estonaj lernejoj.
Al alilandanoj estu klarige dirita ke ŝi edziniĝis al latva kuracisto
armea kaj ili ekloĝis sur militistplena insulo proksime de
Sankt-Peterburgo (Rusio). Tio grave plifortigis ŝiajn nostalgion kaj
sopirojn pri la hejmlando kaj sia estona popolo...
Jen la versoj originale:
-------------------------------------
"KALLIM KINGITUS"
Kuulen ühte nime
kõlavat,
taeva võlvist vastu
hõiskavat!
Kuu ja tähed temast
keeravad!
Temast lilleõilmed
õhkuvad!
Temast lindude laul
pajatab!
Metsahin temast
tunnistab!
Ehatuulel tungib
põue mul,
hüüab kullakiirest
koidikul!
Ajaratas veereb
vuhinal,
päevad päevi sundvad
tuhinal-
ikka nende keerul,
ikka sa
kuuled ühte sõna:
Eestimaa!
Ja su oma süda
kuulata:
kuidas oskab vastu
hõisata!
Heliseb nii valjult
päev ja öö
südames see sõna
tagasi!
Jumalatel andeid
palju on,
nende kätte pandud
rõõm ja õnn-
kallimat neil kinki
polnudki,
kui et sugust sünd`sin
e e s t l a n e!
------------------------------------
La versaĵo aperis unue en "Kalendaro de Eesti Postimees" en Tartu 1871
(cetere tie aperis 11 versaĵoj de Koidula).
Ĉar la skribmaniero de la lasta vorto diferencas en eldonoj de 1936 kaj 1967
indis rigardi la originalon...
vidu jpg.kopion sube
Kiu nun havu sufiĉan talenton kaj kuraĝon por bone traduki "La plej
kara donco"-n...
Peeter Aitai
En "Fundamenta krestonatio" de L.L.Zamenhof
(mi havas la sepan eldonon (Paris 1012))
sur la paĝo 395 estas:
--------------------------------------------------------
ĈE L' MARO
(el Heine)
Ĉe l' maro nigra roko grandegas,
Sur ĝi nun en sonĝoj mi sidas.
La vento fajfas, la mevoj kriegas
Kaj la ondoj bruantaj rapidas.
Amata de mi estis multa knabino,
Kaj ĝoja kolego en rondo...
Kien ili foriĝis? Nur vento sen fino
Eraras kaj ŝaŭmas la ondo.
E. de WAHL
Indis (ĉiam indas) eldoni iun propagandan (konatigan) libreton pri Esperanto.
Feliĉe en Moskvo ruslingve jam estis iu tia kaj por plifaciligi
trapason de cenzuro (GLAVIT) ni elektis tion kiel bazo.
La broĵuro
"ESPERANTO" de M.Issajev
tradukis Alo Leis
Aldonojn kaj prilaborojn faris Jaan Ojalo.
Eldonkvanto 8000 ekzempleroj.
Prezo po 30 kopekoj (do malmultekosta kaj ebla al esperantistoj aĉeti
grandkvante por senpaga disdonado).
Ĉar ne klaras stato pri la aŭtoraj rajtoj, mi ne riskas aperigi ĉi tie
nun tutan libreton sed donas nur kelkajn paĝojn (aldonitajn en
Estonio)...
Akompana klarigo de Jaan Ojalo (estone)
A.H.Tammsaare "Poiss ja liblikas" - "Knabo kaj papilio"
J.Liiv "Ta lendab mesipuu poole" - "Al abelujo ĝi flugas"
Biblografieto...
Tia libreto pri Esperanto estus bezonata ankaŭ nun (malgraŭ tio ke
estas jam epoko de interreto).
Peeter Aitai
Pri Hendrik Adamson ni temis jam plurfoje. Indas pli...
http://wapedia.mobi/eo/Hendrik_Adamson
http://et.wikipedia.org/wiki/Hendrik_Adamson
http://eo.wikipedia.org/wiki/Hendrik_Adamson
http://esperanto.net/literaturo/roman/adamson.html
----------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------
la 20-an de februaro pasintjare mi skribis pri dulingvaj infanlibroj.
Tiam mi aldonis leteron subtenan de la Kultur-ministerio. Mi trovis
nun akau similan subtenleteron de la urbo Parnu kaj aldonas sube:
En "The Musical Times" Nov. 1934 (paĝo 995):
en la listo de primuzikaj presaĵoj 1622 - 1917 estas
"Eesti Muusikaajaloo Lugemik" ('legaĵaro de historio de estona muziko')
de Hillar Sakaria
La enkonduko estas en Esperanto, same estas tradukitaj en Esperanton
la titollistoj kaj subtitoloj.
http://www.jstor.org/pss/917937
Hillar Sakaria = Saha
http://eo.wikipedia.org/wiki/Hillar_Sakaria
la libro
http://www.raamatukoi.ee/cgi-bin/raamat?40283
Pri alia libro lia trovebla en vendado
1.305 Enkonduko en la pedagogion (Historia skizo). Hillar Sakaria.
Esperanto-Instituto de Estonio, Tallinn,1932. 20p. €2
Fonto: www.esperanto-gacond.ch/brokanta_servo_libroj.pdf
Vidu pri li ankau la bibliografian liston de Talinna bibliotekaro
http://ester.nlib.ee/search~S1*est?/aSaha%2C+Hillar%2C+1899-1981/asaha+hillar+1899+1981/-3,-1,0,B/browse
Liaj libroj en bibliotekoj
http://ester.nlib.ee/search~S1*est?/aSaha%2C+Hillar%2C+1899-1981/asaha+hillar+1899+1981/-3%2C-1%2C0%2CB/exact&FF=asaha+hillar+1899+1981&1%2C7%2C
Refoje mi rememorigas la retadreson
http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/literaturo.html
kie oni tovas multajn estonajn verkojn kaj origine esperantajn kaj
tradukitajn...