Kıraat farkları ve benzerlik
14 views
Skip to first unread message
Akif Eyler
Aug 11, 2025, 1:07:18 AMAug 11
to Okuyun
Iqra yazılımını diğerlerinden ayıran iki özellik:
Kıraat farklarını ve benzeyen ayetleri göstermesi.
Örnek olarak Yasin 46. ayetten başlayalım:
https://okuyun.github.io/Kuran/#v=36:46Açılan 442. sayfada iki kelimenin farklı rengi, bunlarda kıraat farkı
olabileceğini gösteriyor. Renkli bir kelimeye tıklayınca, kökü ve
anlamından başka kıraat bilgisini okuyoruz.
Aynı sayfada iki ayetin numarası farklı renkte. Bunlara tıklayınca
dış kaynakların yanında benzer ayetlerin numarası çıkıyor.
Kıraat farkları geçen bir yıl içinde yazılıma uygulanan bana göre
yeni bir özellik. Ayetlerin benzerliği ise, Rehber yazılımını geliştiren
Abdurrahman kardeşimizin mezuniyet tezinin öemli bir parçası:
2020'de Rehber'in simi modülü ile %85 üstü benzerliği olan ayetlerin
sabit bir listesini yapmıştık, Iqra bu dosyayı kullanıyor:
https://okuyun.github.io/Kuran/data/simi.txtHer seferinde benzerlik hesaplamak işi epeyce yavaşlatırdı.
Kıraat farkları için başka bir sabit dosyamız var:
https://okuyun.github.io/Kuran/data/variants.txtBu iki özelliği bir arada kullanarak bazı gözlemler yapacağız.
__Akif Eyler__
Akif Eyler
Aug 11, 2025, 10:43:49 AMAug 11
to Okuyun
Kıraat farkları nasıl açıklanıyor?
İslam alimlerine göre, "bunlar münzeldir, vahiyle gelmiştir, Efendimiz (SAS) bazen onu bazen bunu okumuştur." Yani Kuran-ı Kerim tek boyutlu bir metin değil, bazı kelimeleri farklı okunabilen çoklu bir metindir, farklar tevâtür derecesinde kayıtlıdır.
Oryantalistler ve bazı modern Müslümanlar ise, çoklu metin kavramını anlamadıkları için, bunları okuyuş hatası olarak göstermek istiyor. Bu görüş doğru olsaydı, öncelikle benzer ayetlerde bu tür "hatalar" gözlenirdi. Acaba hakikaten öyle mi?
Bu iki özelliği bir arada kullanarak bazı gözlemler yapacağız.
Geçen 6 ay içinde, 40 kadar benzerlik örneği gördük. Şimdi bunların en basitlerine bakalım, acaba benzer ayetlerde kıraat farkları yaygın mı? Cevap evet ise, ikinci görüş ağır basar.
Son ayetin 8 kelimesi hepsinde ortak. Bununla kıyaslayınca, ilk ayete fe- ve le- edatları eklenmiş, ortadaki ayette qiyle "dendi" kelimesi fazla: anlama çok etkisi olmayan farklar.
Yukarıdaki Iqra linkine gidin ve çıkan ayetlere tek tek tıklayın. Her biri için Iqra'da ayet numarasına tıklayın ve dış kaynaklardan corpuscoranicum seçin.
Hata yapmaya çok müsait olan ayetler arası farklar, kıraat farkı olarak karşımıza çıkıyor mu?
Bu örnekte cevap: HAYIR
__Akif Eyler__
Akif Eyler
Aug 12, 2025, 5:19:38 AMAug 12
to Okuyun
Neden bu konuyla uğraşıyoruz? Çünkü karşı taraf "Sizin kitabınız da değiştirilmiş, muhtelif sürümleri var" diyor. Konuyu bilmeyenlere bu argüman makul geliyor, kafalar karışıyor, Kitab'ın korunmuşluğuna gölgeler düşüyor. Biz de "Kur'ân değiştirilmemiştir, kıraat farklarıyla birlikte muhafaza edilmiştir" diyoruz. Bütün mesele bu iddiaya deliller bulmak...
İkinci örnek 16 Mart dersinden iktibas:
Sâlih amel işleyen müminlere, "büyük ve güzel bir ücret" müjdelenmiş.
İki ayette geçen bu ifadenin biri haber veriyor, diğeri dilek bildiriyor:
https://okuyun.github.io/Kuran/#b=yEmlwn%20AlS
Ayetlerin ilk yarıları çok farklı, bu nedenle benzer sayılmamışlar. İkinci yarılarında ise, son kelime dışında 8 kelime ortak: İsra suresinde kebîrâ, Kehf suresinde hasenâ sıfatlarıyla nitelenmiş. Demek ki ücret hem büyük hem de güzel...
Şimdi bu kelimelerdeki kıraat farkına bakalım :
kebîrâ yerine hasenâ diyen bir kıraat imamı var mı?
17:9'da anlamı değiştirmeyen iki telaffuz farkı var ama herkes kebîrâ okumuş:
18:2'de daha çok telaffuz farkları var ama herkes hasenâ okumuş:
https://corpuscoranicum.org/en/verse-navigator/sura/18/verse/2/variantsHata yapmaya müsait olan bu iki kelime, kıraat farkı olarak karşımıza çıkıyor mu?
Bu örnekte de cevap: HAYIR, şâzz kıraatlerde bile bu kelime korunmuş.
Haber (u sesi) kipine karşı dilek (a sesi) kipi bizim için hataya açık görünse de, temel Arapça bilgisine sahip olanlar bu iki harekeyi asla karıştırmazlar.
Akif Eyler
Aug 13, 2025, 4:52:42 AMAug 13
to Okuyun
Üçüncü örnek 4 Mart dersinden iktibas:
Hz Adem ve eşinin Cennet'te yerleşmesi Bakara ve A'raf
surelerinde aynı kelimelerle anlatılır -- 14 kelime ortak:
2:35'te birkaç telaffuz farkı dışında kıraat farkı yok:
https://corpuscoranicum.org/en/verse-navigator/sura/2/verse/35/variantsşecere yerine şicere ya da şicre okuyan şâzz kıraatler var
7:19'da hiçbir kıraat farkı yok:
https://corpuscoranicum.org/en/verse-navigator/sura/7/verse/19/variantsHata yapmaya müsait olan bu iki ayeti, kıraat imamları karıştırmış mı?
Bu örnekte de cevap: HAYIR
On Mon, Aug 11, 2025
Kıraat farkları nasıl açıklanıyor?
İslam alimlerine göre, "bunlar münzeldir, vahiyle gelmiştir, Efendimiz (SAS) bazen onu bazen bunu okumuştur." Yani Kuran-ı Kerim tek boyutlu bir metin değil, bazı kelimeleri farklı okunabilen çoklu bir metindir, farklar tevâtür derecesinde kayıtlıdır.Oryantalistler ve bazı modern Müslümanlar ise, çoklu metin kavramını anlamadıkları için, bunları okuyuş hatası olarak göstermek istiyor. Bu görüş doğru olsaydı, öncelikle benzer ayetlerde bu tür "hatalar" gözlenirdi. Acaba hakikaten öyle mi?
Akif Eyler
Aug 15, 2025, 3:01:32 AMAug 15
to Okuyun
Dördüncü örnek 8 Mart dersinden iktibas
İki ayet farklı başlıyor, ortada aynı ifade var:
İki ayet farklı başlıyor, ortada aynı ifade var:
Sana gelen ilimden sonra onların arzularına uyarsan...
https://okuyun.github.io/Kuran/#b=mA%20lk%20mn
https://corpuscoranicum.org/en/verse-navigator/sura/13/verse/37/variants
Yine 14 kelime ortak. Bu resmi iki aramayla elde ettim:
https://okuyun.github.io/Kuran/#b=AhwA'hm%20bEdhttps://okuyun.github.io/Kuran/#b=mA%20lk%20mn
Her iki ayette de hiçbir kıraat farkı yok:
https://corpuscoranicum.org/en/verse-navigator/sura/2/verse/120/variantshttps://corpuscoranicum.org/en/verse-navigator/sura/13/verse/37/variants
Ayet sonundaki kelimeler kafiye nedeniyle karıştırılmaz. Lakin ortadaki ellezî ve mâ kelimeleri tamamen aynı anlamda... Bu iki ayeti, kıraat imamları karıştırmış mı?
Cevap yine HAYIR
Akif Eyler
Aug 30, 2025, 11:57:34 PM (9 days ago) Aug 30
to Okuyun
Beşinci örnek yeni, dört ayete yakından bakalım:
Ortak kelime sayısı 7, ayetleri başı farklı ama benzerlik belirgin.
2:129 Hz İbrahim'in, kendi neslinden bir elçi için duası, Rabbbinden
"ayetlerini okuyan, Kitabı ve hikmeti öğreten, arındıran bir peygamber" istiyor.
2:151 Allah, bu elçinin (salat ve selam ona) geldiğini bizzat haber veriyor.
Bu ayet diğerlerinden farklı olarak, Müslümanlara "siz" diye hitap ediyor.
Son iki ayet, aynı haberin farklı bağlamlarda, aynı kelimelerle tekrarı.
Bu iki ayette ortak kelime sayısı 14'e çıkmış.
Bu ayetleri, kıraat imamları karıştırmış mı? Cevap yine HAYIR
3:164'ün başında birkaç şâzz kıraat var ama konumuzla ilgili değil.
https://corpuscoranicum.org/en/verse-navigator/sura/3/verse/164/variantsReply all
Reply to author
Forward
0 new messages