Naar ....M(eer)S(port)v(oor)O(uderen) (MSvO) en sportgymnastiek...of niet?
e.timmers6
Naar …. M(eer)S(port)v(oor)Ouderen (MSvO) en sportgymnastiek…of niet?
Edwin Timmers
In maart j.l. leverde Simone Gerono een bijdrage en een verdediging van M(eer)B(ewwegen)- v(oor)Ouderen. U heeft mijn reactie op haar bijdrage kunnen lezen. Kern is: MBvO en ouderengymnastiek door gymnastiekverenigingen van de KNGU hebben van oudsher veel betekent voor het in beweging houden van ouderen. Met name door een alternatief te bieden voor de competitiesport met ‘vaste’ regels en sterke gerichtheid op ‘maximaal presteren’. Maar de wereld verandert en zo ook de bewegende mens. De nieuwe generatie 55-75jarigen wil meer zelfstandig, optimaal en op maat presteren, plezierige activiteiten beleven, leren en deze ontwikkelen in een bij voorkeur aan een leeftijdcategorie gebonden mixgroep. ‘Mix’ staat voor: mannen en vrouwen, beginners en gevorderden, gezonde sporters en met fysieke beperkingen (inclusief chronische ziekten). Dit vooral om lokaal voldoende deelnemers te werven. Zo’n 55-plus sportclub kan binnen, maar zal vaker buiten sportverenigingsverband ontstaan. Deze andere ‘wijze van deelnemen’ wordt door een kartrekker (een meesportende ‘deskundige’) gestimuleerd. De keuze van een activiteit is de eerste stap. Bij MBvO zijn dat vaak gymnastiekoefeningen, volksdansen en spelvormen (zoals koersbal). Als MBvO ook de nieuwe generatie beter wil gaan bedienen dan wordt dat eerder floorball/unihockey, streetbasketball, kleinterreinvoetbal en minivolleybal (vier tegen vier), badminton, tafeltennis, ralleytennis of pickleball. Het zijn sportvormen die van de wedstrijdsportvorm zijn afgeleid, waarbij regels op de groep en individuele spelers worden afgestemd om op maat en optimaal sporten beter te kunnen realiseren. De essentie van een sportvorm blijft gehandhaafd: drie tegen drie basketbal op één basket blijft immers ‘basketbal’. MBvO kan zich ontwikkelen tot MSvO en daarmee ook de nieuwe generatie een meer bij-deze-tijd passend alternatief bieden.
Ontwikkelen van matig intensief sporten draagt sterk bij aan een fysiek en mentaal actieve of ondernemende leefstijl. Dat is voor ouderen heel gezond!!!!
‘Sport’ is door haar eigen ontwikkeling nu een veel breder begrip geworden. Het gaat om de ‘overeenkomstige gelijkenis met wedstrijdsportvormen’. Als ik zo hard mogelijk van A naar B fiets om boodschappen te doen, dan sport ik ook! Als ik gewoon van A naar B fiets of de trein moet halen dan is mijn bedoeling een andere: ik fiets om mij te verplaatsen of ik fiets hard om de trein te halen. Het is dan voor mij geen ‘sport’.
Om fysiek en mentaal effect te hebben is dagelijks sporten en veel bewegen na het 55e jaar sterk aan te bevelen. Alleen zorg dan wel voor ‘voldoende duur’ - mede afhankelijk van de aard/vorm van de activiteit - en een minimale ‘75%-inspanning’ wat je coördinatie betreft. Een dus ‘matig intensief’ bewegen. Die duur varieert van een tot drie uur. Dit is één aspect van optimaal sporten en waarvan beleven, leren én ontwikkelen van een activiteit, het tweede aspect is. Optimaal sporten in een club en het samen regelen en ontwikkelen, verbreden en verdiepen, maakt sport pas een écht gezonde activiteit. Dat is wat anders dan een ‘minimale norm voor gezond bewegen’. Het gaat om sportontwikkeling en niet om sporttraining. Het verbeteren of op peil houden van kracht, lenigheid, uithoudingsvermogen of snelheid heeft geen specifieke aandacht. Ontwikkeling is gericht op het optimaliseren van bewegingsactiviteiten en tegelijk de beïnvloeding van iemands fysieke en mentale coördinatie.
Bewegingsactiviteiten binnen sportgymnastiek
Met het voorgaande in gedachte is sportgymnastiek een afgeleide of vereenvoudigde vorm van de sportvorm turnen. En met name de hieraan gerelateerde grondvormen van bewegen, zoals: wandelen, lopen en (niet al te explosief) springen onder andere op muziek; zwaaien aan toestellen als ringen, trapeze, touwen; balanceren op vaste en bewegende grondvlakken én door eigen actie en die van een ander; gooien en vangen van materialen. De keuze van de bewegingsactiviteiten is mede afhankelijk van beschikbare materialen. De volgende ‘sportvormen’ verdienen aanbeveling….
Jongleren (gooien & vangen voor jezelf en met een ander). Balanceren op vaste en bewegende grondvlakken met ondersteuning van elkaar. Uit balans brengen respectievelijk in balans blijven door een combinatie van ontspannen uitgevoerde stoei- en zelfverdedigingsvormen uit het judo-, jiu-jitsu, boksen en/of karate. Zwaaien aan toestellen (ringen, trapeze, touwen). Bewegen op muziek (jazzgymnastiek en moderne muziekvormen) in verschillende tempi. Staand en dynamisch uitgevoerde lichaamsbewegingen in een mix van tai chi, chi neng quicong, (power)yoga en/of houdingsgymnastiek. Coöperatieve of op samenwerking gerichte spelvormen.