Giáo huấn về luân lý tình dục Công giáo: sự khác biệt so với các tôn giáo khác và XH đương đại - Google Groups

[Minh Nguyen Quang]

Giáo huấn về luân lý tình dục Công giáo: sự khác biệt so với các tôn giáo khác và xã hội đương đại 

Dẫn nhập: 

1/ Phê phán người khác, nhất là nói về vấn đề đạo đức mà đặc biệt là nói về nền tảng đạo đức của đạo Công giáo đã có cả hàng ngàn năm lịch sử thì không phải là vấn đề đơn giản. Cần phải có sự nghiên cứu thấu đáo, thông hiểu các tín điều, giáo huấn và lịch sử của Giáo hội và có lập trường khách quan chứ không phải là chuyện đùa.  Vì không có thời gian đào sâu nghiên cứu,  cũng nói thẳng ra là không có đủ trình độ, người viết chỉ trình bày theo kiểu thấy gì nói nấy theo sự hiểu biết và nhìn thấy trong đời thường từ góc độ của 1 giáo dân bình thường mà thôi. Xin quý vị lượng thứ.

2/ Đây là 1 phần nội dung trong bài dưới đây: Thách thức đương đại đối với các giá trị đạo đức Công giáo 

Tập 1. Những khác biệt & mâu thuẫn không gay gắt 

https://groups.google.com/g/alphonsefamily/c/ZPOzqL0DVU8

Tập 2. Những mâu thuẫn gay gắt giữa đạo và đời cần thu hẹp khoảng cách (tiếp theo)

3/ Bài này sẽ có nhiều thiếu sót nên sẽ trình bày lại, bổ sung cập nhật dựa theo các góp ý để hoàn chỉnh hơn

 

Giáo huấn về luân lý tình dục:

Tại tiến trình Thượng Hội đồng về Hiêp hành năm 2023, một số nghị phụ, nghị mẫu băn khoăn yêu cầu thay đổi luân lý về tình dục (chữ dùng ở đây là "kêu gọi ‘sự phân định sâu sắc hơn’....)  nhưng một số thì nói không cần... Ta thử bàn về vấn đề này:

Theo quan điểm Công giáo: Từ điển Công giáo đã định nghĩa tình dục như sau: Tình là sự yêu thương nam nữ; dục là lòng ham muốn.

Tình dục là nhu cầu sinh lý tự nhiên của con người mà Thiên Chúa quan phòng ban tặng để người nam và người nữ thể hiện tình yêu hợp nhất với nhau trong trách nhiệm lưu truyền sự sống. Tình dục là ngôn ngữ diễn tả tình yêu, nhưng hành vi tình dục chỉ hợp pháp và hợp đạo đức trong đời sống hôn nhân, khi được thực hiện cách chính đáng và tiết độ, xứng hợp với phẩm giá con người (x. GLHTCG 2362-2363).

Đặc điểm nổi bật của quan niệm tình dục ở Công giáo là chỉ công nhận sự hợp pháp, không có tội (xứng hợp với phẩm giá con người và đẹp lòng Thiên Chúa) đối với QHTD trong hôn nhân, đã lãnh nhận bí tích hôn phối. Ngoài ra đều bị lên án và cho là có tội đối với mọi trường hợp khác như:

1. QHTD trước hôn nhân (gian dâm)

2. QHTD trong sống chung không hôn nhân

3. QHTD ngoài hôn nhân với người khác khi đã có vợ/chồng (ngoại tình) 

4. QHTD khi ly dị tái hôn với người khác

5. QHTD trong hôn nhân đồng giới

Ngoài ra, dù QHTD trong phạm vi hôn nhân mà có ý muốn loại trừ mục tiêu "lưu truyền sự sống" (truyền sinh), chỉ muốn đạt niềm vui khoái cảm vợ chồng khi dùng các phương tiện ngừa thai nhân tạo thì cũng bị coi là vô đạo đức (có tội). 

Thêm nữa, đối với tu sĩ, QHTD bị cấm do luật độc thân linh mục bắt đầu có từ Công đồng Elvira (300-303)

Những người có QHTD trong các trường hợp nói trên bị coi là đã xúc phạm tới Thiên Chúa trong tội tà dâm (GLCG 2353). Họ “bị gạt ra ngoài lề” Giáo hội chỉ vì xu hướng tính dục của họ. 

Mặt dù khuynh hướng cải cách gần đây của Giáo hội là kêu gọi sự đồng hành, cảm thông, mở rộng vòng tay chào đón và không phân biệt đối xử... nhưng trong thực tế họ bị coi là những giáo dân hạng hai: không hưởng bí tích giải tội đối với tội liên quan, không được làm lễ cưới lần hai, không được rước lễ, thậm chí có nơi còn không cho phép con của những tín hữu này được rửa tội, các chức vụ (nếu có) ở trong đạo sẽ không được đảm nhận, người này khi chết đi sẽ không được làm lễ trong nhà thờ ...Còn đáng nói hơn nữa là các phân biệt đối xử mang tính chất coi thường, khinh miệt, tẩy chay, lên án và bị liệt vào hạng lăng loàng đối với những gia đình và dòng họ sùng đạo.

Ở các mối quan hệ được coi là tội lỗi nói trên, sẽ được đặc cách miễn bị coi là có tội khi những người này giữ đức khiết tịnh, ăn ở đối xử với nhau như bạn bè mà không có QHTD. Một yêu cầu đánh đố bị coi là "không thể hiểu nổi" trong thế giới đương đại.

Như thế nền luân lý về tình dục mang tính cấm đoán và hạn chế này chi phối và đụng chạm đến nhiều tín hữu từ người chưa kết hôn, đến người li dị tái hôn, người đồng tính.... 

Quan điểm đạo đức về tình dục này ở đâu mà ra?

- Ở Cựu ước: Hiếm hoi khi đề cập đến vấn đề này. Không có từ Hebrew hay Hy Lạp trong Kinh Thánh mô tả về tình dục trước hôn nhân, chứ chưa nói đến là ngăn cấm.

David và Salomon là những vị vua nổi tiếng trong Cựu ước nhưng khét tiếng dâm ô, có nhiều vợ và nhân tình, kể cả các nhân tình người ngoại giáo (bị coi như ma nữ) nhưng không bị phê phán gì nhiều. 

Tuy vậy, có vẻ như Đức Chúa Trời chỉ muốn đề cao mối quan hệ tình dục cho những người kết hôn và lên án QHTD bừa bãi. Hê-bơ-rơ 13:4 viết: “Mọi người phải tôn trọng hôn nhân, đừng để mối quan hệ hôn nhân bị ô uế, vì Đức Chúa Trời sẽ kết án người gian dâm lẫn kẻ ngoại tình”. 

Sở dĩ nói là "có vẻ" vì ở câu này các nhà nghiên cứu Kinh Thánh giải thích rằng ĐCT cấm QHTD ngoài hôn nhân nhưng thực ra câu Kinh thánh trên hoàn toàn có thể chú thích theo chiều hướng khác cởi mở hơn, nhưng ở đây không bàn thêm.

- Ở Tân ước: Chúa Giêsu không nói gì đến chủ đề QHTD, dù là khuyến khích kiêng khem hay hạn chế. 

Chỉ đến thời sứ đồ Phaolô các hành vi QHTD ngoài hôn nhân mới bị lên án, bị coi là xa cách Thiên Chúa và không xứng đáng được vào nước Trời, ở các đoạn: Công Vụ 15:20; 1 Cô-rinh-tô 5:1; 6:13,18; 10:8; 2 Cô-rinh-tô 12:21; Ga-la-ti 5:19; Ê-phê-sô 5:3; Cô-lô-se 3:5; 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:3; Giu-đe 7. Ở 1Cr 6,9-10, thánh Phaolô viết: “Những kẻ dâm đãng, thờ ngẫu tượng, ngoại tình, trụy lạc… sẽ không được nước Thiên Chúa làm cơ nghiệp”

Không những cấm đoán, cả thời gian dài sau này từ thời Trung cổ và cho đến ngày nay, Giáo hội Công giáo luôn đề cao giá trị của đời sống trinh khiết, đồng trinh và độc thân (vì nước Trời). Coi đời sống trong sạch như thế là một hồng ân đặc biệt, là việc hiến mình hay tận hiến trọn vẹn, làm đẹp lòng Thiên Chúa. Thậm chí còn ca tụng đời sống độc thân, coi là một dấu chỉ thập giá mà người tín hữu vác hàng ngày theo gương Chúa Giêsu...

Có lẽ sự đề cao này đến từ các hình tượng trong các dụ ngôn hay ẩn dụ : chàng rể - tân lang và các cô dâu - trinh nữ trong Tân ước. Hoặc cũng có thể là do Chúa Giêsu không lấy vợ và Ngài đã tỏ ra yêu quý tông đồ Yoan độc thân hơn hẳn các tông đồ có vợ khác (?)

Ở các đạo giáo và trên bình diện xã hội: 

Nói chung, trừ ở các tà đạo, các đạo giáo và các quốc gia trên thế giới đều chủ trương chống lại các hành vi QHTD sa đọa bị coi là có tội như: khiêu dâm, ngoại tình, hiếp dâm, cưỡng dâm, dâm ô, loạn luân, lừa tình, mua bán dâm (tùy nước), bạo lực tình dục...vì như vậy sẽ gây nguy hiểm cho xã hội, làm suy yếu hay phá hủy nền tảng hôn nhân và gia đình. Đặc biệt nhấn mạnh đến việc bảo vệ trẻ em và vị thành niên vì lứa tuổi này dễ bị dụ dỗ, làm tổn thương. 

Nhưng các hành vi QHTD bị ngăn cấm hay bị coi là thiếu đạo đức đều dựa vào 1 nguyên tắc chung là chỉ áp dụng khi việc này làm nguy hại đến người khác, nguy hại đến xã hội mà không can thiệp sâu vào đời sống tình dục mang tính chất cá nhân riêng tư có tính đồng thuận, nhất là trong nội bộ gia đình, dù cho là có tính chất thác loạn - dâm dục đi nữa. Gần như đây là tiêu chuẩn đạo đức tình dục được mọi người thừa nhận ở thời hiện đại. Nó thay đổi theo thời gian theo chiều hướng ngày càng cởi mở hơn. Nó khác với ở thời kỳ Trung cổ, ở các TK trước.... TD như ở VN cách đây khoảng nữa TK, việc không chồng mà có con thì bị coi là chửa hoang, bị xóm làm xa lánh, coi thường còn nay thì không. "Một trăm năm trước đây, tất cả mọi người đều nghĩ rằng thật là nực cười khi nói về hôn nhân đồng tính. Ngày nay, bất cứ ai phản đối nó đều bị xã hội loại trừ” (ĐGH Benedicto 16)

Bảng so sánh luân lý tình dục giữa đạo Công giáo với các tôn giáo khác và xã hội

Loại quan hệ tình dục	Chuẩn mực đạo đức (Có/Không có tội)
	Công giáo	Tin Lành	Do Thái giáo	Hồi giáo	Phật giáo	Xã hội
Đồng tính	Có	Không	Có	Có	Không	Không
Phá thai	Có	Có	Có	Có	Có	Không
Ngừa thai	Có	Không có tội và cũng không phải là vấn đề đạo đức
Li dị tái hôn	Có	Không có tội và cũng không phải là vấn đề đạo đức
Ngoại tình	Có	Có	Có	Có	Có	Tùy
Tình dục ngoài HN	Có	Không	Không	Có	Không	Không
Thủ dâm	Có	Không	Có	Có	Không	Không đề cập
Lấy vợ lẻ	Có	Có	Có	Không	Không	Có
Tu sĩ lấy vợ	Có	Không	Không	Không	Có	Không đề cập

 

Ghi chú: 

1/ Ở Phật giáo: Hầu hết các tôn giáo lớn của nhân loại đều bị ám ảnh ít nhiều bởi vấn đề tình dục. Sự ám ảnh đó chi phối và ảnh hưởng đến các sinh hoạt trong xã hội, các thói tục trong dân gian và có thể cả nền văn hóa của một dân tộc. Riêng đối với Phật giáo, mặc dù coi dục ái hay tà dâm là chướng ngại đối với thiền na và là nguyên nhân dẫn đến đau khổ nhưng vấn đề tình dục không được nhắc nhở đến nhiều, không có mấy kinh sách đề cập thẳng đến vấn đề này. 

2/ Cột xã hội: là dựaa theo tiêu chuẩn hay lời kêu gọi chung của LHQ hay chuẩn mực áp dụng ở phần lớn các quốc gia

3/ Về ngoại tình: LHQ kêu gọi không coi ngoại tình là tội hình sự. Ở nhiều nơi trên thế giới, ngoại tình vẫn bị coi là tội phạm song cũng không ít quốc gia đã ngưng xử lý hình sự với người ngoại tình... Hầu hết các quốc gia đều chỉ coi ngoại tình là vi phạm hành chính và là căn cứ cho ly hôn.

* Nhận xét chung:

- Quy định QHTD trong hôn nhân khi là vợ chồng mới trong sáng lành mạnh chỉ có ở Công giáo và Hồi giáo

- Bảng trên cho thấy quan điểm đạo đức và huấn quyền về tính dục của đạo Công giáo hầu như khác biệt, mang tính bao quát và can thiệp sâu vào đời sống của người các tín hữu. Không những thế nó còn mang tính chất bảo thủ vì vẫn giữ cố định trong thời gian dài trải qua nhiều TK mà không đếm xỉa gì đến 1 thực tế là nền đạo đức nói chung và đạo đức tình dục của xã hội nói riêng luôn biến đổi theo thời gian và có sự khác biệt giữa các nền văn hóa.

Một điều trái khoáy là nền luân lý tình dục của Giáo hội Công giáo được cho là triệt để chống tà dâm và đặt nặng trọng tâm nhằm coi trọng, bảo vệ phẩm giá của người phụ nữ như cấm ngừa thai, phá thai... nhưng lại để nổi lên các scandal ấu dâm ở hàng giáo sĩ gây mất uy tín trầm trọng và chính giới phụ nữ lại là những người biểu tình nhiều nhất để phản đối chính sách này của Vatican, thông qua khẩu hiệu của các phong trào nữ quyền cấp tiến chống cấm ngừa thai TD như: "Keep your Rosaries off my Ovary" (Làm ơn hãy cất cổ tràng hạt của các ông ra khỏi cổ tử cung của chúng tôi đi)...

- Trong quá khứ, giữa LHQ và Vatican đã có lần xung khắc về các vấn đề như hôn nhân đồng tính, ngừa thai... LHQ không công nhận những chuẩn mực về đạo đức tình dục nói trên của Vatican là hợp lý.

MS