Nieuwsbrief april 2025
Nathalie van Iersel
Beste leden van de Zadenbib Noord-Limburg
Lente! Als je even pauze neemt van het zaaien, planten en maaien, dan is het lezen van deze nieuwsbrief een aanrader. In de bibliotheken zijn de zadenrekken weer aangevuld, dus wees welkom om zaden uit te zoeken van groenten, bloemen en kruiden. Overigens ligt er bij het rek een boek over het oogsten van zaden.
Nieuws
Zaadoogst verschillende soorten gewassen
Over het algemeen is april nog een vroege maand voor de zaadoogst.
De focus ligt meer op het voorbereiden van de tuin en het zaaien van nieuwe gewassen.
Houd echter overwinterende en zeer vroeg gezaaide planten in de gaten, met name bepaalde kruiden en bladgewassen die mogelijk al zijn doorgeschoten.
Voor de meeste vruchten, kolen en uien is het in april nog te vroeg om zaden te oogsten.
Toch zijn er enkele uitzonderingen en overwegingen:
1. Vroege
Bloeiers (Overwinteraars en vroeg gezaaide planten van vorig jaar):
- Sommige Vroege Bloeiende Kruiden:
Daslook (Allium ursinum): Als deze vroeg heeft gebloeid en de zaaddozen
beginnen te drogen, kun je de zwarte zaden oogsten. Let op: verspreidt zich
gemakkelijk.
- Vroege Muntsoorten: Afhankelijk van het weer en de specifieke soort, kunnen
sommige vroege muntsoorten al in bloei staan en beginnende zaadvorming vertonen
aan het einde van april. Houd de bloemen in de gaten als ze beginnen te
verwelken en de zaadjes ontwikkelen.
- Sommige Vroege Bladgewassen (Doorgeschoten):
Vroege Sla (indien doorgeschoten): Als vroege slasoorten die vorig jaar zijn
gezaaid of heel vroeg dit jaar zijn gezaaid al zijn doorgeschoten (de
bloemstengel is gevormd), kunnen de pluizige zaadhoofdjes zich ontwikkelen.
Oogst de zaden als ze droog aanvoelen. De kwaliteit van deze zaden kan
variëren.
- Spinazie (indien doorgeschoten): Net als sla kan spinazie doorschieten,
vooral als het warm weer is geweest. De vrouwelijke planten produceren kleine,
harde zaadjes. Oogst ze als de plant begint te verdorren.
2. Tweejarige Planten (die in het voorgaande jaar zijn gezaaid
en nu bloeien):
- Sommige Koolsoorten (indien doorgeschoten): Boerenkool, spruitjes of andere
koolsoorten die vorig jaar zijn gezaaid om zaden te produceren, kunnen in april
beginnen te bloeien. De zaaddozen zullen zich later in het seizoen ontwikkelen.
In april is het nog te vroeg om de zaden zelf te oogsten, maar je kunt de bloei
wel observeren als voorbereiding op de latere oogst.
- Sommige Uien (indien doorgeschoten): Uien die vorig jaar zijn geplant om zaad
te produceren, zullen in het voorjaar een bloemsteel vormen met een bolvormige
bloeiwijze. De zaden zullen zich later ontwikkelen.
- Sommige Kruiden (bv. Peterselie, Selderij indien tweejarig): Als peterselie
of selderij in het voorgaande jaar is gezaaid, kunnen ze in het tweede jaar
bloeien. De zaden zullen zich na de bloei vormen. In april is het waarschijnlijk
nog te vroeg voor de oogst.
Algemene Tips voor
Zaadoogst:
- Wacht tot de zaden volledig rijp en droog zijn:
Dit is cruciaal voor een goede kiemkracht.
- Oogst op een droge dag: Vermijd oogsten na regen of dauw.
- Observeer de planten goed: Let op veranderingen in kleur en textuur van de
zaaddozen.
- Gebruik de juiste technieken: Knip zaadhoofden af, verzamel zaaddozen in
papieren zakken of schud zaden voorzichtig uit de gedroogde plantendelen.
- Laat de geoogste zaden goed nadrogen op een koele, droge en goed
geventileerde plaats.
- Bewaar de droge zaden in luchtdichte, koele en donkere omstandigheden.
- Noteer altijd de naam van de plant en de oogstdatum.
Vergeet niet je overschotten naar de zadenbib te brengen!
Op onze website staat de volgende informatie toegevoegd:
- Bloemen: Hoogte (cm), Zaaiperiode, Bloeiperiode, Korte beschrijving, Bijen/insecten aangetrokken, Een-/meerjarig, Koudekiemer
- Peper/paprika: Scovilleschaal (SHU),Hoogte (cm), Korte omschrijving plant - Tomaten: Dieven ja/nee, Korte Omschrijving, Hoogte (cm)
Tips
Van 17 tot 25 mei 2025 is het weer tijd voor de Week van de Korte Keten! Over heel Vlaanderen zullen leuke activiteiten worden georganiseerd om de korte keten te doen schitteren. Te vinden op Youtube:
ZAAIGOED in OVERVLOED → lijst van een 40-tal filmpjes over het winnen van zaden
Wat je wil weten over bomen? Hoe stroomt water in bomen? Wat is fotosynthese, en hoe beïnvloedt klimaatverandering de werking van bomen?
Dit zijn enkele vragen die velen van ons bezighouden.
Recept en informatie onbekende/onbeminde groente: Artisjok
Artisjokken zijn eigenlijk de bloemknoppen
van een distel. Deze grijsgroene bloemknoppen bestaan uit vele kleine blaadjes
die om een bloembodem zijn gevouwen. Dan gaan de blaadjes open en ontwikkelt
zich het ‘hooi’ dat binnenin zit tot een prachtige paarse bloem. Mooi om te
zien, maar een bloeiende artisjok is niet meer eetbaar.
Artisjok met dip van waterkers, dille en mosterd
Boodschappenlijst
2 artisjokken, citroensap, 25 gram waterkers, 1 eetlepel dille (vers of uit de diepvries), 1 theelepel mosterd, 4 eetlepels halfvolle yoghurt, peper
Bereidingswijze
1 Was
de artisjokken en snijd de steel en ca. 1/3 van de bovenkant af.
2 Knip
de droge uiteinden van de grote onderste bladen af.
3 Kook
de artisjokken in ruim water met wat citroensap in 35-40 minuten gaar. Leg
er eventueel een schotel op om de artisjokken onder water te houden.
4 De
artisjok is gaar als een blaadje makkelijk is los te trekken.
5 Neem
de artisjokken uit het water en laat ze op de kop op een bord uitlekken en
afkoelen.
6 Was
de waterkers en pureer dit met de dille in een keukenmachine of met een
staafmixer fijn.
7 Klop
er de mosterd en de yoghurt door.
8 Maak
de saus op smaak met peper en eventueel een drup citroensap.
9 Verdeel
de saus over 2 kleine schaaltjes.
10 Trek
steeds een blad van de artisjok, doop hem in de saus en zuig het blad uit.
11 Verwijder
als alle blaadjes op zijn, het hooi. Snijd de artisjokbodem in stukjes en
doop ze in de saus.
ZadenBib bij komende evenementen
- Repair café Pelt 2025: 31 mei, 21 juli, 27 september, 22 november.
De nieuwe locatie is aan Syntra PXL, Hoekstraat 70 te 3910 Pelt.
- Natuurtuin ´t Loo Bergeijk (NL): 27 april
Met vriendelijke groeten
Team Zadenbib Noord-Limburg
Website: https://www.zadenbibnoordlimburg.be/
Facebook: ZadenBib Noord-Limburg
---
Je hebt dit bericht ontvangen omdat je bent geabonneerd op de groep 'ZadenBib Noord-Limburg' van Google Groepen.