Akdeniz usulü KamaSutra

[SedRoN]

 


 
Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi'nde yıllardır kapalı tutulan 'gizli oda'nın kapısı aralandı. Pompei ve Ercolano kazılarında günışığına çıkarılan eserlerden oluşan 'pornografik koleksiyon', 18. yüzyıldan bu yana sürekli olarak saklı tutuluyordu.
 
ASLI KAYABAL - Popüler TARİH / Haziran 2000
 
İmparator Tiberius, Capri adasındaki villasının yatak odasına, ressam Parrasio'nun erotik-mitolojik bir tablosunu, 'Atalante ve Meleagros'u astırır. Bize bu bilgiyi, Romalı tarihçi Svetonio aktarır. Aslında o yıllarda, Romalı soylular erotik resimlere oldukça meraklıdırlar. İmparator Augustus döneminin ressamlarından Arellius'un da erotik-mitolojik nitelikte resimler yaptığı bilinir. İmparator Augustus ise sahibi olduğu binalara bir tabela astırır. Tabelanın üzerinde Latince 'concupitus varios Venerisque figuras/ Farklı birleşmeler Venüs'ün pozisyonları' yazar. Roma İmparatorluğu'nda, kentin ileri gelenleri ve soylular, rehberlik yapan bu tabelayı Augustus'u örnek alarak astırırlar...
Napoli Ulusal Arkeoloji Muzesi'nde yıllardır kapalı tutulan 'gizli oda'nın kapısı aralanmasaydı, belki de arkeologlar, antik çağın seks konularına büyüteç tutmayacaklardı.
Napoli'deki, 'gabinetto segreto/ gizli oda'da, Pompei ve Ercolano kazılarında günışığına çıkarılan eserlerden oluşan 'pornografik koleksiyon', 18. yüzyıldan bu yana saklı tutuldu. İki yüzyıl boyunca etik değerlerle kilit altında tutulan 250 parçadan oluşan bu koleksiyonun hayli ilginç bir öyküsü var... 

GİZLİ ODA
Pompei ve Ercolano'daki ilk kazılarda bulunan pornografik eserler Napoli'deki Portıci Müzesi'nde 18 numaralı salonda toplanıyor. Bu 'özel salon' ziyaretçilere kesinlikle açılmıyor. Ancak bazı ayrıcalıklı ziyaretçiler özel izinle görebiliyor koleksiyonu.
1819'da koleksiyon Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi'ne getirilerek, 'gizli oda'da koruma altına alınıyor. 1849-1860 yılları arasında daha da katı bir sansür uygulanıyor ve 'gizli oda'nın önüne bir duvar örülüyor.
Garibaldi döneminde bir açılma politikası güdülüyor, Napoli Müzesi'nin yeni müdürü Alessandro Dumas'nın girişimiyle bütün eserler yeniden elden geçiriliyor. Bu dönemde 'açık saçık' eserlerin yer aldığı salon, yalnız yetişkin erkeklerin ziyaretine açık tutuluyor. Kadınlar ve erkekler ancak özel izinle alınıyor bu salona. Ama birkaç yıl sonra büyük bir sansür kadar açılmıyor 'gizli oda'nın kapısı. Üstelik müzedeki eserler kadar Pompei ve Ercolano'da, yerinde duran yani 'in situ' bazı eserler de payını alıyor yasakçı uygulamadan. Örneğin Pompei'de şarap ticaretiyle uğraşan Vetti'lerin evindeki 'Falluslu Priapos'u, abartılı erkeklik uzvuyla Lapseki'nin bu büyük tanrısını gösteren bir tablo, 'zarflanıyor'. Bu antik tabloyu bekçi yalnız yaşlı erkek ziyaretçilere gösteriyor...
 
KALICI SERGİYLE AÇILDI
Bronz, fresk, heykel, pişmiş toprak, gümüş, mermer, seramik gibi çeşitli türde malzemeden oluşan ve seks konusuna odaklanan 'gizli oda koleksiyonu', kısa bir süre önce, 18 Nisan'da özgürlüğüne kavuşarak, Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi'nde düzenlenen kalıcı bir sergiyle dünya ziyaretçilerine açıldı.
İki yüzyıl boyunca sansürün gölgesine tutsak edilen bu koleksivonu La Repubblica gazetesinin yazarı Sergio Frau, 'Akdeniz usulü Kama Sutra' olarak yorumluyor. Sergi nedeniyle Electa Yayınevi'nden çıkan küçük katalogda Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi Müdürü Stefano de Caro, arkaik Yunan döneminden bu yana aşk evlerinin seksi konu alan resimlerle süslendiğini vurguluyor.
 
EROTİK TEMALAR
Napoli Ulusal Arkeoloji Müzesi'ndeki 'gizli oda koleksiyonu' farklı mekânlarda tematik başlıklar altında sergileniyor; Bahçe Dekorasyonunda Erotik Temalar, Aşk Evlerinin Dekorasyonu, Şölenlerde Erotizm, Erotik-Mitolojik Resim, Borgia Koleksiyonunda Erotik Objeler, Koruyucu Cinsellik ve Koleksiyonun Tarihi başlıklı seksiyonlar pornografik nitelikteki arkeolojik malzemenin bir tür haritasını çıkarıyor.
Koleksiyon, Roma öncesi kültürlere ait erotik eserler açısından çok zengin değil. Roma öncesi dönemde cinsel ilişkiyi yansıtan figürler, Attika vazolarında işlenmiş. Bu tür vazolar antik Yunan'da çoğunlukla ziyafetlerde kullanılıyor. Attika vazolarından bugüne yansıyan ya gerçekçi tasvirler ya da ormanlarda peri kızları ninfeleri kovalayan satirlerin boy gösterdiği mitolojik karakterde cinsellik betimleri. Örneğin koleksiyonda kırmızı renkli figürlerin dikkat çektiği bir Attika tabağı üzerindeki cinsel birleşme pozisyonunda betimlenen çift, gerçekçi bir örnek. 

KUTSAL ÇIPLAKLIK
Antik çağ yazarları da, resim ve seks ilişkisi konusunda yorumlar yapmış. Örneğin Aristoteles'in kutsal çıplaklık ile pornografik çıplaklığın farklılığı üzerinde durduğu, kutsal çıplaklığa yasalar çerçevesinde karşı gelinemeyeceğini, ancak pornografik çıplaklığı gençlerin görmemesi gerektiğini savunduğu biliniyor.
Napoli Müzesi'nin 'pornografik eserler koleksiyonu'nun en zengin topluluğu mitolojik öyküleri temel alan resimler. Bu tür resimler, çoğunlukla Vezüv yanardağı civarındaki şehirlerde bulundu.
Roma İmparatorluğu'nda erotik resim modası, Yunan kültürünün etkisinde özellikle yüksek tabakada gelişiyor. Pompei'de bulunan erotik resimler, bu modanın kanıtı. Pompei'deki resimler arasında mitoloji dünyasının ünlü aşklarının betimlerine de rastlanıyor:
Roma'nın savaş tanrısı Mars ve meyve bahçelerinin koruyucusu Venüs'ün aşkı, Olympos'un baş Tanrısı Zeus'un hamile bıraktığı genç kızlara olan aşkı, ölçülü gücü ve ışığı simgeleyen Apollon ve güzel su perisi Daphnae'nin aşkı, antik çağın erotik resimlerine yansımış örneklerden yalnızca bazıları.

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PERİ KOVALAYAN SATİR

(merakediyorum notu: Satir, Eski Yunan mitolojisinde yer alan yarı keçi yarı insan kır ve orman iyesi.)
Roma evi, çok renkliliğin simgesiydi. Bu renkli hayat içinde cinsellik doğal ve önemliydi. Ama Roma dünyasında bahçe, aynı zamanda satirler, Pan, şarap Tanrısı Dionysos, su perileri ninfeler gibi gizemli yaratıkların da yaşadığı bir dünyaydı.
Örneğin Ercolano'da Papiriler'in Villası'nı mermerden 'Pan ve keçi' heykeli süslüyor. Bu mermer heykelde erotizm, mizahi bir üslupta yansıyor.
Napoli'de Pollena Trocchia villasından gelen bir başka heykel, göğsünden kavradığı su perisini ereksiyon durumundaki erkeklik organı üzerine oturtmaya çalışan bir satiri gösteriyor.
Ercolano'da bulunan bir mermer kabartma da yine benzer bir konuyu ele alıyor. Bu kez genç kız, satirle mücadele ederken görülüyor.
 
AŞK EVLERİ
Arkaik ve klasik Yunan devrinden bu yana aşk evlerinin farklı cinsel birleşme pozisyonlarını gösteren resimlerle süslendiği biliniyor.
Hellenistık çağda erotik edebiyat da tırmanışa geçiyor. Bu talebe bağlı olarak pornografik resim sanatına da ilgi artıyor. Pompei'de bu çağa tarihlenen resimlerde farklı cinsel birleşme pozisyonları gerçekçi bir üslup yansıtmakta... İmparator Augustus'un öncülüğünde cinsel birleşme türlerini gösteren levhalar asma modası da bu çağda yayılıyor.