Pema Chödrön’ün “şenpa” kavramı üzerine...
Eğer pratiğini yapan birisi varsa, ve herkes
kendi üzerinde çalışıyorsa, mesela manastırda olduğu gibi, harika bir durumumuz
vardır, çünkü herkes bununla çalışıyordur. “Şenpanı gördüm!” demenize gerek
kalmaz. Ki, böyle yaptığınızda, size saldırmaları muhtemeldir. Pek bir kimse
de, onun illa gösterilmesinden hoşlanmaz.
Bununla beraber, kimileri şöyle başlayabilir,
“Bende görürsen, kulak memeni çek, ya da herhangi bir şey”- ve sıklıkla
partnerler birbirleriyle bunu yapacaklardır- “ve ben de sende görürsem aynısını
yapacağım. Veya, sen kendinde görürsen, ben de bunu yakalayamadıysam, ufak bir
işaret çak, böylece o tartışmayı sürdürmenin belki de zamanı olmadığını anlarız.”
Her zaman tartışmaya devam etmeme gibi bir lüksünüz olmaz, ama en azından biraz
olsun prajnanız vardır, egonun karışmadığı saf görüş, ilişkiyi
neyin şifalandıracağına ve alan açacağına dair.
Egodan
temelini alan, alışkanlık, ise tam tersidir. Her şeyi
daha beter eder. Egonun tanımlarından biri şudur: her şeyi daha beter yapan. Çünkü,
alanı kendi tarzınızda doldurmak için, bir dürtü hissedersiniz, ya parmağınızla
işaret eder, ya da benim tarzımda ortalığı sakinleştirmeye çalışır, ve o
noktada her şey durumu daha da beter eder, genellikle.
Bir şekilde, belli bir kaşıma şeklini denkleme
dökmeden nasıl alan açılacağını öğrenmek önemlidir.
Bu sebeple şenpanın hakikaten imdada yetişen
bir öğreti olduğunu düşünüyorum. O
sıkışmadır, o dürtüdür... o, hani şu, dürtüdür. Bu dürtü. Hakikaten bir sürü
müptelalıklarınız olduğunu size gösterir, hepimizin müptelalıkları olduğunu. Arka-planda,
sabit bir derin zorlanma vardır, belki huzursuzluk, ya da rahatsızlık, yahut
sıkıntı. Ve böylece, o huzursuzluğu
dindirmek üzere bir şeyler kullanmaya başlarız.
Mesela, yemek gibi, ya da alkol, ya da
uyuşturucu, ya da seks, veya çalışma, yahut alış-veriş, gibi bir şey, her ne
yaparsak, belki de ölçülü olsaydı çok zevkli olurdu – yemeğinizi yerken bundan
zevk almak gibi. Aslında, ölçülü olduğunda lezzetin derin takdiri vardır, ve
hayatınızda buna sahip olmanın bir şans olduğunun. Fakat, bu şeyler bağımlılık
özelliğiyle doludur, çünkü, bize konfor getireceği fikriyle onları
güçlendiririz. Şu huzursuzluğu gidereceklerdir.
---
Fotoğraflar: Umâ