2017-12-02 — #1 — Espéranto-Vendée n° 124, décembre 2017 #2 — (FR) — Albert Jacquard sur la communication linguistique #3 —Pierre Louis Moreau de Maupertuis #4 — “Turka Stelo“ (Étoile turque) #5 — Esperanto sur unu el la plej prestiĝaj turismaj lokoj de la mondo #5 — L'espéranto sur l'un des sites touristiques les plus prestigieux du monde

1 view

Skip to first unread message

Henri Masson

unread,

Dec 2, 2017, 3:49:38 AM12/2/17

#1 — Espéranto-Vendée n° 124, décembre 2017 :

http://esperanto-vendee.fr/images/PDF/EV124decembre2017.pdf

EO —
La decembra numero de la departementa informfolio "Espéranto-Vendée", same kiel antaŭaj, povas havigi materialon por redaktado de artikoloj pri la diverseco de iniciatoj favore al Esperanto tra la mondo pro granda nombro da nomoj, ligiloj al retpaĝoj parte en la franca kaj Esperanto, foje en aliaj lingvoj se mankas fonto el ambaŭ.

Contenu / Enhavo

#1— “Rêve d'enfant“ / Infana revo

Martin Luther King estis 34-jara kiam li prononcis la vortojn “I have a dream“ (Mi havas revon), la 28an de aŭgusto 1963. Ĉirkaŭ la aĝo de 10 jaroj, L.L. Zamenhof, frua poligloto kaj pasia lingvoŝatanto, konfidis al sia patrino sian ĉefan revon unuigi la homaron, sian revon

“pri tia feliĉa tempo, kiam malaperos ĉiuj naciaj malamoj, kiam ekzistos lingvo kaj lando apartenantaj plenrajte al ĉiuj siaj uzantoj kaj loĝantoj, kiam la homoj ekkomprenos kaj ekamos unuj la aliajn“ (letero al Michaud).

dua paĝo :

“Mondialisation, Internet, Courrier de l’Unesco : où en est l’espéranto, cent ans après la mort de Zamenhof ?“ (Tutmondiĝo, Interreto, Kuriero de UNESKO : kiel statas Esperanto cent jarojn post la morto de Zamenhof) — Omaĝo al Zamenhof ĉe la sidejo de UNESKO en Parizo. Programo. La UNESKO-sidejo konsentis disponigi pli grandan salonon ol antaŭe decidite por la evento. Detalaj informoj kaj rezervigo ĉe : https://esperanto-france.org/annee-zamenhof
Des Vendéens au Togo / Vendeanoj en Togolando.
Éducation / Edukado — Tra la historio, de Platono ĝis Gandhi aŭ Albert Jacquard, multaj famuloj skribis aŭ parolis pri edukado, sed nur la du lastaj atentigis pri la danĝeroj de lingva hegemonio kaj trudiĝo.

#2 — (FR) — Albert Jacquard sur la communication linguistique

http://www.ipernity.com/blog/32119/4686212
Transcription d'une série d'émissions de France-Culture du 12 au 16 juillet 2004.

Albert Jacquard pri lingva komunikado.
Transskribo de elsendoserio de France Culture de la 12a ĝis la 16a de julio.
Albert Jacquard (alber ĵakar), filozofo, biologo, fama genitikisto, eseisto, pledis por Esperanto en diversaj okazoj.
Vd en Vikipedio : https://eo.wikipedia.org/wiki/Albert_Jacquard
ankaŭ en la lingvoj :

EO — Estus bone, en 2018, okaze de la 5a datreveno de lia morto, en la kadro de kursoj aŭ grupoj. dediĉi apartan atenton al esploroj kaj al tradukado de liaj skribaĵoj kaj intervenoj, al transskribo de registraĵoj aŭ sub-tekstigo de videoj sur kiuj li prezentis siajn ideojn, al enkonduko aŭ kompletigo de artikoloj en diverslingvaj versioj de Wikipedia, ktp,

FR — Il serait bon, en 2018, pour le 5e anniversaire de la mort d'Albert Jacquard, dans le cadre de cours ou de groupes, de consacrer une attention particulière à des recherches et à la traduction de certains de ses écrits et interventions, à la transscription d'enregistrements ou au sous-titrage des certaines des vidéos sur lesquelles il présenta ses idées, à la rédaction d'articles pour d'autres versions de Wikipedia, etc..

#3 —Pierre Louis Moreau de Maupertuis

EO — Sendube tre malmulte da francoj povus diri, kiu estis Pierre Louis Moreau de Maupertuis (1698-1759), franca filozofo, matematikisto, fizikisto, astronomo kaj naturalisto, membro de la Akademio de sciencoj, pioniro de genetiko. Same kiel lia samtempulo Leibniz (1646-1716), li ankaŭ interesiĝis pri la ideo de konstruita internacia lingvo, ne nacia.
Lia eseo (1740) P. L. M. de Maupertuis – Réflexions philosophiques sur l’origine des langues (Pdf) (Filozofiaj pripensoj pri la origino de la lingvoj) estas legebla en la malnova franca sur la retejo Gallica de la Nacia Biblioteko de Francio (BNF).
Sed la plej kurioza kaj entute interesa flanko de la afero estas lia “Dissertation sur les differents moyens dont les hommes se sont servis pour exprimer leurs idées“ (Disertacio pri la apartaj rimedoj, kiujn uzis la homoj por esprimi siajn ideojn — 1756) :

XXXV — Oni deziris en la lastaj tempoj ne revenigi ĉiujn naciojn paroli nur unu saman lingvon, la afero estas evidente neebla, sed formi novan lingvon, en kiu ĉiuj nacioj povus interkonsenti: kaj ĉi tio estis entreprenita de famaj homoj.

aŭ :
XXXIV — Ne necesas rimarkigi kiom malkomforta estas ĉi tiu diverseco de lingvoj, kaj kiom utile estus por ĉiuj homoj interkompreniĝi, precipe hodiaŭ, kie la plej malproksimaj popoloj vizitas unu la alian tiel ofte, universale prizorgas komercon de reciprokaj bezonaĵoj kaj helpo, kaj kie apenaŭ ekzistas homoj, kiujn oni povas nomi barbaraj.

Sed la plej miriga afero troviĝas en la ĉapitro XLV, kie aperas kelkaj bazaj reguloj aŭ proponoj de tiu sciencisto por internacia lingvo ekzistantaj en la Internacia Lingvo de Zamenhof — Esperanto — publikigita 131 jarojn poste, en 1887. Kaj Esperanto estos 131-jara en 2018...

Dankegon al Mireille Grosjean, kiu malkovrigis al mi tiun malmulte konatan scienciston kaj kiu tiel ebligis al mi plue esplori la aferon. Tio devigos min aldoni prezenton pri tiu matematikisto en la dokumento :
La plej matematika el la vivantaj lingvoj pri kiu revis Descartes, Newton, Kochański, Leibniz, d'Alembert, Condorcet, Ampère..." Version française

FR — Très peu de Français pourraient sans doute dire qui était Pierre Louis Moreau de Maupertuis (1698-1759), philosophe, mathématicien, physicien, astronome et naturaliste français, membre de l'Académie des sciences, précurseur de la génétique. Comme son contemporain Leibniz (1646-1716), il se pencha aussi sur l'idée de langue internationale construite, non nationale.
Son essai (1740) P. L. M. de Maupertuis – Réflexions philosophiques sur l’origine des langues (Pdf) peut être lu en ligne en ancien français sur le site Gallica de la BNF.
Mais le document le plus curieux et en tout le plus intéressant est sa “Dissertation sur les differents moyens dont les hommes se sont servis pour exprimer leurs idées“ (1756)

XXXV — On a donc souhaité dans ces derniers temps, non de ramener toutes les nations à ne parler qu’une même langue, la chose est visiblement impossible, mais de former une langue nouvelle dans laquelle toutes les nations pussent s’entendre : et cela a été entrepris par des hommes célèbres.

ou :
XXXIV — Il n’est pas nécessaire de faire remarquer combien cette diversité des langues est incommode, et combien il serait utile que tous les hommes pussent s’entendre, aujourd’hui surtout, où les peuples les plus éloignés se visitent si fréquemment, entretiennent un commerce universel de besoins et de secours réciproques, et où il n’est presque plus de peuple qu’on puisse appeler barbare.

Mais le plus étonnant se trouve dans le chapitre XLV où apparaissent quelques règles de base proposées par ce savant pour une langue internationale et qui existent dans la Langue internationale de Zamenhof — l'espéranto — publiée 131 ans plus tard, en 1887. Et il y aura 131 ans en 2018 que l'espéranto a vu le jour...

Un grand merci à Mireille Grosjean qui m'a mis sur la piste de ce savant trop méconnu et qui m'a ainsi permis de pousser les recherches. Cela m'obligera à rajouter une présentation de ce mathématicien dans le document
“La plej matematika el la vivantaj lingvoj pri kiu revis Descartes, Newton, Kochański, Leibniz, d'Alembert, Condorcet, Ampère..." Version française

#4 — “Turka Stelo“

Ĝuste kiam elsendoserio de la franca-germana televid-kanalo ARTE temis pri “Les mille et une Turquie“ (La mil kaj unu Turkio — https://www.arte.tv/fr/videos/RC-015371/les-mille-et-une-turquie/ — spektado ebla dum ankoraŭ kelkaj semajnoj) aperis la decembra numero de 36-paĝa numero de "Turka Stelo“, kun riĉa kaj varia internacia enhavo, abunde ilustrita kaj preskaŭ nur en Esperanto. Ĝi estas ricevebla de Turka esperantistaro tra Vasil Kadifeli : vasilkadifeli[ĉe]gmail.com
Ĝi montras spiriton de malfermo kaj korvarmeco tute kontraŭa al tio, kion la mondo ricevas de ĉi tiu lando kaj ĝiaj popoloj pro politikaj kialoj.

#4 — “Turka Stelo“ (Étoile turque)

Le numéro de décembre de la revue de 36 pages "Turka Stelo“, avec un contenu international riche et varié, abondamment illustré, presque seulement en espéranto, vient justement de paraître alors qu'une série d'émissions de la chaîne franco-allemande ARTE avait pour thème “Les mille et une Turquie“ ( https://www.arte.tv/fr/videos/RC-015371/les-mille-et-une-turquie/ — visualisation possible durant encore quelques semaines).
Il peut être reçu sur simple demande auprès de Turka esperantistaro chez Vasil Kadifeli : vasilkadifeli[ĉe]gmail.com
Il montre un esprit d'ouverture tout à fait contraire à ce que le monde reçoit de ce pays et de ses peuples pour des raisons politiques.

#5 — Esperanto sur unu el la plej prestiĝaj turismaj lokoj de la mondo

Multlingva senpaga servo de turismaj gvidiloj en la Malpermesita Urbo de Pekino, la iama Imperia Placo, kun Esperanto unualoke.
Dankon al Yǒngrén Shíjǐng por la foto kaj al Zhāng Lóng pro plusendo per Facebook.
Kiam estos same en Parizo ?
Ĉu ni estos la lastaj, en Francio, kiuj komprenos ke Esperanto havas lokon en la hodiaŭa mondo kaj en la estonteco ?

#5 — L'espéranto sur l'un des sites touristiques les plus prestigieux du monde

Service multilingue gratuit de guides à la Cité interdite de Pékin, l'ancien Palais impérial, avec l'espéranto en premier.
Merci à Yǒngrén Shíjǐng pour la photo et à Zhāng Lóng pour avoir fait suivre sur Facebook.
À quand la même chose à Paris ?
Serons-nous les derniers à comprendre, en France, que l'espéranto a sa place dans le monde d'aujourd'hui et dans le futur ?

Henri Masson
espero.hm[ĉe/chez]wanadoo.fr
Ipernity : http://www.ipernity.com/home/32119
Twitter : @vinoverda https://twitter.com/vinoverda
Facebook : https://www.facebook.com/henri.masson.9
Google+ https://plus.google.com/u/0/105997959748403756528
VKontakt (Vk) : https://vk.com/hmasson
EO >> Enskribiĝo kaj malenskribiĝo al tiu informlisto laŭ simpla peto
Tiuj ĉi informoj estas libere uzeblaj, prefere kun mencio de la fonto.
FR >> Inscription et désinscription à cette liste d'information sur
simple demande.
Ces informations sont librement utilisables, de préférence avec mention
de la source.
*Aŭtomata tradukado / Traduction automatique :
*Google <http://translate.google.com/>
**Traduku.net <http://traduku.net/>**
**Apertium <http://www.apertium.org/>**
**GramTrans <http://gramtrans.com/>
itranslate4.eu <http://itranslate4.eu/eo/>