Si Shkruhet ë
Charise Scrivner
Nj dgjues na shkruan: "Kam vn re se disa emra t prgjithshm, si president, kryeministr, ministr, pap etj., q shnojn funksione t larta (shtetrore, publike, fetare, partiake), shkruhen her me shkronj t vogl e her me shkronj t madhe. Po kshtu, n artikuj ose letra t hapura q iu drejtohen atyre, premri ju nj her shkruhet me t madhe, nj her me t vogl."
Zonja Jorgaqi: Pyetja q na drejton lexuesi lidhet me nj tem t gjer e t komplikuar si sht ajo e prdorimit t shkronjs s madhe. Ka nj rregull t prgjithshm, sipas t cilit emrat e prvem (t njerzve, kafshve, vendeve, institucioneve etj.) shkruhen me shkronj t madhe, kurse emrat e prgjithshm shkruhen me shkronj t vogl. N baz t ktij rregulli, edhe emrat president, kryeministr, ministr, pap etj., si emra t prgjithshm q jan, normalisht duhet t shkruhen me shkronj t vogl. Kjo sht zgjidhja e drejt nga pikpamja thjesht gjuhsore.
BBC: Ather shkrimi i ktyre fjalve me shkronj t madhe sht i gabuar?
Zonja Jorgaqi: Jo, pasi kemi t bjm me nj rast ku, ve faktorve gjuhsor "futen n loj" edhe faktor t tjer, jashtgjuhsor. Presidenti, dihet, sht autoriteti shtetror m i lart i nj vendi, apo Papa, kreu m i lart i Kishs Katolike, ku bjn pjes me dhjetra milion besimtar. Pikrisht pr respekt ndaj autoritetit t ktyre figurave nuk do t prbnte ndonj gabim, nse president, kryeministr, ministr, pap etj., do t shkruheshin me t madhe: President, Kryeministr, Ministr, Pap etj. Po kshtu, nse do t ndodhte q ktyre personaliteteve t'iu drejtoheshim me nj letr, falenderim a prshndetje me shkrim, emrat e tyre natyrisht do t'i shkruanim me t madhe, kuptohet, si shenj respekti, nderimi, por edhe zyrtarizmi (formalizmi), politese, solemniteti, nganjher, pse jo dhe patetizmi.
Zonja Jorgaqi: Po, pa mdyshje. Shpesh lind nevoja q kta premra t'i prdorim npr letra a artikuj drejtuar personaliteteve t larta publike. Me t madhe duhen shkruar ather edhe premrat e mbiemrat q lidhen e prcaktojn emrat e msiprm. "I Nderuar zoti President, Ju lutemi ...", mund ta nisim letrn drejtuar Presidentit t Republiks; "Hirsia Juaj", i drejtohemi nj hierarku t lart fetar; "Madhris Suaj", i themi nj monarku, ku I Nderuar, President, Ju, Juaj, Suaj etj. shkruhen gjithmon me shkronja t mdha.
Nuk e nis dot kapitullin e ardhshm t jets pa e mbyllur t fundin. M 20 nntor t vitit 2001, Gazeta Zyrtare boton 15 amandamente kushtetuese, nga dikush t konsideruara heretike, nga t tjer profetike. Amandamentet u miratuan nga ky Kuvend, katr dit m par, m 16 nntor 2001.
Kjo foltore, pikrisht kjo ktu, sht dshmitare autentike e kohs dhe mban mend do fjal t dhn, do prplasje, do ngritje zeri, do histeri dhe eufori dhe n fund mban mend edhe shpalljen e rezultatit t vots prfundimtare pr ta ndryshuar Kushtetutn n prputhje me Marrveshjen e Ohrit.
Nse e shifni nga afr dhe n thellsi, kjo foltore dshmon n mnyr skenike grithmat, djerst, ndrrat, makthet, drojat, hezitimet, pasigurin, t rnt, invalidt, familjet e tyre, por n skajet e veta e shihni edhe sythin e dshirs q dielli yn t nis lindjen n perendim, aty diku n Bruksel, n Uashington, aty ku sht m mir, m ngroht, ku e kemi oxhakun e shtepis s prbashkt dhe ku ndjehemi si n shtpi.
Nj nga ato 15 amandamentet e shprehura n kt foltore n nntorin e 2001-shit themeloi edhe Komitetin pr marrdhnie midis bashksive si shtpia e barazis, konak i Marrveshjes s Ohrit, si shemblltyra e shoqris ton, si refleksion i rrugve tona, i kafeve t prbashkta, i kalldermave t arshis ku secili nga gurret mban nga nj emr dhe ka peshn e bashkjteteses ndr shekuj.
Dje, nj gazetar m pyeti rreth Marrveshjes s Ohrit dhe prgjigja ime ishte q vrtet, pjesa normative e marrveshjes sht miratuar, por zbatimi i saj sht i prjetshm, i prditshm, n do veprim sepse Kushtetuta dhe ligjet zbatohen do dit, e Marreveshje e Ohrit sht Kushtetut dhe ligj.
Kjo foltore mban mend edhe zhurmn dhe histerin pr ligjin pr ndarjen teritoriale, pr decentralizimin, pr simbolet, pr universitetin shtetror t Tetovs dhe shum ligje tjera q buruan nga Marrveshja e Ohrit, prfshir edhe debatin pr ligjin pr prdorimin e gjuhve n komisionin pr shtje europiane t cilin kisha nderin ta drejtoj gjat miratimit t ligjit q rrumbullaksoi pjesn normative t Marrveshjes s Ohrit.
Nga kjo foltore i friguam qytetart se ky vend do t ndahet, se do t bhet Shqipria e madhe, se do ti ndrohet karakteri shtetit, se do t pushon s ekzistuari ky vend. Shifeni se ku jemi sot, asgj e keqe nuk i ndodhi vendit ton, askush nuk humbi, t gjith fituan, edhe maqedonasit, edhe shqiptart, edhe romt, edhe turqit, edhe serbt, edhe vlleht edhe boshnjakt dhe t tjert.
Fituan t gjith qytetart. Fitoi vendi yn. Sot jemi vend antar i NATOs dhe me drit jeshile pr fillimin e negociatave me Bashkimin Europian, sot askush nuk flet pr ndarje, por pr integrim, sot askush nuk flet pr luft, por pr paq, askush nuk flet pr majorizim, por pr barazi.
Kapitulli i ardhshm, kapitulli i prtej Ohrit, nis t shkruhet me 13 gusht t vitit 2021. Kush nga ne e ka guximin e 2001-shit, dijen e 2021-shit dhe ndrrn pr 2041-shin, sht i thirrur q bashkarisht ta ndrtojm kt vend, euroatlantik dhe t barabart pr t gjith.
4a15465005