[Asagidaki yazi, kardes siteler ve potansiyel isbirliklerine acik bir cagri ve PAYLASIM amaciyla ve ilgilisine de YAYIN amacli gonderilmektedir. Bu yazi, ayni zamanda, Isikbinyili.Org sitesinde, 25 Temmuz 2011 tarihi itibariyle yayina girmistir. http://www.isikbinyili.org/docView.php?d=article&id=346]
====================================================================
PROJE ÖNERISI:
AMERİKA'DAKİ
TÜRK-AMERİKAN ile SRİ-LANKAN TOPLULUKLARI ÜZERİNE BİR KARŞILAŞTIRMA...
Başka bir deyişle, Türk Kültür'ünü New York’ta her boyutta
işlemek, yerleştirmek, yaygınlaştırmak ve diğer eyaletlerdeki Türk topluluklarına
örnek teşkil etmek için, özellikle hızla yaklaşmakta olan Türkiye
Cumhuriyeti'nin 88.nci Yıldönümü kutlamaları çerçevesinde neler yapabiliriz?
Aşağıdaki yazı ve proje önerisi, Amerika'da
yaşayan tüm Türk-Amerikalılar ile Türk-Amerikan ve Amerikan-Türk kökenli
derneklere ithaf olunur.
Geçtiğimiz Şubat ayında (2011), Queens’de, Forest
Hills Lisesi'nde, Sri Lanka'nın Bağımsızlığının 63.ncü yıldönümünü kutlamasına
katılmış olduğumdan beri bu yazının içindeki anafikri gündeme getirmeyi düşünüyordum.
Çünki, 20 milyonu aşkın nüfusu ve Türkiye’den çok
daha genç bir ülke olan Sri Lanka; toplumsal etnik yapısıyla da dört farklı yapıyı
bünyesinde barındırmasından dolayı örnek alınmalıdır.
Sri Lanka ile Türkiye arasında, özellikle de 1960’larda
Amerika’ya göçlerin başladığı yıllar arasında bir benzerlik vardır. Aynı
zamanda, Sri Lanka'nın otuz yıla yakın Tamiller ile içine itilmiş olduğu iç
savaş ve Türkiye'nin de son otuz yılda Kürtler ile karşı karşıya bırakılmış
olduğu durumlarda da tuhaf bir paralellik vardır. Buna karşı, Türkiye’nin
toplam nüfusu neredeyse Sri Lanka’yı dörde katlayacak niteliktedir.
Ancak, Amerika’ya ilk ayak bastığımdan itibaren
yirmi yılı aşkın bir süreçte, hiçbir Cumhuriyet Bayramı kutlamasının
Federasyon'a “fundraising" (derneğe gelir getirmesi) amaçlı balo yada son
bir kaç yıldır New York Başkonsolosluk düzeyinde organize edilmekte olan
resepsiyonlardan öteye gidememiştir.
Bizim New York'taki Cumhuriyet Bayramı kutlamalarını,
Sri Lanka ile karşılaştırmamın bir başka nedeni ise Sri Lanka, 63.ncü yıldönümünü
iki ayrı ve geniş bir yelpazeden sunumlu-katılımlı etkinlikle kutladı. İlki,
Asia Society’de (4 Şubat), Birleşmiş Milletler kadrosu ve Daimi Temsilcilikler
ile yerel politik ve farklı düzeyde katılımlar ile resmi sunumlara paralel başarılı
danslar ve performanslar ile gerçekleştirmiş olmasındandır.
Biz de ise halen bu anlayışta, hem tüm Türk-Amerikan
toplumunu birleştirecek-kucaklayacak hem de diplomatik-politik düzeyde ve her
ikisinde de resmi sunumlara paralel, her etnik grubu temsil eden kültürel
performanslar, danslar, müzikler, skeç-oyunlarda, öğrenciler ve profesyonel
sanatçıların da katılımına paralel, geniş bir koronun da yer alması benzeri bir
kutlama halen bugüne değin yapılmamıştır.
Özellikle, Forest Hills Lisesi’nde 5 Şubat 2011
tarihinde, Cumartesi öğleden sonraki programa, karlı-yağmurlu ve soğuk bir gün
olmasına rağmen 800'ü aşkın Sri Lankalı katılmıştı. Bu çerçevede ve özellikle ülke
bazındaki nüfus ve Amerika'ya yerleşmiş olan iki toplumun toplam nüfusu açısından
bir kıyaslama yapılacak olursak, bulunduğumuz nokta çok yetersiz, düşündürücü
ve üzücüdür.
Buna, ekonomik gelişmişlik çerçevesinde, Türkiye'nin
Sri Lanka ile karşılaştırılmasında, sadece son beş yıl değil, son yirmi yılı kıyasladığımızda
da, Türkiye'nin hep daha gelişmiş kategoride olduğu bir gerçektir. Ayrıca, Sri
Lanka'nın Tsunami felaketinden en fazla etkilenmiş ülkeler arasında olduğunu da
bu vesileyle anımsatalım.
Dönelim Şubat ayındaki Forest Hills Lisesi'ndeki
kutlamaya... O kutlama töreninden beri, taa 2003'te yılında yazmış olduğum ve
New York'ta Cumhuriyet Bayramı kutlamasına farklı bir yaklaşımını da içeren,
bir dizi proje fikrini güncelleştirip yayınlamayı düşünüyordum..
Çünki, Sri Lanka’lıların 63.ncü yıldönümü
kutlamaları, yıllar yılı büyük eksikliğini duymuş olduğum New York’taki Türkiye
Cumhuriyeti’nin kuruluş yıldönümü kutlamalarındaki yetersizliği – eksikliği,
kanımca çok yalın olarak gözler önüne serdi. Zira bugüne değin 800 ila 1000 kişiyi
bir araya getirerek ve toplumun her kesimini kucaklayan bir Cumhuriyet Bayramı’nı,
New York’ta kutlamış olduğumuzu hatırlamıyorum.
Ve eğer bu 1990 yılından itibaren gerçekleşmiş ve
bilmiyor isem de, o zaman peşinen affınıza sığınırım.
* * * * *
Sri Lankalıların kutlamasının en önemli ve
etkileyen boyutunu ise merakım sonucu, sorarak öğrendim. O da şu: New York, New
Jersey ve Connecticut'taki yaşayan Sri Lankalılar, bir araya gelerek elbirliği
ve işbirliğiyle ve tüm katılanlara da ücretsiz giriş – bayram-kutlama şeklinde
organize etmişler. Program sonucu verilen yemekli resepsiyon da buna dahil.
Son günlerde Hindistan'ın önümüzdeki Ağustos ayında
ve Amerika'nın farklı eyaletlerinde, Sri Lanka'nın yaptığı kutlamaları çağrıştıran
bir davetiyeyi de almam sonucu, artık bu yazıyı yazmam kişisel bir sorumluluk
ve elzem oldu.
Aynı zamanda, bu yazı özellikle yaklaşmakta olan Türkiye
Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 88.nci yıldönümü nedeniyle, bu kez kapsamlı bir
kutlamanın yapılabilmesine yönelik işbirlikleri ve ön hazırlıklara bir an önce
başlanabilmesine yönelik açık bir tekliftir de...
Daha genel bir değerlendirme ve çerçeveden baktığımızda
da; Cumhuriyet'in kurulduğu dönemi, tarihsel konjonktürü ve çok kısa sürede atılmış
ve başarılmış olan dev adımları içeren, özellikle 1923-1938 Atatürk Türkiyesi dönemi,
Türk kökenli yada yakın komşu ülke yetkilileri dışında, Amerika'da neredeyse hiç
bilinmemektedir. Bilenler ise varoluşlarını çoğunlukla aleyhimize çalışmaya
adamış, Ermeni kökenli kuruluşlardır.
Genel olarak, New York’ta genel kamunun katılımına
açık, Atatürk Türkiyesi dönemini tarihsel perspektivden ve objektif olarak
irdeleyen, yıllık bazda, bir panel yada sempozyum da halen yapılmamıştır. Bu
noktada, tek örnek ve teselli, Birleşmiş Milletler'de, Daimi Temsilciliğimiz
tarafından 7 Aralık 2010 tarihinde, ikincisi yapılmış olan Atatürk
Sempozyumu'dur.
Bu amaçta, resmi düzeyde ve genel kapsamda, çeşitli
öğrenim kuruluşları ve diğer sivil toplum kuruluşlarıyla işbirlikleriyle ve
genel kamunun da katılımına açık üzere, Türk-Amerikan
ve Amerikan-Türk dernekleri nezdinde bir dizi programın ivedilikle gündeme alınması
da zaruridir.
Ve hiç bir zaman çok geç kalınmış değildir.
Bundan sonrası için de, önemli olan daha fazla
eksikliği ve boşluğu büyütüp-derinleştirmemektir.
Ve ümit ediyorum ki, önümüzdeki Ekim ayında,
Cumhuriyet’in 88.nci yıldönümünü, bu kez Amerika'da aynen Sri Lanka gibi, tüm
farklı etnik grupları bir araya getiren-birleştiren özgün yapısından biz de örnek
alabiliriz.
Tabii, birinci-ikinci-üçüncü kuşak Türklerin de hiç
bir siyasi-ekonomik-etnik-sosyal ve kültürel ayrımcılığa girmeden elbirliği-iş
ve güçbirliği yapabilmemize bağlı olarak, ancak o zaman ileriki yıllara doğru,
Amerika kapsamında bugünden itibaren sağlıklı temelleri hep birlikte
atabiliriz!
* * * * *
Yukarıdaki düşüncelerin etkisiyle ve bundan sonrasında
bugüne kadar var olan “sınırlılığın”da aşılarak ve çeşitlendirilerek devam
etmesi için yeni yaklaşımlara-programlara ivedilikle ihtiyaç vardır. O nedenle,
balo yada resepsiyonla sınırlı olmayan ve her kesimi birleştirici-katılımı teşvik
edici yeni yada paralel bir kutlama formatı-anlayışı öneriyorum.
Özellikle de ilk kez 5 Haziran 2003’te, Türk
Amerikan Dernekleri Federasyonu’na iletmiş olduğum bir düzineden fazla proje önerisinden;
bu yazıda sadece yaklaşmakta olan Türkiye Cumhuriyet’nin 88.nci yıldönümünü
kutlamaları için değerlendirilebileceğini ümit ediyorum. Bu nedenle, ilk kez
Cumhuriyet’in 80.nci yıldönümü için yazılmış ana fikir bu kez, Ekim 2011 için
adapte edilmiştir.
Ve aradan geçen
8 yıl sonra ve önerilmiş olan anafikrin güncelleştirilmiş versiyonunu aşağıda
ilginize sunuyorum:
1: New York’ta
Cumhuriyet Bayramı yıldönümü kutlalamarının, resmi resepsiyondan bağımsız, ayrıca
geniş kitlelerin katılımını teşvik amaçlı bir lise veya üniversitenin
oditoryumunda veya bu amaçla kiralanacak bir salonda yapılması .
2: New York, New Jersey, Connecticut ve W.D.C’deki
Türk-Amerikan ve Türkik derneklerle işbirliği çerçevesinde bir etkinlik olarak
ve üyelerinin de aktif katılımı – desteği sağlanması..
3: Mümkün olan en geniş Türk ve Türkik ve aynı
zamanda kesiminin çocuklarıyla, programa kısa özel sunumlarla katılımlarını sağlamak,
4: Bu nitelikteki bir projenin Manhattan veya
Brooklyn veya Queens’te bir öğrenim kurumuyla işbirliğiyle gerçekleştirilmesinin
sağlanması.
5: Salonun 750 ile 1000 kişilik oturma
kapasitesine, iyi bir sahneye, ses ve ışık düzenine sahip olması.
6: Dil: Türkçe ve İngilizce (Resmi Türkçe sunumların İngilizce’ye çevrilmiş
basılı metninin de, Türkçe bilmeyenler için hazır halde bulundurulması.)
7: Hedef kitle: 5’den 100’ye
her yaş ve kuşaktan Türk-Amerikan, Türkik ve diğer tüm ilgili topluluklar..
8: PROGRAM üç ana bölüm olarak öngörülmektedir:
8a: Türkiye
Cumhuriyeti’nin kurulduğu yıllarda ve on hazırlıklarından – Sevr’den Lozan’a
olan dönem kadar aynı zamanda dünya konjonktrunun ve yıkılmış olan 600 yıllık
imparatorluğun küllerinden yepyeni, modern, demokratik-çağdaş ve yepyeni bir ülkenin
nasıl kurulmuş olduğuna ilişkin farklı perspektivlerden resmi ve uluslararası
perspektivinden sunumlar;
8b: Türk-Amerikan
olduğu kadar Türkik ve New York şehrindeki ilk-orta ve lise öğrencilerini içine
alacak kısa şiir, deneme, resim, şarkı-müzik, folklor, bale , kısa skeç/oyun
sunumları..
Bu bölüm; doğrudan
öğrenci sunumlarından bir seçkiden oluşacaktır.
8c:
Multi-media (power point, kısa film, belgesel) sunumlara paralel profesyonel
sanatçıların (müzik, tiyatro, dans) yer alacağı performanslar..
Üçüncü bölüm
ile birinci bölümde sunumlar birbirine örgülenerek; resmi-uluslararası
bildiriler ve kutlama mesajları arasına multi-medya sunumlar; Cumhuriyet’in 10.ncü
yıl kutlamalarından görüntüler ile profesyonel sanatçıların sunumları
birbiriyle örgülenebilir..
Örneğin:
a) Bu bölümde belgesel yonetmeni ve balerin Figen Phelps’in Türk Balesi’nin kuruluşuna
yönelik belgeselinin kısa bir bölümü gösterebilinir. Kendisi de balerin ve yönetmen
olarak tecrübesini paylaşabilir.
b) Sumerolog Muazzez İlmiye Çığ davet
edilebilir ve “Sümer Kraliçesi” gösterilebilinir. Türkiye ve Dünyanın ilk kadın
sümeroloğu olarak, Cumhuriyet döneminin yetiştirmiş olduğu uluslararası düzeydeki
bir bilim kadını olarak özellikle Amerika’da yaşayan Türk gençlerine ilham
verici olacaktır.
8d: Genel öngörülen
performans kategorileri:
* Müzikal Performanslar
* Modern ve folklorik danstan kısa seçkilerden bir
sunum
* Kısa bir oyun veya skeç
9: Kapanış:
Devlet Balesi’nden bir performans veya Anadolu Ateşi’nden
bir bölümün sahnelenmesi veya TBMM’nin 90.nci Yıldömü için bestelenmiş olan “Diriliş”in
seslendirilmesi.
SON SÖZ: Amerika’daki
Türk toplumu olarak, ancak her Ermeni Tasarısı gündeme geldiğinde, feryat ve
can havliyle, tasarının “geçmemesi” için bir kıpırdanma-varlık gösterimi dışında,
maalesef başkaca hiç bir alanda bu denli bir çaba ve varlık gösterilmemektedir.
Oysa, Amerika’daki Türk toplumuna ve Türkiye’ye karşı
Amerika’da politik düzeyde gündeme gelmiş ve gelecek olan uygulamalarla mücadele
edebilmek için, en başta Türk-Amerikan toplumunu birey-aile ve toplum ve
ekonomik-sosyal statülerine bağlı olmaksızın birleştirici-birbirine örgüleyici
bir anlayışta kararlı olunması ve onu uygulayacak programların hayata geçirilmesi
gerekmektedir. Amerika’da tek tek birey olarak varlık gösterebiliriz ancak ve
maalesef “Türk-Amerikan” toplumu olarak, nüfusu yirmi milyonu aşkın ve dört ana
etnik topluluktan oluşan ve ve bud ort etnik grubu da sunan ve birleştiren
Amerika’daki Sri Lanka kadar, varlık gösterememiş olduğumuza da bir kez daha
dikkatinizi çeker ve gerçek mücadelenin, öncelikle etkin bir toplumsal varlık
ve imaj oluşturmaktan geçtiğini de; bilmenize rağmen bir kez daha anımsatmakta
yarar olduğu kanısındayım.
Ve Amerika’da etkin-başarılı ve güçlü bireyler
olduğu kadar Türk-Amerikan toplumunu da, hep birlikte el ve güç birliğiyle oluşturabilmek
için; bunu geniş kapsamda Türkiye Cumhuriyet’in 88.nci Yıldönümü Kutlamaları
çerçevesinde ve bu yıl başlatmaya ne dersiniz?
- . -
Önemli Açıklama: Bu yazı-proje
metni, tüm kardeş ve ilgilenen siteler ve yayın organlarına, "http://www.isikbinyili.org"u kaynak gösterilmek
koşuluyla paylaşımı-yayını ve dağıtımı serbesttir.