ေက်ာက္ဆည္ဆင္ပြဲ မနက္ျဖန္ (၁၈.၁၀.၂၀၁၃) ရက္ေန႔ က်င္းပမည္

[Thaung Naing Oo]

(မသိရွိေသးေသာ ဧည့္လမ္းညႊန္မ်ားအတြက္ ၂၅.၁၀.၂၀၁၂ ရက္ေန႔ထုတ္ ရတနာပံုေန႔စဥ္ သတင္းစာအတိုင္း ျပန္လည္ေ၀ငွလိုက္ပါသည္။)

 

ေက်ာက္ဆည္ဆင္ပြဲ

ေသာင္းႏုိင္ဦး ၊ ဧည့္လမ္းညႊန္

ယမန္ႏွစ္ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ (အဖိတ္ေန႔)က ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးတစ္ဦး၏ ေတာင္းဆိုခ်က္အရ ပို႔ေဆာင္ေပးရင္း ေက်ာက္ဆည္ဆင္ပြဲေတာ္သို႔ အလည္တစ္ေခါက္ သြားေရာက္ေလ့လာျဖစ္ခဲ့ ပါတယ္။ သိတဲ့အတိုင္းပဲေလ။ အညာေႏြရဲ့ႏႈတ္ဆက္အပူ၊ ေခြ်းကတလူလူ၊ ဖံုကထူထူနဲ႔ အေတာ္လူစည္ကားလွ တဲ့ပဲြပါ။ ဆင္ရုပ္ထဲမွာဝင္ၿပီးကျပေနတဲ့ လူႏွစ္ေယာက္ကေတာ့ ပူရမွန္းေတာင္သိေလလားမသိ။ စိတ္ဝင္ စားစရာေကာင္းတာတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ တစ္ခုတည္းသာရွိေသာ အညာရုိးရာ ဆင္ပြဲေတာ္ တစ္ခုလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

          ဒီေနရာမွာ ႀကံဳႀကိဳက္လို႔ ေလ့လာမိသမွ် ဖတ္မိမွတ္မိသမွ်ေလး တင္ျပပါရေစ။ “ျမန္မာအစ ေက်ာက္ဆည္က”လို႔ဆိုရိုးစကားရွိခဲ့ဖူးသည္ႏွင့္အညီ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းဟာ အေတာ္နက္ ရိႈင္းလွပါတယ္။ မွန္ပါတယ္္။ ယခင္က ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕အနီး မကၡရာၿမိဳ႕ေဟာင္းကို ႏွစ္ႀကိမ္ တိုင္တိုင္ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့စဥ္က ေတာ္ေတာ္ေလး ေဆြးေျမ့ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ပ်ဴေခတ္အရုိးျပာအိုးမ်ားစြာ ကုိ ေလ့လာခဲ့ၾကရပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ တမုတ္ေရႊဂူႀကီးဘုရားမွာလည္း ပ်ဴေခတ္အရိုးျပာအိုးမ်ားစြာႏွင့္ သံုးထပ္ဆင့္ ဆင္းတုေတာ္၊ ငါးထပ္ဆင့္ ဆင္းတုေတာ္တို႔ကို ေလ့လာခဲ့ၾကရျပန္ပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ ေက်ာက္ဆည္နယ္ တစ္ဝိုက္မွာ ျမင္စိုင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းကဲ့သို႔ေသာ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္မ်ားစြာတို႔ဟာ ေက်ာက္ဆည္၏ ေရွးက်မႈကို သက္ေသခံေနပါတယ္။

“ေက်ာက္ဆည္”ဆိုတာ “ေက်ာက္တံုးေတြနဲ႔တည္ေဆာက္ထားတဲ့ဆည္”လို႔ဆိုပါတယ္။ (၁၁ရာစု) အေနာ္ရထာမင္းႀကီးဟာ လယ္တြင္း(၉)ခရိုင္အတြက္ ေက်ာက္ေတြနဲ႔ဆည္တစ္ခု တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီေက်ာက္ဆည္ရဲ့ အနီးနားမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ၿမိဳ႕ကို “ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕”လို႔ေခၚဆိုလာ ခဲ့ၾကတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း “ေက်ာက္ဆင္”ဆိုတဲ့စကားကလာတယ္လို႔ ဆိုၾကပါ တယ္။ ေရွးအခါက အဲဒီေနရာမွာ ေတာဆင္ရိုင္းေတြ မ်ားစြာေနထိုင္က်က္စားခဲ့ၾကၿပီး၊ ၄င္းဆင္ရိုင္းေတြကုိ ဖမ္းကာ က်ဴံးသြင္းတဲ့ေနရာ လည္းျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ေက်ာက္ဆင္ရုပ္မ်ား ထုလုပ္ထားလို႔ “ေက်ာက္ဆင္ၿမိဳ႕”လို႔ေခၚေၾကာင္း၊ ၄င္း“ေက်ာက္ဆင္ၿမိဳ႕”ကေန “ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕” ျဖစ္လာေၾကာင္းလည္း ဆိုၾကပါတယ္။

          တကယ္ေတာ့ “ေက်ာက္ဆည္ဆင္ပြဲေတာ္”ဆိုတာထက္ “ေက်ာက္ဆည္ဆင္လွဴပြဲေတာ္”လို႔ဆိုတာ က ပို၍မွန္မယ္ထင္ပါတယ္။ တလက္စတည္း သမိုင္းေၾကာင္းေလးနဲနဲ ရွင္းျပပါဦးမယ္။

          (၁၁ရာစုေခတ္) ပုဂံျပည္ကို “အေနာ္ရထာမင္းႀကီး”စိုးစံေနစဥ္ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ သီရိလကၤာ ႏိုင္ငံကို “ဓာတုေသနမင္းႀကီး”စိုးစံေနၿပီး၊ သူတို႔ဟာ ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္တဲ့ အေဆြခင္ပြန္းမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အေနာ္ရထာမင္းႀကီးက သီရိလကၤာရွိ   ဗုဒၶဆြယ္ေတာ္ကို ကိုယ္းကြယ္လိုသျဖင့္ ေမတၱာရပ္ခံ ေတာင္းခံခဲ့ရာ၊ သီရိလကၤာဘုရင္ဟာ ဆြယ္ေတာ္ပြားတစ္ဆူရဖို႔္ သစၥာအဓိဌာန္ျပဳကာ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ဆြယ္ေတာ္ပြားတစ္ဆူကုိ ပုဂံအေနာ္ရထာမင္းႀကီးအား လက္ေဆာင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အေနာ္ရထာမင္းဟာ ဆြယ္ေတာ္ျမတ္ကို နန္းတြင္းမွာသာထားၿပီး တစ္ဦးတည္းကိုယ္းကြယ္ခဲ့ရာ ရွင္အရဟံ၏ ေမတၱာရပ္ခံမိန္႔ေတာ္မူခ်က္ေၾကာင့္ အမ်ားျပည္သူမ်ားပါ ကိုယ္းကြယ္ႏိုင္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ စီမံေဆာင္ရြက္ပံုမွာ ဦးစြာ အေနာ္ရထာမင္းႀကီးဟာ စြယ္ေတာ္ပြား(၅)ဆူရရွိရန္ သစၥာအဓိဌာန္ျပဳပါတယ္။ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ဆြယ္ေတာ္ပြားတစ္ဆူစီကို ဆင္ျဖဴေတာ္ ေပၚတင္ၿပီး ၄င္းဆင္ျဖဴေတာ္ဝပ္သည့္ေနရာမွာ ၄င္းဆြယ္ေတာ္ကို ဌာပနာျပဳ၍ ေစတီမ်ားတည္ခဲ့ပါတယ္။ ပထမေစတီမွာ “ေရႊစည္းခံုေစတီ”၊ ဒုတိယေစတီမွာ “တန္႔ၾကည့္ေတာင္ေစတီ”၊ တတိယေစတီိမွာ “ေလာကနႏၵာေစတီ”၊ စတုထၣေစတီမွာ “တူရြင္းေတာင္ေစတီ”တို႔ျဖစ္ၿပီး၊ (ဒီဘုရားေလးဆူကိုေတာ့ အားလံုးသိရွိၿပီးျဖစ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္းမွာ ဒီဘုရားေလးဆူကို တစ္ေန႔တည္း ဖူးေျမာ္ႏိုင္လ်င္ ဘဝတစ္သက္တာ သုခခ်မ္းေျမ့မႈေတြရႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။) ပဥၥမေျမာက္ေစတီတည္ေဆာက္ရန္ ဆင္ျဖဴေတာ္ဟာ ယခု ေက်ာက္ဆည္အရပ္ထိ ေရာက္လာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ဟာ “ေရႊသာေလ်ာင္းေတာင္”မွာ ေခတၱ လဲေလ်ာင္းအနား ယူၿပီး၊ အဲဒီေနာက္ “ခေရႊေတာင္”ထက္သို႔လည္းေကာင္း၊ ထို႔ေနာက္ “ျမတ္ေတာင္”ထက္သို႔တက္၍ ဝပ္ေလသျဖင့္ ထိုေတာင္ထက္မွာ ပဥၥမေျမာက္ေစတီကို တည္ပါတယ္။ အေနာ္ရထာမင္းႀကီးဟာ အဆိုပါ ေရႊသာေလ်ာင္းေတာင္ႏွင့္ ခေရႊေတာင္တို႔မွာလည္း မ်ားစြာေသာ ဓာတ္ေတာ္တို႔ကို ဌာပနာ၍ ေစတီတစ္ဆူစီ တည္ခဲ့ပါတယ္။ ၄င္းအျပင္ (၃)ႏွစ္တိုင္တိုင္ ဘုရားေစတီသိမ္ ေက်ာင္းဇရပ္ ေရတြင္း ေရကန္မ်ားစြာတို႔ကို တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းသည့္အျပင္ လယ္တြင္း(၉)ခရိုင္ ႏွင့္ဆည္ေျမာင္းမ်ားကုိလည္း တည္ေဆာက္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ထုိေဒသရွိ ျပည္သူအမ်ား ႀကီးပြားခ်မ္းသာေရး၊ က်န္းမာေရးတို႔အတြက္ “ေရႊသာေလ်ာင္းေတာင္ဘုရား”အား ေရႊဆင္ရုပ္ ေငြဆင္ရုပ္ စသည့္ ဆင္လွဴပြဲကို ႏွစ္စဥ္ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေန႔မွာ က်င္းပေစခဲ့ပါတယ္။

          ယခုအခါ ၄င္းေရႊဆင္ရုပ္ ေငြဆင္ရုပ္မ်ားႏွင့္အတူ အျခားလွဴဘြယ္ပစၥည္းမ်ားပါထဲ့၍ လွဴဒါန္းလာ ၾကၿပီး၊ ၄င္း “ဆင္လွဴပြဲေတာ္”အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေန႔မတိုင္မီတစ္ရက္အလို (အဖိတ္ေန႔)မွာ ဂုဏ္ ျပဳပြဲအျဖစ္ “ဆင္အကၿပိဳင္ပြဲ”မ်ားကိုလည္းက်င္းပလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ၄င္းအဖိတ္ေန႔မွာ “ဆင္အကၿပိဳင္ပြဲ”မ်ားကိုက်င္းပၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔လျပည့္ေန႔မွာ ဆုရသူမ်ားကိုဆုခ်ီးျမွင့္ကာ၊  အဲဒီဆုရတဲ့အဖြဲ႕ကပင္ ဦး ေဆာင္ၿပီး ေရႊသာေလ်ာင္းေတာင္ဘုရားသို႔ ဆင္လွဴဒါန္းတဲ့ပြဲေတာ္ကို က်င္းပရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

          အခ်ဳိ႕ေသာၿပိဳင္ပြဲဝင္အဖြဲ႕မ်ားက ျမန္မာ့ရိုးရာ ဒိုးပတ္ဝိုင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အခ်ဳိ႕က ဒိုးပတ္ဝိုင္း အျပင္ ျမန္မာ့ဆိုင္းဝိုင္းေတာ္ႏွင့္အတူ ေအာ္ဂင္စသည္ အေနာက္တိုင္းေတးဂီတမ်ားပါတြဲဖက္၍ တီးမႈတ္ သီဆိုၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕က ေျခလ်င္လာၾက၍ တစ္ခ်ဳိ႕မွာ ကားႀကီးကားငယ္မ်ားျဖင့္ လာေရာက္ၾကပါတယ္္။ ဆင္အမ်ဳိးအစားမွာလည္း ဆင္ျဖဴေတာ္၊ ေဘာ္ၾကယ္ဆင္၊ ရုိးရာဆင္၊ ကေလးဆင္ႏွင့္ အကဆင္ ဟူ၍ရွိသည္ဟု ဆိုပါတယ္္။ ဆုေရြးခ်ယ္တဲ့အခ်က္အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ၁။ ဆင္ရုပ္၏ေရႊခ်ည္ထိုးအလွ ၂။ ဆင္၏ အျပင္အဆင္ ၃။ ကကြက္ကဟန္မ်ား ၄။ သီခ်င္းစပ္ဆိုသီဆိုပံု  ၅။ တင္ျပပံု Presentation တို႔ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

          ၿပိဳင္ပြဲမဝင္တဲ့အဖြဲ႕မ်ားစြာလည္းရွိၾကပါေသးတယ္။ သူတို႕ကေတာ့ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕မေစ်းႀကီးကို (၃)ပတ္ပတ္ၿပီး လွည့္လည္ကျပၾကရပါတယ္။ (၃)ပတ္ျပည့္ျခင္း၊ မျပည့္ျခင္းအတြက္ ပြဲေတာ္ေကာ္မတီသို႔ဝင္၍ တစ္ပတ္ျပည့္တိုင္း လက္မွတ္ေရးထိုးရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ (၃)ပတ္ျပည့္ေအာင္ မကတဲ့အဖြဲ႕ကို ပြဲေတာ္ဆင္ႏႊဲခြင့္ မေပးဘူးလို႔ွဆိုပါတယ္။ စိတ္ဝင္စားစရာတစ္ခုကေတာ့ တခ်ဳိ႕က ဆင္ရုပ္မ ဟုတ္ဘဲ ကြ်ဲရိုင္းရုပ္မ်ားျဖင့္ပါ ကျပၾကတာကိုလည္းေတြ႕ခဲ့ရၿပီး၊ သူတို႔တေတြဟာ ယခုေခတ္ေပၚ ဟစ္ေဟာ့သီခ်င္းမ်ား၊ ဘရိတ္ဒန္႔စ္ တီးလံုးမ်ားျဖင့္ လမ္းမွာ တစ္ဖြဲ႕နဲ႔တစ္ဖြဲ႕ ခတ္ၾကမ္းၾကမ္း အၿပိဳင္ကၾကတာပါ။ ညေနပိုင္း ပြဲၿပီးဆံုးကာနီးေလ အရုပ္မ်ားက်ဳိးပဲ့လာေလေလ၊ ေနာက္ဆံုး တစ္စစီစုပ္ျပတ္သတ္ထြက္ ကုန္သည္အထိ မီးကုန္ယမ္းကုန္ ကၾကတာပါ။ ဒါဟာတီထြင္ဆန္းသစ္မႈ Creation တစ္ခုလို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ယခုႏွစ္(၁၈.၁၀.၂၀၁၃) သတင္းကြ်တ္လျပည့္ (အဖိတ္ေန႔)မွာလည္း “ေက်ာက္ဆည္ဆင္လွဴပြဲေတာ္”သို႔ တစ္ခါတစ္ေခါက္ သြားေရာက္ေလ့လာၾကည့္ရႈႏိုင္ဖို႔ တိုက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါသည္။

[Rain Man]

Dear Ko Thaung Naing Oo,

Thank you again for your post. May I ask you a few questions?

1) Is it held on the same day every year? Full moon day of Thadingyut?

2) How many days is it celebrated?

3) Are there hotels for foreign tourists to stay in Kyaukse?

4) What other interesting cultural features can be witnessed during the festival?

Yours sincerely,

Moe

2013/10/17 Thaung Naing Oo <thaungna...@gmail.com>

--
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "Travel Myanmar (Tourism information, activities, idea exchange inside Burma)" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to travelmyanma...@googlegroups.com.
To post to this group, send email to travel...@googlegroups.com.
To view this discussion on the web visit https://groups.google.com/d/msgid/travelmyanmar/CAF_m_nj4_xwh-HoHe25zcjY3p7Y%3DKF9vBAm4ea6XwGHSWSj2kg%40mail.gmail.com.
For more options, visit https://groups.google.com/groups/opt_out.

[Thaung Naing Oo]

ႏွစ္စဥ္ သတင္းကြ်တ္လျပည့္ အဖိတ္ေန႔မွာ က်င္းပပါတယ္။ မေျပာင္းလဲပါဘူး။ (သတိထားဖို႔က သတင္းကြ်တ္လျပည့္ေန႔ မဟုတ္ပါဘူး။ အဖိတ္ေန႔ပါ။ လျပည့္ေန႔မွာ ဘုရားမွာ ဆင္ရုပ္လွဴ ဆြမ္းေတာ္ကပ္စသည္ လုပ္ပါတယ္။)

သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ အဖိတ္ေန႔ တစ္ရက္ပဲ က်င္းပပါတယ္။

ေက်ာက္ဆည္မွာ ဧည့္သည္အတြက္ ဟိုတယ္ေကာင္း မရွိပါဘူး။ ေတာ္၀င္သစ္ခြဟိုတယ္ဆိုတာရွိပါတယ္။ သာမန္အဆင့္ပါပဲ။ မႏၱေလးကေန ကားနဲ႔ ၁ နာရီအတြင္းပဲ ၾကာတာဆိုေတာ့ ေက်ာက္ဆည္မွာ တည္းခိုဖို႔ လုိမယ္မထင္ပါဘူး။

ဧည့္သည္စိတ္၀င္စားစရာေနရာေတြက အမ်ားႀကီးပါ။
 ေက်ာက္ဆည္ေ၀ဘူဆရာေတာ္ႀကီးရဲ့ ေ၀ဘူေတာင္မွာ ရဟႏၱာ ၃ ပါး ဓါတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ေတာင္ေပၚရႈခင္းမ်ား၊

ျမင္စိုင္းၿမိဳ႕ေဟာင္း၊

မကၡရာၿမိဳ႕ေဟာင္း၊

ေရႊသိမ္ေတာ္ဘုရား၊

တမုတ္ေရႊဂူဘုရား (သံုးထပ္ဆင့္ ရုပ္ပြားေတာ္တည္ရွိရာဘုရား)၊

ရွင္ပင္ေရႊဆပ္သြားဘုရား (ငါးထပ္ဆင့္ရုပ္ပြားေတာ္တည္ရွိရာ ဘုရား)၊

ေပၚေတာ္မူဘုရား၊

ပုလိပ္ေျမြဘုရား စသည္စသည္

2013/10/19 Rain Man <toursw...@gmail.com>

To view this discussion on the web visit https://groups.google.com/d/msgid/travelmyanmar/CANwrkak5G241ehfz2sA6DNdAcvM58zODO8DHo-s0-UHa7TSGFA%40mail.gmail.com.

[Rain Man]

Thank you very much Ko Thaung!

2013/10/19 Thaung Naing Oo <thaungna...@gmail.com>

To view this discussion on the web visit https://groups.google.com/d/msgid/travelmyanmar/CAF_m_nihLCfK0VgT6HNpsGXzUYkpYNoATafAKJO767qKio5dUA%40mail.gmail.com.