ကရဝိတ္ေဖာင္ေတာ္

[Thomas Latt]

ကရဝိတ္ေဖာင္ေတာ္

သန္းဝင္းလႈိင္

ဇူလုုိင္ ၂၇၊ ၂၀၁၃

ကရဝိတ္မွာ ျမန္မာတို႔ အမြန္အျမတ္ထားျခင္းခံရေသာ ငွက္တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ျမန္မာအဘိဓာန္အက်ဥ္းခ်ဳပ္ အတြဲ – ၁၊ အမွတ္ – ၅ ၌ `ပါဠိက်မ္းဂန္လာ အသံ သာယာသည့္ ငွက္တစ္မ်ိဳး´ ဟု အနက္ဖြင့္ထားေပသည္။

 

ကရ၀ိတ္ငွက္ကို ပါဠိအလိုအရ `ကရဝီက´ ဟု ေခၚသည္။ ယင္းကရဝိတ္ငွက္အေၾကာင္း မွတ္တမ္းအခ်ိဳ႕ကို ေလ့လာၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ ဤ သို႔ ေတြ႕ရေပသည္။

 

ကရဝိတ္ဆိုေသာငွက္ကို ျမန္မာက်မ္းဂန္တို႔၌ လည္းေကာင္း၊ ပါဠိစာေပက်မ္းဂန္တို႔၌ လည္းေကာင္း အထင္အ႐ွား ျပဆိုထားေပ၏။ သက္႐ွိ ကရ၀ိတ္ငွက္ မျမင္ဖူးၾကေသာ္လည္း အဆိုပါ ငွက္၏ ပံုတူပန္းခ်ီကားမ်ား၊ ပန္းပု ႐ုပ္လံုးမ်ား ေရးျခယ္ထြင္းထုထားသည္ကိုမူ လူတုိင္းလိုပင္ ေတြ႕ျမင္ဖူးၾက၏။

 

မဟာဝင္ဋီကာက်မ္း၏ အဆိုအရ ကရ၀ိတ္ငွက္၏ ေနထိုင္ရာေဒသမွာ ဟိမဝႏၱာေတာျဖစ္ေၾကာင္း သိရ၏။ ဒီဃနိကာယ္၊ သုတ္မဟာဝါပါဠိ ဆဌမူ၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇ ၌ `ဟိမ၀ႏၱာပဗၺေတဘာရဝိကာနာမသကုဏဇာတိ´ ဟု ဘုရားေဟာ ပါဠိတြင္ အထင္အ႐ွားေတြ႕ရေသာေၾကာင့္ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္သည္ ကရ၀ိတ္ငွက္တို႔၏ ေနရာေဒသျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္သားႏုိင္ေပသည္။ `တိပိဋကပါဠိျမန္မာအဘိဓာန္´၌ `ျဖည္းညင္းသာယာေသာ အသံကို တြန္က်ဴးတတ္ေသာေၾကာင့္ ကရဝီက (ကရ၀ိတ္) ငွက္´ ဟု ျပဆိုထားသည္။

 

အ႐ွင္နာဂသိန္ ျပဳစုေရးသားေသာ `သား၊ ငါး၊ ေက်းငွက္ပံုျပ ေဆးအဘိဓာန္က်မ္း´ ပဥၥမတြဲ၊ ပထမပိုင္းတြင္ `ကရ၀ိတ္ငွက္သည္ ေရႏွင့္ေရအနီးေန တိရစၧာန္မ်ိဳး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေရတြင္လည္း ကူးႏုိင္၊ ေကာင္းကင္သို႔လည္း ပ်ံတက္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဟသၤာ၊ ဝမ္းဘဲ၊ တင္က်ီး၊ ဗ်ိဳင္းျဖဴ၊ ဗ်ိဳးေအာက္၊ စကၠ၀ါ၊ ႀကိဳးၾကာ ဟူေသာ ငွက္မ်ိဳးအုပ္စုတြင္ ပါ၀င္၍ ေရ၌ ေပါေလာေပၚ ကူးသြားတတ္ေသာ `ပလဝ´ ငွက္မ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္း ျပဆိုထားေပသည္။

 

ေ႐ွးေဟာင္း ပ်ိဳ႕ကဗ်ာလကၤာတို႔၌လည္းေကာင္း၊ ေတးဂီတသီခ်င္းမ်ား၌လည္းေကာင္း ကရ၀ိတ္ငွက္၏ အသံ သာယာပံုကို အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖံုဖံု ေဖာ္ျပထားသည္ကို မၾကာခဏေတြ႕ရ၏။ သုတ္မဟာ၀ါ ပါဠိေတာ္၌ ကရ၀ိတ္ငွက္၏ အသံႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဂုဏ္ပုဒ္ ၄ မ်ိဳးျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္တိုင္ ထုတ္ေဖာ္ခ်ီးက်ဴးထားေပသည္။

 

ဂုဏ္ပုဒ္ ၄ မ်ိဳးမွာ -

 

၁။ မဥၨဴႆရာ  = သာယာေသာ အသံ႐ွိေသာ ငွက္

၂။ ဝဂၢဳႆရာ = ညင္းေပ်ာင္းေသာ အသံ႐ွိေသာ ငွက္

၃။ မဓုရႆနာ = ခ်ိဳေအးေသာ အသံ႐ွိေသာ ငွက္

၄။ေပမနိယႆရာ = ႏွစ္သက္ဖြယ္ေသာ အသံ႐ွိေသာ ငွက္

 

မဟာပဒါနသုတ္ ဆ႒မူ ျမန္မာျပန္တြင္လည္း-

 

`ရဟန္းတို႔၊ ဟိမ၀ႏၱာေတာင္၌ ကရ၀ိတ္ မည္ေသာ ငွက္မ်ိဳးသည္ သာယာေသာ အသံ၊ ညင္းေပ်ာင္းေသာ အသံ၊ ခ်ိဳေအးေသာ အသံ၊ ႏွစ္သက္ဖြယ္ေသာ အသံ ႐ွိသကဲ့သို႔ ဤအတူ ဝိပႆီမင္းသား (ဘုရားအေလာင္းေတာ္) သည္ သာယာေသာ အသံလည္း႐ွိ၏။ ညင္းေပ်ာင္းေသာ အသံလည္း ႐ွိ၏။ ခ်ိဳေအးေသာ အသံလည္း ႐ွိ၏။ ႏွစ္သက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ အသံလည္း ႐ွိ၏´ ဟု ျပန္ဆိုေရးသားထားသည္။

 

ယင္းအေၾကာင္းကိုပင္ ပိုမိုေလးနက္ေစလိုေသာ အာသီသဆႏၵျဖင့္ အဘိဓာန္ ဋီကာဆရာက `ယႆသေရာ၊ ဘဂဝေတာ၊ သေရန၊ ဥပမိယံေတ´ ဟု ပါဠိအကၡရာ ဖြင့္ဆိုခ်ီးမြမ္းထားသည္။ ျမန္မာျပန္ အနက္အဓိပၸာယ္မွာ-

 

`ဘဂ၀ါ ျမတ္စြာဘုရား႐ွင္၏ အသံေတာ္သည္ ကရ၀ိတ္ငွက္၏ အသံႏွင့္ တူလွေပသည္ဟု ဥပမာ ေပးထားေၾကာင္း´ ပင္ ျဖစ္သည္။

 

ကရ၀ိတ္ငွက္အသံ သာယာပံုအေၾကာင္းကို ထိုထုိက်မ္းဂန္မ်ား၌ အေျမာက္အျမား ေရးသားၾကသည့္အနက္ ပါဠိက်မ္းဂန္မွ ထုတ္၍ ေဖာ္ျပလွ်င္-

 

 

သုတ္မဟာဝါ မဟာပဒါနသုတ္ အ႒ကထာ၌ အ႐ွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ ပညာ႐ွိႀကီးက မွတ္ခ်က္ခ်၍ ေရးျပထားသည္မွာ အံ့မခန္း ျဖစ္ေပသည္။ ႐ွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ၏ ေရးသားခ်က္၏ ျမန္မာျပန္ဆိုခ်က္မွာ-

 

(က) အစာစားေနေသာ သတၱ၀ါမ်ားမွာ ပါးစပ္ထဲမွ စားလက္စ အစာကို ေမ့ေလ်ာ့ၿပီး ေထြးခ်မိ၏။

 

(ခ) ပ်ံေနေသာ ငွက္တို႔သည္လည္း ဆက္၍ ပ်ံသန္းရန္ သတိမရဘဲ ေလတြင္ ၀ဲလ်က္ေန၏။

 

(ဂ) ရန္သူအလုိက္ခံရေသာ သမင္ ဒရယ္ စေသာ သားေကာင္မ်ားသည္လည္း ေနာက္က လုိက္ပါလာေသာ ရန္သူကို ေၾကာက္ရမွန္းမသိေတာ့ဘဲ ေရာက္သည့္ေနရာ၊ ၾကားသည့္ ဌာနတြင္ ရပ္ၿပီး၊ ကရ၀ိတ္ငွက္၏ အသံကို နားစြင့္၍ ေနၾကကုန္၏။

 

(ဃ) က်ားႏွင့္ျခေသၤ့တို႔သည္လည္း ပါးစပ္၀သို႔ ေရာက္လုေရာက္ဆဲ မိလုမိဆဲ ျဖစ္ေနေသာ ေ႐ွ႕မွ သမင္ ဒရယ္ စေသာ သားေကာင္မ်ားကို လုိက္ရန္ ကိုက္ရန္ ဖမ္းရန္ သတိမရေတာ့ဘဲ ကရ၀ိတ္ငွက္၏ အသံေၾကာင့္ တုံ႕ဆိုင္းေငးေတြလ်က္ ေျခ လက္တို႔ကို ေျမွာက္ထားမိၾကကုန္၏။

 

(င) ေရတြင္ ေပ်ာ္ပါးလႈပ္႐ွား၍ ေနၾကကုန္ေသာ ငါးသတၱ၀ါတို႔သည္လည္း ကရ၀ိတ္ငွက္၏ အသံကို ၾကားလုိက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ နား႐ြက္ကို ခတ္လ်က္ ကရ၀ိတ္ငွက္၏ အသံကိုသာလွ်င္ အာ႐ုံစိုက္၍ ေနၾကကုန္၏။

 

 

ဤကား ကရ၀ိတ္ငွက္၏ အသံ သာယာပံုႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ႐ွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ၏ မွတ္တမ္းျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ႐ွင္မဟာဗုဒၶေဃာသ၏ ပါဠိဘာသာျဖင့္ မွတ္တမ္းကို ဝက္မစြပ္ၿမိဳ႕စား စာဆိုေက်ာ္ ဒုတိယ န၀ေဒးကလည္း `ေလာကဝိဒူေမာ္ကြန္း´တြင္ရသေျမာက္ေအာင္ေရးဖြဲ႕ခဲ့ေသးသည္။ထို့ျပင္”ေဟမအိုင္မွာသီဟရာဇာ၊ေရေသာက္ လာသည့္ ေရေသာက္လာ၊ေရေနမကန္း၊ဟန့္ဆီးရန္၊မကန္းျခေသၤ့ေသြေသြ၊ေတြမေတြေဝေၾကာင္း၊က်ဴးခသံေညာင္း၊ မကန္းပက္မာန္ ေျပတည့္ေျပတံုျပန္၊အမွန္ေသာက္ရေလ၏ေလ၊ ရန္လည္းေပ်ာက္ၾကေလ၏ေလ၊ ကရဝိတ္ငွက္မင္းက်ဴးေက်ာ္ျခင္း၊ က်ဴးသံေပး  ေသေဘးလြတ္ၾက၏ေလရန္လည္းေပ်ာက္ၾကေလ၏ေလး”ဟူလည္း ကရဝိတ္ငွက္မင္း က်ဴးသံအဲခ်င္းတြင္ဖြင့္  ဆိုထားေလသည္။

 

ကရ၀ိတ္ငွက္ တကယ္ ႐ွိ မ႐ွိ ျပႆနာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေ႐ွးအခါက အေျဖ႐ွာခဲ့ဖူးေသာ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ကို ဗုဒၶစာေပက်မ္းဂန္တြင္ ေတြ႕႐ွိရေသာ ေခတ္ကာလမွာ အေသာကမင္းလက္ထက္ ျဖစ္သည္။

 

မဇၥ်ိမေဒသ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ပါဋလိပုတ္ျပည္တြင္ သီရိဓမၼာေသာကမင္းတရား အုပ္စိုးလ်က္႐ွိ၏။ ထိုမင္း၏ မိဖုရားေခါင္ႀကီး အသႏၶိမိတၱာမိဘုရားသည္ ရတနာသံုးပါး၌ အထူးၾကည္ညိဳရကား ဘုရားသခင္၏ အသံေတာ္ႏွင့္ တူသည္ဆိုေသာ ကရ၀ိတ္ငွက္ကို ၾကည့္လိုေၾကာင္း ဆႏၵ႐ွိရာ သီရိဓမၼာေသာကမင္းတရားက အာဏာစက္ျဖင့္ ေတာကၽြမ္းမုဆိုးတို႔ကို အရေဆာင္ယူေစခဲ့ရာ ဟိမ၀ႏၱာမွ နန္းေတာ္သို႔ ကရ၀ိတ္ငွက္ အ႐ွင္ ေရာက္လာသည္။

 

ေ႐ႊအိမ္ေလွာင္ခ်ိဳင့္ျဖင့္ ေကာင္းမြန္စြာ ထားပါေသာ္လည္း မတြန္က်ဴးဘဲ ေနေသာေၾကာင့္ ေၾကးမံုမ်ား ပတ္ပတ္လည္ ၀ိုင္းရံေပးရ၏။ ထိုအခါမွ ေၾကးမံုရိပ္ထဲတြင္ ကရ၀ိတ္ငွက္၏ ႐ုပ္ပံုမ်ား ပတ္ပတ္လည္မွ ေပၚထြက္လာ၍ အမ်ိဳးတူ ငွက္အေဖာ္မ်ား ေရာက္လာၿပီအထင္ျဖင့္ သာယာစြာ တြန္က်ဴးေလသည္။ ကရ၀ိတ္ငွက္၏ အသံကို ၾကားရသူတိုင္း ယစ္မူးမိန္းေမာသည္ဟူ၏။

 

အသိႏၶိမိတၱာ မိဘုရားႀကီးသည္ `တိရစၧာန္ျဖစ္ေသာ ကရ၀ိတ္ငွက္၏ အသံသည္ပင္ ဤမွ် သာယာေသးလွ်င္ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ကို ရေသာ ဘုရားသခင္၏ အသံေတာ္မွာ ဆိုဖြယ္ရာမ႐ွိၿပီ´ ဟု ဖရဏာပီတိ တစိမ့္စိမ့္ျဖစ္ပြားၿပီး ကုသိုလ္အာ႐ုံေဇာစိတ္ ထံုလွ်က္ ေသာတာပန္တည္၍ တရားထူးရသြားဖူးေလသည္။ (ဒီ၊ ႒၊ ၂၊ ၄၄)

 

ကရ၀ိတ္ငွက္ကို မျမင္ဖူး မေတြ႕ဖူးသည့္တုိင္ ျမန္မာတို႔ အျမတ္တႏိုးအမြန္အျမတ္ ထားၾကသည္။ ဗုဒၶစာေပက်မ္းဂန္မွတဆင့္ သိရသည္ကိုပင္ အတုယူ အားက်လ်က္ ဗုဒၶဘာသာတို႔၏ မူပိုင္ငွက္တစ္မ်ိဳးအျဖစ္ ယူဆထားၾကသည္။ ျမန္မာမင္းတို႔၏ ထီးသံုး နန္းသံုး ပစၥည္းစာရင္းတြင္ ကရ၀ိတ္ငွက္၏ ပံုစံကို အတုယူ၍ နန္းတြင္းသံုး ေတာ္၀င္ပစၥည္းအျဖစ္ သံုးစြဲသည္ကို ေတြ႕ရ၏။ ကရဝိတ္ငွက္ရုပ္ပါေသာ ေဖာင္ကို ေရွးမင္းစီးနင္းၾကေသာ   အေလ့အထရွိသည္။ပံုသဏၭာန္မွာဦးပိုင္းသည္ကရဝိတ္ငွက္ႏွဳတ္သီးလည္ဆံႏွင့္ျဖစ္၍ပဲ့ပိုင္းမွာကရဝိတ္ငွက္အျမီးပံုပါသည္။ အလယ္တြင္ကား လူစီးရန္ျပာသာဒ္ေဆာင္ရိွသည္။ ထိုေဖာင္ကို ေလွာ္ခတ္ျခင္းမျပဳရ။ေလွအမ်ားက ေရွ့မွေန၍မုတၱာၾကိဳးျဖင့္ဆဲြယူရသည္။ေရေၾကာင္းခရီးထြက္ရာတြင္ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းေဝးေစရန္သေဘာျဖင့္ ကရဝိတ္ ေဖာင္္ ကိုစီးနင္းျခင္းျဖစ္သည္ဟုပါေမာကၡဦးခ်မ္းျမ(ျမေကတု)ကဆိုသည္။

 

၁၇၀၉ ခုႏွစ္၌ပုဂံေရႊစည္းခံုဘုရားသိုအင္းဝဘုရင္စေနမင္းအဖူးအေျမာ္ၾကြပံုကိုဦးကုလားမဟာရာဇဝင္ၾကီး၌ေဖၚျပထားေလ သည္။ံ

 

ေ၀ါဟာရလီနတၱဒီပနီႏွင့္ ေ႐ႊဘံုနိဒါန္း စေသာ က်မ္းဂန္မ်ားတြင္ ေဖာ္ျပခ်က္အရ ကရ၀ိတ္ငွက္ကို အတုယူ၍ ျပဳလုပ္သည့္ အရာဌာနမ်ားမွာ -

 

၁။ ကရ၀ိတ္႐ုပ္ ကြမ္းအုပ္ေတာ္

၂။ ကရ၀ိတ္ေဖာင္ေတာ္

၃။ နဝ႐ူပေဖာင္ေတာ္

၄။ ဒြါဒသ႐ူပေဖာင္ေတာ္ စသည္တို႔ ျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။

 

က်က္သေရ႐ွိေသာ ကရ၀ိတ္ငွက္ နမိတ္ကို အတိတ္ဟူေသာ အားျဖင့္ ျမန္မာမင္းတို႔၏ အသံုးအေဆာင္တြင္ ေ႐ႊကို ကြမ္းအုပ္လုပ္၍ `ကရဝိတ္ကြမ္းအုပ္ေတာ္´ ျပဳလုပ္႐ိုး႐ွိေၾကာင္း ေ႐ႊဘံုနိဒါန္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရ၏။ ဤအေၾကာင္းအရာကို ရည္ညႊန္း၍-

 

`လွတင့္ေရာင္ထိပ္၊ ေျပာင္ေျပာင္ဖိတ္သည့္၊ကရဝိတ္ကြမ္းအုပ္၊ စံခ်ဳပ္မ်က္ရည္ေ႐ွ႕ေတာ္တည္၍´   ဟု ပညာ႐ွိမ်ား စပ္ဆိုထားသည္ကို မွတ္သားရဖူးသည္။

 

ေ႐ွးျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္ေတာ္အခါက (၁) ျခေသၤ့႐ုပ္ ေဖာင္ေတာ္၊ (၂) တိုး႐ုပ္ေဖာင္ေတာ္၊ (၃) ကရ၀ိတ္ေဖာင္ေတာ္၊ (၄) စာမရီေဖာင္ေတာ္၊ (၅) ဧဏီေဖာင္ေတာ္ ဟူ၍ သီးသန္႔ေဖာင္ေတာ္ ၅ မ်ိဳး ခြဲျခားထားေၾကာင္း သိရသည္။ ထိုေဖာင္ ၅ မ်ိဳးမွာ အ႐ုပ္အေနအထား ေရာစပ္ထားမႈ မ႐ွိဘဲ ေဖာင္တစ္ခုလံုး အေကာင္တစ္မ်ိဳးတည္းျဖင့္ သ႐ုပ္ေဖာ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို ၅ မ်ိဳးတြင္ ကရ၀ိတ္ငွက္သဏၭာန္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေဖာင္ေတာ္မွာ ျမန္မာမင္းတို႔ ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာ မဂၤလာယူသည့္ အခမ္းအနားတြင္ အသံုးျပဳေလ့႐ွိေသာ ေတာ္၀င္ေဖာင္တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ကရဝိတ္ေဖာင္ေတာ္တြင္ အၿမီးသဖြယ္ ေကာ့၍ တက္ေစသည္။ ေဖာင္ေတာ္ေပၚတြင္ ဘံုအဆင့္ဆင့္ ႐ွိေသာ ျပာသာဒ္တစ္ေဆာင္မွ သံုးေဆာင္အထိ အထြတ္တင္ထားသည္။ ထိုေဖာင္ေတာ္ကို ဘုရင္ဧကရာဇ္ႏွင့္ မိဘုရားေခါင္ႀကီးမ်ားသာ အသံုးျပဳၾကသည္။ စစ္ခ်ီတက္ရာ၌ ကရ၀ိတ္ေဖာင္ကို အသံုးမျပဳၾကေခ်။ မင္းပြဲသဘင္ဆင္ယင္က်င္းပရာ၌သာ ကရဝိတ္ေဖာင္ကို စီးနင္းေလ့႐ွိသည္။ မင္းပြဲသဘင္ အခမ္းအနားတြင္ မင္း မိဖဘုရားတို႔ တက္ေရာက္စီးနင္းေသာ ကရ၀ိတ္ေဖာင္ေတာ္ကို ေလွာ္ကားမ်ားက ႀကိဳးျဖင့္ ခ်ိတ္ဆြဲတြဲယူၾကေလသည္။

 

သတၱ႐ူပ စေသာ ေဖာင္ေတာ္မ်ားမွာ အေကာင္တစ္မ်ိဳးတည္းကို သ႐ုပ္ေဖာင္ ျပဳလုပ္ထားျခင္းမဟုတ္ဘဲ အေကာင္မ်ိဳးစံု ေပါင္းစပ္ယွဥ္တြဲ၍ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေဖာင္ေတာ္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

 

ကရဝိတ္၊ ဆင္၊ ႏြား၊ ငါးၾကင္း၊ ၾကက္တူေ႐ြး၊ တိုး၊ ျမင္း ဤသတၱ၀ါ ၇ မ်ိဳး၏ အဂၤါအစိတ္အပိုင္း ၇မ်ိဳးတို႔ျဖင့္ ေပါင္းစပ္၍ သ႐ုပ္ေဖာ္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေဖာင္ကို `သတၱ႐ူပေဖာင္´ ဟု ေခၚသည္။

 

ကရဝိတ္၊ ႏြား၊ ငါးၾကင္း၊ ဆင္၊ မကန္း၊ သမင္၊ ၾကက္တူေ႐ြး၊ တိုး၊ ျမင္း ဤသတၱ၀ါ ၉ မ်ိဳး၏ အစိတ္အပိုင္း ၉ မ်ိဳးတို႔ျဖင့္ ေပါင္းစပ္၍ သ႐ုပ္ေဖာ္ျပဳလုပ္ထားေသာ ေဖာင္ကို `နဝ႐ူပေဖာင္´ ဟု ေခၚသည္။

 

ကရဝိတ္၊ ျခေသၤ့၊ တိုး၊ ႏြား၊ ငါးၾကင္း၊ ျမင္း၊ ဆင္၊ မကန္း၊ သမင္၊ ကၽြဲ ဤသတၱ၀ါ ၁ဝ မ်ိဳး၏ အဂၤါအစိတ္အပိုင္း ၁ဝ မ်ိဳးတို႔ျဖင့္ ေပါင္းစပ္၍ သ႐ုပ္ေဖာ္ျပဳလုပ္ထားေသာ ေဖာင္ကို `ဒႆ႐ူပေဖာင္´ ဟု ေခၚေလသည္။

 

ျမန္မာ့သမုိင္းတြင္ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ဆင္ျဖဴ႐ွင္မင္းတရားႀကီး (ျမန္မာ ၁၁၂၅ – ၁၁၃၈) လက္ထက္တြင္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၃၆ ခု၌ ဒဂံု ဆံေတာ္႐ွင္ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးအတြက္ ထီးေတာ္သစ္ တင္လွဴရန္ ထီးေတာ္သစ္ႀကီးကို ကရဝိတ္ေဖာင္ေတာ္ျဖင့္ တင္ေဆာင္လ်က္ အင္း၀ေနျပည္ေတာ္မွ ဒဂံု (ရန္ကုန္ၿမိဳ႕) သို႔ ပင့္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ထီးေတာ္ အလွဴ႐ွင္ ဆင္ျဖဴ႐ွင္မင္းတရားႀကီးကိုယ္တုိင္ လုိက္ပါစုန္ဆင္း ပင့္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ကုန္းေဘာင္ဆက္ မဟာရာဇ၀င္ေတာ္ႀကီး ဒုတိယတြဲ၌ ေဖာ္ျပမွတ္တမ္းတင္ထားသည္။

 

ထို႔အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ပထမဆံုး ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး စဝ္ေ႐ႊသိုက္နွင့္ ဒုတိယေျမာက္သမၼတႀကီး ေဒါက္တာဘဦးတို႔သည္ ဆုိင္ရာ အေျခြအရံတို႔ျဖင့္ ကန္ေတာ္ႀကီးေရျပင္တြင္ ကရဝိတ္ေဖာင္ေတာ္စီး၍ လွည့္လည္ခဲ့သည္။

 

 

၁၉၅၄ – ၁၉၅၅ ခုႏွစ္အတြင္း၌ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ အလည္အပတ္ ေရာက္႐ွိလာေသာ ဆိုဗီယက္ (႐ု႐ွ) ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မစၥတာဘူဂါနင္ႏွင့္ အဖြဲ႕ကိုလည္းေကာင္း၊ ယူဂိုဆလားဗီးယားႏိုင္ငံ သမၼတ မာ႐ွယ္တီးတိုးႏွင့္ အဖြဲ႕ကိုလည္းေကာင္း ဂုဏ္ျပဳဧည့္ခံရာတြင္ ႐ွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း အင္းေလးကန္အတြင္း ကရ၀ိတ္ေဖာင္ေတာ္ႀကီးျဖင့္ လွည့္လည္ျပသ ဧည့္ခံသည္။

 

ယေန႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ကာလတြင္လည္း ဘုရားထီးေတာ္ပင့္ေဆာင္ရာ၌ျဖစ္ေစ၊ ဘုရား႐ုပ္ပြားေတာ္ ပင့္ေဆာင္ရာ၌ ျဖစ္ေစ၊ ဘုန္းႀကီးပ်ံစ်ာပနအေလာင္းေတာ္ တင္ေဆာင္ရာ၌ ျဖစ္ေစ၊ ကရ၀ိတ္ေဖာင္ေတာ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းလံုး၌ အစဥ္အလာမပ်က္ သံုးစြဲလ်က္ ႐ွိေနၾကေသးသည္။ သာဓကအားျဖင့္ ႐ွမ္းျပည္နယ္ အင္းေလးေဒသတြင္ ႏွစ္စဥ္ သီတင္းကၽြတ္လ ေနာက္ပိုင္း ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားမ်ားကို ေဒသစာရီ ၾကြခ်ီရာ၌ ဤကရ၀ိတ္ေဖာင္ေတာ္ကိုပင္ အသံုးျပဳလ်က္႐ွိေနေသးသည္မွာ ယေန႔တုိင္ေအာင္ပင္ ျဖစ္သည္။

ကိုးကားေသာ စာနယ္ဇင္းမ်ား

၁။ ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ-၅၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘာသာျပန္စာေပအသင္း၊ ပထမအႀကိမ္ ၁၉၅၄။

၂။ ေဇယသခၤယာ၊ ေ႐ႊဘံုနိဒါန္း၊ ရန္ကုန္၊ ဟံသာ၀တီစာပံုႏွိပ္တုိက္၊ ဒုတိယအႀကိမ္ ၁၉၆၀။

၃။ မာဂဓီ (သာစည္) `ကရ၀ိတ္´ ေငြတာရီမဂၢဇင္း၊ အမွတ္ ၂၆၅ (၁၉၈၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ) စာ ၅၇၊ ၆၀။

၄။ ျမန္မာ့အသံသိန္းဟန္ `ေ႐ႊကရ၀ိတ္ငွက္´ ျမ၀တီမဂၢဇင္း၊ တြဲ ၄၃၊ မွတ္-၃၊ (၁၉၉၅ ခု ဇန္န၀ါရီလ) စာ ၄၄၊ ၄၈.

၅။ တိုက္စိုး၊ ဝသုႏၶရီႏွင့္ ရိုးရာအထိမ္းအမွတ္မ်ားစိတ္ကူးခ်ိဳခ်ိဳ၊၂၀၀၃။

- See more at: http://moemaka.com/archives/36846#sthash.j3g8vt4x.dpuf

[Rain Man]

Great contribution as always. Thanks!

2013/7/29 Thomas Latt <thomas...@gmail.com>

--
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "Travel Myanmar (Tourism information, activities, idea exchange inside Burma)" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to travelmyanma...@googlegroups.com.
To post to this group, send email to travel...@googlegroups.com.
To view this discussion on the web visit https://groups.google.com/d/msgid/travelmyanmar/CAH_Rx9j7sqbSrewCSDArYG3xSfDkxNKj7Jn%3DFkgiZz_jiqbOzg%40mail.gmail.com.
For more options, visit https://groups.google.com/groups/opt_out.