ဘာသာစကားေမွာ္ေပါက္ျခင္း ၁

[Tomme Aung]

ဘာသာစကားေမွာ္ေပါက္ျခင္း အပိုင္း ၁

ယေန႕ ကမၻာမွာ လူေတြ ေျပာေနၾကတဲ႕ အဓိက ဘာသာစကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တစ္ခုနဲ႕တစ္ခု ဘာလို႕ ဆင္တူေနၾကလဲ။
စဥ္းစားၾကည့္ရင္ စိတ္ဝင္စားစရာပါ။ က်ြန္ေတာ္ေသြးသစ္ မူလဇာစ္ျမစ္ စကားလံုးေမြးဖႊားျခင္း Etymology ကို ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ သုေတသနျပဳခဲ႕ျခင္းကို Share လုပ္ေပးလိုက္ပါတယ္။

ေတြ႕ရွိတာကိုတင္ျပျခင္းျဖစ္ျပီး ျငင္းခုံျငင္းအတြက္မဟုတ္ေၾကာင္းဦးစြာ ေျပာလိုပါတယ္။

လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က Latin ကိုသိထားတာက ဥေရာပတိုက္မွာ ရွိတဲ႕ ဘာသာစကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ၄င္းကေနဆင္းသက္တာတဲ႕။

ဟုတ္ကဲ႕ က်ြန္ေတာ္သိထားတဲ႕အခ်က္ရဆိုရင္ Latin ဘာသာက လြန္ခဲ႕တဲ႕ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ ေလာက္က အေနာက္တိုင္းေဒသမွာ စတင္အေျချပဳတယ္လို႕ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ဒီထက္ေစာလည္း နဲနဲေပါ့။
ျပင္သစ္။စပိန္။ အီတလီ။ ဂ်ာမန္ နဲ႕ အဂၤလိပ္ ဘာသာစကားထဲမွာ Latin စကားလံုးေတြ အမ်ားၾကီးေမြးစားထားတာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ အလကားေနရင္းတိုက္ဆိုင္မွဳမဟုတ္တန္ရာပါဘူး။ ဒီဘာသာစကားေတြေျပာတတ္တဲ႕သူတိုင္းလက္ခံမွာပါ။ အကုန္လံုးမတူေတာင္ ခပ္ဆင္ဆင္စကားလုံးေတြ ရွိေနတတ္ပါတယ္။
အပိုင္း ၂ မွာ ဆက္ေဖာ္ျပပါ့မယ္။
ျဖစ္နိုင္ေျခရွိတာ သြားေတြ႕ရပါတယ္။ ေရွးေခတ္ေဟာင္း ခရစ္စယာန္က်မ္းစာေတြကို ေဖာ္ျပရာမွာ လက္တင္နဲ႕ပဲ ေဖၚျပခဲ႕တယ္။ ဥေရာပနိုင္ငံ တစ္ဝန္းလံုး အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူတိုင္းနီးပါး ခရစ္စယာန္ ကိုးကြယ္ခဲ႕တာျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ငါးရာ ေနာက္ပိုင္းမွ အစၥလမ္မစ္ေတြရဲ႕အစ အီမာန္ဆိုတာေတြ ေပၚေပါက္လာတာေတြ႕ရေတာ့ ေနာက္ပိုင္းအေရာအေနာျဖစ္လာတာပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆိုရင္ ဗုဒၶ ပြင့့္ျပီး ႏွစ္ ၁၅၀၀ ေနာက္ပိုင္းမွ အာရဘီ ဘာသာက တိုးတက္လာတာေတြ႕ရပါတယ္။
ဆိုလိုရင္းကိုၾကည့္ရင္ လက္တင္ဘာသာရဲ႕ျဖစ္တည္မွဳကို သံသယရွိမိတယ္။ Sanskrit လို႕ေခၚတဲ႕ သကၠတ ထံကေန ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လက္တင္ကေမြးစားထားတာေတြ႕ရတယ္။
ဘာလို႕ဆို Sanskrit က ဗုဒၶေဟာတဲ႕တရားတိုင္း ေဟာတိုင္းမွာသုံးခဲ႕လို႕ပါပဲ။
ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ ဘုရားရွင္က Sanskrit စကားေျပာခဲ႕လို႕ပဲ။
ထားေတာ့။ ဒါဆို လက္တင္နဲ႕ စက္ကရုိက္ ၾကားဘာေတြတူလဲၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ။

ဥပမာဗ်ာ
Premier = ပထမ
Douxieme= double= ဒုတိယ
Tri=Triple= တတိယ
Quartro ( Squartro) = စတုထၳ
Penta=pentagona= ပစၥမ

အားလံုးနီးပါးဆင္တူေနတာ သတိျပဳသင့္ပါတယ္။ ဒါေတာင္ က်ြန္ေတာ္ ဆရာစားခ်န္လိုက္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဘာသာ ျပန္ေတြး ရွာၾကည့္ပါ ထူးဆန္းတာေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္တစ္ခု ေျပာခ်င္တာက Arabic နဲ႕ လက္တင္ စက္ကရိုက္ တူတာေလးေျပာခ်င္ပါတယ္။
ဒီတစ္ခုထဲလို႕မထင္ပါနဲ႕ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။

ဥပမာ
Alcool = Alcohool = အာရက္= အရက္

ဆင္တယ္မဟုတ္လား ။ ေက်ာ္ဟိန္းေျပာခဲ႕တဲ႕ အာရေက ဖိုးေတာ့ လုပ္လိုက္ဦး ဆိုျပီးေပါ့။
ကူန္းေဘာင္ေခတ္ထိ အရက္ဆိုတဲ႕စကား ဘယ္ေက်ာက္စာမွာမွ မေတြ႕ရဘူး။ ဗ်စ္ရည္။ အစူရာ ဒါေလာက္ပဲ။

ဆက္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ Sanskrit ဘာသာစာ တတ္တဲ႕ ဘုန္းဘုန္းတို႕ အဂၤလိပ္စာေလ႕လာၾကတာ အေတာ္လြယ္တယ္ေျပာတာ ၾကားဖူးပါတယ္။ လြယ္ဆို စာၾကာင္းတစ္ေၾကာင္း အဓိပၸါယ္ေဖာ္တိုင္း ေနာက္ဆံုးစာကေန ဘယ္ဖက္ စာေၾကာင္းအစဖက္ကို ျပန္လွန္ ဘာသာျပန္ရတာခ်င္းလဲတူ စာလံုးသေဘာ စာေရးသားတဲ႕သေဘာျခင္းတူတာကိုး။
က်ြန္ေတာ္အထူးျပဳတဲ႕ ျပင္သစ္နဲ႕ အဂၤလိပ္မွာလည္း Sanskrit စကားလံုးေတြ ေတာ္ေတာ္ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဖလန္နယ္ အစ ကေန ။ မမ = me= moi= မိမိ လို႕အဓိပၸါယ္ရွိတဲ႕ စာလံုးေတြ ဆင္တူတာ ေတြ႕ရေတာ့ အံ့ၾသမိခဲ႕တယ္။ အဂၤလိပ္စာလံုး ျပင္သစ္စာလံုး နဲ႕ Sanskrit ( ပါဠိစကားလံုး) အျပင္ တရုပ္ စကား အခ်ိဳ႕ကို ျမန္မာစကား တီထြင္ရာမွာသံုးခဲ႕ေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ား ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ အရင္ ၁၁ ရာစုမွာ မြန္ ပ်ဴ ပါဠိ စကားလံုးေတြ ေေမြး စားခဲ႕ျပီးပါျပီ။
အဲဒီလို ဘာသာစကားမ်ားတစ္ခုနဲ႕တစ္ခု ဆင္တူၾကတာ ဒီဖက္ေခတ္ အယူအဆနဲ႕ ၾကည့္ရင္ အမွန္ေတာ့ သိပ္မဆန္းလွပါဘူး။ ဒါက ေရွးတုန္းက ျဖစ္ေပၚေနျပီးသား globalization ပါပဲ။ ဘာသာစကားမွအဟုတ္ဘူး လက္မွဳ အတတ္ပညာပါမက ယဥ္ေက်းမွဳ ေတြပါ တစ္ေနရာကေန တစ္ေနရာ စီးေမ်ွာခဲ႕လို႕ပဲျဖစ္မယ္။ ဥပမာ သီေပါမင္း ရဲ႕ ကုသိုလ္ေတာ္ ေရႊနန္းေတာ္ ေက်ာင္း မွာ သစ္သားပန္းပု ရုပ္လံုးၾကြ ပံုေတြထဲမွာ အေနာက္တိုင္း အယူအစ Mythology ျဖစ္တဲ႕ လူပ်ံေတာ္ ပုံ Angle ပါေနတာၾကည့္ပါ။ ဒါက ဘာကိုေျပာသလဲဆို သီေပါလက္ထက္မွာ အေနာက္တိုင္း ယဥ္ေက်းမွဳ ေရာေနာေနခဲ႕ျပီဆိုတာ ျပေနတာျဖစ္တယ္။ အဲသီေကါ ပါေတာ္မူျပီး အဂၤလိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေတာ့မွ ျမန္မာနိုင္ငံကို အစၥ လမ္မစ္နဲ႕ ဟိႏၵဴ ကိုးကြယ္သူ ကုလာ ေတြ မ်ားမ်ားလာေတာ့တယ္။ ဥပမာ ကု လာ =ကုလား= အေနာက္ရပ္ကလာသူ အစ ရွိတဲ႕ စကားေတြ ေပၚလာတယ္။ ကုလသမၼဂ= အေနာက္ရပ္က အဖြဲ႕အစည္း ေတြလိုေပါ့။
ဟုတ္ျပီ ဒါဆို လက္တင္ ဟႏီၵ တမီးလ္ ဆစ္ခ္ အျပင္ ဆန္စခရုိက္ ဘာသာစကားေတြပဲ ျမန္မာစကားမွာ တင္က်န္ရစ္သလား။ အေရွ႕အရပ္က တရုပ္ၾကီးရဲ႕ Influence ေကာ မပါေတာ့ဘူးလား။ စမ္းစစ္ၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ။
မႏၲေလးနန္းေဆာက္ေတာ့ အီရန္ရွားဘုရင္ရဲ႕ ပလႅင္ကို နမူနာယူျပီး နန္းတြင္းပံစံက တရုပ္ျပည္ မင္မင္းဆက္ ဆီကေနပံုတူကူးျပီး က်ံဳး ပတ္လည္ဝန္းရံေစတယ္လို႕ ျမိဳ႕တည္နန္းတည္မွာ အတိအက်ေဖာ္ျပထားတာ သမိုင္းပညာရွင္ၾကီး ဆရာဦးေဖေမာင္တင္က ညႊန္းေလရဲ႕။
ဆိုေတာ့ တရုပ္ေတြဆီက ျမန္မာစကား အတြက္ဘာရသလဲၾကည့္ရေအာင္။
က်ြန္ေတာ္တို႕ ေျပာေနတဲ႕ က်ံဳးျမိဳ႕ရုိး ဆိုတဲ႕ စကားက ေပတ္လည္ဝိုင္း ျမိဳ႕ရိုး ခံတပ္ျမိဳ႕ရုိး အစရွိတဲ႕ အဓိပၸါယ္မ်ိဳးပါ။ ဒါေပမယ့္ က်ံဳးဆိုတာ တရုပ္စကားမွာ အလယ္ဗဟိုလို႕ေခၚေၾကာင္း တရုပ္စကားေျပာၾကတဲ႕ သူတိုင္းသိတယ္။ တရုပ္ျပည္မကို တနည္းအားျဖင့္ နန္းဆိုက္ရာ ေနရာကို ဗဟို ျပည္မ က်ံဳးကို႕ လို႕ ေျပာတာ။ တရုပ္ျပည္မၾကီးက လာတဲ႕ တရုပ္တိုင္း သူတို႕ဘယ္ကေနလာလဲ ေမးရင္ က်ံဳးကို႕လို႕ေျာတာၾကည့္ရင္ ျမန္မာေတြ ေခၚတဲ႕ က်ံဳးဆိုတဲ႕စကားက တရုပ္က ဆင္းသက္တာ ေသခ်ာေန သလိုပဲ။
ဒါတင္မကေသးဘူး
ညည္း= ညိ= မိန္းကေလးေတြကို ေခၚတာ
နင္=နိင္= you လို႕ေျပာတာ
ဟုတ္= ေဟာင္= ok , yes လို႕ ေျပာတာ

အစရွိသည့္ တရုပ္ကေန ေမြးစားထားေသာစကားလံုးေပါင္း ရာခ်ီေတြ႕ရသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ စကားလံုးမ်ားမွာ ေဖာ္ျပရန္မသင့္ေသာ စကားလံုးမ်ားလည္းပါသျဖင့္ နမူနာေလာက္သာေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

ဒုတိယပိုင္းကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။

[Htun Shwe]

Dear Tommmy Aung,
thank you very much to read your massage ,because this is what my
interest topic, I agree with you with (Latin ဘာသာက လြန္ခဲ႕တဲ႕
ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ ေလာက္က ) and in the same time modern
Arakanese start to speak in Dynyawady .origin is Magadha so very
similar to Sanskrit , at present we can see Dynet ethnic Arkanese
still speaking this languish(Buddha languish). origin of Burmese is
Arakanese , Arakanese old for more than 2000 ,Burmese old for 300
years (ကူန္းေဘာင္ေခတ္ထိ).Bagan speak same Arakanese so my opinion is
not Burmese. Brumm Gamma is the origin meaning of Bagan ,Brumm =
Arahan the ruler of the home ( Arahan origin of Arakan)same meaning,
it was change because of Theravada Buddhism in later.
the Bagan dialect (Arakanese)= Old Burmese dialect change In later in
the end of Bagan period after occupations by Chinese Nanchaw .also
more Mromma( ျမန္မာ )migrant from east and east south. because All
Mromma have their own languishes, would like to discus more further.
I would like to clear this ဥပမာ ကု လာ =ကုလား= အေနာက္ရပ္ကလာသူ အစ ရွိတဲ႕
စကားေတြ ေပၚလာတယ္။ it is not peoples from west. it mean traveling
peoles ကု=cross over sea လား= traveling( mean tourist at present).
ကုလားတ္တန္ရာ= river for trade
I am really interesting to discus more,
Htun Shwe

> --
> You received this message because you are subscribed to the Google Groups
> "Travel Myanmar (Tourism information, activities, idea exchange inside
> Burma)" group.
> To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an
> email to travelmyanma...@googlegroups.com.
> To post to this group, send email to travel...@googlegroups.com.
> To view this discussion on the web visit
> https://groups.google.com/d/msgid/travelmyanmar/d16eadb8-5447-42e0-b8ca-7d001de7dc63%40googlegroups.com.
> For more options, visit https://groups.google.com/d/optout.
>


--
****************************************************
Mrauk U Prince Hotel
U Htun Shwe ( Owner )
****************************************************

[khin thidar]

Thanks Tommy Aung. I noticed one word sal and ဆား . Your article is interesting. Waiting for your next.
Ma Thida

[carlos.myanmarguide]

VERY INTERESRING

Sent from Samsung Mobile

[Thomas Latt]

quiet interesting but some facts are really delicate and are very controversial.

To view this discussion on the web visit https://groups.google.com/d/msgid/travelmyanmar/9awi97njcr5ag7itm2gic2m7.1394338036564%40email.android.com.