Толгой үгний талаар нэгэн бодол

[Dolugen B]

Ц.Гомбосүрэн гуайн нэгэн ярилцлагыг уншиж байлаа л даа. Нэг ийм хэсэг гарч байна:

Монгол-Орос 4 боть том толь гарлаа. Нөгөө хоёр Академийн маань төсөл. Их л олон үгтэй гэнэ. Тэгтэл толгой үг нь олон атлаа үйлдүүлэх хэвийг тусгай толгойд оруулсан байна. “Явах”, “явуулах” гээд л. Арай л “явуулагдах” гэж байгаагүй байх. Хэрхэн толгойлох ёстой вэ гээд ийм асуудлууд хир судлагдсан байдгийг би мэдэхгүй юм.

Цэвэлийн тольний үйл үгс ч гэсэн дээрх маягаар хувирч давтагдсан байдаг. "Явуулах" гэдгийг харвал "Явах-ын үйлдүүлэх хэв" гээд л бараг хэнд ч хэрэггүй тайлбар. Тэгж бодвол "жинхэнэ толгой" үгийн тоо нилээн цөөрөх нь ээ дээ? ;)

--

Hundetgesen,
Dolugen.

[Ochiro]

Харин тиймээ, бараг бүх үйл үгийн үйлдүүлэх хэвийг тусдаа толгой
болгож оруулсан байгаа. Монгол хэлний үйлдүүлэх хэв нь шууд ойлгоход
тийм хэцүү байдаг юм байх даа? Эсвэл ёстой л нөгөө Гомбосүрэн гуайн
хэлдгээр үгийн тоогоо олон болгох гээд тэгж хийгээд байдым болов уу?

2009/10/19 Dolugen B <dol...@gmail.com>:

[Enkhbat Natsagdorj]

Сайн байцгаана уу?
Магадгүй, үгийн тоогоо олон болгох гэж ч үйлдүүлэх хэлбэрийг тусад нь
оруулсан байж магадгүй. Соц нийгмийн үед төлөвлөгөө энэ тэр гээд
богино хугацаанд их үг оруулах гээд хийчихсэн ч байж магадгүй.

Бүгдээрээ толгой үгэндээ үйлдүүлэх хэвийг нэмж оруулаад, нөгөө үгээ
устгах уу? Аль эсвэл энэ хэвээрээ байж байсан нь дээр үү?

Дээр ярьж бичсэн "ШУА-с гаргасан 5 боть толь"-г оруулах юу маань
замхрах тийшээгээ хандаж байна. Энэ тухай би "*МУ-н шинжлэx уxааны
академи*-с гаргасан 5 боть толийг оруулаx yy?" -д бичсэн байгаа.

On Oct 19, 10:28 am, Ochiro <och...@gmail.com> wrote:
> Харин тиймээ, бараг бүх үйл үгийн үйлдүүлэх хэвийг тусдаа толгой
> болгож оруулсан байгаа. Монгол хэлний үйлдүүлэх хэв нь шууд ойлгоход
> тийм хэцүү байдаг юм байх даа? Эсвэл ёстой л нөгөө Гомбосүрэн гуайн
> хэлдгээр үгийн тоогоо олон болгох гээд тэгж хийгээд байдым болов уу?
>

> 2009/10/19 Dolugen B <dolu...@gmail.com>:

[Bud_H]

Сайн байцгаана уу Би бас толины талаар бодлоо бичмээр санагдчихлаа. 1. Нэгэнт оруулж баяжуулж ядаж байгаа сангаас шинээр олигтой нэмээгүй байж устгах гээд яах вэ гэмээр байна. Нэгэнт орсон үгийг харин ангилж ялгамаар (жишээлбэл үйлдүүлэх хэв бил үү тэр хасмаар байгаа үгсийг хасах биш ангилаад хайлтанд оруулдаггүй, хүсвэл оруулдаг) 2. Гадна дотны байгуулагад хандаж энэ толь бичгийг төсөл(санхүүжигдэх төсөл) болгомоор санагдах юм. Ингэснээр : а. Зорилготой б. Төлөвлөгөөтэй в. Хүмүүс сэтгэлээсээ хандах г. Хурдан баяжиж сайжрах гэх мэт сайн талуудтай болох мэт.   Яагаад төсөл гээд байгааг дээрхээс хараад ойлгосон байх түүнчлэн - энэ толь өмнөх шигээ өдөр бүр баяжихгүй байна - монгол бичиг дээр нь үнэн худлыг мэдэхгүй оруулдаг (уг нь утга бүрт харгалзах монгол бичиг нь өөр байдаг байхад нэг үгээр шууд илэрхийлдэг) - яг ямар байвал зохилтой талаар шийдэлгүй (толгой үгнээс эхлээд л...) - мэргэжлийн бус байдалтай, (зөв ч юм шиг буруу ч юм шиг юм оруулж цаг алдаад байгаа сэтгэгдэл төрөх маягтай) - үгсийн сангийн талаар тодорхой бодлого байхгүй тодорхойгүй замбараагүй гэх мэтээр эргэлзээ төрөөд ахицгүй яваад байна.   Сайн дурын багаар хийхээр монголчуудын дунд нэг хэсэг яваад л замхараад байх шиг байгаа иймээс үүнийг төсөл болгоход ч дэмжих сэтгэлтэй хүмүүс, байгууллага гарна гэж найдаж байна.     Хүндэтгэв. --- On Fri, 30/10/09, Enkhbat Natsagdorj <enghe...@gmail.com> wrote:

[Begzsuren Jamsranjav]

Сайн байна уу,

Я.Цэвэл гэдэг эрдэмтний МОНГОЛ ХЭЛНИЙ ТАЙЛБАР ТОЛЬ бол Монголдоо цор ганц байсаныг бид ОНЛАЙН БОЛГОЖ чадсан.

Мэдээж хэрэг алдаа мадаг байгаач, энэхүү вэб програм хангамж, мэдээллийн санг сайхан сэтгэлийн үүдээс цаашид support хийх Очка тэргүүтэй баг, үүнээс гадна үгсийн сан, алдаа мадаг, толгой үг гэх мэтийг үргэлжлүүлэн сайжруулах хүмүүс нь ЭНГИЙН БИД БИШ, Монгол хэл судлалын мэргэжилтэн, багш, оюутануудын баг  байх хэрэгтэй байхаа.

Үүний тулд бид Монгол хэлний мэргэжилтэнгүүдэд энэхүү мэдээллийн сангаа дуулгаж, хэрхэн хамтран ажиллаж болохыг хэлэлцэж, улмаар судлаачид,  оюутанууд нь энэхүү мэдээллийн санд ЯМАР ЗӨВ ӨӨРЧЛӨЛТИЙГ хийснээр нь үнэлгээ, онлайн тодорхойлолт хүртэл өгдөг хэсгийг нэмэх байх аа гэж бодож байна.

Бид хийх зүйлээ хийж чадсан. Харин маркетингийнхэн, төслийнхөн, Монгол хэлнийхэнтэй хэрхэн хамтран ажиллаж болохыг, хэнд ямар санал хүргүүлж, ямар хариу авсан зэргээ ЭНЭХҮҮ ЛИСТЭЭР дамжуулан Очка тэргүүтэй багт болон бусдад дуулгавал сайхан байна.

Бид МОНГОЛ ХЭЛээрээ уншдаг, ярьдаг, бичдэг, сэтгэдэг хүмүүс гэх боловч, бидний зөв бурууг хэлж өгдөг МОНГОЛ ХЭЛНИЙ судлаач багш нартайгаа хамтран ажиллацгаая!

Анхааран уншсан, ажил хэрэг болгох танд баярлалаа,

Ж.Бэгзсүрэн

 

=====
* IT specialist, Ulaanbaatar Public Library : http://www.pl.ub.gov.mn
* head, Library and Information Technology Association
* CS City Ambassador for Ulaanbaatar : http://www.couchsurfing.org/blackcow_jbegz
* BizNETWORK member : http://biznetwork.mn/profile/jbegzsuren
* Facebook page : http://www.facebook.com/begzsuren.j.haruhert
* Twitter page : http://twitter.com/jbegzsuren

---

From: Bud_H <buu...@yahoo.com>
To: toli-q...@googlegroups.com
Sent: Fri, October 30, 2009 10:30:11 AM

[Begzsuren Jamsranjav]

Сайн байна уу,

Я.Цэвэл гэдэг эрдэмтний МОНГОЛ ХЭЛНИЙ ТАЙЛБАР ТОЛЬ бол Монголдоо цор ганц байсаныг бид ОНЛАЙН БОЛГОЖ чадсан.

Мэдээж хэрэг алдаа мадаг байгаач, энэхүү вэб програм хангамж, мэдээллийн санг сайхан сэтгэлийн үүдээс цаашид support хийх Очка тэргүүтэй баг, үүнээс гадна үгсийн сан, алдаа мадаг, толгой үг гэх мэтийг үргэлжлүүлэн сайжруулах хүмүүс нь ЭНГИЙН БИД БИШ, Монгол хэл судлалын мэргэжилтэн, багш, оюутануудын баг  байх хэрэгтэй байхаа.

Үүний тулд бид Монгол хэлний мэргэжилтэнгүүдэд энэхүү мэдээллийн сангаа дуулгаж, хэрхэн хамтран ажиллаж болохыг хэлэлцэж, улмаар судлаачид,  оюутанууд нь энэхүү мэдээллийн санд ЯМАР ЗӨВ ӨӨРЧЛӨЛТИЙГ хийснээр нь үнэлгээ, онлайн тодорхойлолт хүртэл өгдөг хэсгийг нэмэх байх аа гэж бодож байна.

Бид хийх зүйлээ хийж чадсан. Харин маркетингийнхэн, төслийнхөн, Монгол хэлнийхэнтэй хэрхэн хамтран ажиллаж болохыг, хэнд ямар санал хүргүүлэх хэрэгтэйг

 

=====
* IT specialist, Ulaanbaatar Public Library : http://www.pl.ub.gov.mn
* head, Library and Information Technology Association
* CS City Ambassador for Ulaanbaatar : http://www.couchsurfing.org/blackcow_jbegz
* BizNETWORK member : http://biznetwork.mn/profile/jbegzsuren
* Facebook page : http://www.facebook.com/begzsuren.j.haruhert
* Twitter page : http://twitter.com/jbegzsuren

---

From: Bud_H <buu...@yahoo.com>
To: toli-q...@googlegroups.com
Sent: Fri, October 30, 2009 10:30:11 AM

[Ochiro]

Харин тийм ээ, оруулж дууссаны дараа зарим нэг маргаантай үг хэллэг, монгол бичгийн галиг зэрэг барин тавин шийдэж болохгүй зүйлс гарч ирээд л байгаа юм. Монгол хэлний мэргэжлийн хүмүүсийн оролцоо яах аргагүй дутаад байгаа. Таньдаг мэддэг, найз нөхөд Монгол хэлний судлаач, эрдэмтэн, оюутан ч болсон байвал энэ ажилаа сурталчилж, оролцуулах талаар ярьж байхыг та нөхдөөс хүсье

2009/10/30 Begzsuren Jamsranjav <mcl_...@yahoo.com>

[Ochiro]

Санал нэгтэй байна. 

ШУАкадеми болон бусад эрдэмтэдийн гаргасан шинэ тайлбар толиуд байдаг ч нэг л олон нийтэд Цэвэлийн толь шиг дэлгэрч өгөхгүй байгаа нь худалдан авах чадвар, хэвлэлтийн тоо, сурталчилгаа гээд олон зүйлээс хамаардаг байх. Цэвэлийн толийг бол улсаас олон мянган хувиар нь хэвлүүлээд тараачихсан байгаа. 

Харин орчин үед Интернэт, вэб, цахим технологи хөгжсөнөөр мэдээлэл мэдлэгийг зардал багатайгаар хүртээмжтэй түгээх боломжтой болсныг хүн бүр мэднээ. 

Төсөл болгоод хэрэгжүүлбэл мэргэжлийн хүмүүсийг ажиллуулаад чанартай болгох, баяжуулах ажлыг хурдтай үргэлжлүүлэх боломжтой болох нь тодорхой. Гэхдээ уг сайт маань нээлттэй байдлаа хэзээ ч алдаж болохгүй болов уу? Аливаа үг хэллэг нэр томъёоны ном хичнээн байвч, олон нийтийн санал оролцоог шингээж чадахгүй бол олны хэрэглээ болж тэнд байгаа үг хэллэгийг хүмүүс хэрэглэхээс төвөгшөөх талтай.

Та бүхнийг санал бодлоо илэрхийлж баяжуулах ажилд оролцохоос гадна, үйл явцад нөлөөлж төсөл мөнгө босгоход ч анхаараасай гэж хүсч байна. 

2009/10/30 Bud_H <buu...@yahoo.com>

[Almas]

Дээх нь тэр нөгөө компьютерын нэг толь юу билээ хийгдэж байхад тэр хэл шинжлэлийн эрдэмтэд нь бараг үгийг зохиогчийн эрхтэй болгож өмчилж авах гээд байсан гэсэн. Ер нь бол хэцүү л асуудал л даа.
Сайн дураараа хүмүүс хийж, одоогийн нээлттэй байдлаа хадгалж байх нь л хамгийн чухал. Хэрэв тийм биш болбол анхны оролцсон, энэ ажлыг тухайн үед дэмжсэн хүмүүсийн хувьд шударга бус болох байх гэж бодож байна.
Уг нь тэгээд тодорхой хөрөнгө оруулалт хийгдээд бусад дэмжигч компани, эсвэл улсын байгууллага агуулгыг лицензийн дагуу хөгжүүлчихвэл ч их хэрэгтэй л зүйл болно л доо...

[Erdenechimeg Myataviin]

Монгол толины олон янзын хэлбэрийг хүн ардад түгээхийн тул бид туслах гэж бодож байгаа бол өөр аргаар туслах нь зөв бол уу гэж би үүнийг уншаад бодлоо.

Тэд өөрсдөө шууд ашиглах боломжтой хэрэгслийг сайн боловсруулаад (энгийн хялбар), Толины нэг Хостинг гаргаж ажиллуулахад л
болох юм шиг санагдаад байна(төсөв хаанаас гарахын мэдэхгүй байна?). Харин програмын шийдлийг нь хийсэн хүмүүс нь програм боловсруулсан эрхтэйгээ,лицензтэйгээ, Хэлний мэргэжилтнүүдийн оюунаар боловсруулж бүрдсэн ажлыг нь тэд нарт нь үлдээгээд шийдэх талаасаа сайн бодоод санаа оноо гаргавал зүгээр юм уу гэж бодож байна.

эрдээ

2009/10/31 Almas <al...@dusal.net>

--
http://erdeelym.blogspot.com/

[Ochiro]

Яг тийм санаа хэлэх гээгүй л дээ. Тийм хэрэгсэл байж болох боловч
ашиглах хүн олдох болов уу?
Толь.query.mn ийн цаашдийн зорилго бол одоо байгаа дээрээ суурилаад
томоохон тайлбар толь бүтээх. Хэрэв зохиогчийн эрх нь зөвшөөрөгдвөл
өөр эх үүсвэрүүдийг нэмээд оруулаад байж болох юм. Гол нь бид өөрсдөө
үг нэмэх, засах эрхтэй байх ёстой. Бид гэдэг маань бүртгүүлсэн
хэрэглэгчид, тэр дотор хэлний мэргэжлийн хүмүүс ч байх нь мэдээж.

2009/11/1 Erdenechimeg Myataviin <erd...@gmail.com>:

[Баярсайхан Энхтайван]

Манай мэргэжилтэнгүүд (зөвхөн хэл шинжлэл ч биш ихэнх салбарын эрдэмтэд) төрийн байгууллагад ажилладаг боловч, төрөөс нь дэмжлэг бага, өөр орлого багатай байдаг юм шиг (би л тэгж ойлгодог, ном хийгээд зардаг ч олигтой орлого авч ирдэггүй байх) байгаа юм.  Тийм болохоор амьдралаа бодох нь зөв л дөө.

2009/11/2 Ochiro <och...@gmail.com>