ฟอนต์สารบรรณ ฟอนต์มาตฐานราชการไทย
@UntSamphan
http://media.thaigov.go.th/sitedirectory/471/2027/2027_64339_070953.doc
ปรากฎว่ามีปัญหามากมาย เบื้องต้นคือมันต้องใช้ได้ทุกแพลตฟอร์มและ office suite
ปัญหาคือ hint เป็นอันดับแรก จากนั้นคือพวกเรื่อง package
เรื่อง hint เห็นว่าคนทำฟอนต์จะทำเอง แต่ผมเข้าใจว่าคงยากมาก
พวกเรามีรู้จักใครที่จะทำ hint ได้ดีๆ บ้าง เพราะคนที่เอาไปใช้
เป็นราชการซึ่งมี OS เก่าๆ คงต้องทำ hint ให้ดีจริงๆ
ดาวน์โหลดได้ที่ http://www.sipa.or.th/index.php?option=com_content&task=view&id=20&Itemid=78
ส่วนเรื่อง package ได้อ่าน license ของฟอนต์แล้วอึ้ง ทุกดิสโทรมีปัญหาแน่
---
สัญญาอนุญาตให้ใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์
ชื่อที่สงวนไว้สำหรับโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้
TH Krub, TH Krub Italic, TH Krub Bold, TH Krub Bold Italic,
TH Niramit AS, TH Niramit AS Italic, TH Niramit AS Bold, TH Niramit AS Bold Italic,
TH Kodchasal, TH Kodchasal Italic, TH Kodchasal Bold, TH Kodchasal Bold Italic,
TH Sarabun PSK, TH Sarabun PSK Italic, TH Sarabun PSK Bold, TH Sarabun PSK Bold Italic,
TH K2D July8, TH K2D July8 Italic, TH K2D July8 Bold, TH K2D July8 Bold Italic,
TH Mali Grade 6, TH Mali Grade 6 Italic, TH Mali Grade 6 Bold, TH Mali Grade 6 Bold Italic,
TH Chakra Petch, TH Chakra Petch Italic, TH Chakra Petch Bold, TH Chakra Petch Bold Italic,
TH Baijam, TH Baijam Italic, TH Baijam Bold, TH Baijam Bold Italic,
TH KoHo, TH KoHo Italic, TH KoHo Bold, TH KoHo Bold Italic,
TH Fah Kwang, TH Fah Kwang Italic, TH Fah Kwang Bold, TH Fah Kwang Bold Italic.
โปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้ เป็นลิขสิทธิ์ร่วมกันของกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ และสำนักงานส่งเสริมอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)
สัญญาอนุญาตให้ใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อก่อให้เกิดความร่วมมือในการสร้างสรรค์ฟอนต์ในวงกว้าง รวมทั้งเพื่อประโยชน์ทางด้านการศึกษาและการแบ่งปันความรู้และพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้
ข้อกำหนดและเงื่อนไขของสัญญาอนุญาตให้ใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้
(1) อนุญาตให้ใช้ได้โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายและอนุญาตให้ทำซ้ำโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้ได้ รวมทั้งอนุญาตให้ได้ศึกษา ดัดแปลง และแจกจ่ายให้แก่ผู้อื่นได้ ทั้งนี้จะต้องไม่นำโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้และโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์ที่ดัดแปลงออกจำหน่าย เว้นแต่เป็นการจำหน่ายรวมติดไปกับโปรแกรมคอมพิวเตอร์อื่น
(2) ก่อนดำเนินการดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์ จะต้องแจ้งให้เจ้าของลิขสิทธิ์ทราบเป็นลายลักษณ์อักษร
(3) เมื่อดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้แล้ว ห้ามผู้ดัดแปลงใช้ชื่อฟอนต์เดิม รวมทั้งห้ามใช้ชื่อเจ้าของลิขสิทธิ์และผู้สร้างสรรค์โปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้ ในการโฆษณาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์ที่ได้ดัดแปลง เว้นแต่ได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากเจ้าของลิขสิทธิ์
(4) ผู้ดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์นี้จะต้องยินยอมให้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์ ที่ดัดแปลงขึ้นใหม่มีข้อกำหนดและเงื่อนไขสัญญาอนุญาตให้ใช้โปรแกรมเช่นเดียวกันกับข้อกำหนด และเงื่อนไขของสัญญาอนุญาตนี้เช่นกัน
ข้อถือสิทธิ
เจ้าของลิขสิทธิ์ไม่รับประกันการใช้งานโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์และไฟล์ที่เกี่ยวข้องนี้แต่อย่างใด ไม่มีการรับรองว่าโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้จะทำงานได้อย่างที่ควรจะเป็น และไม่มีการรับรองว่าจะมีการพัฒนาต่อยอดในอนาคต ไม่มีและไม่รับรองว่าจะมีการให้คำแนะนำทางเทคนิคสำหรับโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้
Font Computer Program License Agreement
Reserved Font Names for this Font Computer Program:
TH Krub, TH Krub Italic, TH Krub Bold, TH Krub Bold Italic,
TH Niramit AS, TH Niramit AS Italic, TH Niramit AS Bold, TH Niramit AS Bold Italic,
TH Kodchasal, TH Kodchasal Italic, TH Kodchasal Bold, TH Kodchasal Bold Italic,
TH Sarabun PSK, TH Sarabun PSK Italic, TH Sarabun PSK Bold, TH Sarabun PSK Bold Italic,
TH K2D July8, TH K2D July8 Italic, TH K2D July8 Bold, TH K2D July8 Bold Italic,
TH Mali Grade 6, TH Mali Grade 6 Italic, TH Mali Grade 6 Bold, TH Mali Grade 6 Bold Italic,
TH Chakra Petch, TH Chakra Petch Italic, TH Chakra Petch Bold, TH Chakra Petch Bold Italic,
TH Baijam, TH Baijam Italic, TH Baijam Bold, TH Baijam Bold Italic,
TH KoHo, TH KoHo Italic, TH KoHo Bold, TH KoHo Bold Italic,
TH Fah Kwang, TH Fah Kwang Italic, TH Fah Kwang Bold, TH Fah Kwang Bold Italic.
This Font Computer Program is the copyright of the Department of Intellectual Property (DIP), Ministry of Commerce and the Software Industry Promotion Agency (Public Organization) (SIPA)
The purposes of this Font Computer Program License are to stimulate worldwide development of cooperative font creation, to benefit for academic, to share and to develop in partnership with others.
Terms and Conditions of the Font Computer Program
(1) Allow to use without any charges and allow to reproduce, study, adapt and distribute this Font Computer Program. Neither the original version nor adapted version of Font Computer Program may be sold by itself, except bundled and/or sold with any computer program.
(2) If you wish to adapt this Font Computer Program, you must notify copyright owners (DIP & SIPA) in writing.
(3) No adapted version of Font Computer Program may use the Reserved Font Name(s), the name(s) of the copyright owners and the author(s) of the Font Computer Program must not be used to promote or advertise any adapted version, except obtaining written permission from copyright owners and the author(s).
(4) The adapted version of Font Computer Program must be released under the term and condition of this license.
DISCLAIMER
THE FONT COMPUTER PROGRAM AND RELATED FILES ARE PROVIDED “AS IS” AND WITHOUT WARRANTY OF ANY KIND. NO GUARANTEES ARE MADE THAT THIS FONT COMPUTER PROGRAM WILL WORK AS EXPECTED OR WILL BE DEVELOPED FURTHUR IN ANY SPECIFIC WAY. THERE IS NO OFFER OR GUARANTEE OF TECHNICAL SUPPORT.
--
_/|\_ Samphan Raruenrom. Open Source Development Co., Ltd.
Tel: +66 38 311816, Fax: +66 38 773128, http://www.osdev.co.th/
wd
- สัญญาอนุญาตสามารถเผยแพร่ได้โดยไม่ต้องขออนุญาต
- งานไม่รีบ
ผมทำ hint ให้ได้ครับ ใช้ hint ด้วยมือ
วิทยา ไตรสารวัฒนะ
หมายเหตุ
โปรแกรมฟอนต์บนวินโดวส์ สามารถทำ Auto Hint ได้ดีกว่าบนลินุกซ์
แต่ก็ยังสู้ใช้มือไม่ได้ครับ ฟอนต์ตัวนึง hint ประมาณ ๑ เดือน
On Sep 15, 12:50 pm, "@UntSamphan" <untsamp...@gmail.com> wrote:
> ครม.ประกาศบังคับใช้ฟอนต์ชื่อสารบรรณ (ของซิป้า) ในภาคราชการ ภายในวันที่ 5
> ธ.ค.http://media.thaigov.go.th/sitedirectory/471/2027/2027_64339_070953.doc
>
> ปรากฎว่ามีปัญหามากมาย เบื้องต้นคือมันต้องใช้ได้ทุกแพลตฟอร์มและ office suite
> ปัญหาคือ hint เป็นอันดับแรก จากนั้นคือพวกเรื่อง package
>
> เรื่อง hint เห็นว่าคนทำฟอนต์จะทำเอง แต่ผมเข้าใจว่าคงยากมาก
> พวกเรามีรู้จักใครที่จะทำ hint ได้ดีๆ บ้าง เพราะคนที่เอาไปใช้
> เป็นราชการซึ่งมี OS เก่าๆ คงต้องทำ hint ให้ดีจริงๆ
>
> ดาวน์โหลดได้ที่http://www.sipa.or.th/index.php?option=com_content&task=view&id=20&It...
> และแจกจ่ายให้แก่ผู้อื่นได้*ทั้งนี้จะต้องไม่นำโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้และโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์ที่ดัดแปลงออกจำหน่าย
> เว้นแต่เป็นการจำหน่ายรวมติดไปกับโปรแกรมคอมพิวเตอร์อื่น
>
> (2) ก่อนดำเนินการดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์
> จะต้องแจ้งให้เจ้าของลิขสิทธิ์ทราบเป็นลายลักษณ์อักษร*
Theppitak Karoonboonyanan
> ถ้า
> - สัญญาอนุญาตสามารถเผยแพร่ได้โดยไม่ต้องขออนุญาต
> - งานไม่รีบ
> ผมทำ hint ให้ได้ครับ ใช้ hint ด้วยมือ
มีฟอนต์ชุดที่ได้แจ้งเป็นลายลักษณ์อักษรก่อนดัดแปลงแล้ว
และได้เปลี่ยนชื่อฟอนต์ตามข้อกำหนดของ license แล้ว
ที่นี่ครับ:
http://linux.thai.net/projects/thaifonts-siampradesh
โดยได้ขยาย glyph ให้เสมอกับ Latin point size พร้อมเอา
trick ที่ป้องกันการแก้ไขในบางฟอนต์ออกด้วย
เข้าใจว่าสามารถแก้ไขต่อได้เลยครับ เพราะตอนที่เขียนแจ้งนั้น
ทาง SIPA ก็รับทราบว่าจะนำไปเผยแพร่ทางสุริยันรุ่นแรก
ที่พัฒนาโดย MetaMedia พร้อมกับพัฒนาต่อแบบชุมชน
เพียงแต่ไม่สามารถผลักดันเข้า distro กระแสหลักได้เท่านั้น
เพราะเงื่อนไขของ license ไม่เป็นโอเพนซอร์สครับ
เทพ.
--
Theppitak Karoonboonyanan
http://linux.thai.net/~thep/
wd
แล้วครับ เหตุคือ
- ฟอนต์ทั้งหมดเป็นฟอนต์ทำงานเอกสาร ความจำเป็นในการ hint
มีน้อยกว่าฟอนต์ที่ใช้หน้าจอ (screen fonts)
- ฟอนต์ SPLaksaman ขนาดใหญ่กว่าฟอนต์ ABC ของวินโดวส์
ทำให้ทดแทนกันไม่ได้เต็มที่
- ฟอนต์ SarabunPSK ขนาดใกล้เคียงของวินโดวส์ แต่ข้ออนุญาตมีปัญหา
ทำเสร็จแล้วใช้ชื่อเดิมไม่ได้ ทำให้แจกจ่ายได้ไม่แพร่หลาย
ตั้งชื่อใหม่แล้วคนไม่รู้จัก
- ถ้า hint SarabunPSK ก็ต้อง hint ฟอนต์ทั้งหมด
- ผมยังไม่ได้ศึกษาการ hint ฟอนต์ Oblique/Italic
จึงคิดว่าเอาเวลาไปสร้างฟอนต์ใหม่ให้ลินุกซ์ดีกว่า
มันแจกจ่ายก้นได้เต็มที่กว่า
แต่ถ้า sipa เปลี่ยนข้อสัญญาอนุญาตก็ค่อยมาว่ากันอีกทีครับ
ถ้าจะ hint ผมว่าน่าจะ hint Waree ก่อนดีไหม
วิทยา
hello world
ถ้าสมมุติว่ามันใช้ชื่อเดิมได้ แล้วคนใช้ทั่วไปจะรู้ได้ยังไงว่า ฟอนต์ที่ใช้อยู่คืออันไหน เวอร์ชั่นไหน
ซึ่งมันอาจจะแตกต่างกันมาก การแสดงผลที่ได้อาจจะต่างกันโดยสิ้นเชิง
แล้วทำไมถึงไม่ใช้วิธีการส่งฟอนต์ที่ได้แก้ไขคืนสู่ต้นน้ำเพื่ออัพเดตโดยยังคงใช้ชื่อเดิมซึ่งมันจะง่ายกว่า
แหล่งที่มาเดียวกัน เวลาจะดาวน์โหลดไม่ต้องสับสนจะเอาอันไหนดี (ถ้าพัฒนาแล้วใช้ชื่อเดิม)
--
คุณได้รับข้อความนี้เนื่องจากคุณสมัครรับข้อมูลจากกลุ่ม "Thai Linux/FOSS developers" ของ Google Groups
หากต้องการโพสต์ถึงกลุ่มนี้ ให้ส่งอีเมลไปที่ thai-linux...@googlegroups.com
หากต้องการยกเลิกการสมัครสำหรับกลุ่มนี้ โปรดส่งอีเมลไปที่ thai-linux-foss-...@googlegroups.com
สำหรับตัวเลือกเพิ่มเติม โปรดเข้าสู่กลุ่มนี้ที่ http://groups.google.com/group/thai-linux-foss-devel?hl=th
wd
> ผมสงสัยอย่างหนึ่งตรงแถบสีเหลือง
> ถ้าสมมุติว่ามันใช้ชื่อเดิมได้ แล้วคนใช้ทั่วไปจะรู้ได้ยังไงว่า
> ฟอนต์ที่ใช้อยู่คืออันไหน เวอร์ชั่นไหน
> ซึ่งมันอาจจะแตกต่างกันมาก การแสดงผลที่ได้อาจจะต่างกันโดยสิ้นเชิง
> แล้วทำไมถึงไม่ใช้วิธีการส่งฟอนต์ที่ได้แก้ไขคืนสู่ต้นน้ำเพื่ออัพเดตโดยยังคงใช้ชื่อเดิมซึ่งมันจะง่ายกว่า
> แหล่งที่มาเดียวกัน เวลาจะดาวน์โหลดไม่ต้องสับสนจะเอาอันไหนดี
> (ถ้าพัฒนาแล้วใช้ชื่อเดิม)
ตอบตามตรงว่าผมยังไม่ค่อยรู้เรื่อง opensource ดีนัก
คำถามนี้คงต้องให้คุณเทพตอบให้
แต่ในฐานะผู้พัฒนา เวลาเห็น license
ของฟอนต์ที่ไม่สามารถพัฒนาต่อได้โดยเสรี
ผู้พัฒนาก็คงไม่อยากพัฒนาฟอนต์ตัวนั้นนัก
ด้วยกลัวจะไม่คุ้มเหนื่อยที่ทำแล้วไม่สามารถเผยแพร่ในวงกว้างได้
(พูดตรง ๆ คือ คุณเทพกระทุ้งเรื่องนี้ไปเป็นปีแล้ว
ก็ยังไม่มีคำตอบจากสวรรค์)
http://thep.blogspot.com/2010/09/dip-sipa-13-postscardware-fonts.html
http://thep.blogspot.com/2009/04/postcardware.html
http://thep.blogspot.com/2008/07/dip-sipa-fonts-license.html
สู้เสียเวลาเพิ่มอีกนิด
มาพัฒนาฟอนต์ตัวใหม่ที่สามารถแจกจ่ายและแก้ไขได้โดยเสรีดีกว่า
วิทยา
Theppitak Karoonboonyanan
เข้าใจได้ดีในจุดยืนครับ ผมเองก็จะหมดแรงกับมันแล้วเหมือนกัน
ทำไมต้องเป็น postcardware ด้วยนะ จะเป็นอิสระจากฟอนต์
เอกชนทั้งที
ที่ผ่านมาผมพยายามหาช่องที่จะดันมันไปให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้
แต่เสียดายที่ยังไงก็ไม่พอที่จะให้มันเข้าไปอยู่ใน distro สากลได้
ด้วย licence แบบนี้ เข็นยังไงก็คงได้แค่นี้
พอมีมติ ครม. ออกมาทั้ง ๆ ที่ปัญหา license ยังคาราคาซังอยู่อย่างนี้
ก็คงเกิดกรณีที่ user ถูกบังคับให้ใช้ฟอนต์ชุดนี้ ซึ่งคงเป็นภาระที่เรา
ต้องเตรียมรองรับไว้เหมือนกัน
ตอนนี้ที่เป็นห่วงคือผู้ใช้ LaTeX อาจจะโดนเข้าสักวัน แต่ถ้า license
มันไม่โอเพนซอร์ส อาจจะรวมเข้าใน thailatex ไม่ได้ เพราะจะทำให้
เผยแพร่ไม่สะดวก คงจะต้องสร้างแพกเกจ thailatex-nonfree ขึ้นมา
ต่างหาก
และล่าสุด thailatex ได้รองรับภาษาบาลี-สันสกฤตแล้ว [1] แต่ฟอนต์
DIP-SIPA ยังขาด glyph ที่จะรองรับให้ครบ ยังไงก็ต้องแก้ไขเพิ่มอยู่ดี
นอกเหนือจากการแปลงรูปแบบเป็น Type 1 ตามกระบวนการปกติ
[1] http://thep.blogspot.com/2010/09/thailatex-now-supports-pali-sanskrit.html
อย่างไรเสีย ก็คงจะใช้ชื่อสารบรรณและ TH 13 ชื่อตามที่ ครม.สั่ง
ไม่ได้แน่ อย่างน้อยก็ต้องอิง siampradesh และคำถามต่อไปคือ
ฟอนต์ siampradesh จะได้รับการยอมรับจากหน่วยงานราชการ
แค่ไหน จะมีปัญหาเหมือนที่เคยบังคับ Angsana โดยไม่ยอมรับ
Kinnari หรือ Angsima แบบบางที่อีกหรือไม่
อย่างไรก็ดี ผมคงจะเตรียม thailatex-nonfree หรือ
thailatex-siampradesh ตามนี้ต่อไป (เพื่อรองรับคำสั่ง ครม.)
แต่ขอให้มีเวลาว่างก่อน
อนึ่ง มีข้อสังเกตว่า ฟอนต์ DIP-SIPA 13 ฟอนต์นี้ ไม่ได้มี license
เหมือนกันทุกฟอนต์ มีอยู่ 3 ฟอนต์ที่มี license แตกต่างจากเพื่อน
คือ TH Charmonman, TH Srisakdi, TH Charm of AU ซึ่งเจ้าของ
ลิขสิทธิ์ไม่ใช่ DIP-SIPA แต่เป็นของ ศ.ดร. ศรีศักดิ์ จามรมาน
และเงื่อนไข license จะตรงกันข้ามกับของ DIP-SIPA ในข้อ 3:
3. เมื่อดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์นี้แล้ว ผู้ดัดแปลงต้องใช้
ชื่อฟอนต์เดิม โดยเพิ่มเลขที่รุ่น อาทิ
TH Srisakdi 1.0, TH Srisakdi 1.1 ...
TH Srisakdi 2.0, TH Srisakdi 2.1 ...
TH Charmonman 1.0, TH Charmonman 1.1 ...
TH Charmonman 2.0, TH Charmonman 2.1 ...
TH Charm of Au 1.0, TH Charm of Au 1.1 ...
TH Charm of Au 2.0, TH Charm of Au 2.1 ...
เป็นต้น
รวมทั้งให้ใส่ชื่อเจ้าของลิขสิทธิ์และผู้สร้างสรรค์โปรแกรมคอมพิวเตอร์
ฟอนต์เดิม และผู้ดัดแปลงในการโฆษณาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์
ที่ได้ดัดแปลง
และได้เพิ่มข้อ 5 เข้ามา:
5. ผู้ดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟอนต์ต้องยินยอมให้เจ้าของ
ลิขสิทธิ์เดิมมีสิทธิ์ในการใช้ แจกจ่าย และดัดแปลงต่อด้วย
ซึ่งเงื่อนไขฟังดูดี แต่อาจจะมีปัญหาเรื่องการกำหนดเวอร์ชันถ้ามี
ผู้ดัดแปลงหลายรายพร้อมกัน นอกจากนี้ อาจมีปัญหากับคนที่แค่
ต้องการขอนำ glyph ไปรวมกับฟอนต์อื่นเท่านั้น เช่น คัดลอกไปใส่
Dejavu ให้มีภาษาไทย (สมมุติ)
แต่ไม่ว่าอย่างไร เงื่อนไขข้อ 2 ที่ต้องติดต่อเป็นลายลักษณ์อักษร
ก็ยังอยู่
อย่างไรก็ดี เนื่องจากตอนที่ทำ siampradesh นั้น ติดต่อเฉพาะ
DIP-SIPA อยู่เท่านั้น จึงไม่สามารถรวม 3 ฟอนต์นี้ในชุด siampradesh
ในทันทีได้ ต้องติดต่อเจ้าของลิขสิทธิ์แยกต่างหากอีกทีครับ