|
Ramazan-ı Mübareğin savmı, Cenâb-ı Hakkın nimetlerinin
şükrüne baktığı cihetle, çok hikmetlerinden bir hikmeti şudur
ki:
Birinci Sözde denildiği gibi, bir padişahın matbahından bir
tablacının getirdiği taamlar bir fiyat ister. Tablacıya bahşiş verildiği
halde, çok kıymettar olan o nimetleri kıymetsiz zannedip onu in’âm edeni
tanımamak nihayet derecede bir belâhet olduğu gibi; Cenâb-ı Hak, hadsiz
envâ-ı nimetini nev-i beşere zemin yüzünde neşretmiş, ona mukàbil, o
nimetlerin fiyatı olarak şükür istiyor. O nimetlerin zâhirî esbabı ve
ashabı, tablacı hükmündedirler. O tablacılara bir fiyat veriyoruz, onlara
minnettar oluyoruz. Hattâ, müstehak olmadıkları pek çok fazla hürmet ve
teşekkürü ediyoruz. Halbuki, Mün’im-i Hakikî, o esbabdan hadsiz derecede,
o nimet vasıtasıyla şükre lâyıktır. İşte Ona teşekkür etmek, o nimetleri
doğrudan doğruya Ondan bilmek, o nimetlerin kıymetini takdir etmek ve o
nimetlere kendi ihtiyacını hissetmekle olur.
İşte, Ramazan-ı
Şerifteki oruç, hakikî ve hâlis, azametli ve umumî bir şükrün anahtarıdır.
Çünkü, sair vakitlerde mecburiyet tahtında olmayan insanların çoğu, hakikî
açlık hissetmedikleri zaman, çok nimetlerin kıymetini derk edemiyor. Kuru
bir parça ekmek, tok olan adamlara, hususan zengin olsa, ondaki derece-i
nimet anlaşılmıyor.
Halbuki, iftar vaktinde, o kuru ekmek, bir mü’minin nazarında
çok kıymettar bir nimet-i İlâhiye olduğuna kuvve-i zâikası şehadet eder.
Padişahtan tâ en fukaraya kadar herkes, Ramazan-ı Şerifte o nimetlerin
kıymetlerini anlamakla bir şükr-ü mânevîye mazhar olur.
Hem
gündüzdeki yemekten memnûiyeti cihetiyle, “O nimetler benim mülküm
değil. Ben bunların tenâvülünde hür değilim. Demek başkasının malıdır ve
in’âmıdır; Onun emrini bekliyorum” diye, nimeti nimet bilir, bir
şükr-ü mânevî eder.
İşte, bu suretle oruç çok cihetlerle hakikî
vazife-i insaniye olan şükrün anahtarı hükmüne geçer.
|
Lügatler :
ashab :
sahipler
azamet : büyüklük, yücelik
belâhet :
aptallık, ahmaklık
Cenâb-ı Hak : Hakkın ta kendisi olan şeref ve
yücelik sahibi Allah
cihet : taraf, yön
derece-i nimet
: nimet derecesi
derk etmek : anlamak
ehl-i iman :
Allah’a ve Allah’tan gelen herşeye inanan kimseler, mü’minler
envâ-ı
nimet : nimet çeşitleri
esbab :
sebepler
fukara : fakirler, yoksullar
gaflet :
duyarsızlık, umursamazlık
hadsiz : sınırsız,
sonsuz
hakikat : doğru gerçek
hakikî : asıl,
gerçek
hâlis : temiz, katıksız
haşmetli : büyük,
görkemli
hikmet : gaye, fayda
hususan :
özellikle
in’am : nimetlendirmeler
in’am etmek
: nimet vermek
intizam : düzen, tertip
iştirak etmek :
katılmak
kıymettar : kıymetli
kuvve-i zâika : tad alma duyusu
külliyetli
: kapsamlı
matbah : mutfak
mazhar : erişme, nail olma
mecburiyet
: zorunluluk
memnûiyet : yasaklanmış olmak, men edilmek
minnettar
olmak : şükran duymak, teşekkür etmek
mukabele etmek :
karşılık vermek
mukàbil : karşılık
muntazam : düzenli,
intizamlı
Mün’im-i Hakikî : gerçek nimet verici olan
Allah
müstehak olmak : lâyık olmak, hak etmek
nazar :
bakış, dikkat
neşretmek : yaymak
nev-i beşer :
insanlar, insanlık türü
nihayet : son
derece
nimet-i İlâhiye : Allah’ın nimeti
nükte :
ince ve anlamlı söz
Rahmâniyet : Allah’ın bütün varlıkları
kaplayan merhamet ediciliği
Ramazan-ı Şerif : şerefli Ramazan
ayı
sair : diğer, başka
savm : oruç
Sultan-ı
Ezelî : hüküm ve saltanatının başlangıcı olmayan Sultan,
Allah
suret : biçim, şekil
şehadet : şahidlik, tanıklık
şeref-i
keramet : şerefli vazife, görev
şükr-ü
mânevî : mânevî şükür
taam :
yemek
tablacı : yiyecek sunan, tezgahtar
tahtında :
altında
tavr-ı ubûdiyetkârâne : kulluğa yakışır tavır,
hareket
tenâvül : yemek veya içmek
ubûdiyet :
kulluk, ibadet
ulvî : yüce, büyük
umumî :
genel
vazife-i insaniye : insanlık görevi
vüs’at :
genişlik
zahirî : açık, görünürde
zemin : yeryüzü,
dünya
|
