Bankaların Kapsayıcılığı Gözetmemesinin Mağduriyetini Taşımayacağız

2 views

Skip to first unread message

Engelsiz Erişim Derneği

unread,

Sep 19, 2025, 5:49:38 AM (12 days ago) Sep 19

to erisimengelsiz, engelsi...@googlegroups.com, tekn...@googlegroups.com, temizp...@googlegroups.com, engelsiz...@googlegroups.com, gormeengell...@googlegroups.com

Basına ve Kamuoyuna

Eşit, Erişilebilir ve Engelsiz bir hayat için çıktığımız yolda finansal erişilebilirlik de öncelikli gündemlerimiz arasındaydı. Körlerin bağımsız ve erişilebilir bir şekilde bankacılık işlemlerini yapmaları için, erişilebilirlik ve mevzuat yönünden nitelikli ve ısrarlı çalışmalarımız oldu. Çünkü teknoloji çağında “imkansızlık” sözünün bir bahaneden ibaret olduğunu biliyorduk. Önce ATM’lerin erişilebilir hale gelmesi için çalışmalar yürüttük. Başta güvenlik olmak üzere teknik ve hukuki bahaneler sunuldu. O bahaneler in tümü, birer birer çoğalan erişilebilir ATM’lerle tarihe gömüldü. Bugün körler birçok ATM’de işlem yapabiliyor. Bunun tüm ATM’lerde olması şartımızı tekrarlıyoruz. Teknik anlamda çözümü daha da basit olan yönetmelik değişiklikleri bir ileri bir geri de olsa körler lehine düzenlendi. Ancak bankaların keyfi tutumu ve yönetmeliklerin ön yargılara kurban edilmesi sonucunda bankacılık işlerinde sürekli körler mağdur ediliyor. Son birkaç gün içinde hesap açma işlemi sırasında farklı illerde ve farklı bankalarda körler engellendi. Bu kanunsuz uygulamanın en tutarsız yanı da aynı bankada bir kısım kör sorunsuz işlem yapmışken, bazı körlere keyfi şekilde engeller çıkarılması. Bu sağlamcı uygulamalardan birine de üyemiz Gizem Alakaya maruz bırakıldı. Hadi Tom Bank hesap açmak isteyen üyemizi güvenlik aşamasındaki kimlik ibrazı sırasında haksız bir şekilde engelledi. Erişilebilir yöntemler varken, banka yetkilisi görüntülü görüşme sırasında kimlikteki Ay yıldızlı bölüme dokunmasını talep etti üyemizden. Üyemiz bu işlemi annesiyle yapmayı talep ettiğinde de hesap açması engellendi. Keyfi bir şekilde, yönetmelik çiğnenerek Gizem’in hesap açma hakkı elinden alındı. Bu aynı zamanda sıradan olma hakkının da elinden alınması anlamına geliyor. Herkes için sıradan bir iş olan hesap açma işlemi Gizem için bir engele dönüştürülüyor. Bir hafta boyunca tüm mesaisini ve enerjisini bu haksızlığı gidermek için harcamak zorunda bırakılıyor. Belki gündeme gelmek istemediği bir konuyla gündeme gelmiş oluyor.

Bu mağduriyetler bütününü de tamamen bankanın ön yargısı nedeniyle yaşıyor. Banka her türlü itiraza karşın ayrımcı tutumuna devam ediyor. Adeta sağlamcı bir ittifak oluşuyor. Şikayet Var da iki kere başvuruyu yayınlamayı erteleyerek sağlamcı tutuma sahip çıkıyor. Biz biliyoruz ki sürecin sonunda o hesap açılacak. Çünkü yönetmelik çok açık. İlgili yönetmelik şu şekilde:

Bankacılık Hizmetlerinin Erişilebilirliğine Dair Yönetmelik

Madde 4 - Bankacılık hizmetlerinin erişilebilirliğine ilişkin genel ilkeler

Banka, hizmetlerini ve ürünlerini planlarken, engelli müşterilerin kullanımına ilişkin gereksinimleri dikkate alır.

Banka, hizmetlerini engelli müşterilerin kullanımına uygun halde sunar, hizmet sunulan alanları ve hizmetleri erişilebilirlik standartlarına uygun hale

getirir.

Banka, personelinin engelli müşterilere yardımcı olmasını sağlar. Müşterilerle doğrudan etkileşim halinde olan personeline, engelli müşterilerle iletişim

hususunda eğitim verir.

Madde 8 - İnternet bankacılığı ve çağrı merkezleri (Uzaktan Kimlik Tespiti Sürecine İlişkin Şartlar)

Görme engelli müşteriler, bankacılık hizmetlerine ilişkin sözleşmelerle ilgili bilgi edinme ve inceleme haklarını kullanmaları akabinde sözleşmeye imza

atabilirler. Bu kapsamda, kişinin talebi olmaksızın, engelli müşterilere yönelik farklı bir uygulamaya gidilmez.

Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik

Madde 4 - Süreç başlatılmadan önce uyulması gereken genel ilkeler (Uzaktan kimlik tespiti sürecine ilişkin şartlar)

Uzaktan kimlik tespiti süreci, 18/6/2016 tarihli ve 29746 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankacılık Hizmetlerinin Erişilebilirliğine Dair Yönetmeliğin

4 üncü maddesine uygun şekilde tasarlanır. Bu Yönetmelikte yer verilen kontroller, engelli kişilerin engel durumuna göre tesis edilir.

Engelli kişilerin uzaktan kimlik tespitinin görüntülü görüşme aşamasında ihtiyaç olması durumunda üçüncü bir kişiden yardım alınabilir. Müşteri temsilcisi,

yardımda bulunacak üçüncü kişinin ve bu kişinin sunacağı kendi kimlik belgesinin ön ve arka yüzünü gösteren fotoğraflar ve/veya ekran görüntülerini oluşturur.

Yönetmelik incelendiğinde bankanın açıkça suç işlediği görülebilir. Bankaların ısrarla uyguladığı bu ayrımcılık BDDK’ya şikayet oluşturulduğunda sonlanıyor genellikle. Talep sahibi amacına ulaşmış oluyor ama geride harcanan onca emek, mağduriyet ve ötekileştirme kalıyor. Yönetmelikleri bile yok sayacak kadar ısrarla dayatılan bu sağlamcı uygulamalar mutlaka tarihe karışacak. Biz bu eşitsizliğe karşı ısrarla mücadele etmeye devam edeceğiz. Bankaları bu sağlamcı ve ayrımcı tutumdan vaz geçmeye davet ediyoruz. Biliyoruz ki tarih haklının yanındadır ve eşit, erişilebilir bir hayat mümkündür. Bizler ayrımcı uygulamalara karşı her yerde ve herkesle aynı anda tüm yaşamı eşit, erişilebilir ve engelsiz kılıncaya dek mücadeleye devam edeceğiz.

Engelsiz Erişim Derneği