Re: FALAITE LELEI NGAAHI LESONI 07.04.2023

[Semisi Kava]

FALAITE LELEI NGAAHI LESONI 07.04.2023

 

SAAME 22

Ko e Tangi Mamahi mo e Hiva Fakafeta‘i

(Ki he Pule ‘o e Hiva. Ke fai‘aki ‘a e fasi ko e “Tia ‘o e Pongipongi.” Ko e Saame ‘a Tēvita.)

 

1‘E HOKU ‘Otua, ‘e hoku ‘Otua, ko e hā kuo ke li‘aki ai au?

‘O fakamama‘o mei hoku tokoni; mei he le‘o ‘o ‘eku kavekalanga atu?

2‘E hoku ‘Otua, ‘oku ou tangi ‘aho, ka ‘oku ‘ikai ha‘o tali;

Pea u fai po‘uli, ‘o ‘ikai te u tuku ha taimi.

3Ka ‘oku ke mā‘oni‘oni,

‘A e ‘Afiona ‘oku ke nofo‘ia ‘a e ngaahi fakamālō ‘a ‘Isileli,

4Na‘e falala ‘emau ngaahi tamai kiate koe:

Na‘a nau falala, pea na‘a ke fakamo‘ui pē.

5Ko koe na‘e fai ki ai ‘enau kalanga, pea nau ‘atā:

Ko koe na‘e fai ki ai ‘enau falala, pea na‘e ‘ikai te nau mā.

6Ka ko au ko e kelemutu ‘o ‘ikai ko e tangata;

Ko e manuki‘anga ‘o e kakai, pea ta‘etoka‘i ‘e he fonua.

7‘Ilonga ha taha ‘oku sio mai ‘oku ne luma kiate au:

‘Oku nau fakatōtao honau ngutu, ‘oku nau kalokalo ‘a e ‘ulu.

8“Tekaki kia Sihova –

Ke ne fakahaofi ia;

Ke ne hamusi ia, he ko hono mamana.”

9Kae fēfē, he ko koe na‘a ke to‘o au mei he manava;

‘I he‘eku ‘i he huhu ‘o ‘eku fa‘ē na‘a ke ngaohi au ke u falala.

10Na‘e lī atu au mei he manava ko ho‘o kavenga pē:

Ko hoku ‘Otua ai pē koe mei he fatu ‘o ‘eku fa‘ē.

11‘Oua te ke mama‘o meiate au, he ko e faingata‘a ‘oku ofi;

Pea ‘oku ‘ikai ha tokoni.

12Na‘e kāpui au ‘e he fanga pulu tokolahi;

Na‘e ha‘o au ‘e he ha‘a kaukaua ‘o Pēsani.

13‘Oku nau fakamanga honau ngutu kiate au,

Ko e laione tofu pē ‘oku kokohi mo kālou.

14Kuo u malingi hangē ha vai,

Pea ‘oku ngatōtō hoku ngaahi hui:

Kuo hangē ha uakisi hoku loto ia,

Kuo vaia ‘i hoku loto to‘oto‘onga.

15Kuo maha hoku ivi ‘o hangē ko ha konga ipu kelekele;

Pea ‘oku piki hoku ‘elelo ki hoku kaungao ē;

Pea te ke ‘ai au ki he efu ‘o e mate.

16He ‘oku kāpui au ‘e he fanga kulī:

Kuo ha‘o au ‘e he fakataha ‘o e kau faikovi;

Ko hoku nima mo hoku va‘e na‘a nau vili.

17‘Oku ou malau hoku ngaahi hui kotoa;

‘Oku sio fakamama‘u ‘e kinautolu na,

‘Oku nau siofia kita.

18‘Oku nau tufa fakaekinautolu hoku ‘ū kofu,

Pea ko hoku sote ‘oku nau talotalo ki hano ma‘u.

19Kae‘oua te ke mama‘o koe, ‘Eiki:

‘E hoku Mālohinga, vave mai ke tokoni.

20Hāmusi mei he heletā ‘eku mo‘ui;

Si‘eku me‘a pē taha mei he fa‘iteliha ‘a e kulī.

21Fakahaofi au mei he ngutu ‘o e laione,

Pea mei he nifo ‘o e fanga pufaloe–

Tā kuo ke tali pē!

22Ko ia ai, te u ‘a‘au ho hingoa ki hoku kāinga:

Te u fakamālō kiate koe ‘i he lotolotonga ‘o e fakataha.

23“A e kau ‘apasia kia Sihova, mou fakamālō kiate ia:

‘A e hako fuli pē ‘o Sēkope, mou fakahīkihiki‘i ia;

‘Io, pea mou ‘apasia kiate ia, ‘a ha‘a ‘Isileli kotoa.

24He na‘e ‘ikai te ne ta‘etoka‘i, pea na‘e ‘ikai te ne fakalili‘a

He mamahi ‘a si‘i fakamālohi;

Pea na‘e ‘ikai te ne hanga kehe meiate ia;

Pea ‘i he‘ene tangi ange na‘a ne talia.”

25Ko ‘eku fakamālō ‘i he fakataha lahi ‘oku mei he ‘Afiona:

Te u fai ‘eku tukumo‘ui ‘i he ‘ao ‘o e kakai ‘oku lotu kiate ia.

26‘E kai ‘e si‘i ta‘ali‘ekina, ‘o mākona:

‘E fakamālō kia Sihova ‘e ha‘a kumi kiate ia.

Ke mo‘ui homou loto ‘o ta‘engata!

27‘E manatu mo tafoki ki he ‘Eiki

‘a e ngaahi ngata‘anga ‘o māmani:

Pea ‘e hū ‘i he ‘ao ‘o e ‘Afiona

‘a e matakali fuli pē ‘o e tukui pule‘anga.

28He ko e pule ‘oku ‘ia Sihova;

Pea ‘oku ne tāfataha ‘i he ngaahi pule‘anga.

29‘E kai mo lotu ‘a e fa‘ahinga sino ‘o māmani:

Ko kinautolu kuo mei ‘alu hifo ki he efu te nau tū‘ulutui ki ai,

Mo ia ‘oku ‘ikai lava ke ta‘ofi hono laumālie ke mo‘ui.

30‘E ai ha hako te nau tauhi ki ai;

Pea ‘e fakahā ki he to‘utangata ko ē ‘a e me‘a ‘oku kau kia ‘Ātonai.

31Te nau ha‘u ‘o fakahā ‘ene mā‘oni‘oni;

Te nau tala ki ha kakai ka toki fanau‘i, “Kuo ne fai.”

 

 

‘Aisea 52:13-53:1-12

Ko e Sevāniti Falengā Mamahi

13Vakai, ‘e fai fakapotopoto ‘a ‘eku sevāniti; te ne fotu, pea te ne mahiki hake, pea te ne mā‘olunga ‘aupito hangē ā na‘e ofongi koe ‘e he tokolahi, 14(kae fēfē, hono ta‘inga hono fakapalakuu‘i; na‘e ‘ikai mei hā ko e maama, pea ko hono fōtunga na‘e ‘ikai mei hangē ko e hako‘i tangata!) 15pehē te ne faka‘ohovale‘i ha ngaahi kakai lahi; ‘e kū ngutu ha ngaahi tu‘i ‘i hono ‘ao: koe‘uhi te nau mamata ki ha ngaahi me‘a na‘e ‘ikai tala; pea te nau ‘ilo ‘a e me‘a na‘e ‘ikai te nau fanongo ki ai.

 

53:1-12

1KO hai kuo ne tui ki he‘etau ongoongo? pea na‘e tatala kia hai ‘a e nima ‘o Sihova? 2He na‘a ne tupu tonu ‘i hono ‘ao, kae hangē ha lito pē, ‘io, hangē ha huli mei ha kelekele kakā: na‘e ‘ikai hano sino lelei pe toulekeleka; pea ka ne sio ki ai hatau taha, ‘oku ‘ikai ha faka‘ofo‘ofa ke tau manako ai kiate ia. 3Ko e toko taha ta‘etoka‘i, mo ‘e‘ehi mei ai ‘a e kakai; ko e tangata falengā mamahi, pea maheni mo e mahaki: pea hangē ha taha ‘oku hanga kehe mei ai ‘a e kakai na‘e pehē hono ta‘etoka‘i, mo hono ta‘emahu‘inga kiate kitautolu. 4‘Ā, ko e ngaahi mahaki ‘atautolu na‘e fua ‘e he toko taha ko ia, pea ko ‘etau ngaahi mamahi na‘a ne hilifaki kiate ia: kae lau ‘e kitautolu ko e mala, ko e toko taha kuo taa‘i ‘e he ‘Otua, mo ngaohikovia. 5‘Osi, na‘e fai hono hoka‘i koe‘uhi ko e ngaahi angahala ‘atautolu, na‘e tuki ia koe‘uhi ko ‘etau ngaahi hia: na‘e hilifaki kiate ia hotau tautea fakamelino; pea ko hono ngaahi tā ko hotau faito‘o ia. 6Kuo tau hē kotoa pē hangē ha fanga sipi; kuo tau afe takitaha ‘i hono hala ‘o‘ona; pea kuo ‘ai ‘e Sihova ke lave kiate ia ‘a e hia ‘atautolu kotoa pē. 7Na‘e ngaohikovia ia, ka ka tuku pē ia ke fai hono fakavaivai‘i, ‘o ‘ikai te ne mafa‘a hono fofonga; hangē ha lami ‘oku taki atu ke tāmate‘i, pea hangē ‘oku longo ha sipi toutama ‘i he nima ‘o e kakai ‘oku kosi ia; na‘e pehē ‘ene ta‘emafa‘a hono fofonga. 8Ko e fakatanga mo e fakamaau na‘e ‘ave ai ia; pea ko e me‘a ki hono to‘utangata, ko hai na‘e fakakaukau ‘o pehē, Kuo tu‘usi ia mei he fonua ‘o e mo‘ui, ‘o tō ki ai ‘a e tautea koe‘uhi ko e hia ‘a hoku kakai? 9Pea na‘e tu‘utu‘uni hono tanu‘anga mo e kau halaia, kae hili ‘ene fu‘ufu‘unga mate na‘e tu‘utu‘uni ke ne ‘i ha koloa‘ia; koe‘uhiā ko e ‘ikai te ne fai ha fakamālohi, pea na‘e ‘ikai ha kākā ‘i hono fofonga.

10Ka na‘e finangalo ‘a Sihova ke laiki ia; kuo ne tuku ke ne mahaki‘ia: Ka ke ka ‘atu hono laumālie ko e feilaulau-halaia, te ne sio ki hano hako, te ne fakalahi hono ngaahi ‘aho, pea ko e finangalo ‘o Sihova ‘e tu‘umālie ‘i hono nima. 11Te ne mamata ki he fua ‘o e mamahi ‘o hono laumālie, ‘o ne fiemālie: ko e me‘a ‘i he‘ene poto ‘e ngaohi ke angatonu ha tokolahi ‘e he‘eku Sevāniti faitotonu; pea te ne fafa ‘enau ngaahi hia. 12Ko ia ai, te u vahe hano ‘inasi fakataha mo ha‘a mā‘olunga, pea te ne tufa ‘a e vete fakataha mo ha‘a mālohi; koe‘uhi na‘a ne lilingi hono laumālie ke ‘osi, ‘o pekia, ‘o ne tuku ke lau ia fakataha mo e kau angahala: ‘osi, kuo ne fua ‘a e angahala ‘a e tokolahi, pea kuo ne hufekina ‘a e kau angahala.

 

 

Hepelu 4:14-16; 5:7-9

 

Ko Sīsū ko e Taula‘eiki Lahi

14Ko ia, ‘i he‘etau ma‘u leva ha Taula‘eiki Lahi ‘oku fungani, ‘a ia kuo ne ‘asi atu ‘i he ngaahi langi, ‘io, ‘a Sīsū ko e ‘Alo ‘o e ‘Otua, ko ia, ke tau puke ma‘u ‘a ‘etau lotu. 15He tala‘ehai ‘oku tau ma‘u ha Taula‘eiki Lahi ‘oku ta‘emalavea ‘i hotau ngaahi vaivai‘anga, kaekehe ‘oku tau ma‘u ha toko taha kuo ‘osi ‘ahi‘ahi ‘i he me‘a kotoa pē, hangē ko kitautolu, kae ‘ikai ha‘ane angahala. 16Ko ia, ke tau ‘unu‘unu atu mālohi ai ki he taloni ‘o kelesi, ke tau ma‘u meesi, mo tau ta‘imālie ha kelesi ke tokoni mai.

 

5:7-9

 

7Ko e toko taha ko ia ‘i he ngaahi ‘aho ‘o ‘ene nofo kakano, na‘a ne ‘atu ‘a e ngaahi lotu, mo e ngaahi hū tōtōaki, kiate ia na‘e mafai ke fakahaofi ia mei he mate, ‘o ne fai‘aki ‘a e fu‘u kalanga, mo e tangi lo‘imata: pea na‘e tali ko e me‘a ‘i he‘ene fai fakaongoongo. 8‘Io, neongo ko e ‘Alo ia, ka na‘a ne lava ‘i ‘ene talangofua, ko e ako ‘e he‘ene ngaahi mamahi. 9Pea kuo fakahaohaoa leva, na‘a ne hoko ma‘anautolu fua pē ‘oku talangofua kiate ia, ko e tupu‘anga ‘o ha fakamo‘ui ‘oku laui ‘ītāniti; 

 

Sione 18:1-19:1-42

 

1PEA toki puke ‘e Pailato ‘a Sīsū, ‘o ne kau‘imaea. 2Pea fī ‘e he kau tau ha kalauni talatala, ‘o ‘ai takai ki hono fofonga, pea nau ‘ai kiate ia ha kofu kulokula, pea nau holo mai kiate ia, 3‘o nau pehē, ‘Ēī, Tu‘i Siu! pea nau ‘oatu kiate ia–ha ngaahi pekalae.

4Pea toe ‘alu kitu‘a ‘a Pailato, ‘o ne pehē kiate kinautolu; Vakai, ‘oku ou ‘omi ia kitu‘a kiate kimoutolu, koe‘uhi ke mou ‘ilo ‘oku ‘ikai te u ma‘u ha‘ane momo‘i hia. 5Pea ha‘u ai ‘a Sīsū kitu‘a, kuo ‘ai kiate ia ‘a e kalauni talatala, mo e kofu kulokula. Pea me‘a ‘e Pailato kiate kinautolu; Vakai, ko ena ‘a e Tangata!

6Pea ‘i he mamata leva kiate ia ‘e he hou‘eiki taula‘eiki mo e kau ‘ōfisa, na‘a nau fekālanga‘i, ‘o pehē, Kalusefai ia, kalusefai ia.

Pea me‘a kiate kinautolu ‘e Pailato, Pe‘i mou ‘ave ia ‘o kalusefai ‘e kimoutolu: he ko au ‘oku ‘ikai te u ‘ilo ha‘ane hia.

7Pea tali ki ai ‘e ha‘a Siu, Ka ‘oku ‘i ai ha lao ‘amautolu, pea ‘i he lao ko ia ‘oku totonu ke ne mate, koe‘uhi na‘a ne lau, ko e ‘Alo ‘o e ‘Otua ia.

8Pea ‘i he fanongo leva ‘a Pailato ki he folofola ko ia, na‘e fakautuutu ai ‘ene teteki; 9pea ne toe hū ki he Palasi, ‘o ne pehē kia Sīsū, Mei fē tū koe? Ka ka ‘ikai fai ‘e Sīsū ha‘ane momo‘i tali ki ai.

10Pea me‘a ai ‘a Pailato kiate ia, ‘Oku ‘ikai te ke lea kiate au koā? ‘Oku ‘ikai koā te ke ‘ilo ‘oku ou mafai ke tukuange koe, pea ‘oku ou mafai ke kalusefai koe.

11Pea tali ‘e Sīsū ki ai, ‘E ‘ikai te ke momo‘i mafai ha me‘a kiate au, ‘oka ne ta‘e‘oua hono tuku kiate koe mei ‘olunga: ko ia ‘oku hulu atu ‘a e angahala ‘a‘ana na‘a ne tuku ange au kiate koe.

12Pea ‘i he me‘a ko ia na‘e feinga ‘a Pailato ke tuku ange ia: ka ka toutou kalanga pē ‘e ha‘a Siu, ‘o pehē, Kapau te ke tuku ange ‘a e siana ni, tā ‘oku ‘ikai ko e takanga ko e ‘o Sisa: ‘ilonga ‘a ia ‘oku ne lau ko e tu‘i ia ‘oku ne lea pau‘u kia Sisa.

13Pea ‘i he fanongo leva ‘a Pailato ki he ngaahi lea ko ia, na‘a ne taki ‘a Sīsū kitu‘a, pea ne nofo hifo ki he nofo‘anga fakamaau ‘i ha potu ‘oku ui ko Falikimaka, ka ‘i he lea faka-Hepelū ko Kāpata. 14Pea ko e ‘aho Tokonaki ia, ko e Tokonaki he Pāsova: ko hono houa ko e ono nai, mo ne me‘a ai ki ha‘a Siu; Vakai, ko ena homou Tu‘i!

15Pea fekālanga‘i leva ‘e he fa‘ahinga ko ia, Tafi‘i ia! tafi‘i ia! kalusefai ia.

Pea pehē ‘e Pailato kiate kinautolu, Ka u kalusefai koā homou Tu‘i?

Pea tali ‘a e hou‘eiki taula‘eiki, ‘Oku ‘ikai hamau tu‘i, ko Sisa pē.

16Pea ne toki tukuange ia kiate kinautolu ke kalusefai.

17Ko ia na‘a nau ma‘u ‘a Sīsū. Pea ‘alu atu ia ‘oku ne fua mo‘ona hono kolosi, ‘o ne a‘u ki he potu ‘oku ui koe potu ‘ulupoko, ko hono ui faka-Hepelū ko Kolokota. 18Pea ko e potu ko ia na‘a nau kalusefai ai ia, pea ai mo ha toko ua, ko e taha mei hē, mo e taha mei hē, kae ‘i loto ‘a Sīsū. 19Pea na‘e tohi foki ‘e Pailato ha tohi fakamatala, ‘o ne ‘ai ki he funga kolosi; pea na‘e tohi ai ‘o pehē, KO SĪSŪ MEI NĀSALETI KO E TU‘I SIU. 20Pea na‘e lau ‘a e tohi fakamatala ko ia ‘e ha tokolahi ‘o ha‘a Siu, koe‘uhi na‘e ofi ‘a e feitu‘u kolo na‘e kalusefai ai ‘a Sīsū: kae‘uma‘ā na‘e tohi ia ‘i he lea faka-Hepelū mo e lea faka-Loma, mo e lea faka-Kalisi. 21Ko ia na‘e lea ai kia Pailato ‘e he hou‘eiki taula‘eiki ‘o ha‘a Siu, ‘o pehē, ‘Oua te ke tohi, ko e Tu‘i Siu; ka ke tohi, Na‘a ne pehē, Ko e Tu‘i Siu au.

22Ka ka tali ‘e Pailato, Ko ia kuo u tohi, kuo tohi.

23Pea ko e kau sōtia, hili ‘enau kalusefai ‘a Sīsū, na‘a nau to‘o hono ngaahi kofu, ‘o nau vahefā, ‘o takitaha ‘a e sōtia ‘a e vahe; kae‘uma‘ā hono sote: ka ko e anga ‘o e sote na‘e ‘ikai hano hoko ‘anga, ka na‘e lalanga fua pē mei ‘olunga ‘o fai ki lalo. 24Ko ia na‘a nau fepehē‘aki, ‘ē, ‘oua na‘a tau hae ia, ka tau talotalo ki ai, pe ‘o hai ia–koe‘uhiā ke fakamo‘oni ‘a e folofola na‘e pehē, Na‘a nau tufa kiate kinautolu hoku kofu. Pea nau talotalo ki he‘eku teu. Ko ia na‘e fai ‘a e ngaahi me‘a ko ia ‘e he kau sōtia.

25Pea na‘e tu‘u ‘i he tafa‘aki kolosi ‘o Sīsū ‘a ‘ene fa‘ē, mo e tokoua ‘o ‘ene fa‘ē, ko Mele foki ko e uaifi ‘o Kaliopasi, mo Mele mei Makitala. 26Pea ‘i he vakai ‘e Sīsū ki he‘ene fa‘ē, mo e tu‘u ai ‘a e tama ako na‘a ne ‘ofa ai, na‘a ne folofola ki he‘ene fa‘ē, Fefine, ko ena ho‘o tama!

27Hili ia na‘a ne folofola ki he tama ako, Ko ena ho‘o fa‘ē! Pea mei he taimi ko ia na‘e ‘ave ‘e he tama ako ‘a e fefine ko ia ki hono ‘api ‘o‘ona.

28Pea hili ia, pea ‘i he mea‘i ‘e Sīsū, kuo ‘osi ‘eni ‘a e me‘a kotoa pē ke fakamo‘oni ‘a e Tohitapu, pea ne folofola mai, ‘Oku ou fie inua.

29Pea na‘e tu‘u ai ha ipu kuo pito ‘i he vinika; ko ia na‘a nau humaki ‘i ha va‘a ‘īsope ha oma kuo fonu vinika, ‘o nau ‘ohake ki hono fofonga. 30Pea ‘i he ma‘u leva ‘e Sīsū ‘a e vinika, na‘a ne folofola, KUO ‘OSI, pea ne punou hono fofonga, ‘o ne tukuange hono laumālie.

 

Ko Hono Hoka‘i e Vakavaka ‘o Sīsuú

 

31Pea ko e ‘aho Tokonaki ia; ko ia na‘e feinga ai ‘a ha‘a Siu ke ‘oua na‘a tautau ‘i he kolosi ‘a e ngaahi ‘anga‘anga ‘i he Sāpate: (he ko e ‘aho lahi ‘a e Sāpate ko ia) pea nau kole kia Pailato ke fesi‘i honau va‘e, ‘o ‘ave kinautolu. 32Ko ia na‘e omi ‘a e kau sōtia, ‘o nau fesi‘i ‘a e kauva‘e ‘o e ‘uluaki, pea mo e siana ‘e taha na‘e kaungā kalusefai mo ia. 33Ka ‘i he‘enau hoko kia Sīsū, ‘o nau vakai kuo pekia ia, na‘e ‘ikai te nau fesi‘i hono va‘e ‘o‘ona: 34ka ko e toko taha ‘o e kau sōtia na‘a ne hoka‘i hono vakavaka ‘aki hono tao, pea na‘e tafe leva mei ai ha ta‘ata‘a mo ha vai. 35Pea ko ia na‘a ne mamata ai kuo ne fakamo‘oni ki ai, pea ko ‘ene fakamo‘oni ko e mo‘oni ‘o e mo‘oni: pea ‘oku ‘ilo ‘e he toko taha ko ia ‘oku mo‘oni pē ‘ene lau, koe‘uhiā ke mou tui foki. 36He na‘e hoko ‘a e ngaahi me‘a ko ia koe‘uhi ke fakamo‘oni ‘a e potu tohi ‘oku pehē, ‘e ‘ikai maumau ha hui ‘e taha ‘o‘ona. 37Pea ‘oku toe ‘i ai mo e potu tohi ‘e taha ‘oku ne pehē, Te nau mamata kiate ia kuo nau hoka‘i.

 

Ko Hono Telio ‘o Sīsū

(Māt 27.57-61; Ma‘ake 15.42-47; Luk 23.50-56)

 

 

38Pea hili ‘a e ngaahi me‘a ko ia, ko Siosifa mei ‘Alematea, ‘a ia ko e ako ‘a Sīsū, na‘a ne kole kia Pailato ke ne ‘ave ‘a e sino ‘o Sīsū; ka na‘a ne fai fufū pē ko ‘ene manavahē ki ha‘a Siu: pea tuku ‘e Pailato ke ne fai. Ko ia na‘a ne ha‘u ‘o ‘ave hono sino. 39Pea ha‘u mo Nikotimasi foki, (‘a ia na‘e ha‘u po‘uli kiate ia ‘i he kamata‘anga pea ne ha‘u mo ia ha koto mula mo e ‘alosi kuo fetuiaki, fe‘unga nai mo e pāuni ‘e teau. 40Ko ia na‘a nau to‘o ‘a e sino ‘o Sīsū, ‘o nau takai ia ‘aki ha ngaahi tupenu, fakataha mo e ongo fa‘ahinga ahi ni; he ko e anga ia ‘o e teu pekia ‘a ha‘a Siu ki fa‘itoka. 41Pea na‘e tu‘u ‘i he potu na‘e kalusefai ai ia ha ngoue tapu; pea na‘e ‘i he ngoue tapu ha fonualoto fo‘ou, ‘a ia kuo te‘eki telio ai ha taha. 42Pea koe‘uhi ko e ‘aho Tokonaki ia ‘o ha‘a Siu, mo e ofi mai ‘a e fonualoto, ko ia na‘a nau telio ai ‘i he potu ko ia ‘a si‘i Sīsū.

 

 

‘Ofa atu moe talamonuu atu ki he ngaahi ‘apitanga kotoa pe….

Kavauhi