Nhu+~ng nga`y tu+o+i dde.p cu?a VNCH, du` ddang chie^'n tranh - Mo^.c Ho'a, tho+`i tu.i mi`nh co`n nho?
rangnguyen
tho+`i tu.i mi`nh co`n nho?
* Mo^.c Ho'a, tho+`i tu.i mi`nh co`n nho?
Thu.y Vi, 14.3.10
Mo^.c Hoa' la` te^n thi. tra^'n cu?a ti?nh Kie^'n Tu+o+`ng, na(`m ca'ch Sa`igo`n
khoa?ng tra(m ca^y so^', va` na(`m ca'ch bie^n gio+'i Cao Mie^n khoa?ng mu+o+`i
ca^y so^'. DDo' la` mo^.t ti?nh ly. heo hu't, buo^`n nga('t, ba^'t an, phu+'c
ta.p. Vi` ga^`n bie^n gio+'i cho ne^n luo^n luo^n la` ta^m ddie^?m cu?a nhu+~ng
tra^.n pha'o ki'ch kinh ho^`n. DDu+o+`ng xa' cu~ng va^.y, tu+` ti?nh ra Cai
La^.y chi? la` mo^.t ddoa.n lie^n ti?nh nga('n nhu+ng nhie^`u ba^'t tra('c. Ban
dde^m VC dda`o ddu+o+`ng dda^'p mo^ cu~ng ddu? ga^y phie^`n phu+'c, nhu+ng co`n
nhu+~ng tra'i mi`n VC cho^n da^'u im li`m dda^u ddo' tre^n ddu+o+`ng mo+'i ca`ng
de^~ so+.! Bao nhie^u chie^'c xe ddo` cho+? dda^`y ha`nh kha'ch ca'n le^n co`n
na(`m co`ng queo ra?i ra't cho tha^'y cuo^.c so^'ng dda^`y nhu+~ng ca'i che^'t
phi ly' cu?a su+. ba.o ta`n ga^y ha^'n cu?a chie^'n tranh? DDi ddu+o+`ng bo^.
nguy hie^?m nhu+ va^.y, ngu+o+`i ta ti`m phu+o+ng tie^.n ddu+o+`ng so^ng ba(`ng
ca'ch ddi tre^n nhu+~ng chie^'c ta'c ra'ng vo? la?i. Nhu+ng kho^ng ddu+o+.c bao
la^u, ho. thi?nh thoa?ng xua^'t hie^.n ddo'n cha^.n dde^? xe't ho?i hay ba('t
ddi nhu+~ng ngu+o+`i na`o co' lie^n he^. la`m vie^.c vo+'i chi'nh quye^`n.
Thu+o+`ng, ca'c co^ng chu+'c, binh si~ muo^'n ra vo^ ti?nh pha?i ddo'n tru+.c
tha(ng dde^? co' giang ma` tho^i.
O^ng ngoa.i to^i co' tho+`i la`m vie^.c cho chu+o+ng tri`nh xa^y du+.ng A^'p
Chie^'n Lu+o+.c ta.i dda^y, sau ddo' vi` ba^'t ma?n tru+o+'c ca'i che^'t cu?a
To^?ng Tho^'ng Ngo^ DDi`nh Die^.m, o^ng ngoa.i cho.n lo^'i “ddo^.c thie^.n ky`
tha^n” cu`ng ba` ngoa.i o+? la.i dda^y mo+? gian ha`ng va?i Tho. Lo^.c dde^?
so^'ng tie^'p cuo^'i ddo+`i, vu+`a tra'nh nhu+~ng ddie^`u chu+o+'ng tai gai
ma('t.
To^i la` ddu+'a cha'u ngoa.i duy nha^'t tu+` nho? ddu+o+.c o^ng ba` ngoa.i nuo^i
na^'ng a(?m bo^`ng ne^n ti`nh ca?m tha^.t ga('n bo' kho^ng the^? ro+`i, chia
lia`, xa ca'ch. Vi` the^' hai na(m sau to^i dda`nh pha?i ro+`i tru+o+`ng no^.i
tru' o+? Saigon ve^` o+? vo+'i ngoa.i dde^? ddi ho.c.
To^i va`o ho.c tru+o+`ng Gio-an Bao ti xi ta do ca'c ma soeur da.y theo chu+o+ng
tri`nh Vie^.t. Tru+o+`ng co`n co' mo^.t Co^ nhi vie^.n, va` be^n ho^ng no+i con
ddu+o+`ng chi'nh co' xa^y mo^.t hang dda' co' tu+o+.ng DDu+'c Me. tha^.t uy
nghi. Tu+` lo+'p ho.c cu?a to^i nhi`n xe'o qua be^n kia la` ngo^i bie^.t thu+.
kie^?u Pha'p so+n ma`u tru+'ng sa'o du`ng la`m toa` Ti?nh tru+o+?ng vo+'i
nhu+~ng ta`n ca^y phu? um bo'ng ma't chung quanh. Ngu+o+'c ma('t ddo^'i die^.n
la` ngo.n tha'p chuo^ng thu+o+`ng rung leng keng trong ma`u su+o+ng chu+a tan
loa~ng cu?a ngo^i tha'nh ddu+o+`ng dde.p co^? ki'nh co' nhu+~ng ba^.c tam ca^'p
la` no+i lu~ ho.c tro` nho? chu'ng to^i thu+o+`ng cho+i tro` “ ca' sa^'u ca'
sa^'u le^n bo+` ngu+o+`i ta ngu+o+`i ta xuo^'ng nu+o+'c”
DDang theo ho.c o+? tru+o+`ng DDa.o mo^.t nie^n khoa', lu'c to^i le^n lo+'p
Nha^'t thi` tru+o+`ng ddo'ng cu+?a va` ba` ngoa.i to^i nho+` anh Ta^m huynh
tru+o+?ng gia ddi`nh Pha^.t tu+? chu`a Tu+o+`ng Va^n xin cho qua ho.c tru+o+`ng
co^ng.
Vi` ma^'y na(m lie^n tu.c cu+' thay tru+o+`ng ddo^?i lo+'p, tu+` chu+o+ng tri`nh
Pha'p qua chu+o+ng tri`nh Vie^.t, tu+` tru+o+`ng tu+ qua tru+o+`ng co^ng, cho
ne^n vie^.c ho.c cu?a to^i chu+.ng la.i, ma^'t ca(n ba?n... To^i so+. nha^'t
mo^n Toa'n, co`n la`m Lua^.n va(n thi` kho^ng bie^'t la`m sao vie^'t ca^u nha^.p
dde^`! Vie^'t chi'nh ta? thi` luo^n luo^n la?nh tru+'ng.[ DDe^'n gio+` cu~ng
va^.y, cu+' he^? nha^.p dde^` la` to^i va^~n co`n lu'ng tu'ng. Da^'u ho?i nga~
ba`i to^i, tha^`y co` la('c dda^`u chi.u thua] Cho ne^n ho.c lo+'p Nha^'t vo+'i
co^ Le^. Thu na(m ddo' to^i luo^n luo^n ddu+o+.c vinh du+....ddo^.i so^? !
Co^ gia'o cha'n to^i la('m, co' ve~ bu+.c mi`nh ne^n nhie^`u la^`n pha'n “ con
Va^n Ho^`ng ma` dda^.u la` co^ ddi ba(`ng dda^`u?” To^i ho.c do+? thie^.t, ne^'u
ky` thi DDe^. Tha^'t na(m ddo' kho^ng co' ba.n DDa(`ng ngo^`i ke^' be^n to^'t
bu.ng cho co.p de^ suo^'t ma^'y nga`y, thi` to^i “ ao” la` ca'i cha('c!
[ Na(m to^i thi Tu' Ta`i 2 o+? Pe’trus Ky', co' ga(.p la.i co^ - to^i dde^'n
thu+a, co^ nhi`n to^i ngo+` ngo+., dde^'n khi nghe xu+ng te^n, co^ mu+`ng ro+? “
Tro+`i ! con Va^n Ho^`ng nay...lo+'n du+?!?” Lu'c ddo' co^ da.y lo+'p dde^m o+?
Gia Long ].
Vi` bi. ma^'t ca(n ba?n ne^n to^i ra^'t so+. ho.c, nhie^`u la^`n co`n le'n
tro^'n ho.c. Nhu+ng khi va`o Trung ho.c thi` to^i ho.c tho+i tho+'i. Co' le~
chu+o+ng tri`nh mo+'i, ho.c tu+` dda^`u ho.c, cho ne^n cuo^'i na(m to^i co`n
ddu+o+.c la?nh nhie^`u pha^`n thu+o+?ng. To^i gio?i nha^'t mo^n Vie^.t va(n,
lu'c ddo' mo^n na`y do tha^`y Ho`a da.y. To^i ddu+o+.c ho.c Toa'n tha^`y Nhie^u,
ho.c DDi.a ly' tha^`y Lie^n, ho.c Su+? ky' co^ Lie^n va` ho.c Nu+~ co^ng co^
Cha^u vo+. tha^`y DDa^'u gia'm thi. [ Cu~ng nghe no'i sau na`y tha^`y DDa^'u va`
ma^'y em bi. vu+o+'ng mo^.t ca(n bi.nh gi`, ra^'t la. ]
Na(m to^i le^n DDe^. Lu.c, tha^`y Hoa` ddo^?i ve^` Sa`igo`n va` tha^`y Bu`i
Trung Ti'n va`o the^' cho^~. Na(m nay co`n co' the^m tha^`y Cao Tha`nh Pha't
da.y Anh Va(n tu+` no+i kha'c ddo^?i ve^`.
Lo+'p to^i ddo^.t nhie^n no^~i tie^'ng la^~y lu+`ng la` nho+` “ hie^.n tu+o+.ng”
Nguye^~n thi. Ro+~ - Ro+~ ho.c tha^.t gio?i, vie^'t chu+~ tha^.t dde.p, mo^n
na`o Ro+~ cu~ng ddu+'ng dda^`u va` na(m na`o Ro+~ cu~ng ddu+o+.c la?nh pha^`n
thu+o+?ng sua^'t sa('c. Ngoa`i ca'i tho+m la^y, Ro+~ khie^'n tu.i to^i “nho^.t”
ne^n dda^m ra cha(m ho.c ho+n ! Nghe no'i sau na`y Ro+~ ddu+o+.c nha` tru+o+`ng
giu+~ da.y cho tru+o+`ng.
Tho+`i gian na(m 1968, Mo^.c Ho'a va^~n co`n va('ng, tro^'ng tra?i la('m, ma?nh
dda^'t ddo? phu` sa do xa'ng hu't tu+` lo`ng so^ng tho^?i le^n ro^.ng me^nh
mo^ng. Lu'c ddo', ne^'u chu'ng ta ddu+'ng tu+` cu+?a nha` lo^`ng cho+., a'nh
ma('t chu'ng ta co' the^? nhi`n tuo^'t vo^ ta^.n Khu Tha`nh Co^ng no+i nhu+~ng
da~y nha` do chi'nh phu? ca^'t le^n cho vo+. con binh si~ o+?. Chu'ng ta cu~ng
co`n co' the^? tha^'y nhu+~ng ca'nh qua.t cha^'p cho+'i hay nhu+~ng dda'm bu.i
ddo? khi cu?a nhu+~ng chie^'c ma'y bay qua^n su+. le^n xuo^'ng trong phi
tru+o+`ng. Na(m na`y khu be^'n xe mo.c the^m hai da~y pho^' la^`u khang trang,
dde.p, tuy vo^ ti`nh la`m che khua^'t khu nha` cao ca(?ng xa^y theo kie^?u song
la^.p - ma` ngu+o+`i ta go.i khu co^ng chu+'c thu+o+.ng lu+u.
Do.c theo cho+. co' hai da~y pho^' tre^.t cha.y song song vo+'i nhau. Khu dda^`u
ca(n no+i go'c ddu+o+`ng que.o ra co^ng vie^n la` tie^.m Ra.ng DDo^ng ba'n
sa'ch, ke^' ddo' hay ca'ch va`i ca(n la` tie^.m thuo^'c ta^y Nguye^~n Hue^. co'
chi. Nguye^n con chu? tie^.m ha't ba?n Besame Mucho tha^.t hay. To^i co`n nho+'
lu'c ddo' chi. Nguye^n ddang ca(.p bo^` vo+'i anh Nguye^~n Thanh Ta^m con ha?ng
nu+o+'c dda' no+i nga? ba ddu+o+`ng xuo^'ng chu`a Tu+o+`ng Va^n. Em trai anh
Ta^m la` Nguye^~n Thanh So+n ca(.p bo^` vo+'i chi. gi` ma` to^i que^n te^n, la`
con ga'i cu?a tie^.m bi da Nhu+.t Quang, ca(.p na`y sau ne^n vo+. cho^`ng, co`n
chi. Nguye^n thi` la^'y ngu+o+`i kha'c la` anh Lo^.c. DDi xuo^'ng phi'a du+o+'i
mo^.t chu't ga^`n tie^.m thuo^'c ta^y Bi`nh Da^n co' tie^.m thuo^'c Ba('c nha`
cu?a La^m thi. Hue^., con nho? co' ca'i mie^.ng mo'm na`y lanh o+i la` lanh,
thu+o+`ng chu'ng to^i go.i no' la` Hue^. La^m, dde^? pha^n bie^.t vo+'i Nguye^~n
thi. Bi'ch Hue^. em ga'i cu?a anh DDie^`n [ anh bi. se't dda'nh tru'ng che^'t ]
Anh DDie^`n va` Hue^. va` chi. Thu la` con cu?a o^ng ba` Ba Hu+ng mo^.t nha^n
si~ no^?i tie^'ng trong ti?nh. Anh DDie^`n co`n la` anh re^? cu?a Nguye^~n thi.
Chie^'n, ba.n ho.c chung lo+'p vo+'i to^i, nghe no'i sau 75 Chie^'n da.y ho.c
ta.i My~ Tho ma` to^i la.i chu+a co' di.p ga(.p.
Khoa?ng tho+`i gian sau na(m 1984, to^i co' co+ ho^.i tro+? la.i nghe^` da.y
ho.c ta.i My~ Tho, va` trong mo^.t tai na.n to^i ga(.p la.i chi. Ho^`ng em co^
Nga con ba` Chi'n ba'n sa.p a'o qua^`n trong nha` lo^`ng cho+. Mo^.c Hoa' [ ba^y
gio+` co' cho^`ng la` Kha?i, la`m tha^`y truye^`n dda.o ta.i HT Tin La`nh MT ]
va` dda(.c bie^.t co`n co' tha^`y Cao Tha`nh Pha't ddang da.y ta.i Go` Co^ng
nghe tin dde^'n tha(m to^i. Ngoa`i ra to^i co`n ga(.p la.i Lai thi. Ba.ch Cu'c.
Da~y pho^' be^n na`y ngoa`i tie^.m Nhu+.t Quang, to^i chi? co`n nho+' lo~m bo~m
co' tie^.m gia(.t u?i va` tie^.m chu.p hi`nh Nguye^.t Cha^u, chi. Cha^u cu~ng
ho.c cu`ng lo+'p. Co`n mo^.t khu pho^' cha.y do.c bo+` so^ng dde^'n ca^`u Ca'
Ro^ thi` to^i kho^ng quen nhie^`u, nhu+ng cha('c cha('n no+i bo+` so^ng ddo' co'
mo^.t gia ddi`nh toa`n con ga'i, hi`nh nhu+ con chu? cho+., gia`u la('m?
Ky' u+'c tie^'p tu.c da^~n to^i ve^` cho^'n cu?, dde^? nho+' the^m mo^.t
ngu+o+`i dde.p no^?i tie^'ng co' la`n da tra('ng mi.n nhu+ su+' la` Tuye^'t Mai,
con ga'i tie^.m sa'ch Tinh Hoa na(`m ngay go'c sau cho+., ngo' ma(.t ra hu+o+'ng
cho+. ca'. Na(m ddo' ba` Tinh Hoa me. cu?a Tuye^'t Mai ddi bo^~ ha`ng tu+` Sa`i
go`n ve^` ba(`ng xe ddo` bi. VC giu+.t mi`n, nhie^`u ngu+o+`i che^'t, may ba`
kho^ng che^'t, nhu+ng hai cha^n bi. ca('t cu.t nhi`n ru.ng ro+`i, ddau xo't.
Cu~ng na(m ddo' VC tha?y mo^.t qua? lu+.u dda.n ngay cu+?a cho+. la`m bi.
thu+o+ng va`i ngu+o+`i, nhu+ng gie^'t che^'t tro.n gia ddi`nh tie^.m Ba('c
Tie^'n go^`m hai vo+. cho^`ng hai ddu+'a con - mo^.t trai mo^.t ga'i.
Gia ddi`nh o^ng Ba('c Tie^'n so^'ng tre^n ga't ngay tie^.m, ne^n hi`nh a?nh
bo^'n ca'i che^'t thu+o+ng ta^m, bo^'n ca'i quan ta`i hiu ha('t na(`m trong nha`
lo^`ng cho+. khie^'n ai tha^'y cu~ng ba`ng hoa`ng, pha^?n ua^'t. Ba` ngoa.i o+?
trong ban Tri. Su+. Chu`a, chi.u kho^ng no^~i ca?nh na`y, xin cho ddem bo^'n
quan ta`i vo^ chu`a la`m tang le^~.
DDe^'n na(m to^i ho.c lo+'p DDe^. Ngu~ thi` tha^`y Tra^`n Ba da.y Toa'n le^n
la`m Hie^.u Tru+o+?ng [ nho+` va^.y con trai tru+o+`ng to^i, bo^~ng de^~
thu+o+ng ra ] na(m nay co' tha^`y Nhu ddo^?i ve^` va` sau ddo' cu+o+'i co^ Ca^?m
Nhung da.y Va^.t Ly' co' ma'i to'c uo^'n cong bo^`ng le^n tha^.t dda(.c bie^.t.
Na(m DDe^. Tu+', ma^'y nho? ba.n trong tru+o+`ng ca(.p ddo^i to^i vo+'i Nguye^~n
Ngo.c Minh, mo^.t ba.ch die^.n thu+ sinh tre^n to^i hai lo+'p, nha` cu?a Minh
o+? be^n da~y Co^ng Cha'nh, co`n to^i o+? be^n da~y Toa` Ha`nh Cha'nh, ca'ch
nhau mo^.t co^ng vie^n. Du` ba.n be` cu+' co^' ti`nh ga'n ghe'p tre^u cho.c
nhu+ng chu'ng to^i kho^ng co' gi` ne^n cu+' ti?nh bo+. Sau na`y ve^` la.i
Sa`igo`n chu'ng to^i ga(.p nhau thu+o+`ng ho+n, lu'c ddo' nha` Minh o+? trong
cu+ xa' Chi' Hoa`, ma^'y la^`n sinh nha^.t to^i, Minh co' dde^'n ve~ tranh trang
tri', kho^ng bie^'t Minh nghi~ gi`, nhu+ng ddo^'i vo+'i to^i, ma~i ma~i chu'ng
to^i va^~n la` ti`nh ba.n.
Nhu+~ng na(m so^'ng ta.i Mo^.c Hoa', to^i tha^n nha^'t vo+'i DDo^? thi. Kim
Loan, tuy Loan kho^ng ddi ho.c, thay cha me. qua'n xuye^'n tie^.m gia(.t u?i ma`
to^i que^n te^n, tie^.m ddo' ga^`n tie^.m Nhu+.t Quang, sau na`y nghe no'i Loan
co`n la`m chu? the^m ma^'y chie^'c xe ddo`. Loan co' mo^.t ngu+o+`i chi. te^n
DDo^~ thi. Vie^.t Tie^'n kha' dde.p, da.n di~ va` so^'ng kha' ba.o, mo^~i la^`n
chi. Tie^'n ddi xa ve^` dda'm con ga'i chu'ng to^i ddang tuo^?i da^.y thi`,
vu+`a lo+ ngo+ vu+`a mo+ mo^.ng, vu+`a to` mo` ra^'t thi'ch thu' nghe chi.
Tie^'n ke^? chuye^.n ti`nh.
Ne^'u dde^m na`o kho^ng kinh hoa?ng cha.y xuo^'ng ha^`m tro^'n pha'o ki'ch thi`
dde^m dde^m mo.i ngu+o+`i thu+o+`ng nghe tie^'ng dda.i ba'c ba('n xa xa nhu+ ru
gia^'c ngu? tha^.t buo^`n, cho ne^n he^? mo^~i khi ty Tho^ng Tin [ do o^ng
DDie^`u la`m tru+o+?ng ty va` la` a?o thua^.t gia ] to^? chu+'c chie^'u phim la`
ba` con na'o nu+'c ddi xem, ngo^`i xa^'p lo+'p ngoa`i ddu+o+`ng tru+o+'c cu+?a
nha` lo^`ng. O+? ti?nh to^i tuy kho^ng co' ra.p chie^'u bo'ng, nhu+ng co' mo^.t
ca'i ho^.i tru+o+`ng dde^? cho ti?nh to^? chu+'c le^~ la.c, ngoa`i ra co`n du`ng
la`m ra.p ha't cho DDa.i nha.c ho^.i hay ddoa`n ha't ve^` die^~n. Co' la^`n
ga'nh ca?i lu+o+ng ve^`, chi. Thu?y la`m thu+ ky' o+? sa't nha` ru? to^i ddi
nhu+ng ba` ngoa.i kho^ng cho. Tha^'y to^i buo^`n, o^ng ngoa.i to^.i nghie^.p
be`n ba`y ca'ch to^'i cho+` cho ba` ngoa.i ddi chu`a vu+`a khua^'t da.ng dda`ng
kia thi` hai chi. em na('m tay thung dung to+'i ra.p ha't. Khi va?n ha't, co'
o^ng ngoa.i na(`m cho+` sa(?n tre^n divan cho^~ pho`ng kha'ch, cu+' go? nhe.,
o^ng ngoa.i mo+? cu+?a. Khuya ddo' theo y ba`i ba?n la^`n tru+o+'c, to^i ve^`,
ro^`i go? nhe....Cu+?a ba^.t mo+?, he^'t ho^`n khi tha^'y ba` ngoa.i ddu+'ng
lu+`ng lu+?ng tre^n tay ca^`m sa(~n ca^y roi ma^y ! The^' la` ba` ngoa.i ba('t
na(`m da`i ngay ha`ng ba dde^? ba` ngoa.i vu+`a nhi.p roi tre^n ddi't vu+`a ha`i
to^.i con ga'i da'm ca? gan... May thay lu'c ddo' o^ng Pho' Ty Ca?nh Sa't
Nguye^~n Toa`n Hie^'u la` ha`ng xo'm ddi ngang, tha^'y va^.y to^.i nghie^.p ta.t
vo^ xin du`m. Ba` ngoa.i ne^? ti`nh ca^'t roi, nhu+ng tu+` ddo' to^i “ ca.ch”
cho+' da'm ta'i pha.m! Sau na`y la^.p gia ddi`nh, co' mo^.t tho+`i gian o^ng
pho' Hie^'u ve^` la`m chung ty o+? Chu+o+ng Thie^.n vo+'i cho^`ng to^i. La^u
la^u o^ng nha('c...que^ thie^.t!
O^ng ngoa.i ma^'t. To^i bo? Mo^.c Hoa' ve^` Sa`igo`n.
Ne^'u mo^.t su+. ti`nh co+`, Tha^`y cu?a to^i, Co^ cu?a to^i ddo.c nhu+~ng do`ng
na`y: Thu+a Tha^`y, thu+a Co^ cu?a em co' nho+' em kho^ng ?
Cu~ng nhu+ ca'c ba.n cu?a to^i. Ne^'u Tro+`i cho bi`nh ye^n co`n so^'ng - cha('c
cha('n ca'c ba.n cu?a to^i dda~ la` o^ng No^.i, ba` Ngoa.i - La`...cu. o^ng,
cu....ba` - co' le~ khi ddo.c nhu+~ng do`ng na`y lo`ng se~ cho+.t co' chu't vui
bu`i ngu`i khi nha^.n ra nhu+~ng go'c tuo^?i tho+ cu?a mi`nh na(`m dda^u ddo'
trong tie^`m thu+'c....
Ha~y dde^? vu`ng ky' u+'c choa`ng da^.y, chu'ng se~ va^~y go.i nhau
. thu.yvi
[ Ha^`m Na('ng, nga`y ha. ne^u Te^'t Canh Da^`n ]