Een land van of voor de Palestijnen?

[theo1610]

>Historische non fiction
>
>
>
>
>Een land van of voor de Palestijnen?
>
>
>Palestina, heilig land van joden, christenen en Arabieren, blijft (helaas)
>in de actualiteit.
>
>De tweede Intifada zorgde op drie maanden (28 september - 28 december 2.000)
>voor meer dan 350 doden, voor 96 % Palestijnen.
>
>Tweeduizend jaar geleden verkondigde Jezus (1) hier zijn boodschap van
>liefde, vrede en andere universele waarden. Thomas CAHILL (1), eerder al
>succesauteur van "Dankzij de Ieren" (1998; F.E.T., 12.06.'99) en "Dankzij de
>joden" (1999), tekent en veelzijdig en boeiend portret van Jezus in zijn
>geografische ne historische context.
>
>Hij start daarbij al met Alexander de Grote; hij was één van de vele
>veroveraars van de landstrook die door zijn strategische ligging langs de
>karavaanwegen van Egypte naar Syriė bij vele anderen gegeerd was en dan ook
>geregeld veranderde van bezetter.
>
>Terloops (p. 67) verklaart Cahill ook de naam Palestina: de Grieken noemde
>het land zo naar de Filistijnen, kolonisten net zoals de joden.
>
>Na de Hellenistische periode volgden rond 63 v.C. de Romeinen, de grootste
>veroveraars uit de geschiedenis en de tijdgenoten van Christus.
>
>Van dan af (p. 83) volgt Cahill het Nieuwe Testament. Het verhaal is bekend
>en de toelichtingen van de auteur zijn vooral nodig voor wie de Bijbel nooit
>heeft moeten lezen of horen voorlezen.
>
>Cahill is een vlotte verteller, die dikwijls van de hak op de tak springt,
>er vele verhalen bij sleept die niet relevant zijn, maar hij biedt wel een
>brok historische lectuur aan die je als ontspanning kunt doornemen.
>
>Ik mis hierbij een kaart met de plaatsen die Jezus achtereenvolgens bezocht
>heeft en ook één met de reizen van Paulus (45 - 54 en 61 - 63 n.C.). Cahill
>had die moeiteloos uit eender welke bijbelse atlas kunnen nemen. Daar zou de
>lezer meer aan hebben dan aan een beperkt plattegrondje van het toenmalige
>Jeruzalem (328). Een chronologisch overzicht staat er gelukkig wel in (376 -
>378). Een overzichtelijke bibliografie ontbreekt, maar is wel terug te
>vinden tussen de noten en bronnen (361 - 374).
>
>
>
>Met VRT-journalist Mark OOMS (2) zitten we 2.000 jaar verder. Hij heeft
>gelukkig wel gezorgd voor kaarten, zelfs al één uit 1629, met de mooie naam:
>"Terra Sancta Palestina".
>
>Het werd afgesloten op 8 september 2.000, dus op een moment dat het
>losbarsten van de tweede Intifada nog niet of toch heel moeilijk te voorzien
>was.
>
>Mede daardoor moeten de vrij optimistische toon op sommige plaatsen helaas
>een stukje temperen.
>
>Ooms begint met een historisch overzicht van het zionisme, m.n. in de
>periode tussen 1878 en 1947. Dan begint de lijdensweg van de Palestijnen,
>met de vlucht of verdrijving van ca. 300.000 ą 400.000 in 1948 en de
>verovering van hun gebied door Israėl, Egypte en Jordaniė.
>
>Degenen die durfden blijven, noemen we nu Arabische Israėli's. Zij waren en
>zijn het minst slecht af, samen met de Palestijnen in Jordaniė: die kregen
>daar ook een pas en burgerrechten en vormen er momenteel zelfs de
>meerderheid van de bevolking!
>
>De oorlogen van 1956, 1973, 1982 en vooral 1967 en de tweede Golfoorlog in
>1991 verergerden hun situatie en zorgden voor de radicalisering van de
>Palestijnse bevrijdingsorganisaties.
>
>De Intifada van 1987 leidde op termijn tot onderhandelingen, tot de
>akkoorden van Oslo (1993), Taba (1995) en Wye Plantation (1998) en tot
>teruggave van gebieden zoals Gaza, Jericho (150 km uit elkaar!) en deeltjes
>van West-Jordaniė.
>
>Gevolg: ca. 67 % van Gaza en ca. 43 % van Cisjordaniė is nu (dec. 2.000)
>Palestijns territorium.
>
>Maar Israėl bleef en blijft nog vele touwtjes in handen houden (veiligheid,
>grondbeleid, economische soevereiniteit, …) en een oplossing bleef uit en
>blijft uit voor Oost- Jeruzalem, de joodse kolonies, de rechten van de
>miljoenen Palestijnse vluchtelingen. Men weet niet hoeveel van hen nog
>willen terugkeren uit hun wereldwijde diaspora, maar Israėl is bang daardoor
>een minderheid te worden in "eigen" land.
>
>Na dit helder en evenwichtig overzicht, volgen acht thema's: 1) Jeruzalem en
>meer bepaald de manier waarop de Israėl steeds meer grond voor joden inpalmt
>en de 200.000 Palestijnen daar benadeelt. 2) De nederzettingen, nota bene
>gebouwd door Palestijnse arbeiders, en de kolonisten die deze "prestaties"
>als definitief beschouwen. 3) De Palestijnse vluchtelingen, door Ooms
>geschat op 5 miljoen! Ze zijn niet welkom, maar een miljoen wereldvreemde
>Russische immigranten wel ! Deze laatsten kennen bovendien alleen maar
>Russisch, zoals we zelf in juli - augustus 2.000 ondervonden hebben. 4) De
>watervoorziening, compleet onder Israėlische controle en allerlei trucs om
>de Israėlische economie te bevoordelen. 5) Taal, godsdiensten en cultuur. 6)
>Onderwijs bij de Palestijnen en de zwakke kanten ervan: hongerloontjes van
>1.500 ą 2.700 per maand, waardoor de leraren een bijbaan als taxichauffeur,
>portier of kelner moeten zoeken; een tekort aan dokters, ondanks genoeg
>universiteiten; onwil van de ouders om hun kinderen naar het
>beroepsonderwijs te sturen, met als gevolg een tekort aan vaklui. De auteur
>zwijgt dan nog over de tijd die men verliest met indoctrinatie en
>"militairpatriottische opvoeding" (leren omgaan met stenen,
>molotovcocktails, wapens, tijdbommen). 7) De vrouwen: de meerderheid van de
>bevolking, maar bijna rechteloos: als jong tienertje worden ze nog altijd
>uitgehuwelijkt, soms zelfs aan mannen van 55 jaar. Als ze durven scheiden,
>riskeren ze nog hun leven. 8) De Palestijnse bestuurders, ambtenaren,
>politiediensten: modellen van corruptie, wanbeheer, geldverspilling; de pers
>en de media worden gemuilkorfd, journalisten en politieke gevangenen
>mishandeld.
>
>Ondanks zijn sympathie voor de Palestijnen, spaart Ooms zijn kritiek dus
>niet op hun wanbeleid en op het verknallen van de beperkte kansen die ze
>krijgen. Zowel door de schuld van de Israėli's als van de Palestijnen zelf,
>zijn de vooruitzichten dus niet rooskleurig.
>
>Enkele aanmerkingen en toevoegingen: de verwoesting van de tempel door de
>Romeinen (70 n.C.) was wsch. nog geen antisemitisme, maar gewoon een reactie
>van een veroveraar op het opstandig gedrag van de onderdanen; de kaart van
>het Palestijns gebied klopt slechts voor 67 % (Gaza- en 43 % (Cisjordaniė).
>
>De kritiek op het Israėlische waterbeleid (108 - 119) en op de Israėlische
>economische soevereiniteit is nog mild: Israėli's verbruiken zeven maal meer
>water dan Palestijnen, Palestijnse dorpen krijgen onvoldoende water (en melk
>etc.) en hun pompen missen dan nog de nodige kracht om het water bij de
>mensen te brengen. Israėl kan op élk moment de bezette gebieden afgrendelen,
>zonder grondstoffen zetten, ongestraft olijfbomen ontwortelen, gastarbeiders
>werkloos maken.
>
>Nergens vind je overzichtelijke tabellen met b.v. de aantallen joodse
>Israėli's, Arabische Israėli's, Palestijnen in Israėl, in de Palestijnse
>gebieden, in de omringende Arabische landen, in de rest van de wereld,
>kolonisten, Russische immigranten.
>
>Als een onderwerp meerdere keren voorkomt, ontbreken onderlinge verwijzingen
>(b.v. Protocol inz. Economische betrekkingen: p. 114 en 123). Bij de
>pro-Arabische ommezwaai van de E.G. ontbreekt elk verband met de oliecrisis
>(p. 41).
>
>Ooms zegt dat Israėl de Gazastrook kwijt wou en wil (p. 57), maar legt niet
>uit waarom Israėl er dan toch 33% van blijft behouden en de toegang ernaar
>blijft controleren. Hij vermeldt ook niet hoe moeilijk het is voor
>individuele toeristen en georganiseerde groepsreizen om Gaza te bezoeken:
>als de Palestijnen ons liever buiten houden, zullen hun toeristische
>inkomsten klein blijven en zullen ze ook geen sfeer van sympathie voor hen
>creėren.
>
>Het aantal kolonisten ligt veel hoger dan "140.000" (p. 88): het zijn er
>misschien al wel 300.000. Zelfs na de Oslo-akkoorden hebben ze jaarlijks nog
>37 km2 Palestijns gebied geconfisqueerd. In de Gazastrook zijn ze maar met
>6.000, de Palestijnen met 1,2 miljoen, maar die 6.000 hebben wel 33 % van de
>oppervlakte.
>
>Bij de perscensuur had Ooms mogen vermelden dat het briljante boek van de
>uitgeweken Palestijn Edward Said (3 a + b) in de Palestijnse boekhandels uit
>de rekken is gehaald en absoluut niet verkocht mag worden. Said, opgegroeid
>in Palestina van vóór 1948, verbleef in Egypte, Libanon, momenteel in de VSA
>(zie 3 a en Tijd Cultuur, 30/08/2000), is nog veel bitterder over het
>wanbeleid van Arafat en zijn onderdanen dan Ooms: volgens Said (3 b)
>verkwanselt de Palestijnse Autoriteit 40 % van haar budget , monopoliseert
>Arafat de import van graan, olie, auto's, cement, benoemt hij overal
>vriendjes, soms in gebieden waar ze nooit gewoond hebben, en is hij de
>absolute alleenheerser over thuislanden waar de kolonisten beter behandeld
>worden dan de inheemse bevolking.
>
>In dezelfde trant redeneert ook Anja Meulenbelt (4), zoals de titel van haar
>boek al laat aanvoelen: de verworvenheden van Oslo (eigen territorium, eigen
>onderwijs, luchthaven, politie) kunnen niet opboksen tegen de economische
>afhankelijkheid van Israėl, dat toeziet op import en export, douanerechten
>en BTW-inkomsten kan inhouden telkens er onrust is (nu dus weer; zie F.E.T.,
>17.11.00). Arafat laat dit allemaal gebeuren en zolang als er geen serieuze
>verkiezingen zijn, kan hij dat blijven doen.
>
>Ooms bewondert Arafat (p. 177 + kaft), maar vergeet hierbij dat de slechte
>behandeling van Palestijnen door onbekwame en corrupte Palestijnen ook onder
>de verantwoordelijkheid van Arafat ressorteert.
>
>Het register bevat enkel eigennamen, geen begrippen zoals kolonisten,
>onderwijs, sjaria, vluchtelingen, water. Een chronologisch overzicht van
>1878 tot 2.000 zal hopelijk ook voor de volgende druk zijn.
>
>Ondanks deze tekorten, vind je momenteel in het Nederlands geen boek over
>Israėl en Palestina, dat de problematiek zo helder uiteen zet en tegelijk
>nog actueel is. Ooms geeft ook netjes aan (p. 88 -n90) welke knelpunten er
>zijn en hoever men staat met een eventuele oplossing.
>
>
>
>De bitterste toon treffen we aan bij Norman FINKELSTEIN (5). Terwijl de
>Palestijnen nog nooit één shekel schadevergoeding hebben gekregen voor het
>verlies van hun eigendommen (Ooms, p. 99), blijven joodse organisaties
>mateloze en steeds hogere bedragen claimen voor het leed van de 2° W.O.
>
>Finkelstein, zelf een zoon van joodse ouders die Majdanek en Auschwitz met
>moeite overleefden, doet zijn faam van controversieel schrijver weer eens
>alle eer aan.
>
>Hij is niet geliefd bij de joden, evenmin bij het establishment in Amerika
>en moet het financieel dan ook met veel minder stellen dan zijn opponent
>Goldhagen, die hij al meermaals beschuldigd heeft van weinig
>wetenschappelijke ambities of capaciteiten bij zijn publicaties.
>
>Finkelstein stelt vast dat de joden tot in de jaren zestig braafjes zwegen
>over het leed van de shoah.
>
>Het proces tegen Eichmann (1960 - 1962), dat met veel show en
>mediabelangstelling gepaard ging, leidde ertoe dat Duitsland zijn
>herstelbetalingen aanzienlijk verhoogde. Dit bracht, aldus Finkelstein, de
>joden op het grandioze idee om de holocaust bewust te gaan exploiteren. De
>oorlog van 1967 gaf hun bovendien de gelegenheid om de Arabische wereld voor
>te stellen als nieuwe nazi's en de Israėlische expansie te legitimeren.
>Bovendien stelden ze de holocaust voor als uniek en maakten ze van andere
>volkerenmoorden (Armeniėrs, zigeuners, Stalin, Mao) bijna kleinigheden.
>
>De schrijver verwijt de "Holocaustindustrie" ook dat ze zoveel mogelijk
>joodse bezittingen en tegoeden waarvan de erfgenaam niet meteen duidelijk
>is, naar zich toe haalt en afperst van alle landen van Europa, ook van
>berooide Oost-Europese landen, en daarbij dreigt met Amerikaanse sancties,
>maar dat de behoeftige slachtoffers in de kou blijven staan (111 - 117).
>
>Enkele aanmerkingen. De auteur komt pas na 70 pagina's aan het eigenlijke
>onderwerp toe (p. 71 - 125): zijn aanloop stelt het lezersgeduld erg op de
>proef.
>
>Doordat inhoudstafel, titels van hoofdstukken, register, tabellen of andere
>didactische hulpmiddelen ontbreken, de bibliografie verwerkt is in
>indrukwekkende, maar heel klein gedrukte noten (127 - 158), de bladspiegel
>verschrikkelijk eentonig is en het betoog soms verwarrend, laat het geheel
>op de lezer een ietwat chaotische en pamflettaire indruk achter.
>
>Maar de hoofdtoon is wel voor iedereen duidelijk: de Holocaustindustrie is
>een perfect gesmeerde afpersmachine (p. 77). Nuanceringen en pogingen tot
>begrip of dialoog tref je weinig aan.
>
>Jammer ook dat de schrijver niet netjes in overzichtelijke tabellen
>aangegeven heeft hoeveel Duitsland, Zwitserland, andere landen, banken,
>verzekeringsmaatschappijen en bedrijven tot nu toe al betaald hebben aan de
>staat Israėl en aan die organisaties en wat deze ermee gedaan hebben.
>
>De aanklachten zouden dan voor meer lezers duidelijk, concreet en
>geloofwaardig zijn.
>
>
>
>Jef Abbeel, nov. - dec. 2.000
>
>
>
>Referentie:
>
>1. Thomas CAHILL, Jezus en de wereld in die dagen. Uitgeverij Van Halewyck,
>Leuven; Uitg. Balans, A'dam, 2.000.392 p.; noten, chronologie, index. 798 BF
>/ 19,78 euro; ISBN 90 - 5617 - 305 - 7.
>
>2. Mark OOMS, De Palestijnse staat. De geboorte van een eeuwenoud land.
>Uitgeverij Van Halewyck, Leuven; Uitg. Mets, A'dam, 2.000. 184 p.; kaarten,
>lit., reg. 598 BF / 14,82 euro; ISBN 90 - 5617 - 311 - 1.
>
>3a. Edward SAID, Out of Place. A memoir. Uitgeverij A. Knopf, New York;
>Papyrus, Brussel, 1999. 295 p.; ISBN 0 - 394 - 58739 - 1.
>
>3b. Edward SAID, The end of the peace process. Oslo and after. Uitgeverij
>Granta, London; Papyrus, Brussel, 2.000. 346 p.; 1326 BF / 32,88 euro.
>
>4. Anja MEULENBELT, Het beroofde land.Uitgeverij Van Gennep, A'dam; Van
>Halewyck, Leuven, 2.000. 384 p.; 800 BF / 19,83 euro.
>
>5. Norman FINKELSTEIN, De Holocaust-industrie. Bespiegelingen over de
>exploitatie van het joodse lijden. Uitgeverij Mets en Schilt, A'dam;Globe,
>Gent, 2.000. Vert. van: The Holocaust Industry. Reflections on the
>exploitation of Jewish suffering. Uitg. Verso, London- New York, 2.000.160
>p.; noten. 699 BF / 17,33 euro; ISBN 90 - 5330 - 293 - X en 90 - 5312 -
>280 - X.
>
>