مشکل اصلی در خاورمیانه چیست؟ آرون دیوید میلر ترجمه نجات بهرامی

[شهروندیار‎]

مشکل اصلی در خاورمیانه چیست؟ آرون دیوید میلر ترجمه نجات بهرامی

این مطلب ترجمه ای از نجات بهرامی (+) روزنامه نگار و فعال مدنی است که قبلا در ماهنامه صنعت و توسعه منتشر شده است

خاورمیانه اکنون بیماری خاص خود را دارد : ویروسی خطرناک که MERS نامیده می شود . (سندرم تنفسی خاورمیانه  (Middle East Respiratory Syndrome که شاید با ویروس SARS  هم ارتباط داشته باشد اما ظاهر از آن کشنده تر است . حوادث و اخبار ناراحت کننده  باعث اندیشیدن دوباره من درباره وضعیت غمناک منطقه شد . بعضی نقطه های روشن و نورانی – یا حداقل نقاطی که خیلی تاریک نیستند – هم در منطقه وجود دارند . تونس به نظر میرسد که که گذار نسبتا آرام و با ثباتی را بدون خشونت فلج کننده و حکومت بی کفایت تجربه کرد . و نیز نسل جوانتر اعراب و مسلمانان که به دنبال رهایی از روشهای قدیم بوده و با حرارت تمام خواستار آزادی های شخصی و شان و منزلت خود هستند . در اینجا سخنان هاوارد بیل درفیلم «شبکه» (1) را یادآوری می کنم که : آنها مثل جهنم عصبانی هستند و حاضر نیستند به هیچ وجه این ناراحتی وعصبانیت را از خود دور کنند .

با این وجود  چهره غالبِ منطقه بد است . خشونت در عراق ، جنگ شهری در سوریه و خشونت سرریز شده در لبنان ؛ رشد ناامیدی عمومی در مصر ؛ سرکوب معترضان در بحرین ، ضعف اقتدار مرکزی در لیبی و بن بست فرایند صلح اسراییل و فلسطین . حتی در ترکیه در کمال تعجب امور به سمت آشفتگی پیش می رود .

اینجا چه خبر است ؟ چرا زمانی که بیشتر کشورهای دنیا به سمت جلو در حرکتند ، خاورمیانه عقب می ماند ؟ و چرا دوران گذار بزرگ آن – بیداری عربی – در میان چرخه های خشونت ، فرقه گرایی و بی کفایتی گم می شود ؟ ممکن است دلایل زیادی برای این وضعیت وجود داشته باشد . اما من به پنج دلیل عمده اشاره می کنم .

بدرفتاری با زنان

وضعیت زنان در منطقه هم در تئوری و هم در عمل بسیار متنوع و متفاوت است ، اما به شکل اساسی دچار تبعیض و نابرابری است . کشورهای منطقه به شکل سیستماتیک بر علیه نیمی از جمعیت خود تبعیض ایجاد می کنند و با توسل به هر توجیهی ( فرهنگی ، مذهبی ، سنتی و فیزیکی ) تلاش دارند تا زنان را عقب نگه داشته ، در رده های پایین حفظ کنند  و یا به شکل وسیع آنها را از تبدیل شدن به افرادی اخلاق گرا و آفریننده  و خلاق و رقابت جو- زنانی قدرتمند که در خاورمیانه یا جاهای دیگر وجود دارند -  بازدارند . آینده این زنان چندان روشن و درخشان به نظر نمی رسد . والسلام !

عدم تفکیک دین و دولت

من میدانم که  این اشاره از نظر سیاسی درست نیست ، اما یک جامعه واقعا سالم و موفق را به من نشان دهید که برطبق احکام مذهبی اداره می شود . دستورات مذهبی بر این ایده استوارند که خدای آنها از همه چیزو همه کس بهتر و بالاتر است و در نتیجه گروههای تندروی مذهبی از ارعاب و پاداش برای جنگ بر علیه شهروندان و حتی گاهی از ترور و خشونت هم استفاده می کنند . من فکر می کردم که ترکیه در این میان استثنا است اما رفتار های اخیر نخست وزیر اردوغان من را متعجب کرد .

جوامعی که در اغلب مواقع دارای ثبات و موفقیت بیشتری هستند ( که همه آنها خارج از جهان عرب هستند ) ، آنهایی هستند که قلمرو خدا و زن و مرد جدا و تفکیک شده مانده است . نهاد ها و موسسات فراگیر وجود دارند ، آزادی مذهب،و شایدحتیمهمتراز آزادیوجدان، غالب است. درواقع، آزادی بیان یکعنصرانتقادیمهمدر تحققپتانسیل انسانی، نوآوریوخلاقیت است  که باید به وسیله دولت ، محترم و محفوظ نگاه داشته شود نه اینکه در تنگنا قرار گیرد . به میدان تایمز ( نیویورک)  برو و تا زمانی که نظم عمومی را تهدید نکرده ای می توانی در باره هر چیزی اعم از یهودیت ، مسیحیت و اسلام بدون هر گونه ترس و توقیف یا بدتر از آن حرف بزنی . این را در میدان تحریر امتحان نکنید !

توهم توطئه و دسیسه از جانب دیگران

تعداد زیادی از مردم خاورمیانه از نگاه کردن در آینه سر باز می زنند . آنها ترجیح می دهند به بهانه و توجیهاتی روی بیاورند مانند اینکه دیگران مخصوصا نیروهای خارجی غیر همسایه مسئول بدبختی و بدشانسی آنها هستند . من همه چیز را در مورد استعمار ، صهیونیسم ، امپریالیسم ، کمونیسم ، سکولاریسم ، اسلامیسم و هر ایسم دیگر که می توان ردیف کرد ، می دانم . اما چرا بیگانگان و نه محلی ها سزاوار سرزنش هستند به خاطر آنچه بر سر جهان عرب آمده است ؟

اما برویم سراغ حقیقت . در برخی اوقات همانگونه که همه میدانند ، تاریخ مصرف سرزنش کردن والدین به خاطر راهی که شما در آن افتاده اید ، سپری می شود . و در مورد جهان عرب  هم گارانتی وتاریخ مصرفِ مقصر دانستنِ موساد ، سیا ، آمریکا ، یهودیان یا رفیق بد برای فقدان دموکراسی ، کمبود احترام به حقوق بشر و نابرابری جنسی تمام شده است  .

برای اطمینان بیشتر ، خارجی ها و بیگانگان هنوز هم  از راههای منفی زیادی بر خاورمیانه اعمال نفوذ می کنند . اما این توجیه دیگر قابل باور نیست که این مردم نمی توانند سرنوشت خود را تعیین کنند . علاوه بر همه اینها ، بهار عربی قرار بود درباره چه چیزهایی باشد ؟ و شما این را نمی دانید : بیداری (بهار) عربی دزدیده شده است ، نه به وسیله لولوی غرب ، بلکه توسط نیروهایی داخلی از خودِ جامعه عرب شامل بنیادگرایان مسلمان ، عناصر سکولار و لیبرالی که توان سازماندهی موثر نداشتند و بقایای رژیهای گذشته که بعد از رفتن دیکتاتورها هم از قدرت آویزان شده اند .

خودشیفتگی

من میدانم که این سخن شوک آور و ناراحت کننده است اما واقعا خاورمیانه دیگر به هیچ وجه مرکز عالم نیست . امروزه آسیا ، اروپا ، آمریکا وحتی آفریقا در اقتصاد بازار آزاد ، تکثرگرایی ، تکامل امور انسانی ، ابداع و تولید ، خاورمیانه  را پشت سر گذاشته اند . خواندن هر گزارش درباره توسعه انسانی  به ترتیب تاریخ ، حکایتی غمگین است . اما بسیاری از خاورمیانه ای ها هنوز فکر می کنند که آنها در مرکزیت همه چیز – یا هر چیزی که سزاور بودن است – هستند .

خیلی از اعراب و تعداد زیادی از اسراییلی ها باور دارند که جهان بر لبه صندلی خود نشسته و می خواهد با تدبیر خود در آینده منطقه راههای تازه ای برای رستگاری آنها ایجاد کند . من واقعا از برخوردهای  تهاجمی اسراییل برای فشار بر آمریکا به خاطر عدم پیشبرد فرایند صلح و از انتظار اعراب از ما برای تنبیه اسراییل خسته شده ام که به شکلی مسخره آمیز هم او را استاد و ریسس آمریکا می دانند و هم فرزند چموش و قانون شکن او . در ضمن با هر لبنانی که صحبت کنید ، فکر می کنید هر اتفاقی که در بیروت بیفتد ، از صبح تا شب در ذهن سیاست گذاران آمریکا وجود داشته است و با وجود این کهآمریکا اعتبارخود را از دست داده است، هنوز هم این امید نا بجا وجود دارد که آمریکا سوریه را نجات می دهد . در این لحظه خبر فوری : سواره نظام نمی آید . شاید اگر غرق شود محلی ها کار بیشتری برای خود انجام دهند . اما من شک دارم .

رهبری

در واقع اصلا وجود ندارد . این طعنه و هشداری – مخصوصا به صحنه گردانان بهار عربی – است که رهبران با حکومت طولانی تبدیل به پادشاهان اقتدارگرا شدند . ملک عبدالله ها ( در اردن و عربستان ) قابل مقایسه با زمامداران دیگرو مانند آنها هستند .مانند محمد مرسی در مصر یا نوری مالکی در عراق .

اما حتی در اینجا هم مسئله وجود دارد . رهبران خاورمیانه در به دست آوردن قدرت استاد شده اند اما اصلا مشتاق به اشتراک گذاشتن آن نیستند .همانند ازدواجی که فاقد مشروعیت و عرف رایج است و برای سیاستمداران پیشبرد خواسته های طایفه  ، خانواده یا فرقه مذهبی مهمتر از خواسته های همه ملت  است وبا این وجود آینده خوب و دولت پاسخگو در دنیای عرب به نظر نمی رسد که محقق شود .

«MERS»  هنوز یک راز و معما است . اما من کاملا مطمئن هستم که دانش امراض مسری سرانجام مشخصات آن را آشکار می کند . من می دانم که که بیش از دو نسل باید بگذرد تا امورات در این منطقه درست شود . هنوز من به این زودی ها از دلگرمی و عزم آنها مطمئن نیستم ، حتی  درباره اندیشیدن آنها به موانعی که در صورت واقعی بودن ، در منطقه وجود دارد .

پانوشت ها :

1 –شبکه نام فیلمی معروف است که بازیگر آن در نقش هوارد بیل ، به هنوان مجری یک شبکه تلویزیونی از مردم می خواهد که با صدای بلند موجودیت خود را به عنوان انسان اعلام کنند .

مرتبط با این موضوع : ریشه های بنیادگرایی در خاورمیانه

 منبع : فارین پالیسی

--
France 

Citizen's Friend 

www.shahrvand-yar.com