Re: अग्निष्टोमप्रकारा उक्थ्यप्रकाराश्च

[विश्वासो वासुकिजः (Vishvas Vasuki)]

cc: द्वे धारान्तरे

On Tue, Aug 11, 2020 at 9:28 AM विश्वासो वासुकिजः (Vishvas Vasuki) <vishvas...@gmail.com> wrote:

एतयोः को भेदः - त्रिवृद् अग्निष्टोमः, पञ्चविंशो ऽग्निष्टोमः ?

एतेषु को भेदः - पञ्चदश उक्थ्यः, सप्तदश उक्थ्यः, त्रिणव उक्थ्यः, त्रयस्त्रिंश उक्थ्यः ?

--

--
Vishvas /विश्वासः

--

--
Vishvas /विश्वासः

[श्रीमल्ललितालालितः]

यज्ञतत्त्वप्रकाशः

भाट्टदीपिका

आपस्तम्बश्रौतसूत्रम्

इदं सर्व्वं द्रष्टव्यम् ।

श्रीमल्ललितालालितः
www.lalitaalaalitah.com

On Wed, Aug 19, 2020 at 9:17 PM sreegopalghanapati <sreegopal...@gmail.com> wrote:

अग्निष्टोमः  इति सर्वविकृतीनां प्रकृतिभूतो भवति।

किञ्च अग्निष्टोमनामकस्तोत्रं यस्मिन् यागे अन्ते पठ्यते तत् अग्निष्टोमयागः ।

एवं अग्निष्टोम  उक्थ्यः षोडशी अतिरात्रम् एते संस्थापदवाच्याः। पुनः स्तोत्रनामानि एतानि च।
अतः इदं स्तोत्रं यत्र अन्तिमे पठ्यते तन्नामकः भवति इति आचक्षते।

सप्तदश त्रिवृत्, त्रिणव , पञ्चदश, इमानि स्तोत्र संख्याः ।

एकैका संख्या विविधफलोद्देशेन विहिता।

[श्रीमल्ललितालालितः]

तत्र भाट्टदीपिकायां ॥३।६।१६॥

ज्योतिष्टोमे चतस्रस्संस्थाः अग्निष्टोमोक्थ्यषोडश्यतिरात्रसं-
ज्ञकाः । संस्था नाम क्रतुप्रयोगवृत्तिस्तोत्रोपरमः । तत्र द्वादश-
स्तोत्राण्यग्निष्टोमे तत्राग्निष्टोमस्तोत्रमन्त्यम् । साऽग्िष्टोमसंस्था नि-
त्या काम्या च, संयोगपृथक्तात् दध्यादिवत् । उक्थ्येऽभ्रिष्टो-
मस्तोत्रोत्तरं त्रीण्यन्थान्युक्थ्यस्तोत्राणि, सा उक्थ्यसंस्था । पो-
डशिनि तदुत्तरं षोडशिस्तोत्रं, सा षोडाशिसंस्था । अतिरात्रे
ततुत्तरं द्वादशस्तोत्रात्मकास्त्रयो रात्रिपर्यायाः आश्विनस्तोत्रं च,
यास्तु अत्यग्िष्टोमवाजपेयाप्तोर्यांमाख्याः
अन्यास्तिस्रस्स्मृतौ गण्यन्ते, ता एतास्वेवान्तर्भूताः | यत्राश्नि-
ष्टोमस्तोत्रोत्तरमुक्थ्यान्यकृत्वा षोडाशस्तोत्रं क्रियते, सा अग्नि-
ष्टोमसंस्थैवात्यश्निष्टोमपदवाच्या । यथाऽवस्थितषोडश्युक्तरं यत्र
वाजपेथस्तोत्रं क्रियते, सा घोडशिसंस्थैव वाजपेयपदवाच्या ।
यत्रातिरात्रे चतुर्थों रात्रिपर्यायस्स्तोत्रत्रयात्मको वर्धते, तत्रा-
तिरात्रसंस्थैवाप्तोर्यामपद्वाच्या । तत्रात्यग्निष्टोमो राजन्यस्य नि-
सा अतिरात्रसंस्था । त्यः " त्यिशिष्टोमे राजन्यस्य गृह्णीयात्" इति वचनात् ।
पशुकाम उक्थ्यं गृह्णीयात् " पो(?)-
न्यास्तूक्थ्यादयः काम्याः डशिना वीर्यकामः स्तुवीत" " अतिरात्रेण प्रजाकामं याजयेत्"
इति वचनेभ्यः । अत्राग्निष्टोमादिशब्दानां प्रचुरप्रयोगात संस्था-
स्वेव शक्तिः, तद्वति ज्योतिष्ठोमे निरूढलक्षणा, तद्वति क्रत्वन्तरे
साम्प्रतिकी, प्रहणे स्तोत्रे च गौणी इत्येवं कौस्तुभे द्रष्टव्यम् ।
अतश्च संस्थानामेव फलसम्वन्धः । ग्रहणस्तोत्रादिकं तु तत्तद्वाक्ये
वाक्यान्तरप्राप्तमनूधते । संस्थापदार्थवृत्तिप्योगस्य प्रतिसम्ब-
न्ध्यपेक्षायां च प्रकरणाजयोतिष्टोमक्रतुरेवाश्रयत्वेनान्वीयते । तदे-
तत्सर्वमिन्द्रियकामाधिकरणे ' स्थितमेव ।

यज्ञतत्त्वप्रकाशे च एवमेव बहु वर्त्तते । तस्य OCR मया सद्यः प्रेषयिष्यते ।

श्रौतसूत्राणि मया न दृष्टान्येतावता ।

श्रीमल्ललितालालितः
www.lalitaalaalitah.com