CAMİ İLE CEMEVİ YAN YANA OLMAZ

[SEFKAT]

Dua �le Beddua Yan Yana Olmaz

Avrupa �slam �niversitesi ��retim �yesi Dr. �erafeddin Kalay, cami ile cemevi’nin yan yana getirilmesinin ilmen, hukuken ve pratik a��dan da yanl�� bir proje oldu�unu s�yledi.

S�z konusu projenin M�sl�manlar a��s�ndan ilerde daha fazla s�k�nt�ya sebep olaca��n� ifade eden Dr. Kalay; “Cami bir ibadet mek�n�d�r. �slam’�n be� emrinden birisinin yerine getirildi�i bir mek�nd�r. �imdi ayn� stat�de cemevini yan�na getiriyorsunuz. Cemevi, cami ile ayn� stat�de de�ildir. Siz cemevini derg�hlar ile yan yana getirseydiniz makul seviye iddias� olurdu ama cemevini caminin yan�na getirirseniz o zaman cemevini herhangi bir derg�h seviyesinden bir anda ibadet edilen yer makam�na getirmi� oluyorsunuz. Cemevinin i�indeki semalar�, lanet ve beddualar� da ibadet makam�na koymu� oluyorsunuz” dedi.
�
�ncelikle Alevilik nedir?

Rasulullah’�n (s.a.s.) vefat�ndan sonra halife olarak Hz. Ebu Bekir’in hilafet tayini baz�lar� taraf�ndan kabullenilmedi. Burada, Rasulullah’�n vefat�ndan sonra yerine ge�en ki�inin Hz. Ali olmas� gerekti�i ve dolay�s�yla Hz. Ebu Bekir, Hz. �mer ve Hz. Osman’�n onun yerine ge�ti�i �eklinde bir iddia o g�nlerde ve daha sonraki g�nlerde dillendirildi ve geni�letildi. Daha sonra meydana gelen hadiselerde Hz. Ali’nin Cemel Vakas�, S�ffin, Hakem Hadisesi ve Haricilerin katletmesiyle u�rad��� ma�duriyet g�z �n�ne getirildi�inde, bu daha fazla dillendirilmeye ba�lad�. Muaviye’nin hilafet iddias�yla ��k��� sebebiyle Hz. Ali’yi tutanlar, onun saf�nda sava�anlar ve bunu zamanla ifrat boyutuna ta��yanlar taraf�ndan �iat Ali yani Ali’nin taraftarlar� g�ndeme ta��nd�. Haricilerin zul�mleri bunu daha da g��lendirdi.
Sonunda Hz. Ali �ehid edilince daha da geli�ti ve parlad�. Temeli Hz. Ali’nin �ehadetine ve de taraftarl���na dayan�r ama geli�i Hz. Ali’nin hilafete daha lay�k olu�undan kaynaklan�r. Giderek b�y�m��, giderek beslenmi�, bu �ehadetle birlikte de patlama yapm��t�r. Sadece bu �ehadetle de kalmam��t�r, arkas�ndan Hz. Hasan’�n u�rad��� zul�m ile Hz. H�seyin’in b�t�n y�rekleri da�layan �ehadeti bunu son derece besleyen g�r bir kaynak haline getirmi�tir ve oradan do�mu�tur. Hz. Ali taraftarlar�na ilk �nce “�ia”, daha sonra giderek Ali’ye mensup, Ali taraftarlar� manas�na gelen “Alevi” ismi konulmu�tur.�
Peki, Alevilik mezhep mi?

O y�llarda mezhep de�ildi sadece tarafgirlikten ibaretti. Tabii daha sonra giderek �slahla�t� ve mezheple�ti. Mezheple�ti derken, b�t�n�yle usul�, sistemi, fikirleri, d�nya ve hayat g�r��leri var manas�nda s�yleyemeyiz ama mezheplerin �yle olmas� gerekir. Mezhep olmak kolay de�ildir, usul� ile �slam’a bak�� a��s� ile tarz� ile de�erlendirili�i ile k�sacas� plan ve projeleri ile bir sistem halinde olmas� gerekir.�

“T�RK�YE’DE NAMAZLA,�N�YAZLA �LG�S� OLMAYAN�ALEV� Z�HN�YET GAL�PT�R”

T�rkiye’de Alevilik nas�l?
�imdi Alevilik bu mecradan ��k�nca kayna�� Kur’an-� Kerim ile Allah Res�l�nden gelen s�nnet olmam��t�r. Ana kaynaklar� olmam��t�r. Ana kaynak olmay�nca bunun yerini duygu, �ehadet duygusu doldurmu�tur. Hz. Ali’nin u�rad��� haks�zl�k doldurmu�tur. Hz. H�seyin’in ve Ehli Beyt’in Kerbela’da katledili�leri doldurmu�tur. Ama kayna��n�z ilim, irfan, Allah’�n kitab� ve Resul�’n�n s�nneti olmazsa, kayna��n�z duygu olursa, bu duygu sizi �ok fazla taraflara �eker, g�t�r�r.�
Bu y�zden �ia’n�n i�erisinde giderek a��r�l�klara d��enler ve daha ba�tan ba�layarak, a��r� derecede par�alanmalar g�r�lm��t�r. Dolay�s�yla Aleviler ve �iiler �yle bir, iki, ��, be� grup de�ildir, o kadar �ok grup vard�r ki, hayret edersiniz. �
Bunlar�n i�erisinde �� tanesinin sistem olarak kitab� vard�r. Bunlar Zeydiler, �mamiler ve Caferilerdir. Bunlar�n d���ndakilerin abdest, namaz, oru� gibi hi�bir ibadetle ciddi bir ba�lant�s� yoktur. Bir�oklar� ateizmin kuca��na d��m��t�r. �slam’a d��manl��a, Kur’an-� Kerim’e d��manl��a, Hz. Ali’nin katlindeki �ah�sdan ba�layarak, �slam� b�t�n de�erlere, Beytullah’a d��manl��a varacak kadar ciddi bir d��manl�k i�erisindedirler. Bunu da �ok fazla gizlemiyorlar. T�rkiye’de namazla, niyazla ilgisi olmayan Alevi zihniyet daha galiptir.�

Cemevi nedir?

K�y odalar�nda toplan�l�p, �aylar�n i�ildi�i, kendilerince muhabbetlerin edildi�i, ilahilerin s�ylendi�i, semahlar�n yap�ld��� bu toplant�lara “Cem” diyorlard�. Bu toplant�lar�n basamaklar� vard�r. Bunlar�n icra edildi�i mek�nlara ihtiya� duyuldu. Giderek bu durum yay�ld� ve geni�ledi. T�rkiye’de eskiden Aleviler g�n y�z�ne ��kmazken, �ran’�n tesiri ile �ok defa Alevi oldu�unu s�ylemeyen, saklayan ki�iler, g�n y�z�ne ��kt�. Bununla beraber cemevleri de g�n y�z�ne ��kmaya ba�lad�. �nce tabela asmaya ba�lad�lar, daha sonra yollarda cemevine giden levhalar g�r�lmeye ba�land�. Giderek cemevlerini kendilerinin bir ibadethanesi haline getirme �al��malar� h�zland� ve devam etti.�
�T�rkiye’de cami-kilise, cami-havra yan yana deniliyor. �imdi ise cami-cemevi yan yana oldu. Bu durum ilerde cemevine bir ibadethane stat�s� verilmesini mi planl�yor?
Evet. Ben bu konudan dolay� endi�eliyim. ��yle diyelim, “cami-kilise yan yana”y� kimler dile getiriyor? Ger�ekten camiye ba�l� olanlar dile getirmiyor. Ya cami ile ba�� kopuk olanlar veyahut Avrupa �zentisinin sanc�s�n� derinden hissedenler dile getiriyor.�
D�nyada k�resel bir din edinilmek isteniyor. D�nyada gen�lik bir buhran i�erisindedir. Ciddi bir bo�luk vard�r. Avrupa’daki gen�ler alkol ve uyu�turucunun etkisindedir. Hindistan’daki gen�ler manevi bo�lu�un i�erisinde saatlerce yoga yap�yor, Nirvana’ya eri�meye �al���yor, Budistlerle oturuyor. D�nyada gen�ler depresyon ya��yorlar, bo�luk hissediyorlar ve ne yapacaklar�n� bilmiyorlar.

K�resel bir din ise �slamiyet, H�ristiyanl�k, Musevilik, Budizm ve �intoizm gibi �ok farkl� inan�lardan ho�a giden ne varsa onlar� al�yorlar. Mesela, Moon tarikat� bunlardan bir tanesidir.�

T�rkiye’de de Fethullah G�len yani G�len Hareketi mi bu �al��may� y�r�t�yor?
Fethullah G�len iyi ge�iniyor, iyi gayret ediyor ama bunun fikren bir mensubu mudur, kendisi bunu arzu eder midir, bu vebal getirecek bir sorudur. Rabbime havale ederim ama ciddi bir �ekilde bunun sinyallerini al�yorum. Sadece onunla ilgili de�il bir�ok grubun i�erisinde, T�rkiye’de bununla ilgili maa�l� olarak �al��an insanlar var. Abant toplant�lar�n�n, Dinleraras� diyalo�un, Semavi dinler s�z�n�n, Hatay’� Medeniyetler’in Be�i�i �eklinde �ok dinli g�stermenin alt�nda bu var.
Cemevi, namaz k�lmayan

Alevilerin bulu�tuklar� bir noktad�r

Bu noktada G�len Hareketi ve CEM Vakf�’n�n ortakla�a organizasyonuyla cami ile cemevinin yan yana getirilmesini nas�l de�erlendiriyorsunuz?
Cami ile cemevinin yan yana getirilmesi ilmen, hukuken ve pratik a��dan da yanl�� bir projedir. M�sl�manlar a��s�ndan ilerde daha fazla s�k�nt�ya sebep olacakt�r. Cami bir ibadet mek�n�d�r. �slam’�n be� emrinden birisinin yerine getirildi�i bir mek�nd�r. Ayn� zamanda ilim merkezi olmal�d�r, ilmin mek�n�d�r. �imdi ayn� stat�de cemevini yan�na getiriyorsunuz, cemevi, cami ile ayn� stat�de de�ildir. Burada cemevine ibadethane dersek, i�indeki semaya, ellerin g��se vurularak, d�n���ne ibadet mi diyece�iz? Bunlar namaz�n kar��l��� m�? �slam’da b�yle bir ibadet �ekli var m�?�
Caminin yan�na cemevi yap�yorsan�z yar�n Mevlevi de caminin di�er taraf�nda sema yapmak isterse hakl� olur. Siz cemevini derg�hlar ile yan yana getirseydiniz makul seviye iddias� olurdu ama siz cemevini caminin yan�na getirirseniz o zaman cemevini herhangi bir derg�h seviyesinden bir anda ibadet edilen yer makam�na getirmi� oluyorsunuz ve i�indeki semalar�, lanet ve beddualar� da ibadet makam�na koymu� oluyorsunuz.�
Cemevi, T�rkiye’de namaz k�lmayan Alevilerin bulu�tuklar� noktalardan bir tanesidir. �imdi cemin ���nc� kademesinde lanetleme/beddua b�l�m� vard�r. Bu b�l�mde, Hz. Ebu Bekir’e, Hz. �mer’e, Hz. Osman’a, binlerce sahabiye, Ehli S�nnet’e beddualar ediliyor.�
Siz cami ile cemevini yan yana getirerek, bir yanda Allah’a ibadet edilecek, Kur’an-� Kerim okunacak, Rasulullah’a salat� selam getirilecek, Allah Rasul�’n�n ��retti�i �ekilde namaz k�l�nacak, di�er tarafta ise semah yap�lacak, dile gelmeyecek, vicdanlara s��mayacak a��r ifadelerle hakaretler ya�d�r�lacak. Bu normal bir davran�� de�ildir.
Lanetleme/beddua b�l�m�n� dinleseniz b�t�n t�yleriniz diken diken olur. Cemevlerini bir zamanlar kameralara a�maya niyet ettiler. Semah b�l�m�n� seyrettiriyorlar ama, bir kerecik olsun lanetleme/beddua b�l�m�n� seyrettiniz mi? Cemde bu b�l�me ge�ilince i�eriye alamayacaklar�n� s�ylediler, kabullenmediler ve kabullenmezler de. Bu b�l�m� bir ba�kas�na g�stereceklerini zannetmiyorum. Bundan sonra da zannetmiyorum. ��nk� bu b�t�n nefislere a��r gelecektir.�

M�sl�manlar daima uyan�k olmal�d�r. Biz kucaklay�c� olmak zorunday�z. Biz Hz. Ali’ye olan sevgimizi, Hz. Hasan’a olan sevgimizi de, Hz. H�seyin’e olan sevgimizi de, Ehli Beyte olan sevgimizi de g�ndeme getirmeliyiz, ta��mal�y�z ve bu konuda kucaklay�c� olmal�y�z. �tici olmamal�y�z ama gafil de olmamal�y�z. Ba�kalar�n�n tuza��na d��ecek kadar basiretsiz de olmamal�y�z. Genel tavr�m�z bu olmal�d�r. Hi�bir zaman kusura bakmas�nlar biz cami ile cemevini ayn� seviyede tutacak kadar salak da olmamal�y�z.�

“CHP, ALEV�LERİ TET�K�� OLARAK�KULLANIYOR”

Gezi Park� olaylar�nda �len gen�lere bak�ld���nda hepsinin Alevi oldu�u g�r�ld�. Bu durumu nas�l g�rmek gerekiyor?
Halen solcular, ateistler ve CHP, Alevileri tetik�i olarak kullanmaya devam ediyor. Bu insanlar yap� olarak bo�lukta olduklar� i�in ne yaz�k ki bir nevi bu kullan�ma uygunlar. Bu y�zden esasen kendi milletine d��en insanlar kendilerini bir testten ge�irmelidir. Neyiz? Ne olduk? Nereye gidiyoruz ve nelere sebep olunuyor? diye kendi milletini koruyan, g�zeten insanlar haline gelmelilerdir. Bu nevi tetik�ilikten kendilerini geri �ekmenin bir yolunu bulmal�d�rlar.�
Alevi-S�nni diyalo�una nas�l bak�yorsunuz?
Diyalog �imdi moda oldu�u i�in elbette do�ru de�il. Dinleraras� diyalog da son derece yanl��t�r. M�sl�man, bir H�ristiyan ile Yahudi ile konu�amaz m�, g�r��emez mi? Belli bir noktada arkada� olamaz m�, gelip, gidemez mi? Ona kibar davranamaz m�? Elbette ki olur. Ben gayrim�slim ile konu�amazsam, �slam’� kime tebli� edece�im. �slam’�n g�zelliklerini kime aktaraca��m. Onlarla i� i�e ya�amazsam, �slam’daki g�zellikleri nas�l hissettirece�im veya Alevilerle irtibat kurmazsam, onlar�n g�nl�n� al�c� davranmazsam, Ehli S�nnet’in Hz. H�seyin sevgisinin veya Hz. Ali sevgisinin bendeki varl���n� nas�l hissettirece�im. Bu elbette ki diyalog ile olur ama bunu birileri organize ediyorsa sormak gerekiyor, bu ipin ucu kimin elinde? �nsan gibi bir insan�n elinde mi, yanl�� bir ki�inin elinde mi? Bug�nk� �ekti�imiz s�k�nt�lardan bir tanesi budur.�

ALEV�LER�N�DERD� MAA�TIR

Aleviler, cemevlerinin ibadethane stat�s�nde olmas�n� ve devlet taraf�ndan maa� gibi baz� muafiyetler ve tahsisatlar yap�lmas�n� istiyor. Bu durumu nas�l g�rmeliyiz?
Diyanet ��leri Ba�kanl���’nda 150 binden fazla ki�i �al���yor. Alevilerde kendi dedelerinin orada imam stat�s�nde olmas�n� istiyor. Alevilerin as�l derdi maa�t�r. Bu insanlar�n okuma, yazma ile ili�kisi yoktur. Bu insanlar�n ilim diye bir derdi de yoktur. Bu insanlar sadece duygu �zerine y�kl�, bazen mezhep ba��yla ba�l� meselelerden dolay� “Dede” haline geliyorlar ve kendilerine de bir nevi kudsiyet veriliyor.�

�lmi bir badireden ge�meleri, dirsek ��r�tmeleri, g�z nuru d�kmeleri laz�md�r. O zaman bu zihniyetlerin bir�o�unu terk ederler de kendilerine gelirler ama siz imam�n ge�ti�i tahsil devresini, y�llar�n� ve eme�ini d���n, dedelerin halini d���n. �kisini yan yana getirmek ne kadar do�ruysa o kadar yan yana getirilebilir.

YEN�AK�T