๏ฟฝุท๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ - ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝใดป๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝใจต๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝ๏ฟฝรถ๏ฟฝ๏ฟฝ

[oddy.freebird]

พุทธพจน์

"...

ผู้ใดปล่อยใจตามอารมณ์ปรารถนา ไม่สำรวมอินทรีย์ ไม่รู้ประมาณโภชนะ เป็นผู้เกียจคร้าน ไม่มีความเพียร มารย่อมรังควานผู้นั้นได้ เหมือนลมย่อมรังควานต้นไม้ที่ไม่แข็งแรงฉันนั้น
ส่วนผู้ใดไม่ปล่อยใจตามอารมณ์ปราถนา สำรวมอินทรีย์ รู้ประมาณโภชนะ เป็นผู้มีความศรัทธา มีความเพียร มารย่อมรังควานผู้นั้นไม่ได้ เหมือนลมไม่อาจรังควานภูเขาหินได้ฉันนั้น

..."
คาถาธรรมบท ยมกวรรค ขุ. ธ.

 

 

เรื่องพระมหากาล
    มหากาล มัชฌิมกาล และจุลกาล เป็นสามพี่น้องในแคว้นโกศล มีบ้านเรือนอยู่ที่ เสตัพยนคร มหากาลพี่ชายคนโตมีภรรยา ๘ คน มัชฌิมกาลพี่คนกลางมีภรรยา ๔ คน ส่วนจุลกาลน้องชายคนเล็กมีภรรยา ๒ คน ทั้งสามพี่น้องร่วมกันทำอาชีพค้าขาย โดยมหากาลและจุลกาลจะนำสินค้าไปขายต่างเมือง และซื้อสินค้าต่างเมืองกลับมาให้มัชฌิมกาลขายในเสตัพยนคร
    ครั้งหนึ่ง มหากาลและจุลกาลไปค้าขายที่สาวัตถี พวกเขาหยุดพักขบวนเกวียนใกล้เชตวันมหาวิหาร มหากาลเห็นพุทธบริษัทเดินไปฟังธรรมในวิหารกันเป็นแถวรู้สึกสนใจจึงตามไปฟังธรรมบ้าง ฟังธรรมแล้วเกิดความศรัทธามากเข้าไปกราบทูลขอบวชกับพระบรมศาสดา บวชแล้วก็พากเพียรปฏิบัติสมณกิจในป่าช้า พิจารณาซากอสุภะเป็นอารมณ์ ไม่นานนักก็สำเร็จเป็นพระอรหันต์
    ฝ่ายจุลกาลเมื่อพี่ชายบวชแล้วก็ตามมาบวชด้วย แต่เขาไม่ได้บวชเพราะศรัทธาเหมือนพี่ชาย แต่บวชเพื่อหาโอกาสจะชวนพระมหากาลให้สึกแล้วกลับบ้านไปด้วยกัน ยังไม่ทันชวนพระพี่ชายสึกพระศาสดาก็เสด็จไปเสตัพยนครเสียก่อนพร้อมภิกษุแวดล้อมหมู่ใหญ่ รวมทั้งพระมหากาลและพระจุลกาลด้วย
    ภรรยาทั้งสองของพระจุลกาลได้ยินว่าสามีของพวกตนตามเสด็จพระศาสดามาด้วย จึงวางแผนจะสึกสามีโดยส่งคนไปนิมนต์พระศาสดาและพระสาวกมาถวายภัตที่เรือน
    สมัยนั้นผู้คนในเสตัพยนครยังไม่คุ้นเคยกับพระศาสนา เมื่อชาวบ้านนิมนต์พระศาสดาจึงส่งพระจุลกาลให้ล่วงหน้าไปก่อนเพื่อไปบอกศาสนพิธี รวมทั้งบอกวิธีการจัดเตรียมอาสนะที่สมควรแก่พระศาสดาและพระสาวกระดับต่างๆ เป็นต้น เมื่อพระจุลกาลไปถึงจึงถูกภรรยทั้งสองช่วยกันจับถอดสบงจีวรออกเปลี่ยนชุดเป็นฆราวาส แล้วส่งกลับไปนิมนต์พระศาสดาและภิกษุสงฆ์มาถวายภัต
    ฝ่ายภรรยาทั้งแปดของพระมหากาลคิดว่าภรรยาของพระจุลกาลมีแค่ ๒ คน พวกนางยังสึกสามีได้ พวกเรามีตั้งแปดย่อมต้องสึกสามีได้เหมือนกัน คิดแล้วจึงนิมนต์พระศาสดาและภิกษุสงฆ์ไปถวายภัตตาหารที่เรือนในวันรุ่งขึ้นบ้าง ครั้งนี้พระศาสดาทรงส่งภิกษุอื่นไปดูการจัดอาสนะ ภรรยาพระมหากาลเถระจึงไม่มีโอกาสจับสามีสึก ครั้นเสร็จภัตกิจแล้วภรรยาเหล่านั้นได้กราบทูลพระศาสดาว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ขอให้พระมหากาลอยู่อนุโมทนาแก่พวกข้าพระองค์ก่อนแล้วจึงไป ขอพระองค์เสด็จไปก่อนเถิด”
    พระศาสดาจึงเสด็จออกจากเรือนล่วงหน้าไปก่อน แต่เพียงแค่เสด็จถึงประตูบ้านภิกษุก็พูดกันว่า ทำไมหนอพระศาสดาจึงทรงทำเช่นนี้ พระองค์ไม่ทรงทราบหรือว่าเมื่อวานพระจุลกาลถูกจับสึกไปแล้ว วันนี้พระมหากาลคงจะถูกจับสึกเหมือนกัน
    พระศาสดาสดับคำของภิกษุเหล่านั้นจึงตรัสกับภิกษุว่า
    “ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอสำคัญว่ามหากาลเหมือนจุลกาลหรือ
    พวกเธอพึงเข้าใจอย่างนี้ว่า จุลกาลนั้นไม่สำรวมอินทรีย์จึงถูกมารรังควาญได้ เหมือนต้นไม้ไม่แข็งแรงที่ขึ้นอยู่ริมเหวย่อมถูกลมพัดทำลายลงได้ ส่วนมหากาลบุตรของเรานั้นเป็นผู้สำรวมอินทรีย์มารรังควาญไม่ได้ เธอเป็นผู้ไม่หวั่นไหวเหมือนภูเขาหินแท่งทึบ”

    ทรงตรัสพระคาถาว่า
    สุภานุปสฺสึ วิหรนฺตํ    อินฺทฺริเยสุ อสํวุตํ
    โภชนมฺหิ อมตฺตยญฺญุ ํ    กุสีตํ หีนวีริยํ
    ตํ เว ปสหติ มาโร    วาโต รุกฺขํว ทุพฺพลํ.
    อนุภานุปาสฺสึ วิหรนฺตํ    อินฺทฺริเยสุ สุสํวุตํ
    โภชนมฺหิ จ มตฺตตญฺญํ     สทฺธํ อารทฺธวีริยํ
    ตํ เว นปฺปสหติ มาโร    วาโต เสลํว ปพฺพตํ.
    ผู้ใดปล่อยใจตามอารมณ์ปรารถนา ไม่สำรวมอินทรีย์ ไม่รู้ประมาณโภชนะ เป็นผู้เกียจคร้าน ไม่มีความเพียร มารย่อมรังควานผู้นั้นได้ เหมือนลมย่อมรังควานต้นไม้ที่ไม่แข็งแรงฉันนั้น
    ส่วนผู้ใดไม่ปล่อยใจตามอารมณ์ปราถนา สำรวมอินทรีย์ รู้ประมาณโภชนะ เป็นผู้มีความศรัทธา มีความเพียร มารย่อมรังควานผู้นั้นไม่ได้ เหมือนลมไม่อาจรังควานภูเขาหินได้ฉันนั้น

 

    ทางฝ่ายพระมหากาลเถระเมื่อพระศาสดาและภิกษุอื่นไปกันหมดแล้ว ภรรยาทั้งแปดได้เข้ามาอ้อนวอนขอให้พระมหากาลสึกแต่ไม่สำเร็จ พวกเธอจึงลุกขึ้นจะเข้าไปเปลื้องผ้าพระมหากาลเหมือนที่ภรรยาของพระจุลกาลเคยทำสำเร็จมาแล้ว แต่พระมหากาลรู้อาการของอดีตภรรยา ท่านจึงลุกจากอาสนะแล้วเหาะหนีไป

 

ธัมมปทัฏฐกถา อรรถกถาคาถาธรรมบท ขุ. ธ. เรื่องจุลกาลและมหากาล

 

 

อ่านเรื่องเก่าที่ saradham.siamtapco.com

 

 

 

................................
ศิริวรรตน์ สุวรรณฉวี
บ.  สยามแท็ปโก้  จก.
มือถือ 082-6246962,
          085-6164446