|
Elcevap:
Eğer insan yalnız bir kalbden ibaret olsaydı, bütün mâsivâyı terk, hattâ
esmâ ve sıfâtı dahi bırakmak, yalnız Cenâb-ı Hakkın zâtına rapt-ı kalb
etmek lâzım gelirdi. Fakat insanın akıl, ruh, sır, nefis gibi, pek çok
vazifedar letâifi ve hasseleri vardır. İnsan-ı kâmil odur ki, bütün o
letâifi, kendilerine mahsus ayrı ayrı tarik-i ubûdiyette hakikat cânibine
sevk etmekle, Sahâbe gibi geniş bir dairede, zengin bir surette, kalb bir
kumandan gibi, letâif askerleriyle kahramanâne maksada yürüsün. Yoksa,
kalb, yalnız kendini kurtarmak için askerini bırakıp tek başıyla gitmek,
medar-ı iftihar değil, belki netice-i ıztırardır.
Dördüncü
sual: Sahâbelere karşı iddia-yı rüçhan nereden çıkıyor? Kim çıkarıyor?
Şu zamanda bu meseleyi medar-ı bahs etmek nedendir? Hem müçtehidîn-i izâma
karşı müsâvat dâvâ etmek neden ileri geliyor?
Elcevap: Şu
meseleyi söyleyen iki kısımdır.
Bir kısmı, sâfi ehl-i diyanet ve
ehl-i ilimdir ki, bazı ehâdisi görmüşler; şu zamanda ehl-i takvâ ve
salâhati teşvik ve terğib için öyle mebhaslar açıyorlar. Bu kısma karşı
sözümüz yok. Zaten onlar azdırlar; çabuk da intibaha
gelirler.
Diğer kısım ise, gayet müthiş, mağrur insanlardır ki,
mezhepsizliklerini, müçtehidîn-i izâma müsâvat dâvâsı altında neşretmek
istiyorlar ve dinsizliklerini, Sahâbeye karşı müsâvat dâvâsı altında icra
etmek istiyorlar. Çünkü, evvelen, o ehl-i dalâlet, sefâhete girmiş,
sefâhete tiryaki olmuş. Sefâhete mâni olan tekâlif-i şer’iyeyi yapamıyor.
Kendine bir bahane bulmak için der ki:
“Şu mesâil,
içtihadiyedirler. O mesâilde mezhepler birbirine muhalif gidiyor. Hem
onlar da bizim gibi insanlardır; hata edebilirler. Öyle ise biz de onlar
gibi içtihad ederiz, istediğimiz gibi ibadetimizi yaparız. Onlara tâbi
olmaya ne mecburiyetimiz var?”
|
Lügatler :
cânib : yön, taraf
Cenâb-ı Hak : Hakkın ta
kendisi olan şeref ve yücelik sahibi Allah
ehâdis : hadisler;
Peygamberimize ait söz, emir veya davranışlar
ehl-i dalâlet :
doğru ve hak yoldan sapmış, inançsız kimseler
ehl-i diyanet :
dindar insanlar
ehl-i ilim : ilim ehli, âlimler
ehl-i
takvâ ve salâhat : Allah’tan korkup emir ve yasaklarına titizlikle
uyan ve dindarlıkta çok ileri olan kimseler
esmâ : Allah’ın
isimleri
fahr : övünme
hakikat :
gerçek
hakikî : gerçek
hasse : hisler,
duygular
icra : yürütme, yapma
içtihad : dinen kesin
olarak belirtilmeyen bir konuda Kur’ân ve hadisten hüküm
çıkarma
içtihadiye : içtihatla ilgili
iddia-yı rüçhan
: üstünlük iddiası
insan-ı kâmil : olgun, kemâl sahibi
insan
intibah : uyanış
kemâlât-ı insaniye : insana ait
mükemmellikler, üstünlükler
marifetullah : Allah’ı tanıma ve
bilme
mâsivâ : Allah’ın dışındaki herşey
mebhas :
bahis, konu
medar-ı bahs : sözkonusu
medar-ı iftihar :
övünme sebebi
mesâil : meseleler
muhalif : zıt,
aykırı
müçtehidîn-i izâm : büyük müçtehidler
müsâvat :
eşitlik, denklik
neşretmek : yaymak
netice-i ıztırar :
çaresizliğin sonucu
rapt-ı kalb : kalben bağlanma
sâfi
: saf, hâlis, temiz
Sahâbe : Peygamberimizi (a.s.m.) dünya
gözüyle görüp onun yolundan giden Müslümanlar
sefâhet : zevk,
eğlence ve yasak şeylere düşkünlük; beyinsizce davranış
suret :
şekil
tâbi olma : uyma
tarik-i ubûdiyet : kulluk
yolu
tekâlif-i şer’iye : şeriatın yükümlülükleri, dinin
emirleri
tergib : rağbet uyandırma, isteklendirme
terk-i
mâsivâ : Allah’tan başka herşeyi terketmek
teşvik :
şevklendirme, isteklendirme
tiryaki : tutkun,
bağımlı
ucb : kibir, kendini beğenme
vazifedar :
vazifeli, görevli
|
