|
İKİNCİ VECİH:
Sahâbelerin kurbiyet-i İlâhiye noktasındaki makamlarına velâyet ayağıyla
yetişilmez. Çünkü Cenâb-ı Hak bize akrebdir ve herşeyden daha ziyade
yakındır; biz ise Ondan nihayetsiz uzağız. Onun kurbiyetini kazanmak iki
suretle olur:
Birisi: Akrebiyetin inkişafıyladır ki,
nübüvvetteki kurbiyet ona bakar ve nübüvvet veraseti ve sohbeti cihetiyle
Sahâbeler o sırra mazhardırlar.
İkinci suret: Bu’diyetimiz
noktasında kat’-ı merâtip edip bir derece kurbiyete müşerref olmaktır ki,
ekser seyr ü sülûk-u velâyet ona göre ve seyr-i enfüsî ve seyr-i âfâkî bu
suretle cereyan ediyor.
İşte, birinci suret sırf vehbîdir, kisbî
değil. İncizabdır, cezb-i Rahmânîdir ve mahbubiyettir. Yol kısadır, fakat
çok metin ve çok yüksektir ve çok hâlistir ve gölgesizdir. Diğeri
kisbîdir, uzundur, gölgelidir. Acaip harikaları çok ise de, kıymetçe,
kurbiyetçe evvelkisine yetişemez.
Meselâ, nasıl ki dünkü güne bugün
yetişmek için iki yol var: Birincisi, zamanın cereyanına tâbi olmayarak,
bir kuvvet-i kudsiye ile, fevkazzaman çıkıp, dünü bugün gibi hazır
görmektir. İkincisi, bir sene kat’-ı mesafe edip, dönüp dolaşıp düne
gelmektir. Fakat yine dünü elde tutamıyor; onu bırakıp
gidiyor.
Öyle de, zâhirden hakikate geçmek iki suretledir: Biri,
doğrudan doğruya hakikatin incizabına kapılıp, tarikat berzahına girmeden,
hakikati ayn-ı zâhir içinde bulmaktır. İkincisi, çok merâtipten seyr ü
sülûk suretiyle geçmektir.
Ehl-i velâyet, çendan fenâ-i nefse
muvaffak olurlar, nefs-i emmâreyi öldürürler; yine Sahâbeye
yetişemiyorlar. Çünkü Sahâbelerin nefisleri tezkiye ve tathir
edildiğinden, nefsin mahiyetindeki cihâzât-ı kesire ile ubûdiyetin envâına
ve şükür ve hamdin aksâmına daha ziyade mazhardırlar. Fenâ-i nefisten
sonra ubûdiyet-i evliya besâtet peydâ eder.
|
Lügatler :
acaip : şaşırtıcı,
hayret verici
akrebiyet : çok yakınlık; Cenab-ı Hakkın kula
yakınlığı
aksâm : kısımlar
ayn-ı zâhir : açıklık
içinde, bizzat görünende
berzah : aralık, mesafe
besâtet
peydâ etmek : sadelik, basitlik kazanmak
bu’diyet :
uzaklık
cereyan : akım
cezb-i Rahmânî : Allah
tarafından cezbedilme
cihâzât-ı kesire : birçok cihaz,
duygular
cihet : yön
çendan : gerçi
ehl-i
velâyet : velilik makamında olanlar
ekser :
pekçok
envâ’ : çeşitler, türler
fazilet-i a’mâl :
amellerdeki fazilet, üstünlük
fazilet-i uhreviye : âhirete ait
fazilet, üstünlük
fenâ-i nefs : nefsi eritmek, ona galip
gelmek
kat’-ı merâtip : mertebeleri aşma
kat-ı mesafe
etmek : mesafe kat etmek, yol almak
kisbî : çalışarak elde
edilen
kurbiyet : yakınlık; kulun Cenab-ı Hakka
yakınlığı
kuvvet-i kudsiye : kutsal bir güç
mahbubiyet
: sevgili olma; Allah’ın muhabbetine erişme
mahiyet : öz
nitelik, içyüz, esas
mazhar : sahip, erişme
merâtip :
mertebeler
metin : sağlam
muvaffak :
başarılı
müşerref olmak : şereflenmek
nefs-i emmâre :
insanı daima kötülüğe, yasak zevk ve isteklere teşvik eden
duygu
nihayetsiz : sonsuz
nübüvvet :
peygamberlik
Sahâbe : Peygamberimizi (a.s.m.) dünya gözüyle
görüp onun yolundan giden Müslümanlar
sevab-ı ef’âl :
fiillerdeki sevap
suret : şekil, biçim
tâbi olmak :
uymak
tarikat : mânevî ilerlemeye götüren yol
tathir
edilme : temizlenme
tezkiye : arındırma,
temizleme
ubûdiyet : kulluk
ubûdiyet-i evliya :
velilerin ibadeti, kulluğu
vecih : yön, tarz
vehbî :
Allah vergisi, ikramı
veraset : varislik,
mirasçılık
zâhir : görünüş, dış yüz
ziyade : fazla,
çok
|
