|
İKİNCİ SEBEP(DEVAMI)
Evet,
Kur’ân-ı Hakîmin envârıyla hasıl olan o inkılâb-ı azîm-i içtimaîde ezdad
birbirinden çıkıp ayrılırken, şerler bütün tevâbiiyle, zulümâtıyla ve
teferruâtıyla; ve hayır ve kemâlât bütün envârıyla ve netâiciyle karşı
karşıya gelip, bir vaziyette, müheyyiç bir zamanda, her zikir ve tesbih,
bütün mânâsının tabakatını turfanda ve taravetli ve taze ve genç bir
surette ifade ettiği gibi, o inkılâb-ı azîmin tarrakası altında olan
insanların bütün hissiyâtını, letâif-i mâneviyesini uyandırmış.
Hattâ,
vehim ve hayal ve sır gibi duygular hüşyar ve müteyakkız bir surette, o
zikir, o tesbihlerdeki müteaddit mânâları kendi zevklerine göre alır,
emer. İşte, şu hikmete binaen, bütün hissiyatları uyanık ve letâifleri
hüşyar olan Sahâbeler, envâr-ı imaniye ve tesbihiyeyi câmi’ olan kelimât-ı
mübarekeyi dedikleri vakit, kelimenin bütün mânâsıyla söyler ve bütün
letâifiyle hisse alırlardı.
Halbuki, o infilâk ve inkılâptan sonra, git
gide letâif uykuya ve havâs o hakaik noktasında gaflete düşüp, o kelimât-ı
mübareke, meyveler gibi, git gide ülfet perdesiyle letafetini ve
taravetini kaybeder. Adeta, sathîlik havasıyla kuruyor gibi, az bir yaşlık
kalıyor ki, kuvvetli, tefekkürî bir ameliyatla ancak evvelki hali iade
edilebilir. İşte, bundandır ki, kırk dakikada bir Sahâbenin kazandığı
fazilete ve makama kırk günde, hattâ kırk senede başkası ancak
yetişebilir.
ÜÇÜNCÜ
SEBEP
On İkinci ve Yirmi Dördüncü ve Yirmi Beşinci Sözlerde ispat
edildiği gibi, nübüvvetin velâyete nisbeti, güneşin ayn-ı zâtı ile,
âyinelerde görülen güneşin misali gibidir. İşte, daire-i nübüvvet, daire-i
velâyetten ne kadar yüksek ise, daire-i nübüvvetin hademeleri ve o güneşin
yıldızları olan Sahâbeler dahi, daire-i velâyetteki sulehaya o derece
tefevvuku olmak lâzım geliyor. Hattâ, velâyet-i kübrâ olan veraset-i
nübüvvet ve sıddıkıyet ki Sahâbelerin velâyetidir bir velî kazansa, yine
saff-ı evvel olan Sahâbelerin makamına yetişmez. Şu Üçüncü Sebebin
müteaddit vücuhundan Üç Vechini beyan ederiz.
|
Lügatler :
daire-i
nübüvvet : peygamberlik
dairesi
daire-i velâyet : velilik dairesi
envâr :
nurlar
envâr-ı imaniye ve tesbihiye : tesbihat ve imandan
kaynaklanan nurlar
ezdad : zıtlar
fazilet : manevi
değer ve üstünlük
gaflet : umursamazlık, Allah’ın emir ve
yasaklarından habersiz davranma
hademe :
hizmetçi
hakaik : hakikatler, gerçekler
hasıl olan :
ortaya çıkan
havâs : hisler, duygular
hissiyât :
hisler, duygular
hüşyar : uyanık
infilâk :
patlama
inkılâb : değişim, dönüşüm
inkılâb-ı azîm :
büyük değişim
inkılâb-ı azîm-i içtimaî : toplum hayatında
meydana gelen büyük değişim
kelimât-ı mübareke : mübarek
kelimeler
kemâlât : mükemmellikler, kusursuzluklar, üstün
özellikler
Kur’ân-ı Hakîm : her âyet ve sûresinde sayısız hikmet
ve faydalar bulunan Kur’ân
letafet : güzellik,
hoşluk
letâif : lâtifeler, insandaki ince
duygular
letaif-i mâneviye : mânevî lâtifeler, insandaki mânevî
duygular
misal : görüntü, örnek
müheyyiç : heyecan
verici
müteaddit : çeşitli, birçok
müteyakkız :
uyanık, tetikte
netâic : sonuçlar
nisbet : oran,
kıyas
nübüvvet : peygamberlik
Sahâbe : Peygamberimizi
(a.s.m.) dünya gözüyle görüp onun yolundan giden
Müslümanlar
sathî : yüzeysel
suleha : dinin emir ve
yasaklarına uygun hareket eden sâlih kimseler
suret : şekil,
biçim
şer : kötülük, fenalık
tabakat : tabakalar,
dereceler
taravet : tazelik
tarraka :
gümbürtü
tefekkürî : etraflıca ve derinlemesine düşünmeye
ait
teferruât : ayrıntılar
tefevvuk :
üstünlük
tesbih : Allah’ı her türlü kusurdan yüce tutarak şanına
layık ifadelerle anma
tevâbi : bağlı olanlar,
uyanlar
|
