30 maja Światowy Dzień Demokracji.

[jendrysz]

Sejm Radomski w dniu 30 maja 1505 po raz pierwszy w historii ludzkości
wprowadził podstawę demokracji w oparciu o zasadę "nic o nas bez nas"
uchwalając Konstytucję Radomską (Nihil Novi sine communi consensu, łac.
„nic nowego bez zgody ogółu”).
Drugorzędne jest to jakie konkretne prawo wprowadzała ta Konstytucja i
Sejm Radomski (Statut Łaskiego), najważniejsze jest tu przyjęcie zasady,
która przewodzi tej Konstytucji "nic o nas bez nas".
Dodatkowo wzmocniona przez króla zapisem: „Gdybyśmy cokolwiek przeciw
wolnościom, przywilejom, swobodom i prawom Królestwa uczynili, uznajemy
to ipso facto (łac. tym samym) za nieważne i żadne.”.
Ta Konstytucja jest rewolucyjną zmianą i to bez rozlewu krwi.
W 1505 roku zaczęła się epoka nowożytna w dziejach Polski i w dziejach
świata.
Wcześniejsze demokracje były demokracjami pewnych niewielkich grup jako
rozwinięcie demokracji plemiennej, czy bezpośredniej i przystosowane
były do tych niewielkich grup.
Dopiero za panowania króla Aleksandra Jagiellończyka doszło do
fundamentalnej zmiany, który postanowił podzielić się władzą dając ją
masom szlacheckim i mieszczańskim.
W dniu 30 maja 1505 roku po dwumiesięcznych obradach ogłoszono piękną
ideę "nic o nas bez nas" i przez następne stulecie ją wprowadzano,
wprowadzano ją nie tylko w Rzeczpospolitej, ale i w Ameryce, gdzie
Polacy w 1619 roku w Jamestown zmusili pierwszym strajkiem politycznym
do przyznania wszystkim osadnikom takich samych praw, właśnie zgodnie z
zasadą "nic o nas bez nas".
W Polsce w praktyce po roku 1505 jeszcze upłynęły trzy dziesięciolecia
zanim obywatele poprzez posłów zaczęli realnie współdecydować.
Niestety z czasem "bez zgody ogółu" przekształcono w niebezpieczne
"Liberum veto" i któremu po prawie 150 latach umożliwiono zdalnie
(poprzez zgłoszenie nie na sejmie, tylko w dowolnym grodzie i pozwalając
na nieobecność) blokowanie obrad. Czyli (jako udział w zbiorowości)
prawo do sprzeciwu zamieniono (fundamentalna zmiana) na bezterminowy
zakaz blokujący wszystko.
Zamieniono zasadę "nic o nas bez nas" na zasadę (podstępna arystokracja)
"nic o mnie beze mnie" - cel zbiorowy zamieniono na cel jednostkowy.
Wcześniej poseł blokujący musiał być i uczestniczyć w ustaleniach, które
w końcu przyjmowano, ale po (fundamentalnej) zmianie procedur właśnie
zgoda na nieobecność uniemożliwiała jakiekolwiek ustalenia i wprowadzała
bezradność decydujących.
W taki podstępny sposób (zablokować i uciec) arystokracja pozbywała się
zalążka demokracji.
Nie tylko rozbiory i arystokracja skutecznie niszczyła demokrację, do
tego przysłużyła się i Konstytucja 3 Maja likwidując "Liberum veto",
rozbijając ją "trójpodziałem władzy" i aneksem wykluczając z życia
obywatelskiego nawet szlachtę bez ziemi tzw. gołotę, bo podatni na
przekupstwo.
W przeciwieństwie do wielu innych demokracji Demokracja Radomska nie
przekształciła się w dyktaturę i nie zakończyła się pogromami. Przegrała
w Polsce, bo wyprzedzała ówczesne czasy i miała wielu przeciwników, ale
dała Cywilizacji nowy impuls.
W demokracji kluczowa jest możliwość uczestniczenia w podejmowaniu
decyzji wszystkich zainteresowanych i to gwarantuje zasada "nic o nas
bez nas".
Dlatego przyjęcie tej zasady 30 maja 1505 roku jest największym
wydarzeniem w historii świata, historii cywilizacji.
30 maja powinien być nie tylko świętem Rzeczpospolitej, ale również
Światowym Dniem Demokracji.


jendrysz