Etymologia słowa Wisła - propozycja
dK
etymologii nazwy naszej najdłuższej rzeki.
Nazwa jest przedsłowiańska.
Już w I w występuje na mapach jako Vistula,
a u Pliniusza Drugiego jako Vistla. Czyli na długo przed
pojawieniem się słowian w tych okolicach.
Cytat z Pliniusza:
"quidam haec habitari ad Vistlam usque fluvium a Sarmatis, Venedis..."
i w innym miejscu
"amnes clari in oceanum defluunt Guthalus,
Visculus sive Vistla, Albis, Visurgis, .."
Czyli raz "Vistlam" drugi raz "Visculus albo Vistla"
Z zestawu proponowanych antycznych nazw Wisły najbliższą rzeczywistej,
a moze i zapisanej w prawidłowej transkrypcji jest Vistla.
Pozostałe jak Vistula, Visculus, Vistillus, Visula
są zlatynizowanymi formami, upraszczającymi wymowę łacińską.
Rzymianom ciężko wypowiadało się zbitkę
-stl-stąd dodano u otrzymując przypadkiem łacińską końcówkę
zdrabniającą -ula.
A że taka końcówka wskazywała na żeńskie pochodzenie,
co nie przystoiło rzekom, dorobiono
jeszcze męske formy Vistillus i Visculus. Niektórzy twierdzą że ta
ostatnia jest latynizacją bałtyjskiej formy nazwy rzeki,
gdyż tamci nie uwielbiali zbitki -tl- zamieniając ją na -kl-.
Wróćmy jednak do "Vistla" i mojej propozycji
Vistla jest połączeniem dwóch elementów
Vi - stla.
Vi- w dalszym ciągu pochodzi od PIE (*vei-<*awe- ) - płynąca woda (rzeka)
stla to natomiast róznież pochodzące od Pie (*stla) co oznacza rozpostarta,
rozlana.
Wychodziłoby z tego, ze Vistla - a wcześniej *vei-stla to
woda-rozlana, woda-rozpostarta, woda-szeroka.
Ostatnie znaczenie może wzmocnić to, że dla *stla proponuje
się nostratyczny poprzednik *cVlV - szeroki
No i rzeczywiście Wisła rzeką szeroką jest.
A piszę o tym, bo nie znalazłem do tej pory
właśnie takiego wyjaśnienia dla Wisły, ale może źle szukałem...
Pozdrawiam
dK
dK
Użytkownik "dK" <ca...@wp.pl> napisał w wiadomości
news:g6l44b$d2j$1...@nemesis.news.neostrada.pl...
> Pozostałe jak Vistula, Visculus, Vistillus, Visula
> są zlatynizowanymi formami, upraszczającymi wymowę łacińską.
> Rzymianom ciężko wypowiadało się zbitkę
> -stl-stąd dodano u otrzymując przypadkiem łacińską końcówkę
> zdrabniającą -ula.
Suplement odnośnie -stl- w łacinie
1. Oczywiście nie oznacza to, że w łacinie nie ma słów
ze zbitklą "stl". Mamy: stlembus, stlis i parę innych.
Ale to tylko wzmacnia tezę albowiem dla Pliniusza,
człowieka światowego, zapis taki był jak najbardziej poprawny,
ale nie koniecznie akceptowalny dla typowego człeka
posługującego się łaciną.
Suplement o ewentualnej literówki.
2. Nie sądze, żeby zapis Vistla mógł być efektem literówki.
a) mamy u Pliniusza taki zapis w dwóch miejscach raz samodzielnie
drugi raz w sąsiedztwie
Visculus. Ten drugi raz "Visculus sive Vistla" można byłoby
interpretować
na wzór piszącego po polsku "Łaba czyli Elba".
b) Pliniusz był moim zdaniem zbyt porządny i drobiazgowy
w swoich notatkach i raczej uważał jak pisał.
Suplement o pochodzeniu Vi-stla
3. Zakładając poprawność pochodzenia słowa Vistula od
połączenia PIE *awe - *stla, to
dałoby to w protogermańskim *wei-sPlo
(gdzie P to nie oczywiście nie P ale PG kontynuant t)
a w praceltyckim .... właśnie *Vi-stla (*e>*i)
dla uzupełnienia w prasłowniańskim
byłoby to *Vestla (gdzie, e to jat)
a raczej *Vestela (z drugim krótkim e)
co doprowadziłoby w polskim
ostatecznie do nazwy "Wiasła" albo "Wieścioła"
doprowadzając do sprzeczności z rzecyzwistością.
A więc krytyczne jest to, by przychodzący
na nasze ziemie słowianie mieli już to "i" a mogli
najprawdopodobniej to zagwarantować celtowie.
pozdrawiam
dK