“Hàng Trung Quốc từ Walmart
đang hủy diệt nước Mỹ”
Nhạc sĩ Tuấn Khanh - 2016-01-28
Đầu năm 2016 này, tập đoàn bán lẻ
Walmart của Mỹ công bố cho biết họ đóng cửa đến 154 điểm buôn bán trên toàn nước
Mỹ. Nếu tính luôn từ năm 2010 đến này, đã có 269 cửa hàng Walmart đóng cửa trong
tổng số 11.000 cửa hàng của tập đoàn này trên toàn thế giới. Con số nhìn vào thì
không lớn, nhưng các chuyên gia kinh tế đánh giá đó là bước khởi đầu sự sa sút
quan trọng của tập đoàn Walmart.
Việc đóng cửa hàng loạt của tập đoàn
Walmart có nhiều nguyên nhân, nhưng một trong những lý do luôn được người dân Mỹ
quan tâm, đó là làn sóng chỉ trích các hệ thống bán lẻ của Walmart đã tận dụng
nguồn hàng giá rẻ làm từ Trung Quốc, gây thương tổn cho nền kinh tế nước nhà,
cũng như gây thiệt hại cho quyền lợi của hàng trăm ngàn người lao động
Mỹ.
Việc nhập siêu hàng từ Trung Quốc
trong chiến lược tạo giá cạnh tranh tuyệt đối của Walmart thoạt đầu có vẻ như
được người tiêu dùng ủng hộ, thế nhưng dần dần người ta nhận ra rằng, việc bán
hàng giá rẻ đó cũng là một cách hủy diệt quốc gia.
Amy Traub, nhà phân tích chính sách
kinh tế hàng đầu của Mỹ, đã từng tố cáo việc ích kỷ tạo lợi nhuận của các công
ty thích nhập hàng rẻ từ Trung Quốc đang tàn phá ngành công nghiệp Mỹ. Riêng với
Walmart, bà Amy từng nêu bảng phân tích 10 điểm vô cùng nguy hại. Trong đó, đáng
lo ngại nhất là im lặng đẩy mạnh nạn thất nghiệp ở nước Mỹ, lên đến 400,000
người (số liệu 2015), đổi bằng con số 20.000 công nhân Trung Quốc bị bóc lột
bằng giá lao động rẻ mạt. Không chỉ riêng Ưalmart, mà tất cả các công ty, hãng
xưởng đang có khuynh hướng đặt mua hàng giá rẻ từ Trung Quốc đều phải đối diện
với lời chỉ trích nặng nề rằng đã đã khiến một lớp công nhân Mỹ chỉ có thể sống
bằng lương tối thiểu, đói nghèo, và các nhà máy nội địa phải đóng
cửa.
Một cửa hàng Walmart ở California,
ảnh minh họa chụp trước đây. AFP PHOTO.
Trong những ngày ở Mỹ vào năm ngoái,
tôi chứng kiến những nhóm xã hội dân sự đấu tranh quyết liệt cho quyền lợi lao
động và kinh tế của nước Mỹ. Các nhân viên của các hệ thống bán hàng này được
lệnh đi tìm và gỡ bỏ các miếng dán trên các kệ hàng, do các nhà hoạt động xã hội
chia nhau đi gắn vào, hoặc đứng trước cửa các cửa hàng đó, với nội dung rất mạnh
mẽ “Hãy tẩy chay Walmart”, “Đây không phải là nơi có hàng được sản xuất từ nước
Mỹ”, “Hàng Trung Quốc từ Walmart đang hủy diệt nước Mỹ”…
Trong làn sóng ấy, các món hàng được
sản xuất từ Mỹ, lúc này được in nhãn “made in USA” thật to và kiêu hãnh trên sản
phẩm, được mọi người chọn mua như một cách chống lại sự xâm lăng hàng hóa từ
Trung Quốc hoặc như mọt động thái ái quốc. Rõ ràng là ở một nơi có ý thức, ngay
cả việc được hưởng thụ hàng hoá giá rẻ, người ta cũng phải giật mình và hỏi rằng
“rồi công nhân mình sẽ sống ra sao?”
“Hãy trả lại một Việt
Nam!”
Người của mình rồi sẽ sống ra sao?
Đó là câu hỏi như đang bị lãng quên.
Những mùa hoa trái, nuôi giữ của
Việt Nam hàng năm cứ luôn bị hụt hẫng do thương lái Trung Quốc hứa hẹn rồi biến
mất trong một chuỗi kế hoạch độc ác. Nông dân ngồi khóc ròng trên vệ đường,
người trồng trọt đổ bỏ và cho heo, bò ăn để đỡ xót của vẫn diễn ra hàng năm. Vẫn
chưa thấy một quan chức nào đủ dũng khí đập bàn và quát lên rằng “rồi nông dân
mình sẽ sống ra sao?”
Những mùa hoa trái, nuôi giữ
của Việt Nam hàng năm cứ luôn bị hụt hẫng do thương lái Trung Quốc
hứa hẹn rồi biến mất trong
một chuỗi kế hoạch độc ác. (Ảnh minh họa)
Sự lệ thuộc vào nền kinh tế Trung
Quốc bởi lòng tham và dốt nát về nội lực quốc gia đang giết mòn đất nước. Cứ
nhìn vào số nhập siêu của Việt Nam đối với hàng Trung Quốc mà kinh sợ: Phó giám
đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại – tiến sĩ Lê Quốc Phương cho
hay con số nhập siêu không ngừng tăng qua các năm, từ khoảng 200 triệu USD năm
2001 lên đến 28,9 tỉ USD vào năm 2014, tức tăng 144 lần. Năm 2015, con số còn
cao hơn nữa.
Hiện tại ở Việt Nam, các công ty
lớn, vỗ ngực tự xưng là thành đạt là “made in Vietnam” như Tôn Hoa Sen, Number
One (Tân Hiệp Phát)… rồi mới đây là Trà Ô long Tea + Plus của Pepsi cũng đều lệ
thuộc nặng nề vào nguồn hàng của Trung Quốc. Tiến sĩ Lê Quốc Phương cho biết
trong 94 ngành nghề của Việt Nam, đã có tới 40 ngành chết dính với nguồn từ
Trung Quốc. Đó là chưa nói đến độ kém chất lượng của thương phẩm, các sản phẩm
độc hại của Trung Quốc đang bủa vây người Việt như một cuộc hủy diệt im lặng,
cũng không thấy ai có đủ một trái tim Việt Nam thương giống nòi mà kêu gọi “rồi
người Việt mình sẽ sống ra sao?”
Nhưng bên cạnh đó, mọi người dân
Việt Nam cũng cần phải tự hỏi: Hàng Trung Quốc dễ dàng nhập vậy, đem lại nhiều
vấn nạn như vậy, mà nhiều năm, sao lắm cơ quan hải quan, kiểm tra tốn kém tiền
thuế dân, vẫn “ra vẻ” bất lực. Hơn 300 tấn hoa quả độc hại của Trung Quốc mà từ
năm 2014, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản của Việt Nam gửi công
văn sang Bắc Kinh, đòi Cục An toàn thực phẩm xuất nhập khẩu Trung Quốc trả lời
vì sao cố ý nhập vào Việt Nam, đến 2016 vẫn không thấy hồi âm. Vì sao? Vì cơ
quan đồng cấp của Bắc Kinh coi thường Việt Nam, hay vì có quá nhiều uẩn khúc ở
cửa khẩu khiến mọi thứ phải im lặng? Loại im lặng mà tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hiếu
của trường Đại học Việt Đức từng nói rằng loại hàng nhập khẩu từ Trung Quốc chỉ
có giá 1 đồng, nhưng nhờ đút lót 3 đồng nên cái gì cũng trôi.
Cái gì cũng trôi, số phận con người,
nội lực của một quốc gia cũng trôi đi.
Đã từng có các bài báo, các lời kêu
gọi người Việt hãy mua hàng giúp nhau, cứu nhau và những lúc xốn xang, khốn khó.
Giữa những lúc thương lái Trung Quốc cười gằn và biến mất, để lại một thị trường
của những nong dân Việt nghèo và cả tin đầy những hoảng loạn. Nhưng người Việt
tự mình khong thể gồng gánh nhau, níu nhau sống mà thiếu một chính sách quyết
liệt với anh “bạn vàng”, mà vốn lâu nay các quan chức có trách nhiệm vẫn vẫn hô
hoán với màu sắc sân khấu.
Tết Bính Thân này, hàng Trung Quốc
lại ngập các cửa khẩu Việt Nam. Những tiếng lo lắng lại bật lên ở nhiều nơi.
Những trái dưa hấu, những quà bánh, những cành hoa đẫm mồ hôi người nông dân
nghèo Việt Nam lại phải gồng gánh trận đấu không cân sức: hàng giá rẻ và sự tiếp
tay của trục ác hám lợi, quên cả đất nước mình. Những mùa Tết mà nông dân buồn
thiu chở đầy thuyền hoa Tết ế ẩm trở lại quê, những hàng trái cây bán thảo bán
đổ để lấy chút tiền vốn… có thể sẽ tái hiện lại ở năm nay. Thật xót xa. Tôi bỗng
lại nhớ những tấm băng-rôn mà những người lao động Mỹ căng trên các ngã đường
vào Walmart: “Bring our America Back” (Hãy trả lại nước Mỹ của chúng tôi). Mùa
xuân này, tôi cũng muốn giăng một biểu ngữ như vậy, “Hãy trả lại một Việt Nam!”,
một Việt Nam của tôi!
Nhạc sĩ Tuấn Khanh,
viết từ Sài Gòn
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~