نیازمند توجه دوباره: استاندارد 6219 مهمتر از 9147 است

[Amir Farsi]

با سلام.

همه شما میدانید که هم اکنون در نسخه‌های جدید ویندوز(از نسخه 8 به بعد)، صفحه کلید استاندارد فارسی با چیدمان استاندارد گنجانده شده است. اما مشکلی که وجود دارد این است که بسیاری از کاربران به دلیل اینکه به چیدمتن صفحه کلید مایکروسافت عادت کرده اند، اقدام به حذف چیدمان استاندارد و نصب چیدمتن قبلی میکنند.

مضاف بر این، هنوز صفحه کلیدهای سخت افزاری موجود در بازار از چیدمان استاندارد تبعیت نمیکنند.

در واقع به نظر میرسد هرچند ممکن است نتوان یک چیدمان مشخص را به عنوان استاندارد به کاربران تحمیل نمود و موضوع چیدمان صفحه کلید موضوعی سلیقه ای و مبتنی بر نیاز هر کاربر میتواند متفاوت باشد. همانطور که در کیبرد انگلیسی هم چیدمانهای مختلفی مثل Dvorak و Colemak و... معرفی شده اند. هرچند که چیدمان QWERTY استاندارد غالب شده است، اما ممکن است کاربرانی تمایل به استفاده از چیدمان دیگری داشته باشند.

خوب در مورد زبان فارسی هم استاندارد 9147 مانند چیدمان کیبرد QWERTY یک استاندارد برای چیدمان خواهد بود، اما نمیتوان چیدمان مد نظر استاندارد 9147 را به کاربر تحمیل نمود.

اما نکته‌ای که وجود دارد این است که در کیبردهای انگلیسی صرف نظر نوع چیدمان صفحه کلید، همیشه باز فشردن دکمه مثلا v دقیقا همان کاراکتر v انگلیسی وارد میشود و نه v آلمانی.

اما مشکل کیبردهای فارسی این است که تا قبل از استاندارد 9147 ممکن بود کاربر حرف ک را روی صفحه کلید بزند ولی در عمل ک عربی وارد شود. برای حل این مشکل استاندارد ملی ایران به شماره 6219 تدوین شد. عنوان این استاندارد این است: تبادل و شیوه نمایش اطلاعات فارسی بر اساس یونیکد. بله همانطور که میدانید هر حرف در هر زبانی در یونیکد شناسه‌ای یکتا دارد. اگر زمانی که کاربر حرف ک را وارد میکند دقیقا کد یونیکد ک فارسی و نه عربی وارد شود، مهم نخواهد بود که محل کلید ک کجا است. مشخص است که این استاندارد حتی در صفحه کلید قدیمی مایکروسافت(موجود در ویندوز xp و پس از آن) نیز قابل پیاده سازی است و بدون اینکه کاربر متوجه تغییر صفحه کلید شود، تضمین میکند تا اطلاعات فارسی به درستی وارد رایانه شوند.

با توجه به موارد ذکر شده به نظر میرسد ما باید ضمن پیگیری پیاده سازی استاندارد 9147 در چیدمان موجود در صفحه کلید سیستم عامل‌های مختلف، پیگیر اجرا و اعمال استاندارد مهمتر 6219 در همه صفحه چیدمان‌ها ابخصوص چیدمان قدیمی مایکروسافت باشیم.

همچنین با توجه به اینکه هیچ استانداردی برای چیدمان صفحه کلید موبایل و تبلت وجود ندارد، باید تا زمان تدوین استاندارد لازم برای این موضوع حداقل پیگیر درست بودن نویسه ها و کدهای یونیکد صفحه کلید موبایل و تبلت بر اساس استاندارد 6219 باشیم. البته به همراه اعمال کاراکتر zwnj به عنوان مشخصه مهم صفحه کلید فارسی.

از دوستان خواهشمندم در صورتی که میتوانند، بررسی کنند که آیا صفحه کلید قدیمی مایکروسافت ملزومات استاندارد 6219 را رعایت میکند؟

با تشکر.

[Amir Farsi]

در جهت تکمیل توضیحات قبلی باید ذکر کنم که استاندارد 6219 نسخه قبلی و باطل شده استاندارد 9147 نیست. بلکه استاندارد 2901 نسخه قبلی استاندارد 9147 است.

 

به بیان ساده تر: استانداردهای 2901 و 9147 تنها ناظر بر چیدمان کلیدهای صفحه کلید هستند و اینکه محل قرار گیری هریک از حروف در کجای صفحه کلید باشد. این موضوعی سلیقه ای است و کاربر ممکن است خواهان استفاده از چیدمان استاندارد حروف نباشد.

اما استاندارد 6219 که در اینجا مهمتر از 9147 و 2901 قلمداد شده، ناظر بر درست بودن کد یونیکد معادل هر حرف فارسی و علامتهای مربوط به زبان فارسی فارغ از مکان قرار گیری آنها بر روی صفحه کلید است. این موضوع سلیقه‌ای نیست و باید همیشه بر طبق استاندارد باشد تا هیچ وقت ی فارسی با ی عربی جاگزین نشود.

البته استاندارد 9147 که به چیدمان کلیدها میپردازد، از محتویات استاندارد 6219 نیز برای درست بودن کد یونیکد معادل هر نویسه(حرف) فارسی بهره میبرد، اما باعث ابطال استاندارد 6219 و نسخه جدیدتر 6219 نیست.

به عبارتی دیگر 9147 از استاندارد 6219 به عنوان یک زیرساخت استفاده میکند.

امیدوارم توضیحات اضافه، در جهت تبیین بهتر مطالب پست قبلی راهگشا باشد.

 

[Saleh Souzanchi]

از دوستان خواهشمندم در صورتی که میتوانند، بررسی کنند که آیا صفحه کلید قدیمی مایکروسافت ملزومات استاندارد 6219 را رعایت میکند؟

خیر در تمامی ویمدوز‌ها به غیر از ویندوز ۸.۱ به بالا  کیبورد فارسی، با شناسه‌های عربی استفاده می‌شود.
 

اما نکته‌ای که وجود دارد این است که در کیبردهای انگلیسی صرف نظر نوع چیدمان صفحه کلید، همیشه باز فشردن دکمه مثلا v دقیقا همان کاراکتر v انگلیسی وارد میشود و نه v آلمانی.

ازآنجا که در لینوکس و مک چیدمان کیبورد  بر اساس 9147 می‌باشد. بهتر است فقط از یک نوع چیدمان استفاده و تبلیغ شود. البته فقط برای کاربران ویندوز.
متاسفانه در ویندوز ۱۰ علاوه بر اینکه کیبورد استاندارد یعنی 9147 را پشتیبانی می‌کند اما به صورت دیفالت همان کیبورد اشتباه را برای کاربر نصب می‌کند.