Συγχωροχάρτια από τη Γάζα: Το Ευαγγέλιο της υποκρισίας Από το mea culpa στο free Palestine

[Konstantinos Theodoropoulos]

https://www.facebook.com/share/p/1MNU9TPxgM/?mibextid=wwXIfr Συγχωροχάρτια από τη Γάζα: Το Ευαγγέλιο της υποκρισίας

Από το mea culpa στο free Palestine

*

Η Δύση, που κάποτε όριζε την ενοχή της μέσα από θεολογικούς καθαρμούς, φαίνεται πως βρήκε τη νέα της θρησκοπληξία: τον ακτιβισμό. Οι νέοι μεταρρυθμιστές δεν κρατούν σταυρούς αλλά πανό και κεφίγιε, δεν λιθοβολούν αιρετικούς αλλά «σιωνιστές» και Εβραίους, και δεν εξαγοράζουν τη σωτηρία τους με νομίσματα στο παγκάρι, αλλά με δωρεές σε ΜΚΟ και με ποστ στο Instagram. Έτσι γεννήθηκε η ηθική οικονομία της εξαγοράς, μια πολιτιστική αγορά όπου η συνείδηση γίνεται προϊόν, η ενοχή κεφάλαιο, και η υποκρισία επιδοτείται με δολάρια και ευρώ της Δύσης.

Σήμερα, κάθε εκατομμυριούχος που θέλει να αποδείξει πως είναι με το καλό και το δίκαιο δεν χρειάζεται να αλλάξει τίποτα στη ζωή του· αρκεί να υπογράψει μια επιταγή για τη Global Sumud Xeftilla «για τη Γάζα», να αναρτήσει μια σημαία της Παλαιστίνης και να χρηματοδοτήσει έναν οργανισμό που μιλά για «αποικιοκρατία» με αμερικανικό κινητό iPhone και ιρανική μουλάδικη ρητορική. Οι ίδιοι που επενδύουν στην Exxon ή απολαμβάνουν τα προνόμια της Silicon Valley, μιλούν για «αντίσταση» και «αντιρατσισμό», εξισώνοντας τον ισραηλινό στρατιώτη με τον μουλά που εκτελεί ομοφυλόφιλους, την τεχνολογία με την τυραννία και τη δημοκρατία με την αποικιοκρατία.

Η Γάζα έχει μετατραπεί σε θεολογικό χρηματιστήριο: κάθε δήλωση «αντισιωνισμού» ανεβάζει την ηθική σου μετοχή, κάθε φωτογραφία από συντρίμμια λειτουργεί ως πιστοποιητικό μετανοίας. Οι προνομιούχοι της Οξφόρδης και της Νέας Υόρκης αγοράζουν, με ένα «Free Palestine» στο προφίλ τους, την ψευδαίσθηση ότι ξεπλένουν τα αμαρτήματα της Δύσης – χωρίς να θίγουν ούτε σπιθαμή της ευμάρειας που τους τα εξασφάλισε.

Η Hamas και οι μουλάδες του Ιράν αντιλαμβάνονται άψογα αυτό το νέο ευαγγέλιο της ενοχής. Παίζουν τον ρόλο των «αγίων του περιθωρίου» που πουλούν συγχωροχάρτια στους αποικιοκράτες. Προσφέρουν ηθική εξαγορά με το αντίτιμο της σιωπής για τα δικά τους εγκλήματα. Έτσι, ο Δυτικός διανοούμενος ή καλλιτέχνης που νιώθει αμήχανα με τη λέξη ισχύς, βρίσκει στο πρόσωπο του ισλαμιστή έναν νέο «επαναστάτη»: τον Άλλο που εξαγνίζει το Εγώ του.

Πρόκειται για μια νέα μορφή μετα-αποικιακής εμπορικής και θεαματικής σχέσης. Όπως άλλοτε η Ευρώπη αγόραζε κακάο και διαμάντια από τις αποικίες, έτσι σήμερα αγοράζει «ηθική καθαρότητα» από τη Μέση Ανατολή. Η διαφορά είναι πως η συναλλαγή δεν παράγει πλούτο και δεν σωρεύει αξία αλλά ψευδαίσθηση. Οι «αντιρατσιστές» του Χάρβαρντ δεν σώζουν κανέναν Παλαιστίνιο, όπως δεν έσωσαν κανέναν Αιγύπτιο και Σύρο στην επίθεση που δέχτηκε το Ισραήλ το 1973· απλώς επενδύουν σε μια ρητορική που τους απαλλάσσει από το δυσάρεστο καθήκον να υπερασπιστούν τον ορθολογισμό και τη δημοκρατία.

Η νέα ηθική οικονομία δεν επιθυμεί την αρετή αλλά το θέαμα. Όσο πιο επιθετικά καταγγείλεις το «ισραηλινό απαρτχάιντ», τόσο πιο ακριβή γίνεται η ηθική σου μετοχή στα κοινωνικά δίκτυα. Όσο πιο χυδαία η αντιδυτική σου ρητορική, τόσο πιο σίγουρα θα σε φιλοξενήσουν και θα σε χρηματοδοτήσουν τα δυτικά πανεπιστήμια που ζουν από τις δωρεές των ίδιων εταιρειών που «καταγγέλλεις». Είναι ένας κυκλικός μηχανισμός καθαρμού, όπου η Δύση εξαγοράζει από τους εχθρούς της το δικαίωμα να συνεχίσει να υπάρχει.

Στο βάθος, όμως, αυτό που αποκαλείται «αντισιωνισμός» δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας νέος ευρωπαϊκός ευσεβισμός, μια κοσμική μετάφραση της παλιάς χριστιανικής ενοχής. Οι ίδιοι που χθες έλεγαν «mea culpa» τώρα φωνάζουν «from the river to the sea». Η λογική δεν έχει θέση εδώ· μόνο η τελετουργία. Το Ιράν και η Hamas γίνονται οι πρωθιερείς μιας νέας Μετανοίας, οι Δυτικοί πλούσιοι γίνονται οι πιστοί, και οι Εβραίοι —όπως πάντα— γίνονται το αναγκαίο θύμα που καθαγιάζει τη συλλογική σωτηρία.

Η «ηθική οικονομία της εξαγοράς» είναι, εντέλει, ο καθρέφτης μιας κουλτούρας που δεν πιστεύει πια στη λύτρωση αλλά μόνο στην εξαγορά της. Και, όπως σε κάθε εξαγορά, τα ψευτοπαλληκαριλίκια, τα hashtag και οι κραυγές δεν είναι τίποτα άλλο παρά διαφημιστικά σποτ μιας συλλογικής υποκρισίας με θεολογική σφραγίδα. Όμως, αν ο Αλλάχ είναι μεγάλος, ο Τσαχάλ είναι μεγαλύτερος!

Κώστας στάλθηκε από το iPhone μου