Benzeşen ayetler devam ediyor

[Akif Eyler]

Günlük okumalarımda hemen her gün benzeşen ayetlerle karşılaşıyorum. Bu mail grubunda ve WhatsApp kanalında göstermeye devam ediyorum, belki bir hayra yol açar...

Yaklaşık 500 yıl arayla yaşamış iki nebinin gençliği:

https://okuyun.github.io/Kuran/#b=wlmA%20blg
İlk ayet Hz Yusuf, ikinci Hz Musa hakkında, 9 kelime ortak:
"Yetişkinlik çağına ulaşınca, ona hüküm ve ilim vermiştik; güzel davrananları böyle ödüllendiririz"

İşaretsiz kelime vestevâ (olgunlaştı) sadece Hz Musa için kullanılmış. Hiçbir kıraat imamı bu kelimeyi unutmamış, ya da diğer ayete hata ile eklememiş.

__Akif Eyler__

[Akif Eyler]

Hz Yusuf ve Hz Musa'nın bir benzerliği daha var:

https://okuyun.github.io/Kuran/#b=ynfEnA Aw
Kuyudan çıkarılan çocuk Yusuf'u satın alan Mısır azizi ve Nil nehrinde bebek Musa'yı bulan Hz Asiye eşlerine aynı kelimelerle hitap ediyor:
"Bize faydalı olabilir, ya da evlat ediniriz"

Benzerliği gösteren Selçuk İdrisoğlu'na teşekkürler.

[Akif Eyler]

https://okuyun.github.io/Kuran/#b=b$rA%20byn

Üç ayette aynı ifadeyi okuyoruz:
"Rahmetinin önünde müjdeci olarak rüzgarları gönderen"
İkinci ayette fiilin zamanı farklı, anlamı aynı.

İki ayette haber veriyor, üçüncüde soru haline dönüyor ve 

Neml suresinde 5 kere tekrar eden soru ile devam ediyor.
"Allah'ın yanında başka bir tanrı mı?"

Benzerliği gösteren Ercan Hocamıza teşekkürler.

__MAE

[Akif Eyler]

Resimde belâ kelimesinin üç farklı yazılışını ve iki anlamını gösterdim.

"sınav" anlamıyla 6 kere geçiyor, iki farklı imlâ ile:
https://okuyun.github.io/Kuran/#b=blA'

 

"evet" anlamıyla 27 kere geçiyor, gösterilen qâlû belâ ayeti en meşhur:
https://okuyun.github.io/Kuran/#b=blY%20$hd

Farklı sorularla benzeşimi bulduran Ali Demir ve Mustafa Kaçalin Hocalarıma teşekkür ederim

__MAE

[Akif Eyler]

Türkçe anlamıyla belâ kelimesinin geçtiği üç ayette 18 kelime ortak olduğu için, farkları iki kısımda inceleyelim.

https://okuyun.github.io/Kuran/#b=Al%20frEwn%20ysw
Yukarıda gösterdiğim ilk kısımda iki fark var:
* Hepsi "kurtarmak" anlamında üç kelime -- necceynâ, enceynâ, encâ
* Son ayetin başındaki vav birkaç kelime ileri geçmiş

Bu ayetlerin üçü de aynı olayı, aynı şekilde anlatıyor:

sizi Firavun ailesinden kurtardık, size azabın kötüsünü uyguluyor, 

oğullarınızı boğazlıyor, kadınlarınızı sağ bırakıyordu. 

Bunda size Rabbiniz tarafından büyük bir imtihan vardı.

(mealdeki koyu işaretli iki kelimede farklar var)

https://okuyun.github.io/Kuran/#b=tHywn%20nsA

İkinci kısımda farklı kelime şöyle:

yuzebbihûne (boğazlıyordu), yuqattilûne (öldürüyordu)

Örnek olarak 14:6 ayetinde kıraat ya da imla farkına bakalım:

https://corpuscoranicum.org/en/verse-navigator/sura/14/verse/6/variants

https://elktb.net/A/14/6

Bu ayette kıraat ya da imlâ farkı yoktur

__MAE

[Akif Eyler]

İçinde en az 6 nebinin adı geçen 4 ayet var. 

Bunların ikisi yüksek oranda benzeşiyor: 26 kelime ortak

https://okuyun.github.io/Kuran/#b=nA%20bAllh%20wmA

Ayetlerin ilk yarısındaki üç farkı işaretledim:
* qûlû "deyin" ⇒ qul "de"
* ileynâ, ilâ ⇒ 'aleynâ, 'alâ
Kayda değer bir anlam farkı yok. Hiçbir kıraat imamı bunları farklı okumuş mu? Hayır
https://corpuscoranicum.org/en/verse-navigator/sura/3/verse/84/variants
Bu ayette yok ama, yalnız Bakara suresinde ibrâhîm imlası farklı, ibrāhām kıraati makbul.

Ayetlerin devamında yine bir fark var:

https://okuyun.github.io/Kuran/#b=mwsY%20wEysY

2:136'da vemâ ûtiye ifadesi tekrar edilmiş: anlamı değiştirmiyor, vurguluyor.

İki ayet aynı kelimelerle sona eriyor:

lâ nuferriqu beyne ehadin minhum venahnu lehû muslimûn

... onların arasında hiçbir ayrım yapmayız, biz O’na teslim olanlarız

__MAE

[Akif Eyler]

Nebilerin ortak bir özelliği, alay konusu olmaları:

https://okuyun.github.io/Kuran/#b=AlA%20kAnwA%20bh

Üç ayette yedi kelime ortak:
mâ ye-tîhim min rasûlin/nebiyyin illâ kânû bihî yestehziûn
onlara hiçbir elçi/nebi gelmedi ki, onunla alay etmesinler

Farklar:
* ikisinde ve bağlacı var, ortadaki ayette yok
* ikisinde rasûl kelimesi, son ayette nebiy
Ve yine hiçbir kıraat imamı bu farkları birbirine karıştırmamış

__MAE

[SEZGİN ÖZAYTEKİN]

Hafife alınmışlar diyelim. 

iPhone’umdan gönderildi

Akif Eyler <akif....@gmail.com> şunları yazdı (24 Eki 2025 13:48):



Nebilerin ortak bir özelliği, alay konusu olmaları:

<image.png>

https://okuyun.github.io/Kuran/#b=AlA%20kAnwA%20bh

Üç ayette yedi kelime ortak:
mâ ye-tîhim min rasûlin/nebiyyin illâ kânû bihî yestehziûn
onlara hiçbir elçi/nebi gelmedi ki, onunla alay etmesinler

Farklar:
* ikisinde ve bağlacı var, ortadaki ayette yok
* ikisinde rasûl kelimesi, son ayette nebiy
Ve yine hiçbir kıraat imamı bu farkları birbirine karıştırmamış

__MAE

--
Bu iletiyi Google Grupları'ndaki "Iqra -- Okuyun" grubuna abone olduğunuz için aldınız.
Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için okuyun5+u...@googlegroups.com adresine e-posta gönderin.
Bu tartışmayı görüntülemek için https://groups.google.com/d/msgid/okuyun5/CAC5h89xZA_J%2BoXwMyE%3DG_Sw%3D9rBoFPi3sksiCnYSp6a%2BVFGTFg%40mail.gmail.com adresini ziyaret edin.

[Mustafa Sozen]

Aslında 'istihza' etmişler. İstihza Türkçe de de hususan Kur'an i Kerim ile ilgili olanlar tarafından anlaşılıyor diye düşünüyorum. Bilmiyorum dil bilimci hocalarımız ne derlerler?

24 Eki 2025 Cum 23:14 tarihinde SEZGİN ÖZAYTEKİN <sozay...@gmail.com> şunu yazdı:

Bu tartışmayı görüntülemek için https://groups.google.com/d/msgid/okuyun5/E62A257F-BA6A-4EC1-8078-08B19B539F84%40gmail.com adresini ziyaret edin.

[Akif Eyler]

https://okuyun.github.io/Kuran/#b=*%20Allh%20AlnAs
Benzerlik oranı yüksek, 16 kelime ortak. 

Anlamı değiştirmeyen iki fark var:
* zulümleri/işledikleri
* yer üstünde/sırtında

İki ayet farklı kelimelerle sona eriyor:
"Allah insanları zulümleri/işledikleri nedeniyle hemen cezalandıracak olsaydı, yer üstünde/sırtında bir tek canlı bırakmazdı; fakat onları belirli bir süreye kadar erteliyor. Ecelleri geldiği zaman ..."

Her iki ayette de en ufak bir kıraat ihtilafı yok.

Bu örneklerle göstermeye çalıştığım iddia şu:
Benzerlikler kıraat farklarına yol açmıyor.

__MAE