Denizcilikte Kriz mi, Bekleme Dönemi mi?
Osman Kaya Turan - OKT Shipping Ltd., Istanbul
OKT Denizcilik ve Ticaret Limited (ISTANBUL)
E-mail: o...@oktshipping.com
Denizcilikte Kriz mi, Bekleme Dönemi mi?
Denizcilik sektörü, küresel ekonominin en döngüsel ve en hassas alanlarından biridir. Navlunlardan gemi değerlerine, sipariş defterlerinden finansman koşullarına kadar her unsur en küçük şoklara bile hızlı tepki verir. Bu nedenle “kriz” kelimesi sektörde adeta refleks haline gelmiştir.
Peki bugün yaşadığımız tablo gerçekten bir kriz midir? Yoksa sektör, belirsizlik ve tereddütlerin hâkim olduğu bir “bekleme psikolojisi” içinde midir?
Bekleme Psikolojisi: Bugünün Fotoğrafı
Günümüzde denizcilik piyasasında farklı segmentler arasında dikkat çekici ayrışmalar gözleniyor.
- Segment farklılaşması: Tanker ve LNG navlunları rekor seviyelere yaklaşırken, konteyner ve kuru yük piyasaları baskı altında.
- Yatırımcı davranışı: “Oyuna girmek için doğru zaman mı?” sorusu hâlâ cevapsız. Yatırımcıların kafasında, “alım fırsatı mı, yoksa henüz çok mu erken?” ikilemi var.
- Finansman: Bankalar seçici davranıyor, faizler yüksek. Ancak kapılar tamamen kapalı değil.
- Varlık değerleri: Tanker piyasasında fiyatlar yüksek, konteyner gemilerinde ise görece ucuzluk var. Yine de alıcılar temkinli.
- Jeopolitik ve regülasyon belirsizliği: Kızıldeniz ve Karadeniz’deki rota şokları ile IMO ve AB ETS düzenlemeleri, yatırım kararlarını öteliyor.
Kısacası, sektörün ruh halini özetleyen kavram “zamanlama riski”. Güçlü nakit akışına sahip oyuncular beklemeyi tercih ediyor.
Kriz Psikolojisi: 2008 Sonrası Hatırlatması
Gerçek bir kriz, 2008 sonrası yaşandığı gibi, tüm segmentleri aynı anda sarsar.
- Tüm segmentlerde çöküş: Tanker, konteyner ve kuru yük piyasaları eş zamanlı zararına çalışır.
- Lay-up ve hurda: Yüzlerce gemi limanlarda atıl bekler, hurdaya çıkış hızlanır.
- Finansmanda kilitlenme: Bankalar muslukları kapatır, ne yeni inşa ne de ikinci el finansmanı mümkün olur.
- Panik satışlar: Armatörler zararına da olsa gemilerini elden çıkarır.
- Sektör ruh hali: Fırsat kollamaktan çok “hayatta kalma” psikolojisi hâkimdir.
Böylesi dönemlerde tek odak noktası nakdi korumak ve ayakta kalmaktır.
Bekleme mi, Kriz mi?
Aşağıdaki tablo bugünkü durumu 2008 sonrası kriz ortamıyla karşılaştırmalı olarak özetliyor:
Unsur | Bekleme (Bugün) | Kriz (2008 Sonrası) |
Navlunlar | Bazı segmentlerde güçlü | Tüm segmentlerde çöküş |
Varlık değerleri | Tanker pahalı, konteyner belirsiz, alıcılar seçici | Fire-sale fiyatları, kitlesel düşüş |
Finansman | Seçici ve pahalı ama mevcut | Neredeyse tamamen durma |
Yatırımcı psikolojisi | Bekleme, fırsat kollama | Panik satış, nakit yaratma |
Lay-up oranı | Minimum (konteyner hariç) | %10–20 filoda atıl kapasite |
Hurda | Normal/ılımlı yüksek | Kitlesel, piyasa boşaltma |
Sipariş defteri | Tankerde düşük, konteynerde yoğun | İptaller, tersanelerde boşluk |
Sektör ruh hali | “Erken mi, geç mi?” sorusu | “Ayakta kalmak” refleksi |
Sonuç: Sabrı Yönetmek, Zamanı Yakalamak
Bugünün denizcilik piyasası, henüz bir kriz değil. Sektör, temkinli de olsa yatırım fırsatlarını gözlüyor; sermaye pahalı ama ulaşılabilir. Krizde ise durum bambaşkadır: güven yok olur, strateji yerini hayatta kalma reflekslerine bırakır.
Dolayısıyla bugün denizcilik topluluğu için mesele krizden kaçmak değil, sabır ve stratejik cesareti dengelemek. Finansal dayanıklılığını koruyan, riskini yönetebilen ve doğru zamanda karar alan oyuncular, bu dönemi yalnızca atlatmakla kalmayacak; piyasa yeniden döndüğünde çok daha güçlü bir şekilde sahneye çıkacaktır.
Makalenin İngilizce versiyonu için lütfen buraya tıklayınız.
Diğer rapor ve sunumlarımızı görüntülemek için lütfen buraya tıklayınız.
OKT Denizcilik Ltd., Türkiye merkezli olarak tersanecilik ve armatörlük sektörlerine entegre hizmetler sunan lider bir kuruluştur. Şirketimiz, başta Türk ve uluslararası tersane temsilciliği olmak üzere; gemi brokerliği, saha gözetimi, araştırma ve denizcilik danışmanlığı alanlarında uzmanlaşmıştır. İstanbul’daki merkezimiz aracılığıyla; global armatörler, tersaneler ve finans kuruluşları için bilgi, deneyim ve bağlantılarımızı bir araya getirerek verimli bir iş ortamı sağlamaktayız. Seçici bir yaklaşımla yalnızca güvenilir, itibarlı tersaneler ve müşterilerle çalışıyoruz.
30 yılı aşkın tecrübemizle (yönetim ekibimiz için tıklayınız), OKT Shipping ve uluslararası çözüm ortaklarımız; Türkiye ve dünya genelinde, Avrupa, Amerika, Kanada, Uzak Doğu ve Türk armatörlerine tersane seçimi ve diğer hizmetler konusunda danışmanlık sunmaktadır.
Ekibimiz; Gemi İnşaatı Mühendislerinden ve deneyimli tersane yöneticilerinden oluşmakta olup, Türkiye ve dünya genelindeki bakım-onarım ihtiyaçlarınıza çözüm üretme konusunda kapsamlı deneyime sahiptir. Tarafımıza yönelttiğiniz tüm sorular, temsil ettiğimiz tersaneleri ve iş yapış kültürlerini daha iyi anlamanızı sağlayacak şekilde özenle değerlendirilip yanıtlanmaktadır.
Temsil ettiğimiz tersaneler listesi; Avrupa genelindeki acente ve broker iş ortaklarımızla oluşturulan ortak havuz üzerinden, tersanelerin sunduğu faydalar, başarı düzeyleri ve güncel performansları dikkate alınarak düzenli olarak güncellenmektedir. Gerekli görüldüğünde bazı tersaneler geçici olarak listeden çıkarılmakta ve ayrı olarak izlenmektedir. Bu nedenle, ciddi taleplerinizde lütfen bizimle iletişime geçerek en güncel tersane listemizi talep ediniz; daha önceki listelere başvurulmaması önemle rica olunur.
Türkiye ve dünya genelindeki faaliyetlerimiz ya da bu raporla ilgili daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz:
o...@oktshipping.com
Saygılarımızla,
Osman Kaya TURAN
Genel Müdür, OKT Shipping & Trading Ltd.
A Global Preference
TURKISH & WORLDWIDE SHIPYARDS’ REPRESENTATION NEWBUILDING – DOCKING – CONVERSION – REPAIR - SNP
About OKT Shipping Limited
| ||
| ||
|
Osman Kaya Turan - OKT Shipping Ltd., Istanbul
Re: Denizcilik Piyasasını Sektör Paydaşları Nasıl Görüyor?
Merhaba,
OKT Denizcilik olarak, denizcilik piyasasına dair bireysel gözlem ve değerlendirmeleri daha yakından anlamayı hedefleyen uluslararası kısa bir çalışma yürütüyoruz.
Çalışma sonunda hazırlanacak özet rapor yalnızca katılımcılarla paylaşılacaktır.
Katılım her türlü tecrübe ve düzeyden katılımcılara açıktır. Bu nedenle tüm soruları yanıtlamanız zorunlu değildir; yalnızca katkı sunabileceğinizi düşündüğünüz veya ilginizi çeken başlıklara değinmeniz yeterli olacaktır. Yanıtlarınızı, zamanınız el verdiği ölçüde kendi gözlem ve yorumlarınızı katarak paylaşmanızdan memnuniyet duyarız.
Yanıtlarınızı oluştururken, denizcilik sektörünü armatörlükten brokerliğe, tersanelerden yan sanayiye kadar tüm paydaşlarıyla bir bütün olarak değerlendirmenizi rica ederiz. Katkılarınız hem sektörel farkındalığın artmasına hem de geleceğe dönük ortak bir perspektifin oluşmasına önemli bir değer katacaktır.
Yanıtlarınızı tarafımıza iletmek için süre iki hafta olup, 28/10/2025 tarihinde sona erecektir.
Zaman ayırdığınız için şimdiden teşekkür eder, görüşlerinizi duymayı sabırsızlıkla bekleriz.
Genel Piyasa Algısı |
|
Sizce denizcilik piyasasının bugünkü genel durumu nasıl, aşağıdaki şıklardan sizce en uygun olana ait numarayı aşağıdaki satıra yazınız? |
|
Yukarıdaki değerlendirmeyi yaparken neleri dikkate alıyorsunuz? |
|
Piyasanın son 5 yıldaki gelişimini nasıl değerlendiriyorsunuz, yorumlarınız? |
|
Mevcut piyasa şartları yatırım için uygun mu, aşağıdaki şıklardan sizce en uygun olana ait numarayı aşağıdaki satıra yazınız? |
|
Yukarıdaki değerlendirmeyi yaparken neleri dikkate alıyorsunuz? |
|
Fırsatlar ve Riskler |
|
Şu anda denizcilik sektöründe en büyük fırsat nerede görünüyor? |
|
Sektörde sizi en fazla endişelendiren riskler neler? |
|
Hangi pazarlar veya gemi tipleri gelecekte büyüme potansiyeli taşıyor sizce? |
|
Hangi pazarlar veya gemi tipleri gelecekte zayıflama potansiyeli taşıyor sizce? |
|
Operasyonel ve Ticari Bakış |
|
Navlun piyasalarında yakın vadede trend nasıl ilerler? |
|
Armatörlük, brokerlik veya tersane tarafında çalışan biri olarak piyasayı nasıl okuyorsunuz? |
|
Maliyetler ve gelirler dengesini sektör açısından nasıl görüyorsunuz? |
|
Teknoloji ve Dönüşüm |
|
Dijitalleşmenin denizcilik piyasasına etkisini nasıl değerlendiriyorsunuz? |
|
Yeni çevreci regülasyonlar (EEXI, CII, vb.) piyasayı nasıl şekillendiriyor? |
|
Bölgesel veya Segment Bazlı Bakış |
|
Karadeniz, Akdeniz, Uzakdoğu veya Atlantik hatlarında piyasayı nasıl görüyorsunuz? |
|
Tanker, dökme yük, konteyner veya offshore segmentlerinde gidişat hakkında düşünceniz nedir? |
|
Gelecek Beklentisi |
|
Önümüzdeki 12 ay için piyasa ile ilgili kişisel öngörünüz nedir? |
|
Sizce sektör 10 yıl sonra bugünkünden daha güçlü mü olur yoksa daralır mı? |
|
Sektörde Genel İnsan Kalitesi ve Tecrübesi |
|
Sektörde çalışanların genel tecrübe seviyesi hakkında ne düşünüyorsunuz? (Çok deneyimli / Orta / Yetersiz) |
|
Denizcilik sektöründe insan kaynakları açısından en güçlü yönler nelerdir? |
|
Sizce sektörde hangi alanlarda yetenek ve tecrübe eksikliği yaşanıyor? |
|
Sektörde Yönetici ve Liderlik Kalitesi |
|
Çalıştığınız veya gözlemlediğiniz firmalardaki yöneticilerin liderlik becerilerini nasıl değerlendirirsiniz? (Çok başarılı / Başarılı / Orta / Zayıf) |
|
Yönetim kadrosu karar alma süreçlerinde ne kadar şeffaf ve etkili? |
|
Sektördeki yöneticilerin kriz yönetimi ve problem çözme kabiliyetlerini yeterli buluyor musunuz? |
|
Sektörde İşveren/Girişimci Profili |
|
İşveren / girişimcilerin sektöre vizyon ve strateji katkısı hakkında görüşleriniz nelerdir? |
|
İşveren / girişimcilerin çalışanlarına yönelik yaklaşımını nasıl değerlendirirsiniz? (Destekleyici / Orta / Motivasyon eksikliği var) |
|
Sektördeki İşveren / girişimcilerin yenilikçi düşünce ve modern uygulamaları benimseme düzeyi sizce yeterli mi? |
|
Sektörde Çalışan Kalitesi ve Motivasyonu |
|
Çalışanların görevlerini yerine getirme becerisi ve profesyonellik düzeyi hakkında ne düşünüyorsunuz? |
|
Sektörde çalışan motivasyonu ve bağlılığı konusunda gözlemleriniz nelerdir? |
|
Sizce sektörde hangi alanlarda eğitim veya gelişim ihtiyacı daha fazla? |
|
Genel sorular |
|
Sektörde çalışan, yönetici ve patron kalitesini artırmak için ne gibi adımlar atılabilir? |
|
Kendi tecrübenizden hareketle, sektördeki insan faktörünün geliştirilmesine dair önerileriniz nelerdir? |
|
Kişisel Deneyim ve Perspektif |
|
Denizcilik sektöründeki toplam deneyim süreniz nedir (yıl)? |
|
Kariyeriniz boyunca gördüğünüz en iyi ve en kötü piyasa dönemi hangisiydi? |
|
Şirketiniz ya da çevreniz piyasa koşullarına nasıl adapte oluyor? |
|
Piyasa değerlendirmesi yaparken en çok hangi göstergeleri takip ediyorsunuz? |
|
Piyasa hakkında fikir yürütürken sezgileriniz mi yoksa veriler mi daha baskın olur? |
|
Çalışmanın geneliyle ilgili eklemek istediğiniz başka bir görüş, deneyim veya beklentiniz var mı? |
|
Vakit ayırıp verdiğiniz cevaplar için tesekkür ederiz.
