Google Groups no longer supports new Usenet posts or subscriptions. Historical content remains viewable.
Dismiss

Hoofdletter

190 views
Skip to first unread message

Tientje

unread,
Apr 16, 2002, 4:10:29 PM4/16/02
to
Hoi allemaal,

Ik heb een vraagje in verband met het gebruik van hoofdletters.
Moet je een hoofdletter gebruiken in de volgende gevallen:

Arabische wereld, Islamitische wereld? Ik heb er met mijn vriend over
gepraat maar we geraken er niet uit. Weet iemand misschien waar ik
deze regeltjes kan vinden?

Groetjes en alvast bedankt

Tine

Ernie Ramaker

unread,
Apr 16, 2002, 4:50:00 PM4/16/02
to
ok...@kotnet.org (Tientje):

>Ik heb een vraagje in verband met het gebruik van hoofdletters.
>Moet je een hoofdletter gebruiken in de volgende gevallen:
>
>Arabische wereld, Islamitische wereld? Ik heb er met mijn vriend over
>gepraat maar we geraken er niet uit.

Dat hangt ervan af. Arabisch is afgeleid van een aardrijkskundige naam
en wordt daarom met een hoofdletter geschreven, islamitisch mag met een
kleine letter, net als christelijk en boeddhistisch en zo.

>Weet iemand misschien waar ik
>deze regeltjes kan vinden?

In de leidraad van het Groene Boekje, of bij de taaladviezen van Onze
Taal op http://www.onzetaal.nl/advies/ of in een boekje met
schrijfregeltjes.

Ferry Buitink

unread,
Apr 19, 2002, 6:04:59 AM4/19/02
to
Dan stel ik er een vraagje bij: joods of Joods? Zelf ben ik geneigd joods te
gebruiken als het om de religie gaat (naar analogie van christelijk,
islamitisch) en Joods als het om het volk gaat (naar analogie van Koerdisch,
Bretons). Dus: "Niet alle Joden belijden metterdaad de joodse godsdienst."

"Ernie Ramaker" <eram...@radio.fm> schreef in bericht
news:6c3pbu4ade4nshd05...@4ax.com...

Herman Elderson

unread,
Apr 19, 2002, 6:49:23 AM4/19/02
to
Op Fri, 19 Apr 2002 12:04:59 +0200 schreef "Ferry Buitink"
<f.bu...@home.nl>:

>Zelf ben ik geneigd joods te
>gebruiken als het om de religie gaat (naar analogie van christelijk,
>islamitisch) en Joods als het om het volk gaat (naar analogie van Koerdisch,
>Bretons). Dus: "Niet alle Joden belijden metterdaad de joodse godsdienst."

Lijkt me lastig praten zo. Wat is het uitspraakverschil tussen jood en
Jood? Of maak je daarin geen onderscheid? Als je geen onderscheid
maakt: waarom wil je dat in schrift wel doen?

Herman.

Dik T. Winter

unread,
Apr 19, 2002, 7:38:00 AM4/19/02
to
In article <3cbff5b9....@herelder.speed.planet.nl> H.Eld...@planet.nl (Herman Elderson) writes:
> Op Fri, 19 Apr 2002 12:04:59 +0200 schreef "Ferry Buitink"
> <f.bu...@home.nl>:
> >Zelf ben ik geneigd joods te
> >gebruiken als het om de religie gaat (naar analogie van christelijk,
> >islamitisch) en Joods als het om het volk gaat (naar analogie van Koerdisch,
> >Bretons). Dus: "Niet alle Joden belijden metterdaad de joodse godsdienst."
>
> Lijkt me lastig praten zo. Wat is het uitspraakverschil tussen jood en
> Jood?

Afgezien daarvan, de analogie met Koerdisch (uit Koerdistan) en Bretons
(uit Bretagne) zie ik niet.
--
dik t. winter, cwi, kruislaan 413, 1098 sj amsterdam, nederland, +31205924131
home: bovenover 215, 1025 jn amsterdam, nederland; http://www.cwi.nl/~dik/

Ernie Ramaker

unread,
Apr 19, 2002, 10:38:35 AM4/19/02
to
"Ferry Buitink" <f.bu...@home.nl>:

>Dan stel ik er een vraagje bij: joods of Joods? Zelf ben ik geneigd joods te
>gebruiken als het om de religie gaat (naar analogie van christelijk,
>islamitisch) en Joods als het om het volk gaat (naar analogie van Koerdisch,
>Bretons). Dus: "Niet alle Joden belijden metterdaad de joodse godsdienst."

Als je er prijs op stelt om volgens de regels van het Groene Boekje te
schrijven: alle afleidingen van jood, joods zijn met een kleine letter.

Ferry Buitink

unread,
Apr 20, 2002, 3:33:29 AM4/20/02
to
Wat dat "lastig praten" betreft heb je uiteraard gelijk. Maar er is wel
delgelijk een verschil tussen joden en Joden (in mijn "definitie" dan). Een
jood is iemand die de joodse godsdienst aanhangt. Dat hoeft niet per se
iemand te zijn die tot het Joodse volk behoort. Ik ken mensen die zich tot
het jodendom bekeerd hebben zonder dat zij een druppel Joods bloed bezitten.
Aan de andere kant zijn er Joden die zich tot het christendom (of welke
godsdienst dan ook) bekeerd hebben. Was Felix Mendelssohn Bartholdy een
Jood? Ja. Was hij een jood? Nadat hij zich in de Lutherse kerk had laten
dopen, niet meer. De vergelijking met Koerden en andere volkeren gaat in die
zin altijd mank, dat bij mijn weten het begrip jood/Jood het enige woord is
dat zowel iemand aanduidt die tot een bepaald volk behoort als iemand die
een bepaalde godsdienst belijdt.


"Herman Elderson" <H.Eld...@planet.nl> schreef in bericht
news:3cbff5b9....@herelder.speed.planet.nl...

Herman Elderson

unread,
Apr 20, 2002, 4:26:58 AM4/20/02
to
Op Sat, 20 Apr 2002 09:33:29 +0200 schreef "Ferry Buitink"
<f.bu...@home.nl>:

>
>
>"Herman Elderson" <H.Eld...@planet.nl> schreef in bericht
>news:3cbff5b9....@herelder.speed.planet.nl...
>> Op Fri, 19 Apr 2002 12:04:59 +0200 schreef "Ferry Buitink"
>> <f.bu...@home.nl>:
>> >Zelf ben ik geneigd joods te
>> >gebruiken als het om de religie gaat (naar analogie van christelijk,
>> >islamitisch) en Joods als het om het volk gaat (naar analogie van
>Koerdisch,
>> >Bretons). Dus: "Niet alle Joden belijden metterdaad de joodse
>godsdienst."
>>
>> Lijkt me lastig praten zo. Wat is het uitspraakverschil tussen jood en
>> Jood? Of maak je daarin geen onderscheid? Als je geen onderscheid
>> maakt: waarom wil je dat in schrift wel doen?

>Wat dat "lastig praten" betreft heb je uiteraard gelijk. Maar er is wel


>delgelijk een verschil tussen joden en Joden (in mijn "definitie" dan). Een
>jood is iemand die de joodse godsdienst aanhangt. Dat hoeft niet per se
>iemand te zijn die tot het Joodse volk behoort. Ik ken mensen die zich tot
>het jodendom bekeerd hebben zonder dat zij een druppel Joods bloed bezitten.
>Aan de andere kant zijn er Joden die zich tot het christendom (of welke
>godsdienst dan ook) bekeerd hebben. Was Felix Mendelssohn Bartholdy een
>Jood? Ja. Was hij een jood? Nadat hij zich in de Lutherse kerk had laten
>dopen, niet meer. De vergelijking met Koerden en andere volkeren gaat in die
>zin altijd mank, dat bij mijn weten het begrip jood/Jood het enige woord is
>dat zowel iemand aanduidt die tot een bepaald volk behoort als iemand die
>een bepaalde godsdienst belijdt.

Ferry, ik heb je reaktie maar even geplaatst onder de tekst waarop je
reageert, dat is de gewoonte in deze ng.

Ik weet wat je bedoelt met het onderscheid. (overigens, denk eens aan
zigeuners voor een vergelijking met de joden).

Mijn vraag was echter: waarom wil je dat verschil perse in schrift tot
uitdrukking brengen?

Herman.

Ferry Buitink

unread,
Apr 20, 2002, 4:57:03 AM4/20/02
to
"Herman Elderson" <H.Eld...@planet.nl> schreef in bericht
news:3cc1258c....@herelder.speed.planet.nl...


De vergelijking met zigeuners gaat niet op, omdat er bij mijn weten geen
verwarring mogelijk is met de aanhangers van een (niet bestaande)
zigeuner-godsdienst. Overigens, ik meen dat het woord zigeuners plaats
gemaakt heeft voor de etnische aanduiding Roma, met een hoofdletter dus. De
behoefte om het verschil tussen de beide groepen in geschrifte tot
uitdrukking te brengen komt voort uit mijn dagelijks werk: als ik iets
schrijf over de joods-christelijke traditie waarin wij leven wil ik een
onderscheid kunnen maken tussen (ik gebruik de omschrijving van Van Dale)
"nakomelingen van de stammen Juda en Benjamin" en "aanhangers van het joodse
geloof". Ik behelp me nu met omschrijvingen: "aanhangers van de joodse
godsdienst" of "leden van het Joodse volk".

Frazz

unread,
Apr 20, 2002, 10:40:36 AM4/20/02
to

"Herman Elderson" <H.Eld...@planet.nl> schreef in bericht
news:3cbff5b9....@herelder.speed.planet.nl...

Er is ook geen uitspraakverschil tussen "onderschijt" en "onderscheid". Toch
schrijft u het hier graag op de juiste manier.

F.

Herman Elderson

unread,
Apr 20, 2002, 1:15:03 PM4/20/02
to
Op Sat, 20 Apr 2002 10:57:03 +0200 schreef "Ferry Buitink"
<f.bu...@home.nl>:

>> Ik weet wat je bedoelt met het onderscheid. (overigens, denk eens aan
>> zigeuners voor een vergelijking met de joden).
>>
>> Mijn vraag was echter: waarom wil je dat verschil perse in schrift tot
>> uitdrukking brengen?
>

>De vergelijking met zigeuners gaat niet op, omdat er bij mijn weten geen
>verwarring mogelijk is met de aanhangers van een (niet bestaande)
>zigeuner-godsdienst. Overigens, ik meen dat het woord zigeuners plaats
>gemaakt heeft voor de etnische aanduiding Roma, met een hoofdletter dus. De
>behoefte om het verschil tussen de beide groepen in geschrifte tot
>uitdrukking te brengen komt voort uit mijn dagelijks werk: als ik iets
>schrijf over de joods-christelijke traditie waarin wij leven wil ik een
>onderscheid kunnen maken tussen (ik gebruik de omschrijving van Van Dale)
>"nakomelingen van de stammen Juda en Benjamin" en "aanhangers van het joodse
>geloof". Ik behelp me nu met omschrijvingen: "aanhangers van de joodse
>godsdienst" of "leden van het Joodse volk".

Dit laatste lijkt mij de beste methode. Veel duidelijker dan zo´n
subtiel onderscheid met een hoofdletter, bovendien voordraagbaar.

Herman.

Herman Elderson

unread,
Apr 20, 2002, 1:16:52 PM4/20/02
to
Op Sat, 20 Apr 2002 14:40:36 GMT schreef "Frazz" <Fr...@chello.nl>:

Dat is geen antwoord op de vraag. Bovendien is dit onderscheid in
schrijfwijze van geheel andere orde. Even een snelle: onderschijten is
iets anders dan onderscheiden. Daarom dus.


Herman.


Eric Schade

unread,
Apr 26, 2002, 6:42:22 PM4/26/02
to
Herman Elderson <H.Eld...@planet.nl> in :
3cbff5b9....@herelder.speed.planet.nl...

[...]

> Lijkt me lastig praten zo. Wat is het uitspraakverschil tussen jood en
> Jood? Of maak je daarin geen onderscheid? Als je geen onderscheid
> maakt: waarom wil je dat in schrift wel doen?

Effen samenvatten: géén uitspraakonderscheid?
Dan ook géén verschil qua schrijfwijze.
Zo hoort het en niet anders.

Een verhelder(son)ende toelichting.
Bedankt en groetjes thuis.

Eric Schade

unread,
Apr 26, 2002, 7:04:55 PM4/26/02
to
Ernie Ramaker <eram...@radio.fm> in :
vta0cu0fu6adk4gve...@4ax.com...

[...]

> Als je er prijs op stelt om volgens de regels van het Groene Boekje te
> schrijven: alle afleidingen van jood, joods zijn met een kleine letter.

Maar GB95 bevat lang niet alle volk-aanduidingen.
Als volk-aanduiding wordt vaak 'Joden' geschreven.
Vergelijk ook onderstaande passage van de (omgespelde) Statenbijbel

[excerpt]
Mattheüs 2

1 Toen nu Jezus geboren was te Bethlehem, gelegen in Judea,
in de dagen van den koning Herodes, ziet, enige wijzen van
het Oosten zijn te Jeruzalem aangekomen.
2 Zeggende: Waar is de geboren Koning der Joden?
[/excerpt]

Eric
--
Klikt zijn bijbelgordel zelden aan.


Dik T. Winter

unread,
Apr 26, 2002, 9:17:17 PM4/26/02
to
In article <s2ly8.2598$Tz.1...@news.chello.be> "Eric Schade" <Eric....@chello.be> writes:
> Ernie Ramaker <eram...@radio.fm> in :
> vta0cu0fu6adk4gve...@4ax.com...
> > Als je er prijs op stelt om volgens de regels van het Groene Boekje te
> > schrijven: alle afleidingen van jood, joods zijn met een kleine letter.
>
> Maar GB95 bevat lang niet alle volk-aanduidingen.
> Als volk-aanduiding wordt vaak 'Joden' geschreven.
> Vergelijk ook onderstaande passage van de (omgespelde) Statenbijbel

De Statenbijbel is in deze geen authoriteit. Zij kennen het begrip
Jood een speciale betekenis toe. In het gewone gebruik is het begrip
jood nogal diffuus. De eerste betekenis is "het joodse geloof
aanhangend". We zijn het erover eens dat dat met een kleine letter
moet. De tweede betekenis is "van iemand met het joodse geloof
afstammend". Merkwaardigerwijs een begrip dat alleen bij de joden
wordt gehanteerd. Bovendien ook weer een begrip dat nogal diffuus
is. Wanneer stam je van iemand met het joodse geloof af? Moet het
volgens de regels? Zo ja, dan ben ik Jood... (Moeder van de moeder
enzovoorts.) Stel we zouden zoiets ook met de christenen doen, in
dat geval was ik volgens de regels zowel Jood als Christen. Al met
al, ik begrijp niet hoe iemand Jood zou kunnen zijn zonder jood te
zijn. Dus wat wordt precies bij de joden bedoeld met "volk-aanduiding"?
Trouwens, zigeuners kunnen een sterkere aanspraak maken op het begrip
"volk", niettemin wordt dat met een kleine letter geschreven.

En kom niet aan met WO2, daarin werden joden, zigeuners en homosexuelen
vervolgd. En als er indertijd arabieren, of andere semieten, in
redelijke aantallen in Europa hadden gewoond zouden die ook vervolgd
zijn. Merkwaardig trouwens, je kon volgens de joodse wetten jood zijn
terwijl je volgens de Duitse wetten arier was...

Eric Schade

unread,
Apr 27, 2002, 6:10:20 AM4/27/02
to
Dik T. Winter <Dik.W...@cwi.nl> in :
Gv7Cw...@cwi.nl...

> In article <s2ly8.2598$Tz.1...@news.chello.be>
"Eric Schade" <Eric....@chello.be> writes:
> > Ernie Ramaker <eram...@radio.fm> in :
> > vta0cu0fu6adk4gve...@4ax.com...
> > > Als je er prijs op stelt om volgens de regels van het Groene Boekje te
> > > schrijven: alle afleidingen van jood, joods zijn met een kleine letter.
> >
> > Maar GB95 bevat lang niet alle volk-aanduidingen.
> > Als volk-aanduiding wordt vaak 'Joden' geschreven.
> > Vergelijk ook onderstaande passage van de (omgespelde) Statenbijbel
>
> De Statenbijbel is in deze geen authoriteit. Zij kennen het begrip
> Jood een speciale betekenis toe.

Het Oude Testament is geacht de geschiedenis der Joden te zijn,
"Gods uitgelezen volk".

> In het gewone gebruik is het begrip
> jood nogal diffuus.

Inderdaad.

> De eerste betekenis is "het joodse geloof
> aanhangend". We zijn het erover eens dat dat met een kleine letter
> moet. De tweede betekenis is "van iemand met het joodse geloof
> afstammend". Merkwaardigerwijs een begrip dat alleen bij de joden
> wordt gehanteerd. Bovendien ook weer een begrip dat nogal diffuus
> is. Wanneer stam je van iemand met het joodse geloof af? Moet het
> volgens de regels? Zo ja, dan ben ik Jood... (Moeder van de moeder
> enzovoorts.) Stel we zouden zoiets ook met de christenen doen, in
> dat geval was ik volgens de regels zowel Jood als Christen. Al met
> al, ik begrijp niet hoe iemand Jood zou kunnen zijn zonder jood te
> zijn. Dus wat wordt precies bij de joden bedoeld met "volk-aanduiding"?
> Trouwens, zigeuners kunnen een sterkere aanspraak maken op het begrip
> "volk", niettemin wordt dat met een kleine letter geschreven.

Klopt allemaal. Maar neem nu Bosniė. Na 50 jaar communistische
dictatuur blijken er nu enkel nog Kroaten, Serviėrs en Moslims te bestaan,
perfecte synoniemen voor katholieken, orthodoxen en moslims.
Ook al praktizeert men niet, toch claimt men het lidmaatschap
van één der gemeenschappen, nationaliteiten. Bij nader inzien blijkt
het louter om geloofsgemeenschappen te gaan, die nota bene
dezelfde taal spreken. Ongeacht de graad van geloofsbeleving.

Kan het zijn dat dit samenhangt met de minder voortgeschreden individualisering
van de samenleving aldaar? Immers: ook al "doe je er zelf niets aan", je identiteit
wordt al snel afgelezen aan wel of half praktizerende familieleden, en men
spiegelt zich daaraan (dit verschijnsel is in derde-wereldlanden sowieso
alomtegenwoordig).
Voeg daarbij de niet-splitsing van kerk en staat, en je komt al snel tot de
slotsom dat "zelf moslim", c.q. "zelf jood" maatschappelijk nauwelijks te
onderscheiden is van "afstammend van moslims", c.q. "afstammend van joden".

> En kom niet aan met WO2, daarin werden joden, zigeuners en homosexuelen

> vervolgd. En als er indertijd arabieren/

'Arabieren'

>/, of andere semieten, in


> redelijke aantallen in Europa hadden gewoond zouden die ook vervolgd
> zijn. Merkwaardig trouwens, je kon volgens de joodse wetten jood zijn
> terwijl je volgens de Duitse wetten arier was...

De afstammingsregels bij de joden zijn op meerdere punten verschillend.
Het joods-zijn wordt geacht (vnl.) door de (joodse) moeder bepaald te zijn.

Eric

Eric Schade

unread,
Apr 27, 2002, 7:58:50 AM4/27/02
to
Herman Elderson <H.Eld...@planet.nl> in:
3cc1258c....@herelder.speed.planet.nl...

[over joden vs. Joden]

> Mijn vraag was echter: waarom wil je dat verschil perse in schrift tot
> uitdrukking brengen?

Omdat hij min of meer correct Nederlands wil schrijven en spreken?
En probeert uit te vissen hoe het nu eigenlijk zit?


Ferry Buitink

unread,
Apr 27, 2002, 2:09:01 PM4/27/02
to
Is dat zo? Inderdaad heeft de term jood tenminste twee betekenissen: het
joodse geloof aanhangend is de eerste, en de tweede is: iemand die afstamt
van de stammen Benjamin en Juda. Wie begon er overigens over de tweede
wereldoorlog? Ik niet in elk geval. Zigeuner wordt niet met een hoofdletter
geschreven, maar Sinti en Roma wel. En dát zijn de namen van volkeren. Ook
namen van andere volkeren die "inter-nationaal" zijn worden met een
hoofdletter geschreven: Koerden en Palestijnen bijvoorbeeld. Uiteraard is de
regel "geen klankverschil dan ook geen spellingverschil" heel antrekkelijk.
Maar goed... als Jood betekent: "afstammeling van de oude bewoners van
Judea" dan zal ik toch maar, GB of geen GB, Jood met een hoofdletter blijven
spellen.
0 new messages