Is het woord 'werkstoffen' een germanisme?
Dweezl
woordenboeken. Nú bestaat het officieel nog niet.
Het is afgeleid uit werkzame + stoffen.>
Het bovenstaande schreef ik pas geleden, misschien nogal voorbarig, in een
forumdiscussie.
Iemand wees me erop dat 'werkstoffen' wel eens een germanisme zou kunnen
zijn, met als oorsprong 'Wirkstoffe'.
Nu komt in het Duits het woord 'Werkstoffen' óók voor, wat het voor mij nog
onduidelijker maakt.
Het viel me op dat er regelmatig een 'versterkend' adjectief voor
'werkstoffen' wordt geplaatst, zoals bijvoorbeeld in 'actieve werkstoffen'.
Misschien gebeurt dat laatste omdat 'werkstoffen' minder actief zouden zijn
dan 'werkzame stoffen'?
Koos Stadhouders
"Dweezl" <josevan...@wanadoo.nl> schreef in bericht
news:40a774b8$0$67512$ee9d...@news.wanadoo.nl...
Mijn Wolter's Kleine Woordenboek Duits-Nederlands uit de jaren '60 (f 4,90),
vermeldt het volgende:
Werkstoff: materiaal; grondstof; synthetische stof.
Wirkstoffe: geweven stof.
Daar is toch niets onduidelijks aan?
Joachim Pense
>> Misschien gebeurt dat laatste omdat 'werkstoffen' minder actief zouden
> zijn
>> dan 'werkzame stoffen'?
>
> Mijn Wolter's Kleine Woordenboek Duits-Nederlands uit de jaren '60 (f
> 4,90), vermeldt het volgende:
> Werkstoff: materiaal; grondstof; synthetische stof.
> Wirkstoffe: geweven stof.
> Daar is toch niets onduidelijks aan?
Then the Dictionary is not complete. "Wirkstoff" in the sense of "woven
fabric" is not general usage (or at least not today), it may be technical
terminology of the textile industry.
"Wirkstoff" in general means indeed the active substance, for excample THC
in Marijuana.
Joachim
<sorry for not writing in Dutch>
Loekie Ratelkous
"Joachim Pense" <spam-co...@pense-online.de> schreef in bericht
news:c88e23$9tf$04$1...@news.t-online.com...
Aber warum schreibt jemand mit einen normalen Deutchen Name Und web-site
auf Englisch? Es handelt sich um ein Deutsch-verwandtes Subjekt!
L.
Cor Gest
Some witty Entity named "Loekie Ratelkous" <l...@12move.nl> writes:
> > Joachim
> > <sorry for not writing in Dutch>
>
> Aber warum schreibt jemand mit einen normalen Deutchen Name Und web-site
> auf Englisch? Es handelt sich um ein Deutsch-verwandtes Subjekt!
Overigens wordt de uitdrukking "werkstoff" ook gehanteerd in technische
beschrijvingen in DIN "werkstoff-nummer" (Deutsche Industrie Normierung)
te vergelijken met bv ISO-normen bijvoorbeeld om een bepaalde
standaard mee aan te geven waaron een "product" of onderdeel qua
grondstof-samenstelling moet voldoen.
cor
--
(defvar my-computer '((OS . "GNU-Emacs") (Boot-loader . "GNU-Linux")))
http://www.clsnet.nl http://geekgrrrl.nl http://thefreeworld.net
Even Artificial-Intelligence has no cure for human stupidity
Bart Van Stappen
> Koos Stadhouders in <c88arf$601$1...@reader08.wxs.nl>:
> >"Dweezl" in 40a774b8$0$67512$ee9d...@news.wanadoo.nl...
Geen nood. Maar waarom schrijf je dan niet gewoon in het Duits? Dat ware
toch makkelijker -- en rechtstreekser toe?
Om de betekenis van een woord in een taal te vinden, zelfs met het oog op
vertaling, is een vertalend woordenboek doorgaans veel minder dienstig dan
een verklarend, uiteraard dan een verklarend woordenboek in de brontaal.
Mits voldoende kennis van de brontaal -- anders wordt (een poging tot)
vertalen toch al helemaal niks -- zal zo alvast de betekenis van het
(vooraf) niet helemaal bekende begrip flink verduidelijkt kunnen worden, wat
me de beste waarborg lijkt om, mits voldoende uitgebreide en grondige kennis
van de doeltaal -- bij vertaling de moedertaal (andersom noemen we niet
vertaling, maar thema) -- die betekenis, met inachtneming van de eraan
klevende bijzonderheden en fijne schakeringen, in de doeltaal en naar de
eigenschappen en eigenaardigheden van die laatste, weer te kunnen opbouwen.
Om de betekenis van het begrip "Wirkstoff" in het Duits te vinden, grijp ik
nu dus maar even naar Wahrig:
______________________________________________________________________
='Wirk.stoff= <m.; Sammelbez. für> /Hormone, Vitamine u. Enzyme/.
______________________________________________________________________
(Gerhard Wahrig, /Deutsches Wörterbuch/, Gütersloh/München: Bertelsmann
Lexicon Verlag GmbH, (1966) (1975) (1986) 1993, 1493 S., ISBN 3-570-03648-0,
Stichwort "Wirkstoff", S. 1439.)
De ingang "Wirkstoffe" is in Wahrig als hiervoor -- verder aangeduid als
"WDW 1993" -- niet opgenomen. Dat lijkt Joachims aanvoeren -- waarvoor
dank -- zo al niet te bevestigen, dan toch minstens flink te ondersteunen.
Ten overvloede:
______________________________________________________________________
='Werk.stoff= <m.> /fester Rohstoff, z. B. Holz, Metall, Leder,
Stein/
='Werk.stoff.prü.fung= <f.> /Prüfung der Zusammensetzung u. der
Eigenschaften von Werkstoffen/
______________________________________________________________________
(WDW 1993, Stichwörter "Werkstoff" u. "Werkstoffprüfung", S. 1428.)
Groet,
Bart.
--
Ontmoet medetalers in Het Echte Leven. Een weergaloos feest: HEL!
Over krap *vijf* weken: Strop-en-HEL (HEL-XII), 19-20 juni 2004, Gent.
Benieuwd? Meer weten? Wil jij er deze keer ook bij zijn? Terecht.
Meld je aan bij de Hellelijst <http://groups.yahoo.com/group/hel/>
Dweezl
'Werkstoffe' en 'Wirkstoffe'.
Maar mijn vraag (in de titel) is daarmee helaas nog niet beantwoord.
Heeft iemand dáár een al dan niet volledig antwoord op?
Bart Van Stappen
>> >"Dweezl" in 40a774b8$0$67512$ee9d...@news.wanadoo.nl...
> Vriendelijk bedankt voor de reacties. Ik weet nu de betekenissen van
> 'Werkstoffe' en 'Wirkstoffe'.
Je bedoelt, neem ik maar aan het Duitse "Werkstoff" en evenzo "Wirkstoff"
(zie mijn inhaak hoger met uittreksel uit Wahrig).
> Maar mijn vraag (in de titel) is daarmee helaas nog niet beantwoord.
> Heeft iemand dáár een al dan niet volledig antwoord op?
In je draadopener stelde je:
-----
>> >><Misschien staat het woord 'werkstoffen' over een paar jaar in de
>> >>woordenboeken. Nú bestaat het officieel nog niet.
>> >>Het is afgeleid uit werkzame + stoffen.>
-----
Wanneer "bestaat" een woord, en dan zeker een samenstelling, in het
Nederlands "officieel"?
De eigenaardigheid van onze taal, te dezer haar lenigheid, maakt het
mogelijk naar believen en behoefte samenstellingen allerhande te maken, die
meteen doorzichtig kunnen zijn, zelfs als ze ad hoc en misschien zelfs
volstrekt eenmalig voor een bijzondere behoefte werden aangemaakt.
Een moeilijkheid die zich docht me bij de door je vermelde leensamenstelling
voordoet, is dat haar betekenis niet meteen blijkt. Bij het zien van de
samenstelling "werkstoffen", zal ik eerst denken aan "stoffen om mee te
werken", zeg grondstoffen, wat ook de betekenis in het Duits is, of
alleszins ermee verwant, maar wat toch niet je bedoeling blijkt. Jij hebt
het, lijkt me, over de _werkzame bestanddelen_, wat docht me toch niet echt
hetzelfde is.
Wel ken ik bereidingen waaraan behalve de hoofdbestanddelen ook allerhande
zogenaamde _hulpstoffen_ worden toegevoegd; een samenstelling die een
broertje lijkt van de door jou genoemde werkstoffen.
Mocht je willen vaststellen of een woord in het Nederlands "officieel
bestaat" en daartoe als "norm" (willen) hanteren het voorkomen ervan als
lemma in "de woordenboeken", bijvoorbeeld in het Groot woordenboek der
Nederlandse taal (Van Dale) -- een vanzelfsprekend louter arbitraire norm --
doe je er ook goed aan te bedenken dat allerhande vakbegrippen het nooit tot
in DVD schoppen. Dat hoeft niet te betekenen dat er wat mis mee zij. Immers,
ook DVD maakt vanzelfsprekend maar een uit de aard zelf beperkte keuze uit
de schier onuitputtelijke "woordenbak" waarover onze taal, het Nederlands,
beschikt. Het niet voorkomen van allerhande bijzondere vaktaal in DVD hoeft
zo niet te beteken dat er met die niet in DVD opgenomen begrippen wat mis
zij. DVD beperkt zich in zijn keuze tot (hoofdzakelijk) algemeen
taalgebruik. Voor nadere beschrijving en verantwoording van die keuze zij
verwezen naar het voorwerk van bedoeld woordenboek. Bovendien zal je al snel
kunnen merken dat die verantwoording niet meer dan een ruw richtsnoer
blijkt, waar het woordenboek zelf bijwijlen nogal eigenzinnig mee omspringt
en/of zich niet overmatig aan stoort.
Merk ook dat als een of andere ongeletterde die niettemin schrijft voor een
Nederlands blad een hem duidelijk te moeilijk begrip al te krakkemikkig
overgenomen en/of "vertaald" in druk kan laten verschijnen, en een andere
bron, die zich evenmin door overmatig inzicht gestoord weet, het evenzo
doet, de kans dat de aldus onzin het tot "officieel Nederlands" schopt -- te
dezer: opname in het woordenboek -- aanmerkelijk toeneemt.
(Ook) zogenaamde journalisten en/of culumnpjesplegers hoeven echt niet meer
uit te blinken in taalbeheersing, noch blijken ze te hoeven beschikken over
nog maar een flauw benul laat staan inzicht in de door hen behandelde --
bekakelde -- onderwerpen. En ach, Engels begrijpen ze tegenwoordig immers
allemaal en vanzelf. Menen ze. Moet je ze horen en lezen.
Nog steeds blijft je vraag onbeantwoord. Mogelijk vond je hierboven
niettemin al enige aanzetten tot het door je ge- en bevraagde.
Het begrip werkstoffen met als bedoelde betekenis het hoger door je
gestelde, komt me voor als (in het Nederlands) te warrig.
Bovendien lijkt je aanvoeren van het samengestelde begrip "actieve
werkstoffen" erop te wijzen dat je met die "werkstoffen" eigenlijk eerder
_bestanddelen_ bedoelt. De samengestelde begrippen "werkzame bestanddelen",
of zo je wil "actieve bestanddelen" (wat ik persoonlijk minder goed vind;
werkzaam lijkt me te dezer ook veel duidelijker), zijn me wel bekend.
Allicht ware het eenvoudiger me aan te matigen op persoonlijk gezag je vraag
met "ja" of "nee" te beantwoorden. Maar wat zij je daarmee vooruit? Zulk een
"antwoord" lijkt me zinloos. (Ook) ik onthoud me er dus van.
Ik hoop maar dat dit je toch niet al te zeer teleur stelt.