Namen van rivieren in Nederland
Maarten Vidal
Waarom maken jullie, Nederlanders, het ook zo moeilijk? Opeens veranderen
Rijn en Maas om de haverklap van naam en spreken jullie over Nieuwe Maas,
Lek, Waal, IJsel (hopelijk beklaag ik het me niet dat ik dit woord met IJ en
niet met Ij of met Y heb geschreven: maak hier alstublieft geen nieuwe draad
over "ij en y" van) en wat weet ik nog allemaal. Welke namen horen bij
elkaar? Een logisch antwoord is: kijk eens op een kaart, maar daar heb ik nu
geen zin in. Bovendien zou ik willen weten hoe het komt dat al die namen in
voege zijn
Maarten
KrantNet - Overzicht van de Nederlands- en Afrikaanstalige dagbladpers
www.Maarten.Vidal.com/media/index.html
KrantNet - Summary of Dutch and Afrikaans language newspapers
René
Maarten Vidal heeft geschreven in bericht <949181686.636604@marvin>...
>Ik ben écht niet goed in het onthouden van namen van rivieren in Nederland.
>Waarom maken jullie, Nederlanders, het ook zo moeilijk? Opeens veranderen
>Rijn en Maas om de haverklap van naam en spreken jullie over Nieuwe Maas,
>Lek, Waal, IJsel (hopelijk beklaag ik het me niet dat ik dit woord met IJ
en
>niet met Ij of met Y heb geschreven: maak hier alstublieft geen nieuwe
draad
>over "ij en y" van) en wat weet ik nog allemaal. Welke namen horen bij
>elkaar? Een logisch antwoord is: kijk eens op een kaart, maar daar heb ik
nu
>geen zin in. Bovendien zou ik willen weten hoe het komt dat al die namen in
>voege zijn
>
>Maarten
De Rijn splitst zich in Waal en Pannerdens kanaal
De Waal gaat door tot Dordrecht
Het Pannerdens kanaal splitst in IJssel (met dubbel s !) en Lek.
Lek gaat na de afsplitsing van de "Oude Rijn" over in een andere naam, die
ik niet zeker weet (Hollandse IJssel meen ik), en komt zo in Rotjeknor aan.
De Maas mondde lange tijd bij Gorinchem uit in de Waal; de Bergse Maas (een
kanaal !) brengt een belangrijk deel van het water vanaf Heuseden verder
richting westen.
De potpourri van namen bij Dordrecht en Rotterdam is -ben ik met je eens-
bijna onnavolgbaar.
Groetjes,
René Walhout
Peter Elderson
> Lek gaat na de afsplitsing van de "Oude Rijn" over in een andere naam, die
> ik niet zeker weet (Hollandse IJssel meen ik), en komt zo in Rotjeknor aan.
Langs Krimpen aan de IJssel, Ouder- en Nieuwerkerk aan de IJssel,
Capelle aan de IJssel.
--
pe
Mede-voorsteller nl.muziek.mp3 - Alles over MP3 (maar geen binary's)
Diskussie in <news:nl.newsgroups>. Stemming vanaf 13 februari.
Ruud Harmsen
<Maa...@vidal.com> in nl.taal:
>Ik ben écht niet goed in het onthouden van namen van rivieren in Nederland.
>Waarom maken jullie, Nederlanders, het ook zo moeilijk? Opeens veranderen
>Rijn en Maas om de haverklap van naam en spreken jullie over Nieuwe Maas,
>Lek, Waal, IJsel
IJssel, met dubbel s, Vroeger was het wel IJsel.
Ik vind het ook lastig, de Rijn heet voor mij ook gewoon overal Rijn.
De rivieren van Nederland zijn net zo benoemd als de straten van
Arnhem.
Maar serieus: het zal met historie en verzandingen te maken hebben. De
Rijn boog vroeger naar het Noorden af, vandaar nog steeds Leidse Rijn,
Oude Rijn en zulke nu kleine riviertjes. De Lek was ooit een prutserig
zijriviertje.
In Wijk bij Duurstede is een museum over Dorestad, daar zie je daar
info over.
--
Ruud Harmsen - http://utopia.knoware.nl/~rharmsen/
Christian Beer
86vnr8$3571p$1...@reader2.wxs.nl...
> Maarten Vidal heeft geschreven in bericht <949181686.636604@marvin>...
Nederland.
> >Waarom maken jullie, Nederlanders, het ook zo moeilijk? Opeens veranderen
> >Rijn en Maas om de haverklap van naam en spreken jullie over Nieuwe Maas,
> en
> >niet met Ij of met Y heb geschreven: maak hier alstublieft geen nieuwe
> draad
> >over "ij en y" van) en wat weet ik nog allemaal. Welke namen horen bij
> >elkaar? Een logisch antwoord is: kijk eens op een kaart, maar daar heb ik
> >nu geen zin in. Bovendien zou ik willen weten hoe het komt dat al die
namen
> >in voege zijn
De oude historische Rijn mondde in zee uit te Katwijk aan Zee. Het is dan
ook de Oude Rijn die vanaf Utrecht langs Woerden, Bodegraven, Alphen aan de
Rijn, Leiden en Katwijk aan de Rijn naar Katwijk aan Zee stroomt. Tussen
Wijk bij Duurstede (of eertijds het verwoeste Dorestad) en Utrecht stroomt
de Kromme Rijn en tussen Arnhem en (Wijk bij) Duurstede stroomt de
Nederrijn. Tot hier is het dus allemaal duidelijk de Rijn. Het Pannerdens
kanaal is net zoals het Bijlands kanaal een gekanaliseerde arm van de Rijn.
Na het verhaal van René vertel ik hoe we aan de huidige toestand kwamen.
> De Rijn splitst zich in Waal en Pannerdens kanaal.
> De Waal gaat door tot Dordrecht
> Het Pannerdens kanaal splitst in IJssel (met dubbel s !) en Lek.
Fout! De stroom heet vanaf de afsplitsing van de Ijsel tot aan Wijk bij
Duurstede Nederrijn!
> Lek gaat na de afsplitsing van de "Oude Rijn" over in een andere naam, die
> ik niet zeker weet (Hollandse IJssel meen ik), en komt zo in Rotjeknor
aan.
Na de afsplitsing van de Kromme Rijn wordt de stroom tot Krimpen de Lek
genoemd waar ze met de Maas samenvloeit.
De Hollandse Ijssel splitst zich te Vreeswijk af van de Lek om in Krimpen in
de Maas uit te komen.
Ach ja het gaat om het noordelijke Krimpen aan de Ijssel en het zuidelijke
Krimpen aan de Lek. :-)
> De Maas mondde lange tijd bij Gorinchem uit in de Waal; de Bergse Maas
(een
> kanaal !) brengt een belangrijk deel van het water vanaf Heuseden verder
> richting westen.
Tja oorspronkelijk kwam de Waal in de Maas uit. :-)
Na de samenvloeiing van de twee voornoemde stroomarmen spreken we tot
Werkendam van de Merwede. Vanaf Werkendam splitst de Merwede zich in Beneden
Merwede en Nieuwe Merwede.
> De potpourri van namen bij Dordrecht en Rotterdam is -ben ik met je eens-
> bijna onnavolgbaar.
Bij Dordrecht splitst de Merwede zich in Oude Maas en Maas. Het is in deze
laatste Maas waar de Lek en de Hollandse Ijssel in uitstromen.
Hoe is het ooit zo ver gekomen? Ik zou zeggen door natuurrampen
(overstomingen, verzandingen) en menselijk ingrijpen. Laat ons terug
vertrekken vanuit Duitsland.
Tussen Isselburg, Ulft, Doetinghem en Doesburg stroomt de Oude Ijssel. De
Romeinse generaal Drussus liet een kanaal graven tussen de Rijn en de
Ijssel. Het Drussuskanaal tussen Arnhem en Doesburg verande vrij recent van
naam en ging naar de stroom waarin ze uitmondde ook Ijssel heten.
De Waal dankt zijn huidige breedte door enkele vewoestende overstromingen in
het verleden. Het is zowat de hoofdstroom van de Rijn geworden. Ook de
breedte van de Lek, waarin dus het Rijnwater weglekte, kan je aan
overstromingen wijten evenals aan het verzanden van de oude Hoofdstroom van
de Rijn nu Oude Rijn geheten.
Door een vloed (overstroming vanuit zee) werd de oude loop van de Maas
Richting Rotterdam verstoord en onstond de Biesbosch. Nog een andere vloed
schiep de Nieuwe Maas waarna de Maasstad kon groeien en Amsterdam verdrong
als belangrijkste Nederlandse Haven. De Nieuwe Waterweg is later gegraven
kanaal.
Ik hoop dat je er wat aan had,
cyberbeer
Christian Beer
3894130b...@news.knoware.nl...
> Op Sat, 29 Jan 2000 22:31:26 +0100 schreef of citeerde "Maarten Vidal"
> <Maa...@vidal.com> in nl.taal:
>
Nederland.
> >Waarom maken jullie, Nederlanders, het ook zo moeilijk? Opeens veranderen
> >Rijn en Maas om de haverklap van naam en spreken jullie over Nieuwe Maas,
> >Lek, Waal, IJsel
>
> Ik vind het ook lastig, de Rijn heet voor mij ook gewoon overal Rijn.
> De rivieren van Nederland zijn net zo benoemd als de straten van
> Arnhem.
>
> Maar serieus: het zal met historie en verzandingen te maken hebben. De
> Rijn boog vroeger naar het Noorden af, vandaar nog steeds Leidse Rijn,
> Oude Rijn en zulke nu kleine riviertjes. De Lek was ooit een prutserig
> zijriviertje.
Inderdaad, maar naast de verzandingen mag je ook het verwoestende werk van
de overstromingen in het verleden niet vergeten. Zie myn ander post in dit
draadje.
> In Wijk bij Duurstede is een museum over Dorestad, daar zie je daar
> info over.
Inderdaad heel mooi. Ik bedoel niet wat de Vikingen met Dorestad deden.
cyberbeer
Kees de Graaf
| [deleted]
| > De Waal gaat door tot Dordrecht
Nope, wordt bij Gorkum eerst nog even Merwede.
| Bij Dordrecht splitst de Merwede zich in Oude Maas en Maas.
Als geboren Schapekop kan ik je melden dat de Merwede zich daar splitst
in Oude Maas en Noord. Dat punt, overigens, is het drukst bevaren stuk
rivier in Europa.
-- Kees de Graaf, AZU Utrecht, C.N.d...@dit.azu.nl, +31-30-2506079
"This footnote has the sole purpose to confuse the reader." - E. Teller
Peter Elderson
>
> "Christian Beer" <Christi...@gmx.de> writes:
>
> | [deleted]
> | > De Waal gaat door tot Dordrecht
>
> Nope, wordt bij Gorkum eerst nog even Merwede.
>
> | Bij Dordrecht splitst de Merwede zich in Oude Maas en Maas.
>
> Als geboren Schapekop kan ik je melden dat de Merwede zich daar splitst
> in Oude Maas en Noord. Dat punt, overigens, is het drukst bevaren stuk
> rivier in Europa.
Ha die Kees!
Weet jij of dat driehoeksveer daar nog vaart?
Kees de Graaf
| Kees de Graaf wrote:
| >
| > "Christian Beer" <Christi...@gmx.de> writes:
| >
| > | [deleted]
| > | > De Waal gaat door tot Dordrecht
| >
| > Nope, wordt bij Gorkum eerst nog even Merwede.
| >
| > | Bij Dordrecht splitst de Merwede zich in Oude Maas en Maas.
| >
| > Als geboren Schapekop kan ik je melden dat de Merwede zich daar splitst
| > in Oude Maas en Noord. Dat punt, overigens, is het drukst bevaren stuk
| > rivier in Europa.
|
| Ha die Kees!
| Weet jij of dat driehoeksveer daar nog vaart?
Hoi Peter (ik ben niet echt verbaasd je hier aan te treffen ;).
Nou, de laatste keer dat ik daar was, jaartje of 10 geleden, had je nog
steeds de Papendrechtse pont en de Zwijndrechtse pont, maar beide alleen
nog voor fietsverkeer.
Mijn pa werkte in Papendrecht. Steevast elk jaar luisde hij mijn zus en
mij erin: zat ie de krant te lezen en zei dat ie in de krant stond. Wij
kijken natuurlijk, stond er dat er afgelopen jaar zus en zoveel
passagiers met de Papendrechtse pont geweest waren...
-- Kees de Graaf, AZU Utrecht, C.N.d...@dit.azu.nl, +31-30-2506079
`The number of legal chess positions exceeds the number of pages of ADA
documentation' --Kappe.
Christian Beer
kgraaf.949254256@marsalis...
> "Christian Beer" <Christi...@gmx.de> writes:
> | > De Waal gaat door tot Dordrecht
>
> Nope, wordt bij Gorkum eerst nog even Merwede.
Tja dat had ik dus niet geschreven en bedoel je met Gorkum niet Gorinchem?
De Merwede werd, in historische tijden voor de Rijn er in al zijn breedte
als Waal er in uitmondde, als de Meerwijde, de Meerruime, de Bredere Maasarm
gezien. Een smallere Maasarm was dus de Bergse Maas.
Dit was allemaal voor de grote overstromingen (Allerheiligenvloed?
Elisabethvloed?) dit beeld grondig verstoorden. De naam Waal (voorheen
Waelsch en Vaelsch) zou ook verwijzen naar de valse of verkeerde Rijn. Zie
ook het werkwoord (ver)dwalen. De noordelijke tak richting Dorestad en
Utrecht werd als de echte Rijn gezien. Anderen houden het eerder op de vale
rivier.
> | Bij Dordrecht splitst de Merwede zich in Oude Maas en Maas.
>
> Als geboren Schapekop kan ik je melden dat de Merwede zich daar splitst
> in Oude Maas en Noord. Dat punt, overigens, is het drukst bevaren stuk
> rivier in Europa.
OK. Hier heb ik als Oosterling een fout gemaakt.
Ik weet dat de Nieuwe Maas en de Oude Maas samenvloeien in Het Scheur
(voorheen via de Botlek in de Brielse Maas), alleen ligt de Brienenoordbrug
bij Rotterdam nu over de Noord, Maas, of Nieuwe Maas?
Tja overstromingen met de daarbij horende stroomverleggingen (en
verzandingen) scheppen heel wat onduidelijkheid.
O ja de Linge tussen Pannerden en Gorinchem is nog een smal gebleven
Rijnarm. :-)
Met hartelyke groet,
Christian B.
eric schade
Kees de Graaf <kgr...@azu.nl> a écrit dans le message :> | [deleted]
> | > De Waal gaat door tot Dordrecht
>
> Nope, wordt bij Gorkum eerst nog even Merwede.
>
>
> Als geboren Schapekop kan ik je melden dat de Merwede zich daar splitst
> in Oude Maas en Noord. Dat punt, overigens, is het drukst bevaren stuk
> rivier in Europa
En het punt met het mooiste uitzicht! Bij voorbeeld vanuit Hotel Bellevue.
ES
eric schade
Christian Beer <Christi...@gmx.de> a écrit dans le message :
873n1p$37kg2$1...@fu-berlin.de...
> > "Christian Beer" <Christi...@gmx.de> writes:
> > | > De Waal gaat door tot Dordrecht
> >
> > Nope, wordt bij Gorkum eerst nog even Merwede.
>
Beide schrijfwijzen zijn correct. Maar de uitspraak is /gorrukkum/.
ES
Kees de Graaf
| Kees de Graaf <kgr...@azu.nl> a ecrit dans le message :
| >
| > Als geboren Schapekop kan ik je melden dat de Merwede zich daar splitst
| > in Oude Maas en Noord. Dat punt, overigens, is het drukst bevaren stuk
| > rivier in Europa
|
| En het punt met het mooiste uitzicht! Bij voorbeeld vanuit Hotel Bellevue.
Hetwelk beneden een uitstekend restaurant heeft waar je, als je lang
genoeg tevoren reserveert, een tafeltje aan 't raam kan krijgen.
(Misschien iets voor een HEL?).
-- Kees de Graaf, AZU Utrecht, C.N.d...@dit.azu.nl, +31-30-2506079
" Where a calculator on the ENIAC is equipped with 18,000 vacuum tubes and
weighs 30 tons, computers in the future may have only 1,000 vacuum tubes
and weigh only 1 1/2 tons." ---Popular Mechanics, March 1949
eric schade
Kees de Graaf <kgr...@azu.nl> a écrit dans le message :
kgraaf.949344844@marsalis...
> "eric schade" <esc...@be.packardbell.org> writes:
>
> | Kees de Graaf <kgr...@azu.nl> a ecrit dans le message :
> | >
> | > Als geboren Schapekop kan ik je melden dat de Merwede zich daar
splitst
> | > in Oude Maas en Noord. Dat punt, overigens, is het drukst bevaren stuk
> | > rivier in Europa
> |
> | En het punt met het mooiste uitzicht! Bij voorbeeld vanuit Hotel
Bellevue.
>
> Hetwelk beneden een uitstekend restaurant heeft waar je, als je lang
> genoeg tevoren reserveert, een tafeltje aan 't raam kan krijgen.
> (Misschien iets voor een HEL?
Als ik kom, durft Bart niet. Of toch? De winnaar gooit de verliezer in de
plomp.
Eric.
PS: Ik kan zwemmen.
Maarten Jansonius
eric schade schreef:
> > Tja dat had ik dus niet geschreven en bedoel je met Gorkum niet Gorinchem
>
> Beide schrijfwijzen zijn correct. Maar de uitspraak is /gorrukkum/.
Jóuw uitspraak is misschien 'gorrukum', ik zeg gewoon 'gorkum'. Ik zeg
immers ook niet 'de haag' (oid) of 'utrech', laat staan 'mestreech',
'grunnen' of 'antwaarpuh'.
Wčl zeg ik 'oorschot' en 'wiegen', ik volg dus niet blind de
schrijfwijze, maar ik ga geen extra moeite verspillen aan bij voorbaat
mislukte pogingen om een geboren Gorkummer, Hagenees, etc. te lijken.
Maarten.
Frits Zandveld
Christian Beer heeft geschreven in bericht <873n1p$37kg2$1...@fu-berlin.de>...
>Kees de Graaf <kgr...@azu.nl> schrieb in Nachricht
>kgraaf.949254256@marsalis...
>> "Christian Beer" <Christi...@gmx.de> writes:
>> | > De Waal gaat door tot Dordrecht
>>
>> Nope, wordt bij Gorkum eerst nog even Merwede.
>
Een logische leerling uit Petten
Wil weten wie hem kan beletten
Voor Gorinchem Gorkum,
Voor Woudrigem Workum
En voor Buckingham Bukkum te zetten
(John O'Mill?)
Frits.
<knip>
eric schade
Maarten Jansonius <maar...@sci.kun.nl> a écrit dans le message :
3895FC0A...@sci.kun.nl...
>
>
> eric schade schreef:
>
> > > Tja dat had ik dus niet geschreven en bedoel je met Gorkum niet
> >
> > Beide schrijfwijzen zijn correct. Maar de uitspraak is /gorrukkum/.
>
> Jóuw uitspraak is misschien 'gorrukum', ik zeg gewoon 'gorkum'.
Bekakte uitspraak lijkt me. Mijn opa en oma, ja die bakten met Croma. En ze
woonden jaaaaarenlang net tegenover de spoorweg naar /Gorrukkum/, in de
Transvaalstraat in Dordt. Dagenlang zat ik te staren naar die trein op de
lijn, die er soms op de Krommedijk "uitliep" en over straat reed tot aan de
Biesbosch-fabriek (geloof ik). Ik wou later machinist worden.Ik weet niet
waar je woont, maar zeker niet in de Drechtstreek of zo.
Dus: /Gorrukkum/ is OTG = oma taalgebruik.
ES.
Maarten Jansonius
eric schade schreef:
>
> Maarten Jansonius
> > eric schade schreef:
> > > > Tja dat had ik dus niet geschreven en bedoel je met Gorkum niet
> > > > Gorinchem
> > >
> > > Beide schrijfwijzen zijn correct. Maar de uitspraak is /gorrukkum/.
> >
> > Jóuw uitspraak is misschien 'gorrukum', ik zeg gewoon 'gorkum'.
>
> Bekakte uitspraak lijkt me.
Zo je wilt. Misschien is mijn uitspraak wel net zo bekakt als die van
pakweg een NOS-journaallezer (m/v).
<knip verhaaltje>
>Ik weet niet
> waar je woont, maar zeker niet in de Drechtstreek of zo.
Zal ik mijzelf dan nog maar even citeren (was: geknipt door ES) :
"ik ga geen extra moeite verspillen aan bij voorbaat
mislukte pogingen om een geboren Gorkummer, Hagenees, etc. te lijken."
Dat lijkt me toch duidelijk.
Maarten.
MW
Maarten Vidal heeft geschreven in bericht <949181686.636604@marvin>...
>Waarom maken jullie, Nederlanders, het ook zo moeilijk? Opeens veranderen
>Rijn en Maas om de haverklap van naam en spreken jullie over Nieuwe Maas,
en
>niet met Ij of met Y heb geschreven: maak hier alstublieft geen nieuwe
draad
>over "ij en y" van) en wat weet ik nog allemaal. Welke namen horen bij
>elkaar? Een logisch antwoord is: kijk eens op een kaart, maar daar heb ik
nu
>geen zin in. Bovendien zou ik willen weten hoe het komt dat al die namen in
>voege zijn
'to confuse the Russians'
MW
Ruud Harmsen
Jansonius <maar...@sci.kun.nl> in nl.taal:
>Wčl zeg ik 'oorschot' en 'wiegen',
Wiegen? Ik moest even denken. O, Wiechen, geschreven Wijchen. Zeg dat
dan. (Is voor mij niet hetzelfde; in lokaal dialect misschien wel).
Daar in de buurt ook Huissen. Ik heb eens een vrachtwagenchauffeur
gesproken in Arnhem-Zuid die naar Huizen zei te willen. Het duurde
even voor ik doorhad dat we al bijna waren. Een kweste van één straat
uitrijden.
eric schade
De Drechtstreek omvat noch Den Haag noch Gorinchen/ Gorkum.
ES
Kees de Graaf
| [deleted]
|
| De Drechtstreek omvat noch Den Haag noch Gorinchen/ Gorkum.
gotzijdank... :)
-- Kees de Graaf, AZU Utrecht, C.N.d...@dit.azu.nl, +31-30-2506079
"We are only fabulous beasts, after all." - John Ashberry
-
eric schade
Kees de Graaf <kgr...@azu.nl> a écrit dans le message :
kgraaf.949435183@marsalis...
> "eric schade" <esc...@be.packardbell.org> writes:
>
> | [deleted]
> |
> | De Drechtstreek omvat noch Den Haag noch Gorinchen/ Gorkum.
>
> gotzijdank... :)
Wél Papendrech, Zwččndrech, Sliedrech en het ččland van Dordt.
ES