Solsleutel of sol-sleutel, fasleulel of fa-sleutel ?
Alain Bex
Rein de Vries
"Alain Bex" <alai...@skynet.be> wrote in message
news:92pooo$o1$1...@news0.skynet.be...
> In Vandale : solsleutel en fa-sleutel. In het groene boekje niets?
>
>
Groet,
Rein de Vries
Joop Komen
Solsleutels en fasleutels bestaan wel
groet,
Joop
Rein de Vries
"Joop Komen" <j.ko...@chello.nl> wrote in message
news:glv05tkb9g529rstn...@4ax.com...
Wat zijn dat dan?
Joop Komen
De vioolsleutel (G-sleutel of solsleutel) en de bassleutel (F-sleutel of
fasleutel).
--
Joop Komen
"Opa gaat literair"
Gedichten, verhalen, cursiefjes, anekdotes.
http://members1.chello.nl/~j.komen1/
Job ter Burg
>
> In Vandale : solsleutel en fa-sleutel. In het groene boekje niets?
Streepje omdat anders fas-leutel tewrijl solsleutel alleen solsleutel
kan zijn?
--
Job
Rein de Vries
> On Mon, 01 Jan 2001 12:58:23 GMT, "Rein de Vries" <Re...@home.nl> wrote:
>
> >
> >"Joop Komen" <j.ko...@chello.nl> wrote in message
> >news:glv05tkb9g529rstn...@4ax.com...
> >> On Mon, 01 Jan 2001 11:38:18 GMT, "Rein de Vries" <Re...@home.nl> wrote:
> >>
> >> >
> >> >"Alain Bex" <alai...@skynet.be> wrote in message
> >> >news:92pooo$o1$1...@news0.skynet.be...
> >> >> In Vandale : solsleutel en fa-sleutel. In het groene boekje niets?
> >> >>
> >> >>
> >> >Een solsleutel en een fasleutel bestaan niet.
> >> >
> >> >Groet,
> >> >Rein de Vries
> >> >
> >> Solsleutels en fasleutels bestaan wel
> >
> >Wat zijn dat dan?
> >
> De vioolsleutel (G-sleutel of solsleutel) en de bassleutel (F-sleutel of
> fasleutel).
> --
Misschien is dat Vlaams, maar in het Nederlands is solsleutel of fasleutel
n.m.b.m. niet in gebruik.
Frits Zandveld
Rein de Vries heeft geschreven in bericht ...
1. absoluut.
Dan heten de noten a, b, c, d, e, f, g. (en cis, fis, gis, dis, ais en zo,
dat doet nu even weinig ter zake).
Er is een standaard a van 440 (of zo iets, doet ook even niet precies ter
zake) Hz, alle machten van 2 maal 220 Hz heten ook a. (in muziektermen: alle
octaven van a).
2. relatief.
Je hebt een toonladder c-d-e-f-g-a-b-c. Dat heet een majeurtoonladder.
Je kunt ook wel spelen g-a-b-c-d-e-f-g, maar dat klinkt (behalve hoger of
lager) heel anders.
Je moet dan spelen g-a-b-c-d-e-fis-g, dan heb je weer het melodietje van een
majeurtoonladder.
Het is soms handig, noten aan te geven t.o.v. de begintoon van een
toonladder: dan is de majeurtoonladder do-re-mi-fa-sol-la-si-do (of
do-re-mi-fa-so-la-ti-do).
In de (majeur) toonladder van c is dan c = do, d = re, e = mi, enz.
In de (majeur) toonladder van g is dan g = do, a = re, b = mi, enz.
Naam relatief ten opzichte van het begin van de toonladder.
In sommige landen vertikken ze het de absolute toonaanduiding te gebruiken.
Ze misbruiken daar do-re-mi-fa-sol-la-si-do ook voor absolute aanduiding,
waarbij dan do = c, re = d, mi = e enz.
Tot zover over de namen van de noten.
Daar is meer over te schrijven, doe ik niet.
Muziek wordt genoteerd op stelsels van 5 lijntjes, notenbalken geheten.
Je kunt in principe bv de c overal neerpleuren en hogere tonen hoger, lagere
tonen lager.
Je zult dus moeten aangeven, waar je de (bv) die c zet: hoe je de noten hebt
gecodeerd of versleuteld. Dat gebeurt aan het begin van de notenbalk door er
een "sleutel" op te zetten. Iedereen weet dan waar zhij de g moet vinden, en
daarmee alle andere noten.
Er zijn meer sleutels, maar meestal wordt de "g-sleutel" gebruikt voor de
instrumenten die veel wat hogere tonen spelen, de f-sleutel voor
instrumenten die veel wat lagere tonen spelen.
Tot zover over de notatie van de noten.
Daar valt ook veel meer over te zeggen maar dat is hier allemaal niet ter
zake.
Ik had het al over de g-sleutel en over de f-sleutel.
Nou, als je het vertikt (zoals bv de Fransen) om de absolute benamingen te
gebruiken, dan zul je het boven gesignaleerde oneigenlijk gebruik van de
relatieve benamingen moeten hanteren.
Dan hebben we (nee, wij niet. de Fransen) het ineens niet over een g-sleutel
maar over een sol-sleutel, en niet over een f-sleutel maar over een
fa-sleutel.
En hoe je ze schrijft zal me 'n zorg wezen.
Liefst wel konsekwent, en niet de een met een streepje, de ander niet!
Rare jongens, die Vandalen.
En als het niet duidelijk was dan vraag je maar verder aan
Frits
Peter Elderson
Ik zie niet in dat je, als je toch al een fas-leutel hebt, geen
sols-leutel zou kunnen hebben. Of een huis-leutel, een codes-leutel,
een PGPS-leutel. Je hebt er ook cd's over: leutelplaatjes, ja.
pe
Peter Elderson
> Liefst wel konsekwent, en niet de een met een streepje, de ander niet!
Het streepje kan door de schrijver naar believen geplaatst worden, op
grond van leesbaarheid bijvoorbeeld. In dit geval begrijp ik dan ook
het gemaakte verschil niet: fasleutel en solsleutel zijn naar mijn
gevoel even leesbaar, kwa kans op verkeerd betreft.
pe
Rein de Vries
Rein de Vries
"Frits Zandveld" <frits.z...@consunet.nl> wrote in message
news:92q2m0$s2s$1...@nereid.worldonline.nl...
We hebben het hier toch over Nederlands?
q.e.d.
Peter Elderson
Ja, jeweetwel, zo'n lips-leutel.
Ruud Harmsen
<alai...@skynet.be> in nl.taal:
>In Vandale : solsleutel en fa-sleutel. In het groene boekje niets?
In het Nederlands heten ze g-sleutel en f-sleutel, alias vioolsleutel
en bassleutel. De do re mi fa so(l) la si (ook: ti) do wordt alleen in
Romaanse talen gebruikt voor aanduidingen van sleutels en toonsoorten,
in Germaanse talen in het c d e f g a b c (Duits: ... a h c).
--
Ruud Harmsen - http://rudhar.com
Laurent Holtzer
U bedoelt vast een huiss-leutel
Job ter Burg
>
>
> En hoe je ze schrijft zal me 'n zorg wezen.
Titel van de NG gezien?
> Liefst wel konsekwent, en niet de een met een streepje, de ander niet!
Alleen een streepje wanneer nodig voor de juiste uitspraak.
--
Job
Job ter Burg
onzin, zeg je 'faasleutel' of zeg je 'fas-leutel' als je 'fasleutel'
ziet staan?
Als je solsleutel ziet staan is er discussie over de uitspraak mogelijk.
--
Job
Karel Adams
"Ruud Harmsen" <r...@rudhar.com> schreef in bericht
news:3a507fd...@news.knoware.nl...
Dat is dan weer iets dat we hier in Vlaanderen op zijn Romaans doen...
Do-mi-sol-do is hier het gewone woordgebruik. En ook si-bemol al hoort het
b-mol te zijn. En zelfs fa-bécart in plaats van f-hersteld! Die bécart
(juist gespeld, Brusselaars?) lijkt me overigens wel uitstervend.
Karel.
Peter Elderson
> U bedoelt vast een huiss-leutel
Tand verloren?
:)
pe
Peter Elderson
In beide gevallen kun je het woord verkeerd lezen, als je het niet
kent.
pe
Paul Uljé
> een uitgebreide uitleg over de Do-Re-Mie etc...
Dank je wel Frits, ik vraag me al jaren af waar dat geDo vandaan kwam.
Dit naar aanleiding van de Sound of Music. Behalve in deze musical en op
de ´zanglessen´ van de lagere school ben ik ze nooit meer tegengekomen.
> neerpleuren
Frits toch!
grt. Paul
Bart Van Stappen
>Rein de Vries heeft geschreven in bericht ...
>>"Joop Komen" <j.ko...@chello.nl> wrote in message
>>news:glv05tkb9g529rstn...@4ax.com...
>>> On Mon, 01 Jan 2001 11:38:18 GMT, "Rein de Vries" <Re...@home.nl> wrote:
>>> >"Alain Bex" <alai...@skynet.be> wrote in message
>>> >news:92pooo$o1$1...@news0.skynet.be...
>>> >> In Vandale : solsleutel en fa-sleutel. In het groene boekje niets?
Met de eerste aanduiding bedoel je mogelijk (de) Van Dale, hier gemeenlijk
aangeduid als VD<uitgaveaanduiding>, waarbij de jongste uitgave VD13 is.
Ook (de onvolprezen) Verschueren neemt de ingang 'fa-sleutel' op. (VGEW10)
(*)
---
(*) VGEW10: Verschueren Groot encyclopedisch Woordenboek, 10e uitgave, 1996.
---
>>> >Een solsleutel en een fasleutel bestaan niet.
>>>
>>> Solsleutels en fasleutels bestaan wel
>>
>>Wat zijn dat dan?
>>
>Muzieknoten kun je op twee manieren benoemen.
>
>1. absoluut.
>Dan heten de noten a, b, c, d, e, f, g. (en cis, fis, gis, dis, ais en zo,
>dat doet nu even weinig ter zake).
>Er is een standaard a van 440 (of zo iets, doet ook even niet precies ter
>zake) Hz, alle machten van 2 maal 220 Hz heten ook a. (in muziektermen:
alle
>octaven van a).
Hmm. Ook 2^(-4/3) · 220 Hz ~ 87,307057858 Hz?
Bedoeld wordt kennelijk: alle _gehele_ (*) machten van 2 (...), dwz:
..., 55 Hz, 110 Hz, 220 Hz, 440 Hz, 880 Hz, ...
---
(*) gehele getallen: ... -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, ...
---
Tegenwoordig wordt de _standaard-a'_ (let op het liggende streepje én op de
index), of a-eengestreept doorgaans afgestemd op 440 Hz (stemtoon). Eertijds
was dat een stuk lager. Vandaag zijn er 'virtuozen' die ze (nog) hoger
stemmen, daarbij (soms oude, waardevolle) instrumenten niet ontziend, ze,
door te hoge spanning, genadeloos (en onomkeerbaar) vernietigend.
Een gewone piano heeft doorgaans een toonbereik lopende van Av2 (28 Hz, in
het subcontra-octaaf: A-twee-ondergestreept) tot b^4 (3951 Hz, in het
viergestreept octaaf: a-vier(boven)gestreept). De menselijke stem heeft
doorgaans een (zuiver) bereik van zowat twee octaven, gaande van C - c^1 (65
Hz - 261 Hz, bas) tot c^1 - a^2 (261 Hz - 880 Hz, sopraan), het laatste met
uitlopers tot omtrent f^3 (1397 Hz) voor de coloratuur.
Orgels hebben het grootste (toon)bereik: (doorgaans) tot negen octaven, van
het subcontra-octaaf (Cv2 - 16 Hz) tot en met het vijfgestreepte (b^5 - 7902
Hz).
Bij de letter-aanduiding dient voorts opgemerkt dat de b of B (si) daarbij
voor verwarring kan zorgen. Omdat voor de si ook wel h of H gebruikt wordt.
Waarbij b of B dan staat voor wat niet-H-gebruikers (-zeggers) aanduiden als
bes of Bes (si-mol).
>2. relatief.
>Je hebt een toonladder c-d-e-f-g-a-b-c. Dat heet een majeurtoonladder.
In het Nederlands: grotetertstoonladder. Bovenstaande is c grote terts (do
grote terts), kortweg en gemeenlijk: c groot (do groot).
(nl: groot; fr: majeur; en: major; de: Dur)
>Je kunt ook wel spelen g-a-b-c-d-e-f-g, maar dat klinkt (behalve hoger of
>lager) heel anders.
>Je moet dan spelen g-a-b-c-d-e-fis-g, dan heb je weer het melodietje van
een
>majeurtoonladder.
In het Nederlands: 'in grote terts'.
>Het is soms handig, noten aan te geven t.o.v. de begintoon van een
>toonladder: dan is de majeurtoonladder do-re-mi-fa-sol-la-si-do (of
>do-re-mi-fa-so-la-ti-do).
Do wordt ook wel _ut_ genoemd.
>In de (majeur) toonladder van c is dan c = do, d = re, e = mi, enz.
>In de (majeur) toonladder van g is dan g = do, a = re, b = mi, enz.
>Naam relatief ten opzichte van het begin van de toonladder.
>
>In sommige landen vertikken ze het de absolute toonaanduiding te gebruiken.
>Ze misbruiken daar do-re-mi-fa-sol-la-si-do ook voor absolute aanduiding,
>waarbij dan do = c, re = d, mi = e enz.
Zie ook hoger mogelijk verwarring bij aanduiding 'b' (B).
>Tot zover over de namen van de noten.
>Daar is meer over te schrijven, doe ik niet.
>
>Muziek wordt genoteerd op stelsels van 5 lijntjes, notenbalken geheten.
(Westerse) ook wel -- behalve met andere aanduidingsstelsels, die niet
noodzakelijk met liggende notenbalken werken --, op notenbalken met vier
lijnen; in het gregoriaans bijvoorbeeld.
>Je kunt in principe bv de c overal neerpleuren en hogere tonen hoger,
lagere
>tonen lager.
>Je zult dus moeten aangeven, waar je de (bv) die c zet: hoe je de noten
hebt
>gecodeerd of versleuteld. Dat gebeurt aan het begin van de notenbalk door
er
>een "sleutel" op te zetten. Iedereen weet dan waar zhij de g moet vinden,
en
>daarmee alle andere noten.
>Er zijn meer sleutels, maar meestal wordt de "g-sleutel" gebruikt voor de
>instrumenten die veel wat hogere tonen spelen, de f-sleutel voor
>instrumenten die veel wat lagere tonen spelen.
>
>Tot zover over de notatie van de noten.
>Daar valt ook veel meer over te zeggen maar dat is hier allemaal niet ter
>zake.
>
>Ik had het al over de g-sleutel en over de f-sleutel.
>Nou, als je het vertikt (zoals bv de Fransen) om de absolute benamingen te
>gebruiken, dan zul je het boven gesignaleerde oneigenlijk gebruik van de
>relatieve benamingen moeten hanteren.
>Dan hebben we (nee, wij niet. de Fransen) het ineens niet over een
g-sleutel
>maar over een sol-sleutel,/
Als elders aangegeven (met verwijzing naar GB95, VD13 en VGEW10):
solsleutel.
> en niet over een f-sleutel maar over een
>fa-sleutel.
>
>En hoe je ze schrijft zal me 'n zorg wezen.
Solsleutel en fa-sleutel.
>Liefst wel konsekwent, en niet de een met een streepje, de ander niet!
Konsewat?
>Rare jongens, die Vandalen.
Nog vreemder zijn me dunkt zij de te pas en te onpas hun afkeer voor (door
anderen gebruikt) 'Romeins' ten beste geven, maar zichzelf wel het recht
aanmatigen daaruit te putten, al storen ze zich daarbij kennelijk niet erg
aan enige spelvastheid. Zo zetten ze octaaf en konsekwent (sic) gedachteloos
in één stukje.
>En als het niet duidelijk was dan vraag je maar verder aan
Evenzo.
Groeten,
Bart.
Bart Van Stappen
>Frits Zandveld wrote:
>> Liefst wel konsekwent, en niet de een met een streepje, de ander niet!
<spelling: gebruik Nederlandse begrippen>
Wie het moeilijk heeft met de spelling van consedinges ('consequent'), vindt
er vast baat bij te kiezen voor een Nederlands begrip: in overeenstemming
bijvoorbeeld, of beginselgetrouw dan wel beginselvast. Onnodige
spelmoeilijkheden, eigen aan nogal wat bastaarden, worden zo eenvoudig
voorkomen. Handig.
</spelling>
>Het streepje kan door de schrijver naar believen geplaatst worden, op
>grond van leesbaarheid bijvoorbeeld. In dit geval begrijp ik dan ook
>het gemaakte verschil niet: fasleutel en solsleutel zijn naar mijn
>gevoel even leesbaar, kwa kans op verkeerd betreft.
-----
[8] In gevallen waarin deze paragraaf niet voorziet, behoudt de taal-
gebruiker de vrijheid om met een streepje de structuur van een
onoverzichtelijke samenstelling te verduidelijken.
/rij-instructeur, Lorentz-kracht, hyena-vel, kwarts-lagen, kwart-
slagen, glas-in-lood-ramen, het schiet-in-de-eigen-voet-beginsel,
doe-het-zelf-zaak, kat-en-muis-spel, tweede-generatie-slachtoffer/.
-----
("Leidraad", "5.4 Het liggend streepje" in GB95, blz. (31) 33)
<terzijde>
Opgemerkt dient dat in de gedrukte uitgave van GB95 'kwartslagen' wat
ongelukkig afgebroken wordt, wat tot verwarring zou kunnen leiden. De gewone
begrippen zijn: kwartslag, mv. kwartslagen.
-----
=kwart·slag,= de (m.), kwart·sla·gen.
-----
(GB95, blz. 489)
('kwarts(-)laag' is niet opgenomen in GB95)
</terzijde>
Op grond hiervan krijgt het woord (begrip) _solsleutel_ geen streepje:
-----
=sol·sleu·tel,= de (m.), sol·sleu·tels.
-----
(GB95, blz. 807)
en kan _fa-sleutel_ (niet opgenomen in GB95) er wel een krijgen; m.n. krijgt
het er een.
Groeten,
Bart.
Rein de Vries
"Karel Adams" <k_a...@glo.be> wrote in message
news:so746.1475$yz3....@iguano.antw.online.be...
Geen Brusselaar, maar _bécarre_
Groet,
Rein de Vries
Dik T. Winter
> > De vioolsleutel (G-sleutel of solsleutel) en de bassleutel (F-sleutel of
> > fasleutel).
>
> n.m.b.m. niet in gebruik.
Misschien niet meer, ik volg het niet meer zo. Maar het was veelvuldig in
gebruik. Er zijn drie sleutels in gebruik, elk met drie namen, de eerste
twee als boven:
g-sleutel / vioolsleutel / solsleutel
f-sleutel / bassleutel / fasleutel
c-sleutel / altsleutel / dosleutel
en dat maakt dus een mooi schema.
Zeker bij zangkunst wordt de derde term regelmatig gebruikt. Bij
strijkinstrumenten is de tweede term het meest gebruikt, bij andere
instrumenten de eerste term, behalve in het derde geval. C-sleutel
ben ik als term heel zelden tegengekomen, dat werdt veelal toch de
altsleutel.
--
dik t. winter, cwi, kruislaan 413, 1098 sj amsterdam, nederland, +31205924131
home: bovenover 215, 1025 jn amsterdam, nederland; http://www.cwi.nl/~dik/
Dik T. Winter
> >zake) Hz, alle machten van 2 maal 220 Hz heten ook a. (in muziektermen: alle
> >octaven van a).
>
> Hmm. Ook 2^(-4/3) · 220 Hz ~ 87,307057858 Hz?
>
> Bedoeld wordt kennelijk: alle _gehele_ (*) machten van 2 (...), dwz:
> ..., 55 Hz, 110 Hz, 220 Hz, 440 Hz, 880 Hz, ...
Merkwaardig. Ik als toch hoofdzakelijk wiskundig denkende had er geen
probleem mee. In het algemeen wordt bij een dergelijke terminologie een
impliciet domein aangenomen... Maar indien we ook in een taalkundige
nieuwsgroep aan volstrekt wiskundige gestrengheid moeten voldoen (iets
dat in wiskundige nieuwsgroepen niet hoeft)...
> Tegenwoordig wordt de _standaard-a'_ (let op het liggende streepje én op de
> index), of a-eengestreept doorgaans afgestemd op 440 Hz (stemtoon). Eertijds
> was dat een stuk lager.
Vooroorlogse radiostemming: a' = 432 Hz. Daarop is mijn piano nog lange tijd
gestemd geweest. Ik weet niet of die hogere stemming de scheur in het
klankbord heeft veroorzaakt die hersteld moest worden.
Dik T. Winter
Tsja, die Duitsers. Die kennen ook de 'b', maar dat is onze 'bes'. Aan
de andere kant, ze kennen zowel B-Dur als H-Dur en dat is precies hetzelfde,
namelijk B grote terts. Zo is ook B-Moll = H-Moll = b kleine terts.
Kreutzfeld
betreft nl.taal is de toon in elk geval gezet.
Frits Zandveld
Job ter Burg heeft geschreven in bericht <3A50EE91...@knoware.nl>...
>Frits Zandveld wrote:
>>
>>
>> En hoe je ze schrijft zal me 'n zorg wezen.
>
>Titel van de NG gezien?
Ja, hoor.
En in die nieuwsgroep werd een vraag gesteld, die heb ik beantwoord.
Vervolgens is er nog steeds het probleem of je nou
solsleutel en fasleutel of
sol-sleutel en fasleutel of
sol-sleutel en fa-sleutel of
solsleutel en fa-sleutel
moet schrijven.
De discussie daarover wilde ik in mijn beantwoording van de gestelde vraag
niet houden.
<off-topic>
pe en andere digitalerds: zie je de een-wissel (Gray) code?
</off-topic>
<knip>
Frits
Frits Zandveld
Paul Uljé heeft geschreven in bericht <3A5111ED...@cistron.nl>...
Frits
Ruud Harmsen
<k_a...@glo.be> in nl.taal:
>> In het Nederlands heten ze g-sleutel en f-sleutel, alias vioolsleutel
>> en bassleutel. De do re mi fa so(l) la si (ook: ti) do wordt alleen in
>> Romaanse talen gebruikt voor aanduidingen van sleutels en toonsoorten,
>> in Germaanse talen in het c d e f g a b c (Duits: ... a h c).
>
>Dat is dan weer iets dat we hier in Vlaanderen op zijn Romaans doen...
>Do-mi-sol-do is hier het gewone woordgebruik.
Franse invloed ongetwijfeld.
>En ook si-bemol al hoort het
>b-mol te zijn. En zelfs fa-bécart in plaats van f-hersteld!
Ik zou geneigd te spreken van "f met herstellingsteken".
Ruud Harmsen
<Dik.W...@cwi.nl> in nl.taal:
>Tsja, die Duitsers. Die kennen ook de 'b', maar dat is onze 'bes'. Aan
>de andere kant, ze kennen zowel B-Dur als H-Dur en dat is precies hetzelfde,
>namelijk B grote terts. Zo is ook B-Moll = H-Moll = b kleine terts.
Maar hoe noemen ze bes-groot (2 mollen) en bes-klein (zeven kruizen/5
mollen? of daaromtrent dan?
Karel Adams
Tegen de tijd dat je dat helemaal uitgesproken hebt gekregen zit de rest al
twee maten verder! Maar korrekt zal het wel zijn, ja.
Karel (bas ut)
Rein de Vries
"Dik T. Winter" <Dik.W...@cwi.nl> wrote in message
news:G6IGB...@cwi.nl...
> In article <h7046.43604$Es2.9...@zwoll1.home.nl> "Rein de Vries"
<Re...@home.nl> writes:
> > > De vioolsleutel (G-sleutel of solsleutel) en de bassleutel (F-sleutel
of
> > > fasleutel).
> >
> > Misschien is dat Vlaams, maar in het Nederlands is solsleutel of
fasleutel
> > n.m.b.m. niet in gebruik.
>
> Misschien niet meer, ik volg het niet meer zo. Maar het was veelvuldig in
> gebruik. Er zijn drie sleutels in gebruik, elk met drie namen, de eerste
> twee als boven:
> g-sleutel / vioolsleutel / solsleutel
> f-sleutel / bassleutel / fasleutel
> c-sleutel / altsleutel / dosleutel
> en dat maakt dus een mooi schema.
>
> Zeker bij zangkunst wordt de derde term regelmatig gebruikt. Bij
> strijkinstrumenten is de tweede term het meest gebruikt, bij andere
> instrumenten de eerste term, behalve in het derde geval. C-sleutel
> ben ik als term heel zelden tegengekomen, dat werdt veelal toch de
> altsleutel.
> --
altsleutel is een deelverzameling van c-sleutel .
Andere c-sleutels zijn sopraansleutel, mezzosopraansleutel, tenorsleutel en
baritonsleutel. Deze laatste wordt echter vaker als f-sleutel gebruikt.
andere f-sleutels zijn behalve bassleutel, dan nog baritonsleutel en een
extra lage bassleutel, waarbij deze op de bovenste lijn staat. Ik weet
daarvoor geen officiële naam. Verder bestaat er nog een g-sleutel op de
onderste lijn, die Franse vioolsleutel wordt genoemd en een soort
tenorsleutel, hoewel die niet zo heet, die wordt gevormd door een
vioolsleutel met een octaveringsteken eronder aan. Deze wordt soms ook als
dubbele vioolsleutel gedrukt.
In oude muziek was het gebruikelijk een sleutel te kiezen die goed paste bij
het bereik van het instrument of de stem. Dat scheelde hulplijntjes. Zo
kreeg een bas een bassleutel en alle hogere zangstemmen c-sleutels. Alles
wat hoger kon dan een zangstem - violen fluiten etc. werden met
vioolsleutels genoteerd. Overigens werd ook in veel klaviermuziek in de tijd
van Bach de rechterhandpartij in een c-sleutel genoteerd. Als ik mij niet
vergis b.v. de inventionen van Bach.
Het gebruik in Vlaanderen en zuidelijker van do/ut re mi moet men niet
verwarren met het do re mi dat hier en b.v. in Engeland en Hongarije nog in
gebruik is (geweest) ter aanduiding van relatieve toonfuncties.
In Nederland is een do-sleutel dan ook iets anders dan een c-sleutel. In het
gebruik van relatieve sleutels ken ik alleen de do-sleutel. Vandaar mijn
eerste reaktie.
Groet,
Rein de Vries
Rein de Vries
"Feico" <fe...@taaleffect.nl> wrote in message
news:mai45tomoh1mpan31...@4ax.com...
> On Tue, 02 Jan 2001 20:14:57 GMT, r...@rudhar.com (Ruud Harmsen) wrote in
nl.taal:
>
> >Maar hoe noemen ze bes-groot (2 mollen) en bes-klein (zeven kruizen/5
> >mollen? of daaromtrent dan?
>
Duitsers
> noemen dat B-Dur.
> bes-klein (5 mollen) heet natuurlijk b-moll.
> bes-klein (7 kruisen) is nogal raar. Met 7 kruisen heet het namelijk
ais-klein
> of ais-moll. Dat is overigens eigenlijk niet te onderscheiden van
bes-klein.
Niet te onderscheiden? Als je bedoelt op het gehoor, dan begrijp ik niet
waarom je dat nu juist bij deze combinatie opmerkt. Het geldt natuurlijk
voor elke enharmonisch verwisselbare toonsoort.
Rein de Vries
Dik T. Winter
> On Tue, 2 Jan 2001 01:11:18 GMT, "Dik T. Winter" <Dik.W...@cwi.nl> wrote in
> nl.taal:
> >Tsja, die Duitsers. Die kennen ook de 'b', maar dat is onze 'bes'. Aan
> >de andere kant, ze kennen zowel B-Dur als H-Dur en dat is precies hetzelfde,
> >namelijk B grote terts. Zo is ook B-Moll = H-Moll = b kleine terts.
>
> Wat wij een b noemen heet in Duitsland een h,
> en wat wij een bes noemen heet daar een b.
> Dat geldt ook voor toonaarden, dus:
> B-Dur = Bes grote terts
> b-moll = bes kleine terts
> H-Dur = B grote terts
> h-moll = b kleine terts
Tsja, ik heb gelogen. In commissie. Zie Van Dales Duits-Nederlands
woordenboek. Inderdaad, als ik even had nagedacht inplaats van over-
geschreven, had ik het ook wel geweten.
Ruud Harmsen
<Dik.W...@cwi.nl> in nl.taal:
> > >Tsja, die Duitsers. Die kennen ook de 'b', maar dat is onze 'bes'. Aan
> > >de andere kant, ze kennen zowel B-Dur als H-Dur en dat is precies hetzelfde,
> > >namelijk B grote terts. Zo is ook B-Moll = H-Moll = b kleine terts.
>Tsja, ik heb gelogen. In commissie. Zie Van Dales Duits-Nederlands
>woordenboek. Inderdaad, als ik even had nagedacht inplaats van over-
>geschreven, had ik het ook wel geweten.
Welk woordenboek, welke druk, welk(e) trefwoord(en)?
In het Groot woordenboek Duits-Nederlands van Van Dale, tweede druk
1990, vind ik B-Moll, H-Moll, B-Dur en H-Dur niet vermeld; bij dur,
moll en h staat de juiste uitleg.
Bij b staat dat het bes betekent, al is het met het onduidelijke
pijltje:
b ==> bes. Die pijl blijkt te betekenen "scheidt hoofdvertaling van de
bijbehorende varianten".
Dat b de hoofdvertaling in muzikale context is lijkt me inderdaad
onjuist, tenzij ze bedoelen dat het soms ten onrechte letterlijk zo in
het Nederlands wordt overgenomen. Ik zal hierover een opmerking mailen
aan de redactie.
Dik T. Winter
> Op Wed, 3 Jan 2001 03:10:05 GMT schreef of citeerde "Dik T. Winter"
> <Dik.W...@cwi.nl> in nl.taal:
>
> > > >Tsja, die Duitsers. Die kennen ook de 'b', maar dat is onze 'bes'. Aan
> > > >de andere kant, ze kennen zowel B-Dur als H-Dur en dat is precies hetzelfde,
> > > >namelijk B grote terts. Zo is ook B-Moll = H-Moll = b kleine terts.
>
> >Tsja, ik heb gelogen. In commissie. Zie Van Dales Duits-Nederlands
> >woordenboek. Inderdaad, als ik even had nagedacht inplaats van over-
> >geschreven, had ik het ook wel geweten.
>
> Welk woordenboek, welke druk, welk(e) trefwoord(en)?
Tsk, was ik weer mis. Ik moet mijn geheugen eens na laten kijken. Wolters'
Woordenboek Duits-Nederlands (het woordenboek dat op de meeste scholen wordt
gebruikt), zestiende druk, 1993:
b o; 2e nvl -; mv - 1 (letter en klank) b; 2 (muz) bes; b-Moll b kleine terts
B o; 2e nvl -; mv - 1 (letter) B; 2 (muz) bes; B-Dur B grote terts
Volgende keer zal ik alles zorgvuldiger nazoeken (denk ik nu).
Rein de Vries
"Dik T. Winter" <Dik.W...@cwi.nl> wrote in message
news:G6M5v...@cwi.nl...
> In article <3a52e80a...@news.knoware.nl> r...@rudhar.com (Ruud Harmsen)
writes:
> > Op Wed, 3 Jan 2001 03:10:05 GMT schreef of citeerde "Dik T. Winter"
> > <Dik.W...@cwi.nl> in nl.taal:
> >
> > > > >Tsja, die Duitsers. Die kennen ook de 'b', maar dat is onze
'bes'. Aan
> > > > >de andere kant, ze kennen zowel B-Dur als H-Dur en dat is precies
hetzelfde,
> > > > >namelijk B grote terts. Zo is ook B-Moll = H-Moll = b kleine
terts.
> >
> > >Tsja, ik heb gelogen. In commissie. Zie Van Dales Duits-Nederlands
> > >woordenboek. Inderdaad, als ik even had nagedacht inplaats van over-
> > >geschreven, had ik het ook wel geweten.
> >
> > Welk woordenboek, welke druk, welk(e) trefwoord(en)?
>
> Tsk, was ik weer mis. Ik moet mijn geheugen eens na laten kijken.
Wolters'
> Woordenboek Duits-Nederlands (het woordenboek dat op de meeste scholen
wordt
> gebruikt), zestiende druk, 1993:
> b o; 2e nvl -; mv - 1 (letter en klank) b; 2 (muz) bes; b-Moll b kleine
terts
> B o; 2e nvl -; mv - 1 (letter) B; 2 (muz) bes; B-Dur B grote terts
>
Dat is opvallend. In mijn exemplaar, een druk uit 1959 staat het nog wel
correct.
Daar heeft iemand zitten knoeien.
Rein de Vries
Eric Schade
Peter Elderson <elde...@xs4all.nl> a écrit dans le message : 3A509027...@xs4all.nl...
> Job ter Burg wrote:
> >
> > Alain Bex wrote:
> > >
> >
> > kan zijn?
>
> Ik zie niet in dat je, als je toch al een fas-leutel hebt, geen
> sols-leutel zou kunnen hebben. Of een huis-leutel, een codes-leutel,
> een PGPS-leutel. Je hebt er ook cd's over: leutelplaatjes, ja.
Het betrof vnl. het _uitspraak_verschil tussen
*fasleutel* en *fa-sleutel*.
Tussen *solsleutel* en *sol-sleutel* is er geen enkel uitspraakverschil.
Peter Elderson
> Tussen *solsleutel* en *sol-sleutel* is er geen enkel uitspraakverschil.
Welzekerwel.
pe
Reinier Post
>Overigens heeft Johann Sebastian een van zijn preludes en fuga's uit Das
>Wohltemperierte Klavier geschreven in Cis, met zeven kruisen, terwijl het in het
>algemeen gebruikelijk is niet meer dan zes te gebruiken. Hij had het ook in Des,
>met vijf mollen kunnen schrijven. Het verschil is niet te horen.
Op een klavier dat geen aparte toetsen voor Cis en Des heeft niet, nee.
--
Reinier Post rein...@win.tue.nl