Google Groups no longer supports new Usenet posts or subscriptions. Historical content remains viewable.
Dismiss

De REM 50 jaar geleden

177 views
Skip to first unread message

Piet van der Vooren

unread,
Aug 7, 2014, 9:13:47 AM8/7/14
to
Het was vorige week dinsdag 29 juli precies vijftig jaar geleden dat Radio
Noordzee begon met uitzenden vanaf het REM-eiland voor de kust van
Noordwijk. De zender zond uit op een golflengte van 214 meter in de
middengolf. Hiervoor werd een 1 kiloWatt-zender van het Amerikaanse merk RCA
gebruikt. De zendantenne was een draad die was gespannen over het
helikopterplatform op het eiland. De uitzenduren waren van 9.00 tot 18.00
uur.

Dinsdag 12 augustus is het vijftig jaar geleden dat de eerste testuitzending
van TV Noordzee vanaf het REM-eiland de lucht inging. Drie dagen daarna, op
15 augustus 1964, begonnen de offici�le uitzendingen van TV Noordzee op
kanaal 11. De zendantennes waren bovenin de mast op het eiland gemonteerd,
op een hoogte van 100 meter. Ook hier was RCA de leverancier van de zender,
die een vermogen had van 10 kiloWatt. Er werd elke avond uitgezonden van
18.30 tot 19.30 uur en van 22.00 tot ongeveer 23.30 uur.

De uitzendingen vanaf het REM-eiland zouden duren tot 17 december 1964. Toen
landden politiemensen van de Rijkspolitie te Water op het eiland en werden
de zenders verzegeld. Er werd opgetreden tegen de uitzendingen van de REM op
grond van de Wet Installaties Noordzee, waarin was bepaald dat de
Nederlandse wetgeving zou gelden op installaties die stonden op de zeebodem
van het Nederlandse deel van het continentale plat. In de volksmond kreeg
deze wet de naam 'Anti-REM-wet'.

Piet.

Piet van der Vooren

unread,
Aug 7, 2014, 9:15:17 AM8/7/14
to

J. Donkersloot

unread,
Aug 7, 2014, 10:24:05 AM8/7/14
to

"Piet van der Vooren" <pietvand...@planet.nl> schreef in bericht
> De zendantenne was een draad die was gespannen over het helikopterplatform op het eiland.

Wat denk je nou zelf ? "over het helikopterplatform", er landden dagelijks
drie helikopters !
Die antenne was parallel opgehangen aan de antenne mast.
En waarom stuur je twee keer hetzelfde verhaal ?

















.





--- news://freenews.netfront.net/ - complaints: ne...@netfront.net ---

Piet van der Vooren

unread,
Aug 7, 2014, 10:59:05 AM8/7/14
to
De bevoorrading van het REM-eiland gebeurde hoofdzakelijk per schip vanuit
de haven van Scheveningen, niet per helikopter. Er werd zelfs speciaal voor
de bevoorrading een draagvleugelboot ingezet. Van helikopters werd toen de
REM eenmaal uitzond maar af en toe gebruik gemaakt. Als er dan een
helikopter moest landen werden de radio-uitzendingen eenvoudig onderbroken
en werd de antenne even verwijderd. Na het vertrek van de helikopter werd de
antenne weer opgehangen en werden de radio-uitzendingen hervat.

In Het Vrije Volk van 18 december 1964, de dag na de inval van de politie op
het REM-eiland, zegt kapitein Erik Gerritsen van de Rijkspolitie te Water
die als eerste op het eiland landde, zelfs het volgende: “Korporaal Groenink
had zo gemanoeuvreerd met zijn machine dat ik precies op het randje van het
dek terecht kwam. Dat was noodzakelijk om aanraking met de over het dek
gespannen antenne te voorkomen. Op die antenne stond namelijk een hoge
spanning. Na mij kwamen opperwachtmeester A.J. van der Spek, wachtmeester 1e
klasse M. van der Berg en de heer R.J. Knobbe, hoofd van de bijzondere
radiodienst van de P.T.T. op het platform”. Voor de anderen kwamen moest
kapitein Gerritsen eerst de zender uitschakelen zodat de antenne niet langer
onder spanning zou staan.

Toen ikzelf in 2006 op het REM-eiland was, attendeerde een medewerker van
Rijkswaterstaat me nog op het bevestigingspunt van de antenne.

Piet.


"J. Donkersloot" schreef in bericht
news:ls0269$g6o$1...@adenine.netfront.net...

hwh

unread,
Aug 7, 2014, 2:45:35 PM8/7/14
to
On 07/08/14 15:13, Piet van der Vooren wrote:
> Hiervoor werd een 1 kiloWatt-zender van het Amerikaanse merk
> RCA gebruikt. De zendantenne was een draad die was gespannen over het
> helikopterplatform op het eiland.

Inderdaad, een BAT-1R1. De antenne was nogal provisorisch en als het
platform nodig was moest de zender uit. Het ging om de TV natuurlijk.
Voordat men verder kon experimenteren was het al over en uit.

> Dinsdag 12 augustus is het vijftig jaar geleden dat de eerste
> testuitzending van TV Noordzee vanaf het REM-eiland de lucht inging.
> Drie dagen daarna, op 15 augustus 1964, begonnen de offici�le
> uitzendingen van TV Noordzee op kanaal 11. De zendantennes waren bovenin
> de mast op het eiland gemonteerd, op een hoogte van 100 meter. Ook hier
> was RCA de leverancier van de zender, die een vermogen had van 10
> kiloWatt.

Dat was piek-sync. De antenneversterking was zodanig, dat het EiRP dan
220 kW bedroeg. De meeste bronnen geven de mast geen 100 meter trouwens.

gr, hwh


Rob

unread,
Aug 7, 2014, 2:58:44 PM8/7/14
to
hwh <iime...@hotmail.com.invalid> wrote:
>> uitzendingen van TV Noordzee op kanaal 11. De zendantennes waren bovenin
>> de mast op het eiland gemonteerd, op een hoogte van 100 meter. Ook hier
>> was RCA de leverancier van de zender, die een vermogen had van 10
>> kiloWatt.
>
> Dat was piek-sync. De antenneversterking was zodanig, dat het EiRP dan
> 220 kW bedroeg. De meeste bronnen geven de mast geen 100 meter trouwens.

Het is normaal om analoge TV zenders te specificeren op het piek sync
vermogen, het gemiddeld vermogen is veel minder zeker bij licht beeld.
Maar het is wel veel gebruikelijker om de EiRP te vermelden dan de output
van de zender.

Dat is trouwens nog een flinke antennegain voor een antenne op die
frekwentie, maar het zal uiteraard niet rondstralend geweest zijn.

Piet van der Vooren

unread,
Aug 7, 2014, 3:25:41 PM8/7/14
to
Hoi Hans,

Die RCA-radiozender is in 1974 nog gebruikt door Radio Atlantis vanaf het
zendschap Jeanine. Men zag toen kans om met wat aanpassingen dat ding op te
peppen tot een kiloWatt of 3. Ook in 1974 heeft Rijkswaterstaat het
REM-eiland aangekocht en er een meetpost van gemaakt, zoals je ongetwijfeld
weet. Ik heb toen naar Rijkswaterstaat geschreven of ze meer informatie over
het REM-eiland hadden. Tot mijn niet geringe verbazing kreeg ik een
complete bouwtekening toegestuurd waarop alle specificaties (afmetingen
e.d.) stonden van Meetpost Noordwijk, zoals het REM-eiland toen werd
genoemd. Het onderstel stak zo'n meter of 10 boven het water uit en de mast
was zo'n 80 meter. Tel daar de verblijfruimten e.d. bij op, dan hingen de
antennes dus op ongeveer 100 meter hoogte. Overigens heb ik tijdens een
verhuizing de fout gemaakt om die tekening weg te gooien... :(

Piet.


"hwh" schreef in bericht
news:53e3c950$0$2897$e4fe...@news2.news.xs4all.nl...

Piet van der Vooren

unread,
Aug 7, 2014, 3:28:49 PM8/7/14
to
De antenne was inderdaad geen rondstraler, en was afgeschermd in westelijke
richting. Het meeste vermogen werd in oostelijke richting uitgestraald.

Piet.


"Rob" schreef in bericht news:slrnlu7j34...@xs8.xs4all.nl...

Piet van der Vooren

unread,
Aug 7, 2014, 3:37:52 PM8/7/14
to

hwh

unread,
Aug 7, 2014, 4:09:17 PM8/7/14
to
On 07/08/14 20:58, Rob wrote:
> Dat is trouwens nog een flinke antennegain voor een antenne op die
> frekwentie, maar het zal uiteraard niet rondstralend geweest zijn.


Het platform met de mast was zodanig geplaatst dat de schuine zijden
naar de kust wezen. Daar zaten de velden tegenaan. Het diagram was een
halve cirkel, dus dat scheelt weer de helft in EiRP.
Er zaten 16 lagen dipolen boven elkaar, twee naast elkaar aan elke kant
van de mast, dus 64 dipolen in totaal.

Het hele spul staat beschreven in de Radio Bulletin van Oktober 1964.

gr, hwh

hwh

unread,
Aug 7, 2014, 4:18:43 PM8/7/14
to
On 07/08/14 21:25, Piet van der Vooren wrote:
> Noordwijk, zoals het REM-eiland toen werd genoemd. Het onderstel stak
> zo'n meter of 10 boven het water uit en de mast was zo'n 80 meter. Tel
> daar de verblijfruimten e.d. bij op, dan hingen de antennes dus op
> ongeveer 100 meter hoogte. Overigens heb ik tijdens een verhuizing de
> fout gemaakt om die tekening weg te gooien... :(

Laat de top 100 meter geweest zijn, de antennes waren groot (16 lagen).
Als ze op een meter van elkaar hingen dan was de effectieve hoogte (het
midden van de antenne) 92 meter.

gr, hwh

hwh

unread,
Aug 7, 2014, 4:20:08 PM8/7/14
to
On 07/08/14 22:09, hwh wrote:
> Het diagram was een
> halve cirkel, dus dat scheelt weer de helft in EiRP.

Sorry, kleiner dan een halve circel, dat scheelt dan meer dan de helft.

gr, hwh

Dirk T. Verbeek

unread,
Aug 7, 2014, 5:21:52 PM8/7/14
to
Op 07/08/14 om 21:25 schreef Piet van der Vooren:
>> Drie dagen daarna, op 15 augustus 1964, begonnen de offici�le
>> uitzendingen van TV Noordzee op kanaal 11. De zendantennes waren bovenin
>> de mast op het eiland gemonteerd, op een hoogte van 100 meter. Ook hier
>> was RCA de leverancier van de zender, die een vermogen had van 10
>> kiloWatt.
>
> Dat was piek-sync. De antenneversterking was zodanig, dat het EiRP dan
> 220 kW bedroeg. De meeste bronnen geven de mast geen 100 meter trouwens.
>
> gr, hwh
Om de draadjes te volgen is dat Live mail is toch wel een ramp...
Message has been deleted
Message has been deleted

frenk.ko...@gmail.com

unread,
Aug 10, 2014, 4:29:21 AM8/10/14
to
Op donderdag 7 augustus 2014 15:13:47 UTC+2 schreef Piet van der Vooren:
Wat was het zenderbereik van de tv zender op kanaal 11?

Groet,

Frank.

Piet van der Vooren

unread,
Aug 10, 2014, 6:02:01 AM8/10/14
to
Daar heb ik zeker naar gekeken. Ik woonde vlakbij Leiden, dus de ontvangst
was prima. We hadden op zolder alleen een antenne hangen voor Nederland 1
(VHF-band 1, kanaal 4, richting Lopik), maar zelfs daarmee was op deze
afstand de ontvangst van TV Noordzee (VHF-band 3, kanaal 11, richting
Noordwijk) perfect en geheel sneeuwvrij.

In september 1964 ben ik een paar weken in Egmond aan Zee geweest, en daar
keken ze alleen naar Nederland 1 (toenmalige zender Huisduinen, VHF-band 3,
kanaal 10). Ik heb ze geattendeerd op de REM, en mocht toen de televisie op
kanaal 11 afstellen. Sinds die tijd was ook daar TV Noordzee favoriet. Ook
de ontvangst was goed.

Piet.


schreef in bericht
news:ea3178a0-6f76-4b13...@googlegroups.com...

Op donderdag 7 augustus 2014 21:28:49 UTC+2 schreef Piet van der Vooren:
Het meeste vermogen werd in oostelijke richting uitgestraald.



Heb je zelf nog naar de programma's gekeken en hoe was de ontvangst?



Robin

Piet van der Vooren

unread,
Aug 10, 2014, 6:06:55 AM8/10/14
to
Kijk hier eens: http://www.cq3meter.nl/publicaties/rem-eiland/index_ie.php

Piet.


schreef in bericht
news:618e1657-3fa5-4881...@googlegroups.com...

frenk.ko...@gmail.com

unread,
Aug 10, 2014, 7:05:37 AM8/10/14
to
Op zondag 10 augustus 2014 12:06:55 UTC+2 schreef Piet van der Vooren:
Was het destijds mogelijk de REM in het oosten en het zuiden van het land te ontvangen?

Piet van der Vooren

unread,
Aug 10, 2014, 7:33:33 AM8/10/14
to
Zoals je op het kaartje kunt zien lagen die gebieden buiten het
verzorgingsgebied van de REM. Daar kon echter weer de Belgische en/of Duitse
televisie worden ontvangen, en dat kon weer niet in het westen.

Piet.


schreef in bericht
news:67eb1982-de3f-4711...@googlegroups.com...

J. Donkersloot

unread,
Aug 10, 2014, 12:20:38 PM8/10/14
to

"hwh" <iime...@hotmail.com.invalid> schreef in bericht
> Er zaten 16 lagen dipolen boven elkaar, twee naast elkaar aan elke kant
> van de mast, dus 64 dipolen in totaal.
> Het hele spul staat beschreven in de Radio Bulletin van Oktober 1964.
> gr, hwh

Hier staat toch echt 8 panels x 4 dipoles = 32 stuks.

www.cq3meter.nl/publicaties/rem-eiland/pictures/REM_tekoop.jpg

Fullwave dipoles is wel iets speciaals.

Rob

unread,
Aug 10, 2014, 3:33:23 PM8/10/14
to
J. Donkersloot <n...@none.com> wrote:
>
> "hwh" <iime...@hotmail.com.invalid> schreef in bericht
>> Er zaten 16 lagen dipolen boven elkaar, twee naast elkaar aan elke kant
>> van de mast, dus 64 dipolen in totaal.
>> Het hele spul staat beschreven in de Radio Bulletin van Oktober 1964.
>> gr, hwh
>
> Hier staat toch echt 8 panels x 4 dipoles = 32 stuks.
>
> www.cq3meter.nl/publicaties/rem-eiland/pictures/REM_tekoop.jpg
>
> Fullwave dipoles is wel iets speciaals.

Daar zal het verschil door ontstaan. Een "fullwave dipole" dat
zijn twee eindgevoede halvegolfdipolen naast elkaar. Je kunt dit
dus tellen als 2 gestackte dipolen.

Dit is de constructie die meestal gebruikt wordt in antennevelden.

hwh

unread,
Aug 11, 2014, 9:49:19 AM8/11/14
to
Precies.
Op de tekening in de RB staan er twee naast elkaar, zonder dat is
aangegeven hoe ze zijn geschakeld.
Wel een uitleg over faseverschuivingen om het signaal goed op het land
gericht te krijgen.

gr, hwh

Rob

unread,
Aug 11, 2014, 6:47:19 PM8/11/14
to
Normaal gesproken zijn het 4 fullwave dipoles boven elkaar (bij horizontale
polarisatie) op een afstand van 1/2 golf, gevoed met een open lijn
met een twist tussen de buitenste en een-na-buitenste dipolen.

==================== ====================
| |
| |
| |
| |
X
| |
| |
| |
| |
==================== ====================
| |
| |
| |
| |
+ +
| |
| |
| |
| |
==================== ====================
| |
| |
| |
| |
X
| |
| |
| |
| |
==================== ====================

Bij de + tekens wordt de boel gevoed via een kwartgolfstub voor de
impedantie aanpassing.

Piet van der Vooren

unread,
Aug 13, 2014, 5:16:58 AM8/13/14
to
12 augustus 1964: TV Noordzee verzorgt de eerste testuitzending vanaf het
REM-eiland op VHF-kanaal 11.

Piet.

frenk.ko...@gmail.com

unread,
Aug 15, 2014, 1:36:25 PM8/15/14
to
Op woensdag 13 augustus 2014 11:16:58 UTC+2 schreef Piet van der Vooren:
> 12 augustus 1964: TV Noordzee verzorgt de eerste testuitzending vanaf het
>
> REM-eiland op VHF-kanaal 11.
>
>
>
> Piet.

Jammer dat TV Noordzee slechts 4 maanden heeft uitgezonden.

J. Donkersloot

unread,
Aug 16, 2014, 12:08:37 PM8/16/14
to

"Rob" <nom...@example.com> schreef in bericht
Ook die zijn bewaard gebleven !

http://www.jingleweb.nl/wp-content/uploads/2010/11/Scan10030.jpg


Met wat voor kabel worden die gevoed ?? Wat een klus.

J. Donkersloot

unread,
Aug 16, 2014, 12:15:45 PM8/16/14
to

"J. Donkersloot" schreef in bericht>

> Ook die zijn bewaard gebleven !
>
> http://www.jingleweb.nl/wp-content/uploads/2010/11/Scan10030.jpg
>
>
> Met wat voor kabel worden die gevoed ?? Wat een klus.

Oh, dat moet met een stub systeem zijn gedaan. En een stub systeem
is een impedantie trafo.
En kanaal 11 is 217 MHz en dat is een dipooltje van 0,7 mtr.

Dirk T. Verbeek

unread,
Aug 16, 2014, 1:56:29 PM8/16/14
to
Op 16/08/14 om 17:08 schreef J. Donkersloot:
Hmmm, ik zie een leuke DAB (ontvangst) antenne :)

Trouwens, zijn er al DAB piraten gesignaleerd?

hwh

unread,
Aug 16, 2014, 2:57:18 PM8/16/14
to
Nee, want er zijn nauwelijks mensen die een ontvanger hebben. Er is open
source software waarmee je een multiplex kunt genereren op een standaard
server, dus technisch kan het wel. Kwestie van tijd dus.

gr, hwh

Rob

unread,
Aug 18, 2014, 2:28:06 AM8/18/14
to
J. Donkersloot <n...@none.com> wrote:
>
> "J. Donkersloot" schreef in bericht>
>
>> Ook die zijn bewaard gebleven !
>>
>> http://www.jingleweb.nl/wp-content/uploads/2010/11/Scan10030.jpg
>>
>>
>> Met wat voor kabel worden die gevoed ?? Wat een klus.
>
> Oh, dat moet met een stub systeem zijn gedaan. En een stub systeem
> is een impedantie trafo.
> En kanaal 11 is 217 MHz en dat is een dipooltje van 0,7 mtr.

Ja normaal zit er aan iedere groep zoals die man in zijn hand houdt
in het midden een voedingspunt, maar dat ontbreekt hier. De middelste
twee dipolen zijn met een stuk open lijn verbonden en aan het midden
daarvan hangt dan de stub waar uiteindelijk een coax aan zit.

Die coaxen gaan naar beneden en worden met een of meer combiners
uiteindelijk aan de voedingslijn(en) gehangen.

(gebruikelijk is om de velden in 2 helften te splitsen, een bovenste
en een onderste helft, met een aparte voedingslijn naar de zender
ruimte waar een kast staat waar deze apart of samen op de zender kunnen
worden aangesloten. dan kun je tenminste met gereduceerde ERP door
gaan als er ergens een catastrofale fout ontstaat)

frenk.ko...@gmail.com

unread,
Sep 16, 2014, 4:27:07 PM9/16/14
to
Op zondag 10 augustus 2014 13:33:33 UTC+2 schreef Piet van der Vooren:
> Zoals je op het kaartje kunt zien lagen die gebieden buiten het
>
> verzorgingsgebied van de REM. Daar kon echter weer de Belgische en/of Duitse
>
> televisie worden ontvangen, en dat kon weer niet in het westen.
>
>
>
> Piet.
>
> Beste Piet,

Hoe was het bereik van de AM zender op 214 meter?

nico

unread,
Sep 25, 2014, 11:53:54 AM9/25/14
to

nico

unread,
Jan 13, 2015, 11:12:30 AM1/13/15
to
...(her)beluister ook http://www.alphenstadfm.nl/radio/uitzendinggemist/program.php?programid=33 en dan rechts naast maandag 12 januari '15 aanklikken
* 21:00 uur uur en dan vanaf afspeelminuut 26:03. Nico.

nico

unread,
Jan 14, 2015, 12:20:18 PM1/14/15
to
...helaas staat het einde van dit interview niet hierop en daarom kan men ook via https://soundcloud.com/medialandnl/sets/geschiedenis-tv-noordzee-rem dit (her)beluisteren. Nico.
0 new messages