Mazowiecka Nizina V3
Maryetta Worm
Nizina Mazowiecka jest jedną z największych pod względem powierzchni krain Polski. Stanowi ona fragment rozległego, rwnoleżnikowego pasa nizinnego zwanego Krainą Wielkich Dolin. Spośrd wielu czynnikw wpływających na dzisiejszy obraz tego obszaru należy wymienić kilka o największym znaczeniu.
Nizina Mazowiecka stanowi pod względem ukształtowania powierzchni rozległą, ale płaską kotlinę, ktrej centralną część zajmuje Kotlina Warszawska. Otaczają ją liczne wzniesienia poprzecinane dolinami rzek, ktre spływają do Wisły. Tektonicznie obszar ten leży w strefie niecki brzeżnej, zwanej w tej części niecką mazowiecką. Niecka mazowiecka utworzona w osadach mezozoicznych, wypełniona jest naprzemianległymi, przepuszczalnymi i nieprzepuszczalnymi osadami trzeciorzędowymi. Głwne rysy Niziny Mazowieckiej zostały wykształcone w wyniku działania lądolodu skandynawskiego podczas zlodowacenia środkowopolskiego. Zmienność zasięgu lądolodu w poszczeglnych stadiach zlodowacenia, przyczyniła się do istotnego zrżnicowania krajobrazowego płnocnej i południowej części niziny.Formy utworzone w wyniku działalności lodowcw, zwłaszcza w południowej i wschodniej części Niziny Mazowieckiej, uległy znacznej denudacji w warunkach klimatu peryglacjalnego. Panował on tu w okresie zlodowacenia bałtyckiego. Nowymi, peryglacjalnymi formami rzeźby są często spotykane doliny i niecki denudacyjne, powodujące porozcinanie zwartych dotąd ciągw morenowych. Taka struktura geologiczna tłumaczy obecność licznych studni artezyjskich.
Pod koniec zlodowacenia bałtyckiego i w chłodniejszych okresach holocenu wytworzone zostały kompleksy wydm parabolicznych. Większe nagromadzenia tych form występują w Kotlinie Warszawskiej, dolinie rzeki Radomki i Pilicy oraz na Rwninie Kurpiowskiej, stanowiąc jeden z najbardziej charakterystycznych składnikw krajobrazw.
Gleby Niziny Mazowieckiej zalicza się w większości do mało urodzajnych. Na przeważającym obszarze występują bielice rozwinięte na piaskach, glinach oraz osadach zastoiskowych. Wyjątkiem są doliny rzek, gdzie miejscowo występują urodzajne mady rzeczne.
Sieć rzeczna odznacza się układem promienistym, zbiegając się ku środkowi krainy. Jednak źrdła wszystkich ważniejszych rzek tego regionu, do ktrych trzeba zaliczyć Wisłę, Narew, Bug, Pilicę, Wieprz czy Wkrę, znajdują się poza jego granicami. Rzeki mają układ dośrodkowy to znaczy, że płyną do środka krainy geograficznej.
Nizina Mazowiecka charakteryzuje się dość znacznymi rżnicami termicznymi, ale głwnie w zimie. Latem średnie wartości temperatur są wyrwnane i wahają się od 18 do 18,5 C. Opady są tu jednymi z najniższych w Polsce i wynoszą często poniżej 500 mm rocznie. Nieco większe ilości (500-600 mm) występują przy południowych i płnocnych krańcach krainy.
Jeszcze kilkaset lat temu tereny Niziny Mazowieckiej zajęte były przez rozległe puszcze. Dzisiaj obszar ten odznacza się jednym z najmniejszych w kraju wskaźnikw lesistości. Pozostałościami dawnej puszczy są nieliczne już kompleksy leśne. Lasy zostały na tym obszarze silnie przekształcone przez człowieka i są to monokultury sosnowe. Na nizinie tej znajdują się następujące puszcze: Kampinoska, Kurpiowska, Biała i Kozienicka.
Nizina Mazowiecka - rozległa nizina położona w środkowo-wschodniej części Polski. Pod względem administracyjnym Nizina Mazowiecka w większości leży na terenie wojewdztwa mazowieckiego, znaczny obszar leży także na obszarze wojewdztwa łdzkiego.
Nizina w większości ma charakter rwninny. Charakter pagrkowaty posiada południowo-zachodnia część niziny (Wzniesienia Południowomazowieckie). Naturalną roślinnością obszaru są lasy, w ktrych dominują drzewa iglaste.
Głwną rzeką przepływającą przez Nizinę Mazowiecką jest Wisła, ktra przepływa od południowego-wschodu do płnocnego-zachodu niziny. Inne większe rzeki przepływające przez nizinę to dopływy Wisły: Pilica, Bzura i Narew (wraz z Bugiem). Rzeki te zbiegają się w centralnej części niziny, w okolicach Warszawy.