Кирилл - Монгол хөрвүүлэгч

44,333 views
Skip to first unread message

Almas

unread,
May 30, 2015, 10:19:55 PM5/30/15
to mongol-bich...@googlegroups.com
Өвөр Монголчуудын бүтээсэн ийм нэг хөрвүүлэгч гарсан байна.

http://trans.mglip.com/CyrillicC2T.aspx

Миний нэлээн дээрээс бодоод яваа нэг зүйл бол ийм програмыг нээлттэй хөгжүүлэх юмсан гэж бодоод яваа. Хаалттай гэвэл иймэрхүү төсөл хийж байгаа зүйлс байгаа л байх. Харин нээлттэй бол миний мэдэхээр одоогоор ийм зүйл байхгүй байх гэж бодож байна. Хувийн шалтгаан, завгүй ажил ихтэй г.м олон асуудал байгаа ч гэсэн эхлэхгүй бол толгой дотор байсаар дуусах юм шиг байна. Юу ч гэсэн эхлүүлээд үзье гэж бодож байна.

Монгол бичиг маань юникодод орж дэмжигдээд нэлээд хугацаа өнгөрчихлөө. Үүнийг хийсэн хүмүүс миний мэдэхээр Эрдэнэчимэг эгчдээ баярлалаа. Бас http://toli.query.mn бол нээлттэй хөгжүүлж амжилттай явж буй хамгийн том төсөл. Үүнийг бүтээж авч явж байгаа Очко гээд залууд их талархаж явдаг шүү. Энд байгаад уншиж байгаа бол. Саяхан сайт нь шинэчлэгдсэн байсан. Энд Монгол бичиг нь бас дутуу байгаа ч гүйцээчихэж болно. Мөн манайхан нэлээн фонт, гарын драйвер, Монгол бичгээр бичдэг програмууд Үнсэн самбараас эхлээд бас хэрэгслүүд бэлэн болсоор байгаа. (Ubuntu дээр гарын драйвер бас удахгүй оруулъя гэж бодож байгаа)

Тэгэхээр нэгэнт нээлттэй үгийн сантай, хэрэглэх багажуудтай болоод явж байгаа тул хөрвүүлэгч бүтээх ажил хийх нь нэлээн боломжтой зүйл болоод байгаа.

Тэгэхээр ярилцаж байгаад хөрвүүлэгч бүтээх Нээлттэй эхийн төсөл эхлүүлье гэж бодож байна. Энэ нь цаашлаад бүх текст материалууд тэр дундаа уран зохиолын номууд, өдөр тутмын сонингуудыг шууд Монгол бичгээр болгож хөрвүүлэх боломж бүрдүүлж өгч чадвал бидний зорилго биелэхэд маш том алхам болох болов уу.

Мөн энэ төслийг амжилттай хэрэгжүүлж чадвал вэб хөтчүүдийн асуудлыг шийдэх гэх мэт асуудлуудыг шийдэж чадах баг бүрдэж магадгүй гэж бодож байна.

За тэгээд эхлэх гээд хүмүүсээс асууж зөвлөгөө авах хэдэн асуулт байна:

Монгол хэл бичгийн ийм хөрвүүлэлтийн талаар материалууд байдаг уу?

  1. Хөрвүүлэлтийн бэлэн алгоритмуудыг гаргасан зүйл бий юу? Байдаг бол хаанаас олох вэ?
  2. Эсвэл шинээр гаргаж хийж эхлэх ёстой юу? Хэрвээ бэлэн зүйл байхгүй бол энэ тал дээр ажиллах Монгол хэлний хүмүүс байна уу?
  3. Мөн Өвөр Монголчууд ба бусад Монгол бичиг хэрэглэж байгаа Монголчуудын хувьд хөрвүүлэлт хийх үед хэл зүйн зөрүүтэй асуудлууд хэр их гарах бол? Орчин цагийн Монгол хэлэнд зохицуулах г.м баримтлах ёстой ямар ямар асуудлууд байх ёстой вэ?
  4. Монгол бичиг сайн мэддэг хүмүүс дээрх Өвөр Монголчуудын хөрвүүлэгчийг бас шалгаад түүнээс алдаа оноотой зүйлс байвал энд илгээж байх боломж байна уу?

Төслийг хөгжүүлэхэд спонсор олдох болов уу? Эсвэл үүнийгээ цаашид бизнес болгох санаа байж болох юм тийм үү?

  • Хэдийгээр сайн дурын ажил боловч оролцогчдоо идэвхжүүлээд төслөө илүү амжилттай болгох тал дээр ийм зүйлсийг бас давхар бодож явах хэрэгтэй байх гэж бодож байна. Санаа байвал хэлээрэй.
  • Мөн ингэхдээ эхнээсээ Лицензийн сонголтын асуудлаа ярилцах нь зүйтэй байх. Ямар лиценз сонгох вэ? Үүнийгээ Монголд оюуны өмчөөр бүртгүүлэх шаардлагатай болов уу? Тийм бол энэ тал дээр туршлага байвал хуваалцаач.

Ямар програмчлалын хэл ашиглах вэ?

  1. php + mysql ер нь хамгийн эхний сонголт юм болов уу гэж бодож байна. Өргөн хэрэглэгддэг олон хүн оролцох боломж нь илүү болов уу, бас миний хувьд арай хурдан явах байх гээд энэ сонголтыг сонгох уу гэж бодож байна. Эхний ээлжинд фрэймвөрк ашиглалгүй сингл пэйж байдлаар эхлээд цаашид тэр талаар нэмж болох байх гэж бодоод байгаа. Эхнээсээ их нүсэр юм байвал хүмүүсийг бас үргээчих байх.
  2. python + postgresql дараагийн хувилбар бас байж болж байгаа.
  1. Үүн дээрээ цаашид фронтэнд талдаа хөгжүүлээд явахад javascript фрэймвөркийн сонголт дээр angularJS ер нь сурангаа ашиглавал бас зүгээр юм уу
  2. Эсвэл jQuery нь хүмүүс их мэддэг, бэлэн нэмэлт плагинууд элбэг тул ашиглах уу гэсэн бодлууд байна. Үүн дээр санал оруулах хүмүүс байвал бичээрэй.

За тэгээд мэдээж багт нэгдэх хүмүүс байвал энд шууд хариулж болно бас миний хувийн мэйл al...@dusal.net рүү бичиж холбогдож болно шүү.

Ochko

unread,
Jun 1, 2015, 11:24:55 AM6/1/15
to mongol-bich...@googlegroups.com
Сайн уу хө,

Михайлд бодол бий гэдэг шиг би бас наадхыг чинь эртнээс бодоод л яваа. 

Хөрвүүлэлтийн талаар материал олж үзээгүй, уг нь судалгаа хийгдсэн л байх ёстой гэж таамаглаж байна. МУИС ийн хийсэн http://dict.num.edu.mn онлайн толь бичиг байдаг. Үүнийг харахад судалгаан дээр суурилсан юм шиг харагдсан. 

Спонсор олдох эсэхээс үл хамаараад хийж л байх хэрэгтэй байх. Бизнес болгох боломжтой, болор толь гэдэг бүдээгдэхүүн байдаг бараг монгол бичиг дэмждэг байх гэж бодож байна. Энэ бүтээгдэхүүний цаана ч бас нилээн гүнзгий судалгаа хийгдсэн л байж таарна.

Технологийн хувьд ямар ч байсан болно гэж үзэж байна. Эхлээд судалгаа хийгээд алгоритмаа гаргачихвал түүнийг ашиглаад хүмүүс вэб сайт, десктоп/мобайл апп хийгээд эхлэх байхаа гэж найдаж байна.

Дүгнэж хэлэхэд:
  1) эхлээд бэлэн хийгдсэн байгаа материалууд сурвалжилж олох,
  2) хэрэв ямар нэг матераил олдвол түүнийгээ судалж үзээд шаардлагатай бол нэмж судлагаа хийх,
  3) судалгаан дээрээ үндэслээд алгоритмаа гаргаж авах
  4) алгоритмаа код болгох, вэб сайт хөгжүүлэх гэх мэт...


Хүндэтгэн ёсолсон
Маахай Л.Очирхуяг


--
--
Танд хасагдах болон бусад тусламж хэрэгтэй бол http://groups.google.com/group/mongol-bichgee-sergeeye/ хаягаар бүлгэмийн хуудас руу орж Хуудас хэсгээс Шинэ гишүүдэд зориулсан бичлэг рүү орж авна уу.

---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "Монгол бичгээ сэргээе" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to mongol-bichgee-se...@googlegroups.com.
For more options, visit https://groups.google.com/d/optout.

Lhagvasuren Damdindorj

unread,
Jun 1, 2015, 8:32:22 PM6/1/15
to mongol-bich...@googlegroups.com
Сайн байцгаана уу?

Бид нарт АЛМАСын фонтоор бичсэн А4-өөр дөрвөн нүүртэй сонингийн 7 дугаар байгаа шүү. Бас бус хөрвүүлж байсан зүйлүүд бий. Нэгэнт Монгол бичгийн нэгдсэн стандарт гараагүй хүн бүр өөр өөр фонтоор өөр өөр аргаар бичээд байгаа болохоор тэр бүгд нь фонт солих бүрт хоорондоо зохицохгүй зөв буруу дүрслэгдээд байгаа асуудал бий учраас бид ярилцаж би үхэн хатан зөрж байж хэдэн дугаарыг нэгдсэн нэг фонтоор бичицгээсэн юм шүү. 

Хэрвээ файлын сан хэрэгтэй байгаа бол Монгол бичиг фэисбүүк хуудасны найзууд бидний хийсэн энэ текстийг ашиглаарай. 


Хүндэтгэсэн
Д. Лхагвасүрэн (Ph.D)

Монгол улс, Улаанбаатар 13330, 
Шинжлэх ухааны академи, 
Биологийн хүрээлэн, 
Молекул биологийн лаборатори

Erdenechimeg Myatav

unread,
Jun 9, 2015, 5:52:46 AM6/9/15
to Монгол бичгээ сэргээе

Энэ өдрийн мэнд залуус аа, цагтаа бас миний мөрөөдөл байв aa. :)

1. Ийм хөрвүүлэлтийн систем бүүр 1992 онд өвөр Монголын их сургуулийн монгол хэл судлалын төвд том тооцон бодох машин дээр хийгдсэн байсныг очиж үзсэн юм. Их хэмжээний дата бааз ашиглаад үг бүтэх үндсэн санаан дээр тулгуурлаж Үгийн үндэс, бүтээх дагаврууд (үйл үг, нэр үг, тэмдэг нэр ...), тийн ялгал гээд бүх зүйлийг нь тооцоод зарчим аа гаргаж,түүн дээр нь тулгуурлаад бүтээсэн байв. Энэ сайтын копирайтын мэдээллээс үзэхэд тэд онлайн болгосон юм шиг байна.

2. Монголд энэ чиглэлээр МУИС-ын эх хэл бичиг судлалын төв дээр хийгдсэн ажил маш их бий, тэнд хэдэн сая үгтэй хэлний тайлбар толинууд бүтээж бэлтгэхдээ олон багш нар оролцон ажиллаад хэвлүүлсэн, үгийн сан дээрээ монгол бичиг-кирилл бичгийн хөрвүүлэг хийгдэх алгоритмыг монгол хэл бичгийн талаас нь Мөнх-Учирал судалгааны ажил хийж зэрэг дэв хамгаалах ажилдаа оруулсан байгаа.

3. МУИС-ийн электрон програм хангамжийн сургууль дээр Корпус-аар ажилладаг групп бий, машин транслайшинг -д зориулж хэдэн сая үгтэй сан байгуулж олон янзын судалгаандаа хэрэглэдэг, хэлний мэргэжлийнхний бэлтгэсэн зарчим дээр тулгуурлаж кирилл-монгол бичгийн хөрвүүл гийн толио гаргасан, тэр нь муис-ийн холбоосоор Очирхуяг харуулсан байна..

4. Болор толио хөгжүүлэх явцдаа Бадрал хүү МУИС-ийн эх хэлнийхэнтэй нягт ажиллаж монгол бичиг- кирилл бичгийн хөрвүүл гийн алгоритм дээр нь портоотайп буюу загварын туршиж гаргаснаа хоёр гурван жилийн өмнө үзүүлж байсан. Саяхан Болор толь монгол бичгийг сууриараа дэмжиж монгол бичгээр үг хайх боломжтой болсон, үүнээс үзэхэд хөрвүүлэгч хэрэгсэл онлайн гарч ирэх магадлал өндөр байгаа нь харагдаж байна.

5. ШУТИС- ийн Компьютер менежментийн сургууль дээр бас олон жилийн өмнө хэсэг багш оюутнууд хамтраад хөрвүүл гийн судалгаа туршилт хийгээд байсантай бас танилцаж байсан. Ямар бүтээгдэхүүн гаргасныг нь бол мэдэхгүй байна.

6. Дээр бичсэн сургуулиудын нэр нь одоо өөрчлөгдсөн байгаа. Энэ бүгдээс үзэхэд судалгааны ажлын хэвлүүлсэн материалуудыг холбогдох номын сангуудаас олж үзэж болно оо, түүнээс онлайн байхгүй байх аа. Хуучин шинжлэх ухааны соёлын төв гэж байсан тэнд оюуны өмч хамгаалах төвийн номын санд судалгааны ажил дээр хийгдсэн бүх бүтээл байдаг, одоо ч байгаа, нэр нь өөр болсон байж магад.

7. Программ хангамж нээлттэй хөгжүүлнэ гэдэг хөгжүүлэгчид бие биеэсээ суралцах, хөгжүүлэгчид цаашид өөрөө юуг яаж өөрөө бүтээж чадах аа олж хардаг хэрэгсэл шиг санагддаг. Юу юу хийгдэх юм ямар хэсэг нь ямар ямар лицензтэй байхаар байх гээд олон зүйлийг бодох хэрэгтэй байх гэж бодогдов.

Ёсолсон, Эрдэнэчимэг


Almas

unread,
Sep 24, 2018, 5:38:06 AM9/24/18
to mongol-bich...@googlegroups.com
3 жилийн өмнө нэг бичээд таг болжээ... Уг нь надаас олигтойхон тууштайхан шиг хүн байсан бол ядаж нэг эхлүүлээд бүтсэн бүтээгүй нэг үр дүн гарсан л байх байсан байх даа... 

Ямар ч байсан дахиад өөртөө нэг сануулаад орхиё...

On Mon, Sep 24, 2018 at 6:33 PM Dusal.Net <ad...@dusal.net> wrote:
3 жилийн өмнө нэг бичээд таг болжээ... Уг нь надаас олигтойхон тууштайхан шиг хүн байсан бол ядаж нэг эхлүүлээд бүтсэн бүтээгүй нэг үр дүн гарсан л байх байсан байх даа... 

Ямар ч байсан дахиад өөртөө нэг сануулаад орхиё...

Biligsaikhan B.

unread,
Oct 3, 2018, 10:14:06 AM10/3/18
to mongol-bich...@googlegroups.com
9 сар 17-д Хятад улс Монгол бичиг, Тод, Манж, Шивээ үсгийн стандартаа
шинэчлэн гаргалаа гэнэ. GB/T 36649-2018, GB/T 36645-2018, and GB/T
36641-2018.

Бас Худам бичиг гэнэ, GB/T 25914-2010.


https://lianghai.github.io/mongolian/national-standards.html

Anunur

unread,
Oct 3, 2018, 10:56:53 AM10/3/18
to mongol-bich...@googlegroups.com
Interesting! Social media deeree tavilaa.

Unuruu


--
--
Танд хасагдах болон бусад тусламж хэрэгтэй бол http://groups.google.com/group/mongol-bichgee-sergeeye/ хаягаар бүлгэмийн хуудас руу орж Хуудас хэсгээс Шинэ гишүүдэд зориулсан бичлэг рүү орж авна уу.
---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "Монгол бичгээ сэргээе" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to mongol-bichgee-sergeeye+unsub...@googlegroups.com.
To post to this group, send email to mongol-bich...@googlegroups.com.

Enkhjin Bavuu

unread,
Oct 3, 2018, 12:46:17 PM10/3/18
to mongol-bich...@googlegroups.com
Өнөөх бидний санал нийлэхгүй, хүсэхгүй байсан аргачлалаараа баталсан гэсэн үг үү?

enkhjin

______________________________
Sent from an iPhone. Please excuse the abrupt style, brevity and possible typos, and feel free to laugh if you find funny autocorrects. :-)
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to mongol-bichgee-se...@googlegroups.com.

BUKHBAYAR Purevsuren

unread,
Oct 3, 2018, 11:59:47 PM10/3/18
to mongol-bich...@googlegroups.com
Manaih neeree baigaa yumandaa ezen bolood avaad yavj chadahgui yumaa, 


Best Regards
Bukhbayar Purevsuren


Reply all
Reply to author
Forward
0 new messages