"Ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler" diyen kimdir?
Yine yanlış. O değil.
Muhtemelen tarih dersinde gördüğünüz şeyi dün gibi hatırlıyorsunuz: "1789 yılıydı ve Fransız Devrimi tüm hızıyla cereyan etmekteydi. Paris'teki yoksullar ayaklandı, çünkü yiyecek ekmekleri yoktu. Bu sırada Kraliçe Marie Antoinette (katı yürekli bir umursamazlık sergileyerek, komik olmaya çalışarak ya da yalnızca aptalca davranarak) ‘ekmek bulamayanlar pasta yesin’ şeklindeki ahmakça öneriyi ortaya attı."
İlk sorun şu ki, bahsedilen şey pasta değil brioche adlı bir çörekti (kullanılan ifadenin Fransızca aslı aQu'ils mangent de la brioche" idi). Alan Davidson'un Oxford Companion to Food [Oxford Yemek Rehberi] adlı eserinde brioche hakkında şunlar yazılı: "18. yüzyıldaki brioche (az miktarda tereyağı ve yumurtayla) çok az lezzetlendirilmiştir ve taze bir beyaz somun ya da ekmekten çok farklı değildir." Bu durumda bu sözler iyi niyetli bir girişim olabilir: "Eğer ekmek istiyorlarsa onlara iyi cinsinden verin."
Kaldı ki, bu sözleri söyleyen Marie Antoinette değildi. Bu ifade en aşağı 1760'tan beri aristokratik çürümenin tasviri olarak yazılı bir biçimde kullanılıyordu. Jean-Jacques Rousseau bu ifadeyi daha 1740'ta duyduğunu ileri sürüyordu.
Marie Antoinette'in kruvasan Fransa'ya memleketi Viyana'dan getirdiğine dair bir başka hikaye daha vardır. Bu da pek muhtemel gözükmüyor çünkü Fransızlar kruvasandan ilk defa 1853'te bahsetmiştir.
İlginç bir şekilde, Avusturyalı gezgin hamur işi ustaları katmeri Danimarka'ya yaklaşık bu zamanlarda getirdiler; Danimarka, burada wienerbrod ("Viyana ekmeği") olarak bilinen "Danimarka" böreklerinin isim babası olmuştur.
Viyana'da bu böreklere Kopenhagener adı verilir.