[LINGUO] Re: La sintagmo* komplexa ma... ne... sinon en Ido.
17 views
Skip to first unread message
Alexandre Xavier Casanova Domingo
Dec 1, 2025, 6:33:51 PM (6 days ago) Dec 1
to LINGUO
Kara
Partaka.
La formo sinon, quan tu propozas, semblas oportuna a me por la afero. Olun me uzos quik.
Me anke volas nuancigar ke, precipue, Ikuso esas eurosimilo naturalatra latinida, quale Interlingua... ma existas grava diferaji inter la du eurosimili. Ni videz.
La strukturo semantika di Ikuso prizentas quin sferi kuncentra. La unesma sfero esas la sfero da la lingui latinida. La duesma sfero esas la sfero Europana Ocidentala, precipue kun la linguo Angla, ma anke kun altra granda lingui, quale la Germana o la Nederlanda. La triesma sfero esas la sfero da la altra granda lingui di Europa, precipue la lingui Slava e rimarkinde la linguo Rusa. La quaresma sfero esas la sfero da la granda lingui ne europana, quale la Chinia, la Hindia, la Urdua, la Araba, la Turka, la Malaya, la Indonezia, la Kechua, la Guarania, la Navaha, la Yoruba, la Hausa, la lingui Bantuida, la lingui Polinezida, la lingui Andeana ed altra lingui tre parolata. La kinesma e lasta sfero esas la sfero da la cetera lingui, foye kun granda influo semantika internaciona, quale la Hebrea e la linguo Latina, quankam la linguo Latina ne esas nun reale parolata.
Se, en Ikuso, la lingui latinida ne donas bona solvuro semantika, onu iras aden la proxima sferi semantika. Tale, radiki ofta quale kitabo (libro) o cirkina (leda) ne esas latinida en Ikuso, sinon respektive arabislamida e turkida. Ica flexebleso ne existas en Interlingua... ma olu devus existor en Ido, ka ne? Tale ni evitus la homofonio* libro/libero, o vorto ne tre internaciona quale leda. Fakte, en Ikuso aktuala onu propozas altra radiki vice sino, quale muten (en linguo Finlanda: muuten) ou men (en la linguo Haitia), evitante homofonio o kakofonio.
Parenteze: me serchas vortari por nomi de lingui o dialekti en Ido. Ka tala vortari existas?
Amike, Aleshandre Shavier Kasanova Domingo, e-postobuxo precipua raamonraa @ zohomail . eu (sen spaci); e-postobuxo komplementala alexandrecasanovadomingo @ gmail . com (sen spaci).
----- mesajo originala -----
Kar Aleshandre:
La formo sinon, quan tu propozas, semblas oportuna a me por la afero. Olun me uzos quik.
Me anke volas nuancigar ke, precipue, Ikuso esas eurosimilo naturalatra latinida, quale Interlingua... ma existas grava diferaji inter la du eurosimili. Ni videz.
La strukturo semantika di Ikuso prizentas quin sferi kuncentra. La unesma sfero esas la sfero da la lingui latinida. La duesma sfero esas la sfero Europana Ocidentala, precipue kun la linguo Angla, ma anke kun altra granda lingui, quale la Germana o la Nederlanda. La triesma sfero esas la sfero da la altra granda lingui di Europa, precipue la lingui Slava e rimarkinde la linguo Rusa. La quaresma sfero esas la sfero da la granda lingui ne europana, quale la Chinia, la Hindia, la Urdua, la Araba, la Turka, la Malaya, la Indonezia, la Kechua, la Guarania, la Navaha, la Yoruba, la Hausa, la lingui Bantuida, la lingui Polinezida, la lingui Andeana ed altra lingui tre parolata. La kinesma e lasta sfero esas la sfero da la cetera lingui, foye kun granda influo semantika internaciona, quale la Hebrea e la linguo Latina, quankam la linguo Latina ne esas nun reale parolata.
Se, en Ikuso, la lingui latinida ne donas bona solvuro semantika, onu iras aden la proxima sferi semantika. Tale, radiki ofta quale kitabo (libro) o cirkina (leda) ne esas latinida en Ikuso, sinon respektive arabislamida e turkida. Ica flexebleso ne existas en Interlingua... ma olu devus existor en Ido, ka ne? Tale ni evitus la homofonio* libro/libero, o vorto ne tre internaciona quale leda. Fakte, en Ikuso aktuala onu propozas altra radiki vice sino, quale muten (en linguo Finlanda: muuten) ou men (en la linguo Haitia), evitante homofonio o kakofonio.
Parenteze: me serchas vortari por nomi de lingui o dialekti en Ido. Ka tala vortari existas?
Amike, Aleshandre Shavier Kasanova Domingo, e-postobuxo precipua raamonraa @ zohomail . eu (sen spaci); e-postobuxo komplementala alexandrecasanovadomingo @ gmail . com (sen spaci).
----- mesajo originala -----
Kar Aleshandre:
Tu e me
interkonkordas pri la bezono di aparta vorto por ta koncepto, ma ne pri
la konkreta vorto ipsa. La formo "sino" esus bona, forsan, por linguo
naturalatra latinida, ma ne por Ido, kuya substantivi finas per -o, e
qua mem ja havas la vorto "sino". Forsan "sinon" (sínon) esus posibla.
En Ido,
"ma" e "sed" ne esas sinonimi, nam olta remplasis olca. Do, to quon ni
facas hodie es reskatar la formo "sed", ma nur por la koncepto pri qua
ni diskutas hike, to esas por evitar ta leda e povra "ma ne por me, ma
por tu", qua divenez "ma ne por me, sed por tu". Do, segun me, oportas
enduktar nula neologismo, sed uzar vorto, qua ja uzesis en Ido.
(Partaka)
LINGUO
Dec 2, 2025, 8:24:30 AM (6 days ago) Dec 2
to LINGUO
Nu, Aleshandre: tu e me koincidas pri tua unesma punto (mem se tu preferas la formo "sinon"), ma ne pri omno cetera, quon tu komentas. Quale tu bone savas, Ido havas sua GAFHIR-linguaro (plus la latina ed Esperanto, se tu volas), ed ol bezonas prenar vorti ek nul altra lingui, do nek araba, nek turka, nek baskiana, edc.
Ni ne serchez problemi ube ne esas! La paro "libro/libero" prizentas nula problemo. E la vorto "leda" suficas en Ido (on sempre darfas uzar anke "desbela"). E mem se "leda" ne esus sat bona, me serchus en la latina "foedus" e la hispana "feo" por obtener la formo "feda". E ne en la turka.
(Partaka)
P.S. Me savas pri nula Ido-vortaro relatanta linguo-nomi. Kad ula konkreta dubito?
El dia dimarts, 2 de desembre del 2025 a les 0:33:51 UTC+1, Alexandre Xavier Casanova Domingo va escriure:
Alexandre Xavier Casanova Domingo
Dec 2, 2025, 11:37:47 AM (6 days ago) Dec 2
to LINGUO
Hola, Partaka.
Me ne komprenas bone tua vorto mem... nam tu ipsa propozis la formo sinon (quan me aceptas ed uzas) vice sino.
Reale, me ne fendos un pilo longesale. La lingui auxiliara ne esas perfekta e ne bezonas esar perfekta, sinon, simple, tam facila kam por permisar ilua uzado rapida; la uzado aktiva e la uzado pasiva. Se me esus granda stilisto, poeto e tale cetere per Ido, me havus altra problemi. Ma, reale, me verkas prozo filozofiala per Ido, qua nur un grava rezulton bezonas: esar klara, facile komprenebla.
Ya: la paro libro/libero, o prizentas nula problemo, o prizentas nula grava problemo. E la formo feda, segun me, esas bona alternativo vice leda.
Hike, probable me uzos la listo Linguo precipue por obtenar prozo klara kande me filozofios per Ido. Yes: mi ne serchez problemi ube, por me, reale oli ne existas.
Yen altra afero tre diferanta: la linguo-nomi che Ido.
Pri ica afero, plu kam un dubitajo konkreta, mea problemo esas ke, kom linguisto, me citas ofte e freque la nomi de multa lingui. Me povus agar naive, kopiante la autoglotonimi* (nomi de singla linguo en ita linguo ipsa, exemple Hungara ---> Majara) o kopiante la solvuri da Esperanto klasika, o kopiante la formi spontana de ica nomi en la fonto-lingui de Ido. Ma me preferus longa listo oficala o preske oficala ek tala glotonimi* (nomi linguala) en nia linguo, Ido.
Ya mea dubitajo konkreta pri Amerikana linguo (o familio da lingui tre simila reciproke) yen, la Kechua, esas tipa dubitajo. Ka Kechua? Ka Kichua? Ka Keshwa? Ka Runasimia (autoglotonimo)? Ni bezonas listo oficala, preske oficala o mi-oficala en Ido por mili ek lingui, dialekti, geolekti* (formi regionala o lokala de lingui, exemple la Valenciana kom geolekto de la Kataluna) e tale cetere.
Me ne komprenas bone tua vorto mem... nam tu ipsa propozis la formo sinon (quan me aceptas ed uzas) vice sino.
Reale, me ne fendos un pilo longesale. La lingui auxiliara ne esas perfekta e ne bezonas esar perfekta, sinon, simple, tam facila kam por permisar ilua uzado rapida; la uzado aktiva e la uzado pasiva. Se me esus granda stilisto, poeto e tale cetere per Ido, me havus altra problemi. Ma, reale, me verkas prozo filozofiala per Ido, qua nur un grava rezulton bezonas: esar klara, facile komprenebla.
Ya: la paro libro/libero, o prizentas nula problemo, o prizentas nula grava problemo. E la formo feda, segun me, esas bona alternativo vice leda.
Hike, probable me uzos la listo Linguo precipue por obtenar prozo klara kande me filozofios per Ido. Yes: mi ne serchez problemi ube, por me, reale oli ne existas.
Yen altra afero tre diferanta: la linguo-nomi che Ido.
Pri ica afero, plu kam un dubitajo konkreta, mea problemo esas ke, kom linguisto, me citas ofte e freque la nomi de multa lingui. Me povus agar naive, kopiante la autoglotonimi* (nomi de singla linguo en ita linguo ipsa, exemple Hungara ---> Majara) o kopiante la solvuri da Esperanto klasika, o kopiante la formi spontana de ica nomi en la fonto-lingui de Ido. Ma me preferus longa listo oficala o preske oficala ek tala glotonimi* (nomi linguala) en nia linguo, Ido.
Ya mea dubitajo konkreta pri Amerikana linguo (o familio da lingui tre simila reciproke) yen, la Kechua, esas tipa dubitajo. Ka Kechua? Ka Kichua? Ka Keshwa? Ka Runasimia (autoglotonimo)? Ni bezonas listo oficala, preske oficala o mi-oficala en Ido por mili ek lingui, dialekti, geolekti* (formi regionala o lokala de lingui, exemple la Valenciana kom geolekto de la Kataluna) e tale cetere.
Amike, Aleshandre Shavier Kasanova Domingo, e-postobuxo precipua raamonraa @ zohomail . eu (sen spaci); e-postobuxo komplementala alexandrecasanovadomingo @ gmail . com (sen spaci).
----- mesajo originala -----
LINGUO
Dec 2, 2025, 11:57:14 AM (6 days ago) Dec 2
to LINGUO
[...] mem se tu preferas la formo "sinon" (e ne "sed", quale me).
Me skribus "Kichua/kichua", pro ke ta linguo havas nur 3 vokali: i, u, a.
E me skribus "la Hungara/hungara" o "la Hungariana/hungariana".
La valenciana bezonas nul altra nomo, nam "la Valenca/valenca" ne existas.
(Partaka)
El dia dimarts, 2 de desembre del 2025 a les 17:37:47 UTC+1, Alexandre Xavier Casanova Domingo va escriure:
Alexandre Xavier Casanova Domingo
Dec 2, 2025, 6:59:11 PM (5 days ago) Dec 2
to LINGUO
Hola, Partaka.
Erste, me korektigas me ipsa en altra mesajo di nia dialogo. Yen.
La strukturo semantika di Ikuso prizentas quin sferi kuncentra. ---> La strukturo semantikala di Ikuso prizentas kin sferi kuncentra.
Pri la linguo Kichua... la afero esas plu komplexa. Reale, nam existas plura lingui Kichuatra o Kichuida, la ortografio e la vokalismo ne esas sempre la sama. Ne esas rara okasiono ke du parolanti de lingui Kichua interkomprenas direte... per la Hispana!
Konkrete pri la vokali: la diskutado inter la parolanti de linguo/lingui Kichua esas konstanta: yen admisar yen rifuzar la vokali e, o ed olu literi. Fakte, la Kichua moderna (qua ne esas la arkaika linguo oficala di la Imperio Inka) sempre havas la vokali e, o kom alofoni, ed ofte kom fonemi. Irga standardigadi de linguo/lingui Kichua admisas explicite ica vokali, mem skribata; altra standardigadi ne admisas ortografie ica vokali. Omna variaji de Kichua, hodie, skribe uzas la literi e, o, nam la vorti de la Hispana (o de la Portugala Brazilana) aperas ofte en la Kichua skribata, kun ilua valori fonetikala tipa.
Aldone: che la deskripturo de la linguo Kichua segun la Wikipedio en Ido, la formo elektita esas Quechua-linguo, evidente ne pronuncante Quechua kom Kwechua, quale en Ido, sinon kom Kechwa, kom en Hispana linguo.
Ni notez ke, internacione, la formo ortografiala para ica linguo derivas generale de la Hispana, do la vokalo e esas hike, internacione, plu ofta kam la vokalo i, plu originala. Nam la lingui Kichua klasika esis trivokala, nur kun la tri vokali i, u, a quin tu citas. Ma existas hodie lingui o dialekti, geolekti e tale cetere por la Kichua kun kin vokali: a, e, i, o, u.
Altra aspekto pri ica autoglotonimo esas la variebleso inter la konsonanto yen afrikata, yen ne afrikata, segun la variajo parolata de Kichua; do la du formi Kichua e Kishua aparas alternative, orale e skribe. La du isoglosi* esas autoglotonimi. Existas multa formi por ica glotonimo, e me preferas, en Ido, la formo propozata da tu: Kichua.
Nu: ni bezonas oficala o mi-oficala granda listo ek glotonimi en Ido. Ni povus, exemple, anke examenar la nomo de altra linguo amerikana: la Calagia. Yen altra autoglotonimo, plu ofte transformata da la Hispana o la Angla aden la formo Cherokia. Ka ni elektos la autoglotonimo? Ka ni elektos la altra formo, plu internaciona? Ni notez ke la Calagia havas propra skribsistemo, e tre fonologiala o fonetikala, ideigata da la linguisto autoktona* Sequoyah; ma ica linguo uzas anke la alfabeto latina.
Vi ja observis ke mi uzas multa neologismi pri linguistiko ed altra cienci: glotonimo, geolekto, afrikata, isogloso, alofono, sintagmo, autoglotonimo e tale cetere. Evidente, mi agas pri la vortaro di Ido lejere segun la stilo di Occidental od Interlingua: me pensas ke onu ne povas agar diferante se ni uzos Ido por ciencala e teknikala aferi. Vi darfas opinionar kun altra konkluzadi!
Rezume: sen longa listo oficala o preske oficala ek autoglotonimi por la linguo Ido, la kaoso redaktante ne esas evitebla, ka yes?
Erste, me korektigas me ipsa en altra mesajo di nia dialogo. Yen.
La strukturo semantika di Ikuso prizentas quin sferi kuncentra. ---> La strukturo semantikala di Ikuso prizentas kin sferi kuncentra.
Pri la linguo Kichua... la afero esas plu komplexa. Reale, nam existas plura lingui Kichuatra o Kichuida, la ortografio e la vokalismo ne esas sempre la sama. Ne esas rara okasiono ke du parolanti de lingui Kichua interkomprenas direte... per la Hispana!
Konkrete pri la vokali: la diskutado inter la parolanti de linguo/lingui Kichua esas konstanta: yen admisar yen rifuzar la vokali e, o ed olu literi. Fakte, la Kichua moderna (qua ne esas la arkaika linguo oficala di la Imperio Inka) sempre havas la vokali e, o kom alofoni, ed ofte kom fonemi. Irga standardigadi de linguo/lingui Kichua admisas explicite ica vokali, mem skribata; altra standardigadi ne admisas ortografie ica vokali. Omna variaji de Kichua, hodie, skribe uzas la literi e, o, nam la vorti de la Hispana (o de la Portugala Brazilana) aperas ofte en la Kichua skribata, kun ilua valori fonetikala tipa.
Aldone: che la deskripturo de la linguo Kichua segun la Wikipedio en Ido, la formo elektita esas Quechua-linguo, evidente ne pronuncante Quechua kom Kwechua, quale en Ido, sinon kom Kechwa, kom en Hispana linguo.
Ni notez ke, internacione, la formo ortografiala para ica linguo derivas generale de la Hispana, do la vokalo e esas hike, internacione, plu ofta kam la vokalo i, plu originala. Nam la lingui Kichua klasika esis trivokala, nur kun la tri vokali i, u, a quin tu citas. Ma existas hodie lingui o dialekti, geolekti e tale cetere por la Kichua kun kin vokali: a, e, i, o, u.
Altra aspekto pri ica autoglotonimo esas la variebleso inter la konsonanto yen afrikata, yen ne afrikata, segun la variajo parolata de Kichua; do la du formi Kichua e Kishua aparas alternative, orale e skribe. La du isoglosi* esas autoglotonimi. Existas multa formi por ica glotonimo, e me preferas, en Ido, la formo propozata da tu: Kichua.
Nu: ni bezonas oficala o mi-oficala granda listo ek glotonimi en Ido. Ni povus, exemple, anke examenar la nomo de altra linguo amerikana: la Calagia. Yen altra autoglotonimo, plu ofte transformata da la Hispana o la Angla aden la formo Cherokia. Ka ni elektos la autoglotonimo? Ka ni elektos la altra formo, plu internaciona? Ni notez ke la Calagia havas propra skribsistemo, e tre fonologiala o fonetikala, ideigata da la linguisto autoktona* Sequoyah; ma ica linguo uzas anke la alfabeto latina.
Vi ja observis ke mi uzas multa neologismi pri linguistiko ed altra cienci: glotonimo, geolekto, afrikata, isogloso, alofono, sintagmo, autoglotonimo e tale cetere. Evidente, mi agas pri la vortaro di Ido lejere segun la stilo di Occidental od Interlingua: me pensas ke onu ne povas agar diferante se ni uzos Ido por ciencala e teknikala aferi. Vi darfas opinionar kun altra konkluzadi!
Rezume: sen longa listo oficala o preske oficala ek autoglotonimi por la linguo Ido, la kaoso redaktante ne esas evitebla, ka yes?
Amike, Aleshandre Shavier Kasanova Domingo, e-postobuxo precipua raamonraa @ zohomail . eu (sen spaci); e-postobuxo komplementala alexandrecasanovadomingo @ gmail . com (sen spaci).
----- mesajo originala -----
[...] mem se tu preferas la formo "sinon" (e ne "sed", quale me).
LINGUO
Dec 3, 2025, 11:22:52 AM (5 days ago) Dec 3
to LINGUO
Hao, Aleshandre!
La listo, quan tu sugestas, ne existas en Ido. E ni ne povas nek darfas krear ol nun e hike.
Tamen, konsiderante ke ni referas a propra nomi e lia derivuri, e ke li fakte ne apartenas a la linguo Ido ipsa, lo maxim grava esas selektar la maxim apta nomo e komprenigar ol dal ceteri.
Exemple, se tu skribus nur "Calagia", nulu komprenus, ma se tu skribus "cherokia", omnu komprenus. Omnu komprenas multe plu facile "la georgiana" kam "la gruziana", edc.
(E yes, anke "la kartvela" darfas aparar, ma, sole, ol ne ja komprenesas).
Do, tua problemo es anke nia problemo. Oportas selektar e komprenigar su.
(Partaka)
El dia dimecres, 3 de desembre del 2025 a les 0:59:11 UTC+1, Alexandre Xavier Casanova Domingo va escriure:
Reply all
Reply to author
Forward
0 new messages