"humana"
24 views
Skip to first unread message
Marcos Cramer
Mar 5, 2012, 8:58:36 AM3/5/12
to la-bona...@googlegroups.com
Ni momente havas la jenajn du liniojn:
human·a → hom·a, hom·ec·a, hom·am·a (laŭ la senco)
humanec·o → hom·ec·o, hom·am·o
"human/a" estas oficiala radiko, kion ni tamen kontraŭe al niaj kutimoj ne mencias en la linioj. Se ni nun aldonas la indikon pri oficialeco, ni devas ankaŭ decidi ĉu ni mildigu la liniojn al "~" aŭ listigu "human/a" en nia listo de maloficialigindaĵoj. Mi persone preferas la unuan solvon. Kion opinias la aliaj?
Aldone, ĉe "humaneco" mankas la unua intervortera punkteto.
Amike,
Markos
human·a → hom·a, hom·ec·a, hom·am·a (laŭ la senco)
humanec·o → hom·ec·o, hom·am·o
"human/a" estas oficiala radiko, kion ni tamen kontraŭe al niaj kutimoj ne mencias en la linioj. Se ni nun aldonas la indikon pri oficialeco, ni devas ankaŭ decidi ĉu ni mildigu la liniojn al "~" aŭ listigu "human/a" en nia listo de maloficialigindaĵoj. Mi persone preferas la unuan solvon. Kion opinias la aliaj?
Aldone, ĉe "humaneco" mankas la unua intervortera punkteto.
Amike,
Markos
Renato Corsetti
Mar 6, 2012, 10:02:07 AM3/6/12
to la-bona...@googlegroups.com
Markos:
> "human/a" estas oficiala radiko, kion ni tamen kontraŭe al niaj kutimoj ne mencias en la linioj. Se ni nun aldonas la indikon pri oficialeco, ni devas ankaŭ decidi ĉu ni mildigu la liniojn al "~" aŭ listigu "human/a" en nia listo de maloficialigindaĵoj. Mi persone preferas la unuan solvon. Kion opinias la aliaj?
Aldone, ĉe "humaneco" mankas la unua intervortera punkteto.
Mi aldonis la indikon kaj ŝanĝis la sagon al ~ .
Amike
Renato
Amike
Renato
--
renato corsetti
via del castello, 1 00036 palestrina, italujo
ren...@esperanto.org
ro-esp
Mar 7, 2012, 5:24:31 PM3/7/12
to la bona lingvo
On Mar 5, 2:58 pm, Marcos Cramer <marcos.cra...@gmail.com> wrote:
> Ni momente havas la jenajn du liniojn:
>
> human·a → hom·a, hom·ec·a, hom·am·a (laŭ la senco)
> humanec·o → hom·ec·o, hom·am·o
Mi kredas ke la efektiva signifo pli proksimas al io kia: suferad-
> Ni momente havas la jenajn du liniojn:
>
> human·a → hom·a, hom·ec·a, hom·am·a (laŭ la senco)
> humanec·o → hom·ec·o, hom·am·o
limiga, suferad-malpliiga, nekruela
ne nur se la objekto estas homo. La unuaj "humane societies" okupigxis
pri bestoj, cxu jes?
gxis, Ronaldo N
J-K Rinaldo
Mar 8, 2012, 8:07:10 AM3/8/12
to la bona lingvo
PIV sume faras, laŭ mi, kontentigan proponon
- humana > homama
J-K
ro-esp
Mar 8, 2012, 7:13:00 PM3/8/12
to la bona lingvo
On Mar 8, 2:07 pm, J-K Rinaldo <esperanto...@libero.it> wrote:
> > > Ni momente havas la jenajn du liniojn:
>
> > > human·a → hom·a, hom·ec·a, hom·am·a (laŭ la senco)
> > > humanec·o → hom·ec·o, hom·am·o
>
> > Mi kredas ke la efektiva signifo pli proksimas al io kia: suferad-
> > limiga, suferad-malpliiga, nekruela
> > ne nur se la objekto estas homo. La unuaj "humane societies" okupigxis
> > pri bestoj, cxu jes?
>
> Tute prave
Kio do? Cxu mi prave kredas pri la signifo? Cxu la societoj prave
> > > Ni momente havas la jenajn du liniojn:
>
> > > human·a → hom·a, hom·ec·a, hom·am·a (laŭ la senco)
> > > humanec·o → hom·ec·o, hom·am·o
>
> > Mi kredas ke la efektiva signifo pli proksimas al io kia: suferad-
> > limiga, suferad-malpliiga, nekruela
> > ne nur se la objekto estas homo. La unuaj "humane societies" okupigxis
> > pri bestoj, cxu jes?
>
> Tute prave
okupigxis pri bestoj? Cxu vi volis diri "efektive"
> PIV sume faras, laŭ mi, kontentigan proponon
> - humana > homama
gxis, Ronaldo N
J-K Rinaldo
Mar 9, 2012, 9:02:18 AM3/9/12
to la bona lingvo
re-esp
Ĉu en la germana eblas tiu signofo ankaŭ por la bestoj?
Sume per mia reago mi ĉefe celis atentigi pri la PIV-a solvo
> sxercacxulo...
vi ŝajnas al mi iom ofendiĝema
J-K Rinaldo
> > > Mi kredas ke la efektiva signifo pli proksimas al io kia: suferad-
> > > limiga, suferad-malpliiga, nekruela
> > > ne nur se la objekto estas homo. La unuaj "humane societies" okupigxis
> > > pri bestoj, cxu jes?
>
> > Tute prave
>
> Kio do? Cxu mi prave kredas pri la signifo? Cxu la societoj prave
> okupigxis pri bestoj?
pri bestoj?.. ne!... almenaŭ ne en la itala.
> > > limiga, suferad-malpliiga, nekruela
> > > ne nur se la objekto estas homo. La unuaj "humane societies" okupigxis
> > > pri bestoj, cxu jes?
>
> > Tute prave
>
> Kio do? Cxu mi prave kredas pri la signifo? Cxu la societoj prave
> okupigxis pri bestoj?
Ĉu en la germana eblas tiu signofo ankaŭ por la bestoj?
Sume per mia reago mi ĉefe celis atentigi pri la PIV-a solvo
> sxercacxulo...
vi ŝajnas al mi iom ofendiĝema
J-K Rinaldo
ro-esp
Mar 9, 2012, 7:10:05 PM3/9/12
to la bona lingvo
On Mar 9, 3:02 pm, J-K Rinaldo <esperanto...@libero.it> wrote:
> re-esp> > > Mi kredas ke la efektiva signifo pli proksimas al io kia: suferad-
> > > > limiga, suferad-malpliiga, nekruela
> > > > ne nur se la objekto estas homo. La unuaj "humane societies" okupigxis
> > > > pri bestoj, cxu jes?
>
> > > Tute prave
>
> > Kio do? Cxu mi prave kredas pri la signifo? Cxu la societoj prave
> > okupigxis pri bestoj?
>
> pri bestoj?.. ne!... almenaŭ ne en la itala.
> Ĉu en la germana eblas tiu signofo ankaŭ por la bestoj?
jes, en la angla, germana kaj nederlanda eblas humane trakti bestojn
> pri bestoj?.. ne!... almenaŭ ne en la itala.
> Ĉu en la germana eblas tiu signofo ankaŭ por la bestoj?
> Sume per mia reago mi ĉefe celis atentigi pri la PIV-a solvo
>> sxercacxulo...
>
> vi ŝajnas al mi iom ofendiĝema
el tio konkludas ke gxi jes tawgas, tion mi interpretas kiel
sxercacxo.
gxis, Ronaldo N
J-K Rinaldo
Mar 10, 2012, 3:11:21 AM3/10/12
to la bona lingvo
> > > re-esp: Mi kredas ke la efektiva signifo pli proksimas al io kia: suferad-limiga, suferad-malpliiga, nekruela ne nur se la objekto estas homo. La unuaj "humane societies" okupigxis pri bestoj, cxu jes?
> > J-K Rinaldo: Ĉu en la germana eblas tiu signofo ankaŭ por la bestoj?
> jes, en la angla, germana kaj nederlanda eblas humane trakti bestojn
>... hom-ama ne tawgas
Nu, se oni volas plivastigi la signifon ankaŭ al bstoj,
- humana > sentema, sentokapabla
> > J-K Rinaldo: Ĉu en la germana eblas tiu signofo ankaŭ por la bestoj?
> jes, en la angla, germana kaj nederlanda eblas humane trakti bestojn
Nu, se oni volas plivastigi la signifon ankaŭ al bstoj,
- humana > sentema, sentokapabla
Marcos Cramer
Mar 10, 2012, 12:20:12 PM3/10/12
to la-bona...@googlegroups.com
La difino de "humana" en PIV estas "Posedanta la plej noblajn ecojn de la homo, kompatemon, bonfaremon, helpemon". Tiu kompatemo, bonfaremo kaj helpemo povas kompreneble rilati al bestoj, kaj ne nur al homoj. Laŭ mi la mencio de "homo" en tiu difino donas la ĝustan komprenon pri la etimologia rilato inter "human/" kaj "hom/", dum la diskutata alternativo "homama" estas tiurilate misgvida. La alternativo "homeca" laŭ mi pli bone kaptas tion.
(Kompreneble foje tamen la alternativo "homama" povas esti uzinda, kiam oni scias ke ja temas pri kompatemo/bonfaremo/helpemo al homoj, do ni ja daŭre menciu ĝin. Ĉiuokaze, ni listigas la linion nur kun "~", kaj laŭ mi "humana" ja estas foje vere uzinda vorto.)
Amike,
Markos
(Kompreneble foje tamen la alternativo "homama" povas esti uzinda, kiam oni scias ke ja temas pri kompatemo/bonfaremo/helpemo al homoj, do ni ja daŭre menciu ĝin. Ĉiuokaze, ni listigas la linion nur kun "~", kaj laŭ mi "humana" ja estas foje vere uzinda vorto.)
Amike,
Markos
mar...@melburno.org.au
Mar 11, 2012, 7:25:52 AM3/11/12
to la-bona...@googlegroups.com
El Marcel:,
1). Kial la ordinara Esperantisto devas uzi "humana" kaj devas fari
tion por 'guste kompreni la etimologion de la vorto "humana"? 'Cu por
's/li gravas, ke ekz. "humila" etimologias kun "homo" kaj ne kun
"humuso"?
2). Mi trovas la alternativon "homama" la plej bona, 'car la
"humana" homo estas 'guste tia, kompatema, bonfarema, kaj helpema,
'car 's/li "amas la homojn" ("ami" en sia plej vasta signifo).
3). La alternativa "homeca" lau mi tute ne taugas, 'car "homeca"
signifas "lau la karaktero de la homo", do same la bona flanko kaj
la malbona flsnko de tiu karaktero.
Kun respekto, Marcel.
1). Kial la ordinara Esperantisto devas uzi "humana" kaj devas fari
tion por 'guste kompreni la etimologion de la vorto "humana"? 'Cu por
's/li gravas, ke ekz. "humila" etimologias kun "homo" kaj ne kun
"humuso"?
2). Mi trovas la alternativon "homama" la plej bona, 'car la
"humana" homo estas 'guste tia, kompatema, bonfarema, kaj helpema,
'car 's/li "amas la homojn" ("ami" en sia plej vasta signifo).
3). La alternativa "homeca" lau mi tute ne taugas, 'car "homeca"
signifas "lau la karaktero de la homo", do same la bona flanko kaj
la malbona flsnko de tiu karaktero.
Kun respekto, Marcel.
> --
> la vortoj, pri kiuj ni diskutas ĉi tie, estas troveblaj en la listoj ĉe:
> http://www.bonalingvo.org/index.php/Simplaj_samsignifaj_vortoj
>
mar...@melburno.org.au
Mar 11, 2012, 7:39:07 AM3/11/12
to la-bona...@googlegroups.com
El Marcel:
Mi konas homojn kiuj estas speciale bestamaj sed ne speciale homamaj.
Kaj aliajn kiuj estas speciale homamaj kaj ne speciale bestamaj.
Tial mi trovas tute 'gusta, paroli pri la "homameco" kaj pri la
"bestameco" de iu persono au de alia animalo.
Cetere oni povas uzi "homama" e'c por bestoj, en la metafora senco.
Respektplene, Marcel.
Mi konas homojn kiuj estas speciale bestamaj sed ne speciale homamaj.
Kaj aliajn kiuj estas speciale homamaj kaj ne speciale bestamaj.
Tial mi trovas tute 'gusta, paroli pri la "homameco" kaj pri la
"bestameco" de iu persono au de alia animalo.
Cetere oni povas uzi "homama" e'c por bestoj, en la metafora senco.
Respektplene, Marcel.
mar...@melburno.org.au
Mar 13, 2012, 7:00:40 AM3/13/12
to la-bona...@googlegroups.com
El Marcel:
Homoj, kaj eble 'ciuj, havas en sia karaktero helpeman tendencon kaj
egoisman, e'c dolorigeman, tendencon. 'Cies karaktero dependas de
kiom da helpema tendenco kaj kiom da egoisma endenco 'ceestas.
Ambau tendencoj estas "homaj", kaj do "homecaj". La bruteco ludas
rolon en tio.
Malgrau la etimologio de "humana", pro tio ke oni false kredis ke
homoj estas pli interhelpaj ol aliaj animaloj, la vorto ne signifas
"homa" au "homeca", 'gi signifas nur la helpeman parton de la homa
karaktero. Ekz. mortigi pro ven'go ankau estas "homeca", sed tute ne
"humana". Do la alternativo "homa" au "homeca" neniel taugas por
"humana".
Amike, Marcel.
Homoj, kaj eble 'ciuj, havas en sia karaktero helpeman tendencon kaj
egoisman, e'c dolorigeman, tendencon. 'Cies karaktero dependas de
kiom da helpema tendenco kaj kiom da egoisma endenco 'ceestas.
Ambau tendencoj estas "homaj", kaj do "homecaj". La bruteco ludas
rolon en tio.
Malgrau la etimologio de "humana", pro tio ke oni false kredis ke
homoj estas pli interhelpaj ol aliaj animaloj, la vorto ne signifas
"homa" au "homeca", 'gi signifas nur la helpeman parton de la homa
karaktero. Ekz. mortigi pro ven'go ankau estas "homeca", sed tute ne
"humana". Do la alternativo "homa" au "homeca" neniel taugas por
"humana".
Amike, Marcel.
mar...@melburno.org.au
Mar 13, 2012, 7:00:41 AM3/13/12
to la-bona...@googlegroups.com
El Marcel:
Homoj, kaj eble 'ciuj, havas en sia karaktero helpeman tendencon kaj
egoisman, e'c dolorigeman, tendencon. 'Cies karaktero dependas de
kiom da helpema tendenco kaj kiom da egoisma endenco 'ceestas.
Ambau tendencoj estas "homaj", kaj do "homecaj". La bruteco ludas
rolon en tio.
Malgrau la etimologio de "humana", pro tio ke oni false kredis ke
homoj estas pli interhelpaj ol aliaj animaloj, la vorto ne signifas
"homa" au "homeca", 'gi signifas nur la helpeman parton de la homa
karaktero. Ekz. mortigi pro ven'go ankau estas "homeca", sed tute ne
"humana". Do la alternativo "homa" au "homeca" neniel taugas por
"humana".
Amike, Marcel.
Homoj, kaj eble 'ciuj, havas en sia karaktero helpeman tendencon kaj
egoisman, e'c dolorigeman, tendencon. 'Cies karaktero dependas de
kiom da helpema tendenco kaj kiom da egoisma endenco 'ceestas.
Ambau tendencoj estas "homaj", kaj do "homecaj". La bruteco ludas
rolon en tio.
Malgrau la etimologio de "humana", pro tio ke oni false kredis ke
homoj estas pli interhelpaj ol aliaj animaloj, la vorto ne signifas
"homa" au "homeca", 'gi signifas nur la helpeman parton de la homa
karaktero. Ekz. mortigi pro ven'go ankau estas "homeca", sed tute ne
"humana". Do la alternativo "homa" au "homeca" neniel taugas por
"humana".
Amike, Marcel.
Marcos Cramer
Mar 13, 2012, 7:47:02 AM3/13/12
to la-bona...@googlegroups.com
Marcel skribis:
Mi plene konsentas. Min persone tio igas kredi, ke ni prefere tute forigu la linion pri "humana".
Amike,
Markos
Malgrau la etimologio de "humana", pro tio ke oni false kredis ke
homoj estas pli interhelpaj ol aliaj animaloj, la vorto ne signifas
"homa" au "homeca", 'gi signifas nur la helpeman parton de la homa
karaktero.
Mi plene konsentas. Min persone tio igas kredi, ke ni prefere tute forigu la linion pri "humana".
Amike,
Markos
noammohr
Aug 28, 2025, 1:29:04 PMAug 28
to la bona lingvo
Mi volas relevi ĉi tiun temon de 2012, pri kio oni faris nenion, do mi resumu ĝin:
Ni havas linion:
Finfine, mi ankaŭ rekomendas la logikan aldonon de:
Ni havas linion:
- humana [1oa] ~ homa, homeca, homama
Sed laŭ PIV:
- humana. Posedanta la plej noblajn ecojn de la homo, kompatemon, bonfaremon, helpemon
Mi proponus anstataŭe:
- humana [1oa] ~ kompata, bonfara, helpa
Mi aldonus, ke la sama problemo ekzistas por la linio:
- filantropia → homama
Tio estas rekta traduko de la grekaj radikoj, kaj ĝi akordas kun la signifo en vortaroj:
- [PIV] filantropio. Amo al la homoj, bazita nek sur religia nek sur politika principo, k efektiviĝanta en praktika helpado
- [ReVo] filantropio. Homamo. (Sed: filantropia. Homama, bonfara.)
- Ĉi tiu artikolo parolas pri "la plej granda filantropia savorganizaĵo kaj resanigo de sovaĝaj bestoj en Aŭstralio"
- Vikipedio havas "Filantropio, kiel neologismo kaj internacia termino, kaj Bonfarado kiel esperantlingva kunmetaĵo, konsistas el "privataj iniciatoj, por la publika bono, fokuse al la vivokvalito".
- En la Tekstaro, artikolo en "Le Monde diplomatique" nomas la Fonduson Clinton filantropia organizaĵo, eĉ se ĝi ankaŭ ekzemple helpas protekti elefantojn.
Do mi aldonus:
- filantropio → homamo, bonfarado, bonfara donacado
Finfine, mi ankaŭ rekomendas la logikan aldonon de:
- filantropo → homamulo, bonfaranto, bonfara donacadanto, filantropi(ul/ant/ist)o
Leo De Cooman
Aug 29, 2025, 12:37:52 PMAug 29
to la-bona...@googlegroups.com
Ĉar "human" estas oficiala radiko, ni ne devas fortraduki ĝin.
Amike salutas Leo
Op 28/08/2025 om 19:29 schreef
noammohr:
--
--
la vortoj, pri kiuj ni diskutas ĉi tie, estas troveblaj en la listoj ĉe:
http:// bonalingvo.info
---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "la bona lingvo" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to la-bona-lingv...@googlegroups.com.
To view this discussion visit https://groups.google.com/d/msgid/la-bona-lingvo/fc8996a1-a5ba-48a0-b74a-7eca36a8ce16n%40googlegroups.com.
Noam Mohr
Aug 29, 2025, 4:33:00 PMAug 29
to la-bona...@googlegroups.com
Ĉar "human" estas oficiala radiko, ni ne devas fortraduki ĝin.
Ni ja povas forigi la linion pri "humana". Sed ni povas ankaŭ simpligi ĝin per ondo. Sed vere, la vortolisto ne havas klaran regulon pri oficialeco. Ĉu vi scias kial tiuj oficialaj vortoj estas foje sago kaj foje ondo?
- biologio ~ vivscienco
- astronomio → astroscienco
- botaniko ~ kreskaĵoscienco
- meteorologio → veteroscienco
To view this discussion visit https://groups.google.com/d/msgid/la-bona-lingvo/7f32417a-bb31-4405-83b1-4af640fbd045%40telenet.be.
Leo De Cooman
Aug 30, 2025, 1:31:23 PMAug 30
to la-bona...@googlegroups.com
Miaopinie la sago inter astronomio kaj astroscienco estas erara. Same pri meteorologio.
Trovi samsignifajn vortojn por oficialaj vortoj
ŝajnas al mi ne urĝe.
En alfaPIV mi vidas, ke la radiko "astronomi" estas markita per "1a" KAJ ĉe la kapvorto "astronomio" KAJ ĉe la kapvorto "astronomia", do ĉe o-vorto kaj ĉe a-vorto. Ĉu prave, mi ne scias. La kategorio, en kiu radiko troviĝas, estas grava en la vortfarado. Mi sciigos tion al Paŭl Peeraerts.
Amike salutas Leo
Op 29/08/2025 om 22:32 schreef Noam
Mohr:
To view this discussion visit https://groups.google.com/d/msgid/la-bona-lingvo/CAFaejdV%3Da7dOdA%3DbKZj6vpwGCo_2G%3D8iXe-Mnka8JNHJyc5XKA%40mail.gmail.com.
noammohr
Sep 21, 2025, 7:45:16 PM (9 days ago) Sep 21
to la bona lingvo
Mi kopias la mesaĝon de Anna ĉi-sube por reteni la historion de la diskuto.
Mi ne vere komprenas "homeca", en kiuj frazoj "humana" anstataŭiĝeblas per "homeca"?
Pri "kompata/bonfara" aŭ "kompatema/bonfarema", pri homo aŭ organizaĵo la dua taŭgas, sed pri ago aŭ klopodo la unua taŭgas. Do mi retenos ambaŭ formojn.
(Pri miaj kontraŭdiroj, tio estis fuŝa, ignoru tion.)
(Pri miaj kontraŭdiroj, tio estis fuŝa, ignoru tion.)
==============
Mi ne komprenas la voĉdonon de Noam. La nuna linio estas:
humana [1] ~ homa, homeca; (laŭ la senco) homama
Noam skribis, ke li ne volas "ankaŭ" anstataŭ "prefere". Sed jam estas "ankaŭ". Do, ĉu li preferas "prefere"? Ŝajne li ankaŭ aprobas la aldonon de "kompata, bonfara, helpa", sed samtempe li volas forigi la tutan linion. Ĉiuj el tiuj proponoj ŝajnas al mi kontraŭdiraj. Tial mi ne komprenas.
Mi proponas:
humana [1] ~ homama, homeca, kompatema, bonfarema.
Mi forigus "homa", ĉar kompreneble homo estas homa. Tio estas memevidenta. "Helpa" ŝajnas al mi tro ĝenerala - ĝi ne nepre rilatas al la vorto "humana".
La linio estas konservinda. Mi ne komprenas la signifon de "laŭ la senco" en la originala versio.
Anna
--
Anna Lowenstein
22 St Pancras Court
High Road
London N2 9AE
UK
Tel: 00-44-(0)794 313 7891
anna.lo...@esperanto.org
Humana
humana [1] ~ homa, homeca; (laŭ la senco) homama
Noam skribis, ke li ne volas "ankaŭ" anstataŭ "prefere". Sed jam estas "ankaŭ". Do, ĉu li preferas "prefere"? Ŝajne li ankaŭ aprobas la aldonon de "kompata, bonfara, helpa", sed samtempe li volas forigi la tutan linion. Ĉiuj el tiuj proponoj ŝajnas al mi kontraŭdiraj. Tial mi ne komprenas.
Mi proponas:
humana [1] ~ homama, homeca, kompatema, bonfarema.
Mi forigus "homa", ĉar kompreneble homo estas homa. Tio estas memevidenta. "Helpa" ŝajnas al mi tro ĝenerala - ĝi ne nepre rilatas al la vorto "humana".
La linio estas konservinda. Mi ne komprenas la signifon de "laŭ la senco" en la originala versio.
Anna
--
Anna Lowenstein
22 St Pancras Court
High Road
London N2 9AE
UK
Tel: 00-44-(0)794 313 7891
anna.lo...@esperanto.org
Humana
Reply all
Reply to author
Forward
0 new messages