MASONLUK VE
MASONLAR
Masonluk belirtileri; çıraklık, kalfalık ve ustalık mertebesine
göre değişiklik arzediyor. Çünkü masonların selamlaşmaları da
mertebeden mertebeye değişiyor. Ama bazı durumlarda bir
masonu yürüyüşü bile ele verebiliyor.
Şayet biri kalabalık bir yerde yürüyüşüne sol adımla
başlamışsa ve sağ ayağının topuğunu doksan derecelik açı
oluşturacak şekilde sol topuğuna değdirip üçgen
biçiminde adımlar atarak yürüyorsa onun bir mason olduğundan emin
olabilirsiniz. Gazeteci-yazar rahmetli İlhami
Soysal'ın yaklaşık on beş yıllık masonluk araştırmalarına
göre, birinin mason olup olmadığını anlamak için aşağıda
maddeler halinde sıralanan işaretlerden birini görmek yeterli:
- Tokalaştığınız kişi elinizi kuvvetle sıkarken başparmağını
sizin başparmağınızın üzerine üç kere hafif darbelerle
vuruyorsa bu, sizin mason olup olmadığınızı anlamaya yönelik bir
girişimdir. Bu durumda bilin ki el sıkıştığınız kişi
masondur.
- İkinci işaretleşme mason olan kişinin elerini göbeğinin
üstünde, ama karına değmeyecek biçimde birbirine paralel,
bir iki santim aralıklı olarak tutması ve bırakmasıdır,
işaretleşmede sol el altta, sağ el üstte durmalıdır.
- Bu pozisyonda birine selam vermek gerektiğinde duruş hemen
değişir. Sol el aşağı doğru yumuşakça bırakılır.
Sağ el, avuç içi yere bakar şekilde dört parmak bitişik,
başparmak da gönye oluşturacak biçimde tutulur ve
gırtlağa adetabir bıçak dayanıyormuş gibi yapılır. Hafifçe
gülümsenir ve sağ el omuza kadar çekildikten sonra aşağı
salınır.
- Sözlü işaret olarak, tokalaşırken karşınızdaki kişi,
gözlerinizin içine bakarak "Sizi selamlarım"
diyecektir. Siz de bir masonsanız yanıtınız "Gizlerim" ya da
"Saklarım" olacaktır.
- Kalfa mason bir ortama girdiğinde oradaki diğer masonlara kendini
tanıtmak için iki elini yumruk yapar
ve yumruklarını göğüs hizasında dıştan birbirine değdirip
bırakır.
- Usta masonlar ise parmaklarını birbirine kenetler ve avuç içleri
yere bakacak şekilde ellerini göbek altında tutarlar.
Birini selamlarken de duruşlarını bozmazlar.
- Üstad mason kalabalıkta zor durumda kaldıysa iki elini avuç
içleri karşıya gelecek biçimde havaya doğru kaldırır.
Bu bir imdat çağrısıdır.
- Eğer yardım gelmezse, orada olduğunu düşündüğü biraderine,
"Dul kadının oğluna yardım yok mu?" diye
seslenir.
- Bir birader masonik bir toplantının gündemini biliyorsa kapıya
üç kere vurur. Bu, "Yabancı değilim ve gündemi
biliyorum" anlamına gelir.
- Biri size; trende, otobüste, uçakta veya bir işyerinde "Doğu'ya
gidersen ışığı bulursun" ya da "Ben, ben olduğum
için benim" diyorsa bilin ki masondur.
- Ayrıca masonlar para ya da bir yazı alıp verirken de
karşılarındakinin mason olup olmadığını anlamak için sağ
ellerinin orta ve şehadet parmaklarını, alınacak şeyi kavrayacak
biçimde uzatırken geri kalan üç parmağı
birleştirir. Bu, masonluk ilkelerine ihanet eden elin kesilmesine
rıza gösterildiğinin işaretidir.
Türkiye'nin En Ünlü Masonları
Her ne kadar masonluğa giriş şartnamelerinde loca üyeliğinin
kariyer basamaklarını hızla tırmanmak için
kullanılamayacağı belirtiliyor olsa da masonlar Osmanlı ve
cumhuriyet devrinde hep etkin mevkilerde bulundular. Türk
masonluğu, 18. yüzyılın başlarında Osmanlı'nın "batılılaşma"
çabalarının yoğun olduğu bir dönemde batıdan ithal bir
gizli örgütlenme olarak kuruldu. Osmanlı ve Türkiye'de masonluk
tarihini 1928 yılından itibaren otuz yıl süreyle
soruşturan üstad-ı azam Kemalettin Apak'ın "Türkiye'deki Masonluk
Tarihi" adlı kitabına göre Osmanlı'da ilk mason
locası Sultan Üçüncü Ahmet (1703-1730) döneminde İstanbul'da
kuruldu.
Osmanlı'nın payitahtı İstanbul'da masonlar ilk derneklerini
kurarken İngiltere'de de aynı tarihlerde eylemci (operatif)
masonluktan düşünsel (spekülatif) masonluğa geçiliyordu. Böylece
masonluk Osmanlı'da, aşağı yukarı batıyla eş
zamanlı olarak örgütlendi.
Apak'ın kitabına göre ilk Türk masonları Yirmisekiz Mehmet
Çelebizade Sait Çelebi ile matbaayı Osmanlı'ya getiren
İbrahim Müteferrika idi. ilginç olan bu isimlerden ikisinin de birer
devşirme olmasıydı. Çelebizade Sait Çelebi mason
olduktan sonra kariyer basamaklarını büyük bir hızla tırmandı ve
1755 senesinde vezirlik payesinde paşa oldu.
Yine Apak'a göre Osmanlı'nın ilk masonlarından olan Humbaracı
Ahmet Paşa da (1675-1742) gerçek adı
Comt de Bonneval olan bir Fransız kontu idi. Kont, Kral 14. Louis
döneminde uğradığı hakaretten ötürü
yurdunu bırakıp Osmanlı hizmetine girmişti.
Padişah, Sadrazam, Başbakan ve Paşa Masonlar
Çeşitli belgelere göre Osmanlı ve cumhuriyet devrindeki bazı
önemli masonlar şunlar: "Sultan V. Murad,
Osmanlı sadrazamları Sait Halim Paşa, Mustafa Paşa, Ali Paşa,
Keçecizade Fuat Paşa, Mithat Paşa, Ahmet Vefik
Paşa, Mehmet Rüştü Paşa, İbrahim Hakkı Paşa, Tunuslu Hayreddin
Paşa; Ahmet izzet Paşa, Talat Paşa, Cavit Bey,
Şeyhülislam Musa Kazım Efendi, sonradan Bahriye Nazırı olacak
Cemal Paşa, Faik Süleyman Paşa, İsmail Canbolat,
ittihat ve Terakki Cemiyeti'nin önderleri Mithat Şükrü Bleda,
Kazım Paşa, Manyasizade Refik...
İkinci Meşrutiyetin ilanından sonra Osmanlı'da birbiri ardına
kurulmaya başlanan Mason locaları daha pek çok ünlü
ismi bünyesine kattı. Ancak 1935 yılına gelindiğinde Türk Mason
Cemiyeti birden kendini feshetti ve masonlar bu
tarihten sonra "uykuya yattı". Masonların kendini feshinde
Atatürk'ün telkinlerinin etkili olduğu ileri sürüldü. Diğer
ittihatçıların aksine Atatürk, Enver Paşa ile birlikte mason
olmayı reddetmişti. Masonlar Atatürk'ün ölümünden bir yıl
önce "yüksek şura"yı yeniden topladılar. 5 Şubat 1948 tarihinde
Türkiye Mason Derneği kuruldu, bu tarihten sonra
pek çok mason locası ortaya çıktı.
ABD Başkanlarının Yarısı Mason
Masonların dünya tarihinde de pek çok devletin kuruluşunda ve
yönetiminde bulundukları
sır değil. Amerika Birleşik Devletleri'nin 1980'e kadarki 38
başkanından 19 tanesi
masondu. Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda ön saflarda yer alan
Joseph Varren ve Rufus
King gibi liderler mason idi. Özgürlük Beyannamesi'ni imzalayan 56
kişiden üçte biri,
Amerikan Anayasası'nda imzası bulunan 59 kişiden on üç tanesi
masondu. ABD'nin hali
hazırdaki nüfusunun yaklaşık ellide birinin mason (farmason)
olduğu tahmin ediliyor.
İşte dünyaca ünlü masonlardan bazıları: "ABD Başkanları George
Washington, James Monroe, Andrew Jackson,
William Henry Harrison, John Tyler, James Knox Polk, Zachary Taylor,
Franklin Pierce, James Buchanan, Abraham
Lincoln, Andrew Johnson, James Abram Garfield, Wİlliam McKinley,
Theodore Roosevelt, William Howard Taft,
Warren Gamaliel Harding, Franklin Roosevelt, Harry Truman, Lyndon
Baines Johnson, Benjamin Franklin, Alman
düşünür ve yazar Fichte, Herder, Goethe, Lessing, Avusturyalı
besteci Mozart, Beethoven. Fransız düşünür-şair
Voltaire, Jean Jacgues Rousseau, Diderot ve proudhon".