АСХАБИ КИРАМ – 186
Islamdini.kz
|
57) ЖАБИР БИН АБДУЛЛАҺ: Ансар сахабалардың ұлыларынан. Екінші Ақабә келісімінде әкесімен бірге еді (радиаллаһу та'ала анһума). Бәдір мен Ухудта кішкентай еді. Басқа он сегіз соғыстың бәріне қатысты. Өмірінің соңында көзі көрмей қалды. Язидтің қолбасшылығындағы әскермен Стамбұлды қоршауға қатысты. 77 жылы 95 жасында қайтыс болды. Мәдинада жерленгені «Мәудуатул-улум» кітабының 648 бетінде жазылған. Коджа Мұстафа паша салдырған мешіт пен кесене басқа Жабир үшін салынған болса керек. 40, 106, 185, 231. 58) ЖАБИР БИН ЗӘЙД: Басрада жерленген, табииннен. Ғалым және фақиһ еді. Абдуллаһ бин Аббастың шәкірті болған. 103 жылы қайтыс болды. 126. 59) ЖАФӘР ТАЙЯР: Расулуллаһтың (саллаллаһу алейһи уәсәлләм) көкесі Әбу Талибтың ұлы және хазреті Әлидің ағасы. Иман келтіргендердің отыз екіншісі. Хабешке хижрет етіп, Хайбәрдің жаулап алуында келген. Шамға жақын Мутә деген жерде хижреттің сегізінші жылы жәмазил-ула айында рум әскерімен соғысқан үш мың әскердің қолбасшысы Зәйд бин Хариса шәһид болғанда оның орнына әмір болып, туды оң қолына алып шабуылдаған еді. Оң қолы кесілгенде туды сол қолына алып, сол қолы да кесілгенде тісімен ұстап шабуылдаған және соңында шәһид болған. Қайтыс болғанында қырық бір жаста еді. Сол күні жетпістен астам жарақат алған болатын. Расулуллаһқа «Жафәр Тайярға екі қолының орнына екі қанат беріліп жәннатта ұшып жүргені» уахи етілді. Бұл сүйіншіні сахабаларға хабар берді. Осы себепті «Тайяр» (Ұшқыш) деп аталды. 66, 250, 323, 329, 340. 60) ЖАФӘР САДЫҚ: Әкесі Мұхаммед Бақыр бин Зәйнәл абидин. Он екі имамның алтыншысы. Анасы Әбу Бәкір Сыддықтың немересі Қасымның қызы. 83 жылы Мәдинада туылып, 148 [м.765] жылы сол жақта қайтыс болды. Әкесі мен атасының қасына жерленген (рахимә-һумуллаһу та'ала). Білімі мен кемелдігі теңдесіз еді. Имам Ағзам Әбу Ханифа оның дәрісіне қатысып, ариф-и биллаһ болды. Химия ғылымында өз заманының теңдесізі еді. Әйгілі химик Жабир оның дәрісіне қатысып жетілді. Екінші Аббаси халифасы Әбу Жафәр Мансұр оған дұшпан еді. Бір рет өлтірмекші болғанымен, «Тәзкирә-и әулия» кітабында жазылған кереметін көріп қорықты. Тәубесіне келді. Аса құрметтеп, насихаттарын тыңдайтын болды. Оның жеті ұл, үш қыз баласы болып, үлкен ұлы Исмаил одан бұрын қайтыс болғандықтан, жетінші имам екінші ұлы Мұса Казым хазрет болды. Бидғатшылардың бір бөлігі оның ұлы Исмаилды және ұрпағын имам деп таниды. Оларды «Исмаилия» деп атайды. Шиилердің көбі өздерін «Жафари» деп атаса да, бұл сөздері Әбу Жафәр Мұхаммед Тусидің жолында екенін көрсетеді. 86, 87, 96, 108, 110, 111, 124, 125, 134, 212, 315, 324, 358, 361, 406, 410. 61) ЖАМИ «МОЛЛА»: Абдуррахман бин Ахмед Нуреддин мәулана Жами Хиратта (Герат) шәйхулислам еді. Ғалым, кемел әулие, әдебиетші және ақын еді. Хорасанда Жам ауылында 817 жылы дүниеге келіп, 898 [м.1492] жылы Хиратта қайтыс болды (рахимә-һуллаһу та'ала). «Решехат» кітабында ұзақ өмірбаяны бар. Бахауддин Бұхари хазреттің халифаларынан Садеддин Қашғари оның мәжілісінде кемелдікке жетті. Патшалардан, әсіресе уәзір Әлишер Науаиден көп құрмет көретін. Фатих сұлтан Мұхаммед хазретпен де хат жазысатын. Фатихтың шақыруымен Конияға келгенімен, патша қайтыс болғандықтан онымен көрісе алмады. «Шәуаһид-ун нубуввә», «Нәфәхат-ун үнс» және «Бахаристан» кітаптары қайта-қайта басылған. Үшеуі де парсы тілінде. Жүзге жуық құнды еңбектері әр түрлі тілдерге аударылған. 31, 122, 143, 363, 386. 62) ЖАМИ НАМЫҚИ: Ахмед Әли бин Мұхаммед Намықи Жами әулиелердің ұлыларынан. Жетік шәйхулислам еді. «Нәфәхат» кітабының парсы Хинд басылымы 322-ші беттен бастап Ахмед Жамиды ұзақ сипаттаған. Ол асхаби кирамнан Жәрир бин Абдуллаһтың ұрпағы. Жәрир ақ реңді, ұзын бойлы, өте сымбатты кісі еді. Омар (радиаллаһу анһума): «Жәрир бұл үмбеттің Юсуфы» дейтін. Ахмед Жамидың отыз тоғыз ұлы және үш қызы бар еді. Он төрт ұлы қалып, бәрі ғалым, тақуа және кемел әулие болды. Бәрінің кітаптары, туындылары бар еді. Ол өзі үмми еді (оқу-жазуды білмейтін). Оқымады, жиырма екі жасында тәубе етіп, он сегіз жыл оңаша қалып, нәпсін тәрбиелеумен айналысты. Илми ләдунниге жетті. Сол кезде оған илми захир нәсіп етілді. Илми захирдың осылай нәсіп болуы асхаби кирамнан кейін өте аз әулиелерге нәсіп болған. Тәухид, марифат-и илаһия, сияр, хикмет, тасаууф, ақиқат сырлары жайында үш жүзден астам кітап жазды. «Мифтах-ун нәжат» атты парсы тіліндегі еңбегі Стамбұлдағы Сүлеймания кітапханасында, «Әсад ефенди» бөлімінде 1728 нөмірде бар. Мұны 522 жылы жазған болатын. Ол 441 жылы дүниеге келіп, 536 [м.1142] жылы қайтыс болды. «Сиражуссаирин» кітабында өзінің өмірін баяндап, Аллаһу та'ала берген ниғметтерді жазуда. Бұл кітабын алпыс екі жасында жазған еді. Сол кезге дейін жүз сексен мың кәпірдің иман келтіруіне, тәубеге келуіне себепкер болған. Оның ұлы Захиреддин «Румузу-хақаиқ» кітабында: «Әкем Ахмед өмірі бойы алты жүз мың адамның тәубеге келуіне себепкер болды» деп жазған. Ұзақ уақыт Хиратта, Абдуллаһ Ансаридың үйінде тұрып дінді уағыздады. 143. (Жалғасы бар...) |
|
Сайтқа енгізілген жаңалықтарды, сұрақтарға берiлген жауаптарды және дiни мерекелерде кұттықтау хаттарды мүшелерiмiзге жiберiп тұрамыз. Дiни сұрақтар үшiн және сайтқа мүше болу үшiн мына адреске хат жолдасаңыз болады: in...@islamdini.kz Егер e-mail адресiңiз сiздiң хабарыңыз болмай бұл сайтқа тiркелген болса немесе сайттан хат алуды тоқтатқыңыз келсе, мына адреске бос хат жолдаңыз: islamdinikz...@googlegroups.com |
