АСХАБИ КИРАМ – 185
Islamdini.kz
|
52) БИЛАЛ БИН РӘБАХ ХАБЕШИ: Асхаби кирамнан. Расулуллаһтың (саллаллаһу алейһи уәсәлләм) муәззині (азаншысы) еді. Алғаш мұсылман болғандардан. Уммиятәбни Халефтің құлы еді. Кәпірлер және оның қожайыны көп қорлық көрсетіп азаптайтын. Мойнына жіп байлап, балалардың қолына беріп Меккенің көшелерінде кездіретін. Ал Билал «Аллаһ бір, Аллаһ бір» деп дінінен бас тартпайтын. Бір күні Билалды шешіндіріп, жалғыз іш киімімен ыстық құмға жатқызды. Үстіне үлкен тас қойды. «Не Мұхаммедтің дінінен шығасың, не өлгенге дейін осында осылай қаласың» деді. Билал хазрет сол тастың астында «Аллаһ бір, Аллаһ бір» дейтін. Расулуллаһ (саллаллаһу алейһи уәсәлләм) ол жақтан өтіп бара жатып мұны көрді. «Аллаһу та'аланың есімін айтуың сені құтқарады» деді. Үйіне келді. Әбу Бәкір келгенде Билалдың азаптарын айтып беріп, «Қатты қынжылдым» деді. Әбу Бәкір (радиаллаһу анһ) кәпірлерге барды да, «Билалды осылай азаптаумен не табасыңдар? Одан да маған сатыңдар!» деді. Олар «Қанша алтын берсең де сатпаймыз. Бірақ сенің құлың Амирмен ауысамыз» деді. Амир Әбу Бәкірдің сауда істерімен айналысатын. Көп ақша табатын. Мал-мүлкінен бөлек он мың алтыны бар еді. Әбу Бәкірдің барлық ісін атқаратын, яғни оның қолы мен аяғындай еді. Бірақ кәпір еді, иманға келмейтін еді. Әбу Бәкір Амирды бүкіл мал-мүлкі және ақшасымен бірге «Билал үшін сендерге бердім» деді. Олар «Әбу Бәкірді алдадық» деп қатты қуанды. Әбу Бәкір Билалды тастың астынан шығарып, қолынан жетектеп Расулуллаһтың (саллаллаһу алейһи уәсәлләм) алдына әкелді. «Йа, Расулаллаһ! Билалды бүгін Аллаһ үшін азат еттім» деді. Расулуллаһ (саллаллаһу алейһи уәсәлләм) қатты қуанды. Әбу Бәкірге дұға етті. Сол мезетте Жәбрейіл алейһиссалам келіп, тоқсан екінші сүре болған «Уәлләйл» сүресінің он жетінші аятын түсірді. Аллаһу та'ала Әбу Бәкірдің тозақтан алыс екенін сүйіншіледі. Ең алғаш азан оқыған Билал болды. Ол бүкіл соғыстарға қатысты. Расулуллаһтың (саллаллаһу алейһи уәсәлләм) қайтыс болуынан кейін жиһад етуге Шамға кетті. Жиырмасыншы жылы Шамда қайтыс болды. Баб-ус сағирде жерленген. Дауысы өте әдемі және өте әсерлі еді. Азан оқығанда бәрін жылататын. Омар (радиаллаһу анһ) Шамға келгенде ол азан шақырып бүкіл әскерді жылатқан еді. Одан кейін Мәдинаға келгенінде хазреті Хусейннің (радиаллаһу та'ала анһума) көндіруімен таң намазының азанын шақырып, бүкіл Мәдина халқын таңқалдырған еді. 133, 243, 250. 53) БИРГИУИ: Мұхаммед бин Әли 928 жылы Балыкесирде дүниеге келіп, 981 [м.1573] жылы Өдемиштің Бирги ауылында оба ауруынан қайтыс болды. Түрік тіліндегі «Өсиетнама» кітабы өте құнды, оның «Қазы-зада шәрһі» өте пайдалы. Араб тіліндегі «Тариқат-и Мұхаммедия» кітабын көп ғалымдар шәрһ етіп, түрікшеге аударған. Көп рет басылған. Ол түрік ғалымдарының бас тәжі (рахимә-һуллаһу та'ала). 90. 54) БҰХАРИ: Мұхаммед бин Исмаил 194 [м.809] жылы Бұхарада дүниеге келіп, 256 [м.869] жылы ораза айт күні Самарқандта қайтыс болды. «Сахих Бұхари» атымен танымал болған «Жамиуссахих» хадис кітабы Құран кәрімнен кейін ислам дінінің ең құнды, ең дұрыс кітабы. Басқа еңбектері де көп. Бұхари кітабында жеті мың екі жүз жетпіс бес хадис шәриф бар. Оларды алты жүз мың хадис арасынан таңдаған. Әр хадисты жазатын кезде ғұсыл алып, екі рәкат намаз оқып, истихара жасайтын. Бұхари кітабы он алты жылда жазылды. 18, 21, 40, 79, 231, 242, 362. 55) БУРХАНЕДДИН МӘРҒИНАНИ: Әли бин Әбу Бәкір үлкен ғұлама болып, Бұхарада мудәррис (ұстаз) еді. Шәйхулислам атымен танымал. Ферғананың Мәрғинан (Маргилан) ауылында дүниеге келіп, 593 [м.1197] жылы Бұхарада Шыңғыс хан басқыншылығында шәһид болды. Туындылары арасында «Хидая», яғни «Шәрһи Бидая» және «Тәжнис», «Куния-тул фәтауа» кітаптары мәшһүр (рахимә-һуллаһу та'ала). Хидая кітабы екі том болып басылған, ағылшын тіліне аударылған. Көп ғалымдар тарапынан шәрһ етілген. Ибн Хумамның шәрһі болған «Фәтһ-ул қадир» кітабы қайта басылған. 125. 56) БУРАЙДА-ТУБНИ ХАСИБ ӘСЛӘМИ: Асхаби кирамнан. Хижретте қауымымен бірге келіп мұсылман болды. Ухуд соғысынан кейін Мәдинаға келді. Одан кейінгі соғыстардың бәріне қатысты. Біршама уақыт Басрада тұрды. Хорасанға жиһадқа барды. Кейін Мәрвте орналасып, сол жақта қайтыс болды. Балалары, немерелері сол жақта қалды. Ұлы Абдуллаһ арқылы бірнеше хадис шәриф риуаят етілген. 113. (Жалғасы бар...) |
|
Сайтқа енгізілген жаңалықтарды, сұрақтарға берiлген жауаптарды және дiни мерекелерде кұттықтау хаттарды мүшелерiмiзге жiберiп тұрамыз. Дiни сұрақтар үшiн және сайтқа мүше болу үшiн мына адреске хат жолдасаңыз болады: in...@islamdini.kz Егер e-mail адресiңiз сiздiң хабарыңыз болмай бұл сайтқа тiркелген болса немесе сайттан хат алуды тоқтатқыңыз келсе, мына адреске бос хат жолдаңыз: islamdinikz...@googlegroups.com |
