АСХАБИ КИРАМ – 191
Islamdini.kz
|
Расулуллаһ (саллаллаһу алейһи уәсәлләм) туған-туыстарын тозақ отымен қорқытып дінге шақырумен міндеттелген кезде Сафа тауына шықты. Туыстарын дінге шақырды. Туыстары жиналып тыңдап тұрғанда: «Мына таудың артында жау бар. Сендерге шабуылдамақшы десем сенесіңдер ме?» деп сұрады. Бәрі «Иә» деп жауаптады. «Олай болса сендерді бастарыңа келетін қиямет күнінің азабымен қорқытуға Раббымнан бұйрық алдым. Иман келтіріңдер!» деді. Әбу Ләһәб қатты ашуланды. Жаман сөздер айта бастады. «Бізді осыған бола шақырдың ба?» деп ұрысты. Сөге бастады. Оның азапталатыны туралы аят келді. Әйеліне «отын, тікен жүкшісі» деп айтылды. Бұған да іштей қатты ашуланды. Дереу балаларына әйелдерімен ажырасуды әмір етті. Опасыз Утәйбә ажырасумен ғана шектелмей, келіп: «Сенің дініңе сенбеймін. Сені жақтырмаймын. Сен де мені жақтырмайсың. Сондықтан қызыңмен ажырастым» деп Расулуллаһқа (саллаллаһу алейһи уәсәлләм) бас салды. Мүбәрәк жағасына жармасып, көйлегін жыртты. Хатәм-ул әнбия пайғамбарымыз (саллаллаһу алейһи уәсәлләм): «Йа, Раббым! Оны жыртқыш жануарларыңның бірімен жазала!» деп дұға етті. Аллаһу та'ала сүйікті пайғамбарының дұғасын қабыл етті. Біраз уақыт өткен соң Утәйбә Шамға бара жатқанында Зерка деген жерде бір арыстан келіп оны паршалап тастады. Руқайяны (радиаллаһу анһа) кейіннен Осман бин Аффан (радиаллаһу анһ) жұбайлыққа алды. Ол өте бай еді. Көп дұға алды. Екі дүниенің мәңгі бақытына қауышты. Әбу Ләһәб бүкіл өмірін кекшілдікпен, дұшпандықпен өткізді. Хижреттің екінші жылы Бәдір соғысындағы қасіретті оқиғаны көріп қайғырды. Дүние зынданға айналды. Жеті күннен кейін «Адәсә» деген жұқпалы тері ауруына шалдығып өлді. Денесі сасып кетті. Әбу Ләһәбтің қарындасы Атиқа Бәдір соғысынан бірнеше күн бұрын қорқынышты түс көріп, ағасы Аббасқа айтқан еді. Құрайштың басына үлкен пәлекет келеді деген болатын. Әбу Ләһәб осы себепті Бәдір соғысына қатыспады. Әбу Жәһлдің бауыры Ас бин Хишамды ақша беріп өз орнына жіберген еді. 77, 178, 186, 325, 326, 383. 79) ӘБУЛ ХАСАН АШАРИ: Есімі Әли бин Исмаил болып, Әбу Мусәл Ашари тегінен. Әһли сүннеттің сенімдегі екі мазһабынан Ашари мазһабының имамы. 260 [м.873] жылы Басрада дүниеге келіп, 324 [м.936] жылы Бағдатта қайтыс болды. Өгей әкесі Әбу Жибаиден білім алып, ол сияқты мутәзилә ғалымы болғанымен, кейіннен тәубе етті. Кәлам ғалымдарынан Әбу Бәкір Бақиллани, Ибн Фурәк [Мұхаммед бин Хасан], Әбу Исхақ Исфәраини, Әбу Исхақ Ширази [Ибраһим бин Әли], Имам Ғазали, Әбулфәтх Шихристани [«Миләл уә Нихал» кітабының авторы Мұхаммед бин Абдулкәри], Фахреддин Рази және тағы көптеген ғұламалар Ашари болды. Оның мазһабы әлемге жайылды. Елу беске жуық кітабы бар. Тәфсирі жетпіс томнан тұрады. Мутәзилә, Харижи және Шии секталарына қарсы кітаптары бар (рахимә-һуллаһу та'ала). 18, 21, 79, 89, 204, 223. 80) ӘБУЛ ХАСАН ХАРҚАНИ: Әли бин Жафәр – заманының құтбы еді. Баязит Бистамидың руханиятымен кемелдікке жетті. Харқаннан Бистамға ұстазының кесенесін зиярат етуге бара жатқанда жолда бір хатым оқитын. Әбу Әли ибн Сина ұстазын зиярат ету үшін Харқанға келеді. Әбул Хасан орманға кеткендіктен жұбайынан сұрайды. Жұбайы ұстаздың ұлылығына сенбегендіктен лайықсыз жаман сөздер айтады. Ибн Сина орманға бара жатқанда ұстаздың бір арыстанға отын жүктеп келе жатқанын көреді. «Бұл не жағдай?» деп сұрағанда: «Үйімдегі қасқырдың бәле жүгін арқалағаным үшін мына арыстан біздің жүгімізді көтеріп жүр» деп жауаптайды. Ол: «Жүректердің ең нұрлысы – ішінде жаратылысқа қатысты уайымы болмағаны. Нығметтердің ең жақсысы – еңбектеніп тапқаны. Достардың ең жақсысы – Аллаһу та'аланы еске түсіретіні» дейтін. Тасаууфты баяндайтын «Әсрар-и сулук» кітабы бар. Мүбәрәк денесі ұстазының денесінен жоғары болуы әдепсіздік болады деп қабірін тереңірек қазуды өсиет еткен болатын. 425 [м.1034] жылы мухаррам айының оныншы сейсенбі күні қайтыс болды. «Тәзкирәт-ул әулия» және «Рәшәхат» кітаптарында сөздері мен кереметтері ұзақ баяндалған (рахимә-һуллаһу та'ала). 146, 410. 81) ӘБУ ХУСЕЙН БИН СӘМУН: Натиқ-ул хикмә Мұхаммед 387 жылы қайтыс болды. 270. 82) ӘБУ МАНСҰР МАТУРИДИ: Мұхаммед бин Махмұд Матуриди – әһли сүннеттің екі ақида имамдарының біріншісі. Әһли сүннетті мутәзиләға қарсы өте керемет түрде қорғаған. Мәуереннахрда өмір сүрді. 333 [м.944] Самарқандта қайтыс болды. Иман туралы көп кітабы бар (рахимә-һуллаһу та'ала). 90, 92. (Жалғасы бар...) |
|
Сайтқа енгізілген жаңалықтарды, сұрақтарға берiлген жауаптарды және дiни мерекелерде кұттықтау хаттарды мүшелерiмiзге жiберiп тұрамыз. Дiни сұрақтар үшiн және сайтқа мүше болу үшiн мына адреске хат жолдасаңыз болады: in...@islamdini.kz Егер e-mail адресiңiз сiздiң хабарыңыз болмай бұл сайтқа тiркелген болса немесе сайттан хат алуды тоқтатқыңыз келсе, мына адреске бос хат жолдаңыз: islamdinikz...@googlegroups.com |
