Skolyoz Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Ayhan Çetin
Skolyoz, omurganın yanlara doğru eğilmesi ve dönmesi ile karakterize edilen bir durumdur. Normalde düz olan omurga, skolyozda “S” veya “C” şeklinde bir eğrilik gösterir. Bu durum, her yaş grubunda görülebilir, ancak genellikle çocukluk ve ergenlik dönemlerinde ortaya çıkar. Skolyozun nedeni çoğu zaman bilinmez (idiopatik skolyoz), ancak bazı durumlarda doğumsal anomaliler, nöromüsküler hastalıklar veya diğer tıbbi durumlarla ilişkili olabilir.
Skolyozun belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve eğrilik derecesine bağlı olarak farklılık gösterir. Skolyozun yaygın belirtileri arasında şunlar bulunur:
- Omuzlarda, belde veya kalçalarda asimetri
- Bir omuzun diğerine göre daha yüksek olması
- Kafa, gövdenin ortasına tam olarak hizalanmamış olması
- Duruşta belirgin eğrilik
- Sırt ağrısı ve yorgunluk, özellikle uzun süre ayakta kaldıktan veya oturduktan sonra
- Ciddi vakalarda, solunum güçlüğü ve göğüs kafesinde deformasyon
Skolyoz teşhisi genellikle fiziksel muayene ve tıbbi görüntüleme yöntemleri ile konulur. Teşhis süreci şu adımları içerebilir:
- Fiziksel Muayene: Doktor, hastanın duruşunu, omurgasını ve omuz, bel, kalça gibi vücut bölgelerindeki simetriyi değerlendirir. Adam’s Forward Bend Testi gibi özel testler, omurgadaki eğrilikleri daha belirgin hale getirebilir.
- Tıbbi Görüntüleme: Skolyozun varlığını ve derecesini belirlemek için X-ray (röntgen), BT (bilgisayarlı tomografi) veya MR (manyetik rezonans görüntüleme) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. En yaygın kullanılan yöntem X-ray’dir ve bu, omurganın eğrilik derecesinin ölçülmesine (Cobb açısı) yardımcı olur.
- Takip: Skolyoz, özellikle genç hastalarda zamanla ilerleyebilir. Bu nedenle, teşhisten sonra düzenli takip önemlidir. Eğrilik derecesinin izlenmesi, gerekli tedavi yaklaşımlarının belirlenmesinde yardımcı olur.
Skolyoz, özellikle erken yaşlarda teşhis edildiğinde ve uygun şekilde yönetildiğinde kontrol altına alınabilir bir durumdur. Eğrilik derecesine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak fizik tedavi, bracing (korse) veya bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Erken teşhis ve uygun tedavi, skolyozun ilerlemesini önleyebilir ve hastanın yaşam kalitesini artırabilir.