Kitab oxumaq umumiyyetle mutalie insana ne verir?

[Samir Kerimov]

Kitab oxumaq baresinde men bu gun bir menada insanlarımıza xususen de genclerimize haqq verirem.Cunku oxunabilecek edebiyyat qıtlığı olduğuna inanıram.Bu gün faydalı bir eseri oxuyabilmeyiniz üçün Azeri Türkçesinden elave en az bir dil bilme mecburiyyetiniz var eks halda demek olar ki faydalı melumat alabilmeyiniz mumkun deyil.Son illerde nece deyişiklikler baş verib bilmirem amma men Azerbaycanda olanda bir genc olaraq eyer ana dilimden basqa dil bilmemiş olsaydım demey olar ki dovru 20 il geriden izlemek mecburiyyetim vardı.Cunku cap olunan kitablar , yazılan eserler cox acınacaqlı veziyyetdedir.Cox cılız eserler yazılır.

 

Bundan elave bir diğer problem ve belke de alışganlıq kitap oxumaq deyildiyi zaman bizlerde romanlar ve edebi eserler ağla gelir ekseren.Niye cunku bu sahe xaricinde eserler cap olunmayıb.Misal olaraq goturek psixologiya sahesini.Eserler çap olunur.Buna sozum yox amma psixologiya sahesinden terminalogiya aşınalığı olmayan insanın o kitabı başa düşmesi hardasa geyri mümkündür.Bu bizim umumi bir xarakterimizden qaynaqlanır.Ister elm adamlarımız olsun ister normal vetendaşlarımız ağır terminalogiya ile danışdıgları veya fikirlerini izah ettikleri zaman daha elit olabilecekleri kimi bir mentiqsiz düşünceye sahibdirler.Bu son zamanlarda deyişir.Amma hal hazırda güvvede olan bu stildir.Etrafınıza fikir verin insanların ekseriyyeti her hansı bir sozun ekseriyyet terefinden cox asanlıqla başa düşülebilecek sekli ile istifade etmekden daha cox onun terminlerle ifade edilmesine üstünlük verirler.Bunun adına da "Elitlik" deyirler.

 

Bele eserler yazıldığı zaman ister genc olsun isterse de yaşlı o kitabı eline aldığı zaman başa düşmür.Cunku dili cox ağırdı.Dili agır olan kitabın oxunaqlı olmasının ehtimalını siz hesablayın.Belke de buna göre de bizde diğer olkelere nezeren edebi eserlerin oxunması daha coxluq teskil edir.

Heyatı oyredebilecek kitabların olmaması (ana dilimizde) ciddi problemdir.Eğer menim kimi kitab oxumağı cox seven bir insan 12 13 yaslarında Salam Gedirzadenin eşq romanlarını oxuyursa bu kitabın mene vereceyi fayda ne olabiler sizce?Nakam sevginin ne olduğunu onların sayesinde cox gozel oyrenmişem.Amma bunu bilmeyim menim heyatımda neyese komey etmeyib.

Bütün bu iradlara baxmayaraq kitab cox (yerinde ve doğru seçilmiş kitab) güçlü katalizatordur.

Seymurun ikinci sualına daha sonra cavab yazmaga calısacam.

 

 

[Seymur Ibadov]

Samir, 1-ci suali etrafli cavablandirdigin ucun
tesekkure direm. acid aolsa etiraf etmek lazimdir ki,
ele men ozum son illerde demek olar ki, oz dogma
dilimde kitab oxummaisam. oxuduqlarim esasen rus ve
ingilis dilinde olan kitablar olub. bunu bir cox
sebebl;eri var, en esaslarini ise Samir vurgulamisdi.
ilk novbede tercume olan kitablarin keyfiyyetinin
asagi olmasi ve ya umumiyyetle bezi sahelerde
kitablarin dogma dild eolmamasidir.
kitab oxumagin ise faydalari hedden artiq coxdur. size
bir meqami vurgulayim men oturub dusundukde belli olur
ki, son iller erzinde men elde etdiklerimi demek olar
ki, kitab vasitesi ile elde etmisem. yeni neyise ondan
bundan sorusub oyrenmekdense kitaba ustunluk vermisem.
bu ise biliyi artirmaqla yanasi insanin dusunce
qabiliyyetini formalasdirir. birde kitab dedikde men
bedii edebiyyati hele de nezerde tutmuram, cunki son
iller men umumiyyetle bedii edebiyyat demek olar ki,
oxumamisam. oxuduqlarim esasen felsefi, elmi ,
psixoloji kitablar olub. birde kitab oxuyub mutalie
etmenin en esas musabet tesirlerinden biri kimi men
nitq qabiliyyetinin formalasmasini gorurem. birde
kitabin daimi oxunmasi barede musahide etmisem ki,
buda insanda verdis ve kitab oxumaga qarsi maraq
yaradir.

Best regards,
Seymur Ibadov

__________________________________________________
Do You Yahoo!?
Tired of spam? Yahoo! Mail has the best spam protection around
http://mail.yahoo.com

[Samir Kerimov]

Bu meselede bele deyebilerem ki tek kitab oxuma meselesinde yox
umumen her meselede insan mecburiyyet hissetdiyi zaman tez ya da gec o
meseleye nifret meydana gelecek icinde.Bunu kitab oxumaq movzusu ucun
dusunsek bu gun ister valideyn isterse de müellim ve ya telimciler
"Oxumalısınız" ifadesine daha cox ustunluk verdikleri ucun bu
genclerde oxumağı bir mecburiyyetmiş kimi gormeye yonlendirir.Bu tebii
ki psixologiyası oturaglasmıs meseleleri ve dusunceleri birilerinin
dediyi ucun yox oz dusuncesi ile analiz ettikden sonra gebul eden
insanlarda mumkun deyil.Amma zeif iradeli ve hazır dusuncelerden
istifade etmeye meyilli olan gencler ve ya insanlar (ki bunlar coxluq
teskil edir) kitab oxumağa bir mecburiyyet kimi baxırlar.Bunun
neticesinde de kitabın faydalanılacag ve ya zovg alınacag bir sey yox
"Sayılan adam olmaq ucun lazım olan mecburiyyet" "Adam arasında sual
verende demesinner ki ale bu bilmir" kimi dusuncelere garsı bir galxan
olaraq gebul edilmesi cox normaldır.

Bundan elave de mence kitab oxumaqı hedefin son pillesine goymaq
insanlarda kitaba garsı bir uzaglıg meydana getirir.Yeni hedef kitab
oxunması oldugu zaman bu mucerred olur.Eyer hedef her hansı bir sey
ohdesinden gelmek olsa ve bunun ucun kitab vasite olaraq istifade
olunsa bu zaman insanda kitaba garsı hegigi ve yerinde istek oyanmıs
olar.Kitab netice etibarı ile melumat gaynagıdır.eyer insan her hansi
kitabı(zovg ucun oxunan kitablar ayrı) heyatında mueyyen yere
yerleşdirmirse bu kitab ve ya melumat onda yuk meydana getirir.Düşünce
olaraq beyninizde cox mukemmel dusunceleriniz emele gelir amma bunları
heyatda tecrube etmediyiniz ucun bir menada beyninizdeki düşüncelerle
realdaki hereketleriniz arasında uygunlasma problemi yaranır.Amma
insan oxudugu her kitabı aldıgı her melumatı heyatına tetbig etmeye
calıssa ve eyer ona uygun deyilse o melumatı unutsa ister istemez
heyatında meydana gelen deyişiklikler onda daha cox melumat almaga
garsı heves yaradacag.

Bu gun ortalama bir universitet telebesi ve ya her hansi işde işleyen
bir insan oxudugu kitabın oz heyatında olan faydasını faktiki olaraq
gormurse o insanın kitablara garsı hevesinin olmasını gormey
anormallıq olar.Seymurun verdiyi suala cavab olaraq kitablara garsı
hevesin yaranabilmesi ucun ilk etapda birbaşa heyatınıza musbet bir
şey getirebilecek kitabları varaglamagla baslanabiler.Bundan sonra
gerisi gelecek deye dusunurem.

Xususi Geyd:Tolerantın dediyi ve bundan evvel cox tekrarlanan bir
mesele haggında gısa fikrimi bildirim.Grupun canlanması ve ya
passivleşmesi haggında dusunmemeyiniz en gozelidir mence.Cunku grupun
deyerini aktivliyin ve passivliyin olması ile deyerlendirmey en
azından bizim grupumuz ucun lazımsızdır.Cunku burda ehemiyyetli olan
insanın burdakı dusuncelerden faydalanmasıdır.Bele aktivlik ve ya
passivliyi nezere alaraq grupu deyerlendirme motivasiya azaldıcı ve
geyri real deyerlendirmedir.İnsan ucun inkişaf her zaman var.Grup
aktiv olsa da passiv olsa da:)

[Seymur Ibadov]

Salam. Samir cavabina gore tesekkur edirem. qerara
aldim ki, sizlerle oz kitab oxumaq sirrlerimi bolusum.
evvelceden qeyd edim ki, her kitabi oxumuram. ilk
novbede kitab menim maraq daiaremd eolmalidir, yeni
menim cavabkandirmaq istediyimi bir cox suallari
cavablandirmalidir. ona gore de kitabda meni ilk ceken
adi olur. bundan sonra ise kitabin muellifine ve harda
derc olunmasina cox onem verirem.(bu xususi ile
tarixi, dini,felsefi, huquqi kitablari ehate
edir).bundan sonra ise kiatbi elime alib ilk olaraq
onun mundericatina baxiram. butun bunlardan sonra
kitabi oxuyub oxumamaga qerar verirem. kitblar iki cur
ele kitablar olur ki, onlari basdan ayaga qeder
oxumadiqd aeffekt olmur. ele kitablarda var ki,
onlarda bu cur bagliliq olmur. eger kitabda bu cur
bagliliq yoxdursa onda men kitabin mundericatina baxib
dah acox maraq dairemd eolan hisseni oxuyurub. bele
kitabi daha tez oxuyub basa vurmaq olur. oxumag aqarsi
maragi ise verdis sekline getirmekle mumkundur. yeni
her gun az da olsa oxumaga calismaqla.

[Gunel Sadikhova]

Bu barede men direkt nese soyleye bilmiyecem. Cunki, mende bu deyqe eqoistlik terefden kitab oxumaqla meshuqlam gunumun cox hissesini ki, neticede mene cox sheyleri elde ede bileceyim bir xeyir gelecek ona gore  Sadece onu deye bileremki, eger dushunursuzki, kitabi oxumaq lazimdir neyise qazanmaqcun, gerek gozunuzun onune o meqsedi bir tac olaraq qoyasiz ve o taca baxaraq gozunuz gormeden etrafdan size lazim olanlari yiqasiz (diqqet: menfi zerer yertirmeden), sonda o taci goturub bashiniza qoymaq gucune malik olasiz:) Bilmek olmaz, birde baxmishsanki, artiq kitaba da alishmisan.

 

 

Seymur Ibadov <seymu...@yahoo.com> a écrit :

> "Oxumalýsýnýz" ifadesine daha cox ustunluk
> verdikleri ucun bu
> genclerde oxumaðý bir mecburiyyetmiþ kimi gormeye
> yonlendirir.Bu tebii
> ki psixologiyasý oturaglasmýs meseleleri ve

> dusunceleri birilerinin
> dediyi ucun yox oz dusuncesi ile analiz ettikden
> sonra gebul eden

> insanlarda mumkun deyil.Amma zeif iradeli ve hazýr

> dusuncelerden
> istifade etmeye meyilli olan gencler ve ya insanlar
> (ki bunlar coxluq

> teskil edir) kitab oxumaða bir mecburiyyet kimi
> baxýrlar.Bunun
> neticesinde de kitabýn faydalanýlacag ve ya zovg
> alýnacag bir sey yox
> "Sayýlan adam olmaq ucun lazým olan mecburiyyet"
> "Adam arasýnda sual

> verende demesinner ki ale bu bilmir" kimi

> dusuncelere garsý bir galxan
> olaraq gebul edilmesi cox normaldýr.
>
> Bundan elave de mence kitab oxumaqý hedefin son
> pillesine goymaq
> insanlarda kitaba garsý bir uzaglýg meydana
> getirir.Yeni hedef kitab
> oxunmasý oldugu zaman bu mucerred olur.Eyer hedef
> her hansý bir sey

> ohdesinden gelmek olsa ve bunun ucun kitab vasite
> olaraq istifade

> olunsa bu zaman insanda kitaba garsý hegigi ve
> yerinde istek oyanmýs
> olar.Kitab netice etibarý ile melumat
> gaynagýdýr.eyer insan her hansi
> kitabý(zovg ucun oxunan kitablar ayrý) heyatýnda
> mueyyen yere
> yerleþdirmirse bu kitab ve ya melumat onda yuk
> meydana getirir.Düþünce

> olaraq beyninizde cox mukemmel dusunceleriniz emele

> gelir amma bunlarý

> heyatda tecrube etmediyiniz ucun bir menada

> beyninizdeki düþüncelerle
> realdaki hereketleriniz arasýnda uygunlasma problemi
> yaranýr.Amma
> insan oxudugu her kitabý aldýgý her melumatý
> heyatýna tetbig etmeye
> calýssa ve eyer ona uygun deyilse o melumatý unutsa
> ister istemez
> heyatýnda meydana gelen deyiþiklikler onda daha cox
> melumat almaga
> garsý heves yaradacag.

>
> Bu gun ortalama bir universitet telebesi ve ya her

> hansi iþde iþleyen
> bir insan oxudugu kitabýn oz heyatýnda olan
> faydasýný faktiki olaraq
> gormurse o insanýn kitablara garsý hevesinin
> olmasýný gormey
> anormallýq olar.Seymurun verdiyi suala cavab olaraq
> kitablara garsý
> hevesin yaranabilmesi ucun ilk etapda birbaþa
> heyatýnýza musbet bir
> þey getirebilecek kitablarý varaglamagla

> baslanabiler.Bundan sonra
> gerisi gelecek deye dusunurem.
>
>

> Xususi Geyd:Tolerantýn dediyi ve bundan evvel cox
> tekrarlanan bir
> mesele haggýnda gýsa fikrimi bildirim.Grupun
> canlanmasý ve ya
> passivleþmesi haggýnda dusunmemeyiniz en gozelidir
> mence.Cunku grupun
> deyerini aktivliyin ve passivliyin olmasý ile
> deyerlendirmey en
> azýndan bizim grupumuz ucun lazýmsýzdýr.Cunku burda
> ehemiyyetli olan
> insanýn burdaký dusuncelerden faydalanmasýdýr.Bele

> aktivlik ve ya
> passivliyi nezere alaraq grupu deyerlendirme

> motivasiya azaldýcý ve
> geyri real deyerlendirmedir.Ýnsan ucun inkiþaf her

> zaman var.Grup
> aktiv olsa da passiv olsa da:)
>
>
>
>
>


Best regards,
Seymur Ibadov

__________________________________________________
Do You Yahoo!?
Tired of spam? Yahoo! Mail has the best spam protection around
http://mail.yahoo.com

---

Ne gardez plus qu'une seule adresse mail ! Copiez vos mails vers Yahoo! Mail

[Said]

Men oxumagi kitab olur, jurnal, webblog olur olsun iki nezerden vacib bilirem.

1- Lezzet almaq ucun. Oyrenmek ve bilmek insana zevk verir, beyinde dopamini artirir. Ulduzlarin yranib-partlamasi ve onlarin etrafinda yerkuresine benzer planetlerin (exoplanet) olmasi menim heyatimi deyishmir. Kechmishde atomu, sonra proton-neutronu ve bu gun "quark"lari kayinatin en kichik zerre oldugunu oyrenmek gelirime bir qebik de artirmir. Oyrendiklerimi ne yazida, ne de dostlararasi danishiqda izah edib "melumatli" oldugumu gostere bilmirem. Bes ne ucunu sorushan olursa, insan ve heyvanlarda olan maraq (curiosity) ve evrimin bundan faydalanmasini deyeceyem.

 

2- Mecburiyyet. Bu mecburiyyet Samirin dediyi mecburiyyet deyil. Chorek dashdan yox oxumaqdan chixir. Meni maraqlandirmasa da ishimi elden vermemek ucun oxuyub oyrenmeliyem. Beyini "teze" saxlamaliyam. Daha feodalism, kapitalism, "Pentagonism" (silah gucune) dovru sovushub. Bu gun melumatin varsa yashaya bilersen. Eyni halda, kechmishde danishdigimiz kimi, beyinin olmesini qarshilamaq ucun beyin gimnastikasi oxumaqla, oyrenmekle, bildiklere dushunmekle en vaciblerdendir.

 

Maraq (eger curiosity-ni duz tercume etmishemse) ve mecburiyyeti tebietde gormek ucun canlilarin renga-rengliyini misal getirmek isteyirem. Meger qutb ayisi soyuqda yashamaq ucun yaranmishdi? Qutblar hemishe ki soyuq olmayib ve soyuqlashmasi bir gun erzinde ki emele gelmeyib. 6 min il qabaga qeder Sehra insan ve heyvanlarin yashamagina munasib yer idi. Qushlarin kochmesi ve bu vasite ile yolu tapmaq hissine malik olmasi ve nehayet insanin afrikadan chixib dunyanin her noqtesine sepelenmesi, muxtelif cinsler, soyuga dozen, istiye dozen hamisinin arxasinda maraq ve mecburiyyet dayanib.

 

Genclerde oxuyub oyrenme maragi yaratmaq meselesine geldikde yene de bir misal getirmek isteyirem. 100 il qabagadek Avropada eger bir qadin elmle meshqul olmaq isteseydi, onu qusurlu birisi kimi taniyardilar. Qadinin tekce vezifesi "ev" olmali idi. Qeyd edim ki, bu tekce Avropa deyil, dunyanin her yerinde qadinlarin kishi ucun yaranmasi tefekkuru hakim idi ve hala da hakimdi. Chinde bir qadin bir basha (direk) dovlet adami ile danisha bilmezdi. O sozunu bir kishi vasitesile bildirmeli idi. Hindustanda yaxshi qadin erinin olmesinden sonra intihari lazim gorunurdu.

Qerbde de nufuzun yarisi kishinin kolgesi altinda yashamaqla keshf ve ixtirasi kishinin adina olmali idi. Misal ucun evde ishletdiyimiz aparatlarin belke 80 fayizi qadinlarin ixtirasidir. Qerb inkishaf etdikce qadinlarin inkishafi artmaga bashladi. Eger bu gun haqlarinin 100 fayizini ala bilmeyiblerse chox yaxin gelecekde dogu edaleti en azindan Qerbde gormek olacaq (exlaqsizliq var deyenler baxmayaraq). Sozumu bununla sona chatdirmaq isteyirem ki, ushaqlarimda oxumaga maraq yartmaq tekce menle deyil, toplumun tesiri de unudulmamalidir.